Transcript VAT w akwakulturze - prezentacja

XXXIII KRAJOWA KONFERENCJA - SZKOLENIE
DLA HODOWCÓW RYB ŁOSOSIOWATYCH.
Jastrzębia Góra
9 październik 2008 r.
Sektorowy Program Operacyjny „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006”
Vat w akwakulturze
warto czy nie warto ?
Kazimiera Ławryniuk - Ziemowit Pirtań
Podatek od towarów i usług– VAT
Podstawy prawne
1. Ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r.
z późniejszymi zmianami.(publikacja : Dz. U. z 224r nr 54, z 2005 r. nr 14, nr 90, nr 143, nr
179, z 2006r. nr 143, nr 1029, z 2007r nr 168, nr 192, z 2008r nr 74)
2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r.
z późniejszymi zmianami w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od
towarów i usług (publikacja : Dz. U z 2004r. nr 97, nr 145, nr 224, nr 273, z 2005r. nr 17, nr 95,
nr 193, nr 218, nr 266, z 2006r. nr 73, nr 172, nr 245, z 2007r. nr 249 oraz 2008r nr 89 )
3. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r.
w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania
faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają
zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 95, poz. 798)
Podatek VAT
Informacje ogólne
Jedną z głównych zasad opodatkowania podatkiem VAT jest zasada
powszechności. Zgodnie z nią podatek ten płacą wszyscy podatnicy
dokonujący sprzedaży towarów jak i usług, bez względu na odbiorcę i
przeznaczenie towaru lub usługi.
Stawka podatku : podstawowa stawka podatku – 22%
- stawka preferencyjna (żywność – produkty rolne) – 7% w całej UE
- w Polsce do 31 grudnia 2010 r. – 3% (6% dla rolnika ryczałtowego)
Wybrane zagadnienia
Pojęcie podatnika podatku VAT
Ustawa z dnia 11 marca 2004r o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54; ost.
zm. Dz. U Z 2008r) określa podmioty, które uznawane są za podatników podatku
VAT oraz czynności, których wykonanie podlega opodatkowaniu VAT. Pojęcie
podatnika podatku VAT określone jest w art. 15–17 ustawy o VAT. Zgodnie z tymi
przepisami podatnikami podatku VAT są:
(...) w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne,
leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złożyła zgłoszenie
rejestracyjne;
Rolnik ryczałtowy a VAT
Dla potrzeb VAT zdefiniowane zostały w art.2 m.in. następujące pojęcia:
•
•
•
•
Pkt 16 gospodarstwie rolnym - rozumie się przez to gospodarstwo rolne w rozumieniu
przepisów o podatku rolnym;
Pkt 17 gospodarstwie leśnym - rozumie się przez to gospodarstwo prowadzone przez
podatnika, na którym ciąży obowiązek podatkowy w podatku leśnym;
Pkt 18 gospodarstwie rybackim – rozumie się przez to prowadzenie działalności w
zakresie chowu i hodowli ryb oraz innych organizmów żyjących w wodzie;
Pkt 19 rolniku ryczałtowym - rozumie się przez to rolnika dokonującego dostawy
produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, korzystającego
ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika
obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych
(ustawa o rachunkowości z dnia 29.09.1994 r.)
Rolnik ryczałtowy a VAT
Art. 43 zwalnia od podatku między innymi :
Ust. 1 pkt 3 - dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności
rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług przez rolnika
ryczałtowego.
Ust. 3 art. 43 - Rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych, lub
świadczący usługi rolnicze, które są zwolnione od podatku na podstawie ust.1
pkt 3, może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem:
1) dokonania w poprzednim roku podatkowym dostawy produktów rolnych oraz
świadczenia usług rolniczych o wartości przekraczającej 20.000 zł oraz
2)
dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i 2
oraz : prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust.3.
Prawa
czynnego
Rolniki obowiązki
ryczałtowy
a VAT
podatnika VAT
Wymogi formalne :
Art. 43 zwalnia od podatku między innymi :
- Zgłoszenie rejestracyjne
- Zgłoszenie VAT UE
Ust. 1 pkt 3 - dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności
- rolniczej,
Inne wymogi
formalne
dokonywaną
przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług przez rolnika
ryczałtowego.
Ust. 3ewidencyjne
art. 43 - Rolnik
Wymogi
: ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych, lub
rolnicze,
które
są zwolnione od podatku na podstawie ust.1
- świadczący
Ewidencja usługi
sprzedaży
– w tym
prawo do wystawiania faktur VAT czynnych
pkt 3, może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem:
- Ewidencja zakupu
1) dokonania w poprzednim roku podatkowym dostawy produktów rolnych oraz
- świadczenia
Ewidencja sprzedaży
produktów
nie podlegających
usług rolniczych
o wartości
przekraczającej fakturowaniu
20.000 zł oraz
2)
dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i 2
oraz : prowadzenia ewidencji, o której mowa w art. 109 ust.3.
Oddaj tą robotę fachowcom !
BIURA KSIĘGOWE
Przykłady z życia akwakultury
Przykład 1 – Ogólny - Założenie: Sprzedaż handlówki 100 ton, cena uzyskana netto 7,00 zł/kg
SPRZEDAJĄCYM RYCZAŁTOWIEC Dla: VATOWCA
Odbiorca wystawia FAKTURĘ VAT „RR”
WARTOŚĆ NETTO
700.000,00 zł
pod. VAT 6%
42.000,00 zł
RAZEM
742.000,00 zł
SPRZEDAJĄCYM RYCZAŁTOWIEC Dla: RYCZAŁTOWCA
Sam wystawia rachunek
WARTOŚĆ
742.000.00 zł
SPRZEDAJĄCYM CZYNNY PODATNIK VAT
Wystawia FAKTURĘ VAT
WARTOŚĆ NETTO
700.000,00 zł
pod. VAT 3 %
21.000,00 zł
RAZEM
721.000,00 zł
REZULTAT KOŃCOWY :
RYCZAŁTOWIEC - Uzyskuje od odbiorcy ryb więcej niż p. czynny VAT o 21.000,00 zł
Nie nalicza i nie płaci pod. VAT należnego 21.000,00 zł – ZYSKUJE 42.000,00 zł
Traci jednak możliwość odliczenia VAT płaconego przy zakupach, zakładając teoretycznie, że jest to
kwota 50.000,00 zł w takim przypadku będąc ryczałtowcem
traci w efekcie końcowym (50.000 - 42.000) - 8.000,00 zł
Przykłady z życia akwakultury
SPRZEDAJĄCYM RYCZAŁTOWIEC Dla: VATOWCA
Przykład 2 - Rolnik ryczałtowy
Dane o jednostce za 2007 r:
Produkcja od narybku (10 g - 50 g),
przyrost roczny 205 ton, sprzedaż roczna 194 tony,
rok niekorzystny finansowo,
zwiększona biomasa na koniec roku
KOSZTY I PRZYCHODY ZA 2007 ROK przedstawia poniższa tabela (w tys. zł) :
L .p .
R odzaj
K w o ta
b ru tto
P o d a te k
P o d a te k
K w o ta
VAT %
VAT
N e tto
k w o ta
p. VAT
R o ln ik
ryc z a łto w y
CZYNNY
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1.
2.
A - KOSZTY
P asze
m a te ria ł z a ry b ie n io w y
e n e rg ia , tle n
k o s zty re m o n tó w
w y n a g ro d z e n ia + n a rz u ty
p o z o s ta łe
k o s zty
g o s p o d a rc ze
k o s z ty f in a n s o w e – o d s e tk i
u trz y m a n ie ro d z in y
Razem
B - PRZYCHODY
ze s p rze d a ży ryb
in n e w p ły w y
Razem
C - K O S Z T Y IN W E S T Y C J I
W Y N IK
F IN A N S O W Y
(S tra ta )
769
560
146
21
131
153
3
3
22
22
22
23
16
26
4
28
746
544
120
17
131
125
48
198
2 ’0 2 6
-
97
48
198
1 ’9 2 9
1 ’4 9 3
139
1 ’6 3 2
0
- (3 9 4 )
3
0
4 3 /4 3
43
0
1 ’4 0 7
139
1 ’5 4 6
0
- (3 8 3 )
Przykłady z życia akwakultury
Przykład 2 – Wyliczenia :
SPRZEDAJĄCYM RYCZAŁTOWIEC Dla: VATOWCA
Rozliczenie podatku u Vatowca
Razem podatek VAT :
NALICZONY do odliczenia
NALEŻNY do zapłaty
Do otrzymania z budżetu -
Wpływy od klientów – (zmniejszenie przychodu o 3%) Reasumując (54 – 43 = 11 tys. zł)
97 tys. zł
43 tys. zł
54 tys. zł
43 tys. zł
Podatnik Vat zyskałby w stosunku do ryczałtowca 11 tys. zł
Przykłady z życia akwakultury
Przykład 3 - Hodowla będąca czynnym podatnikiem VAT
Dane o jednostce - dotyczy 2007 roku :
Jest czynnym podatnikiem podatku VAT
PRODUKCJA / PRZYROST ZA ROK / 350 TON
Zużycie pasz 335 ton
Prowadzi pełną księgowość
(zgodnie z wymogami
ustawy o rachunkowości
SPRZEDAJĄCYM
RYCZAŁTOWIEC
Dla: VATOWCA
PODATEK VAT NALICZONY :
Z a k u p t o w a r ó w i u s łu g
o p o d a t k o w a n y c h – o g ó łe m
W arto ść
n etto
(ty s . z ł)
VAT
VAT
ś re d n ia
(% )
(ty s . z ł)
1 ’6 0 2
6
96
W tym : za k u p
pasz
Z a k u p p o z o s t a ły c h t o w a r ó w i
u s łu g o p o d a t k o w a n y c h
W arto ść
N etto
(ty s . z ł)
VAT
(ty s . z ł)
W arto ść
N etto
(ty s . z ł)
Ś re d n ia
V AT -(% )
VAT
(ty s . z ł)
1 ’0 7 5
32
527
1 2 ,2
64
Przykłady z życia akwakultury
Przykład 3 – CD.
PODATEK VAT NALEŻNY
Sprzedaż ryb
Wartość netto
Podatek VAT3% kwota
Wartość brutto
2’876 tys. zł
86 tys. zł
2’962 tys. zł
Roczne zestawienie rozliczenia podatkowego
Podatek VAT należny
86 tys. zł
SPRZEDAJĄCYM
RYCZAŁTOWIEC
Dla: VATOWCA
Podatek VAT naliczony
96 tys. zł
Do otrzymania z budżetu
10 tys. zł
Ponadto podatnik dokonał zakupów inwestycyjnych w kwocie netto 818 tys. zł
Podatek VAT 22% kwota 180 tys. zł
Uzyskany zwrot podatku w wysokości
190 tys. zł. (180 + 10)
ZAŁOŻENIE 1 : - ta jednostka nie jest czynnym podatnikiem VAT, a rolnikiem ryczałtowym
ZAŁOŻENIE 2 : - odbiorca ryb stosuje jednakową cenę netto dla wszystkich dostawców (bez względu na fakt iż płaci
dla rolników ryczałtowych 6 % p. VAT dla czynnych p. podatku VAT 3%)
Wyższa cena ze sprzedaży ryb + 86 tys. zł
Brak zwrotu nadwyżki VAT’u naliczonego nad należnym - 10 tys. zł
Brak możliwości odliczenia podatku VAT od faktur dotyczących kosztów inwestycji tj. -180 tys. zł
w tym przypadku rolnik ryczałtowy zyskałby +76 tys. zł w przypadku braku wydatków inwestycyjnych lub straciłby –
104 tys. zł jeśli realizowałby założoną inwestycję.
Podejmujemy decyzję
Jak już wcześniej wspomniano podjęcie decyzji o
rezygnacji ze statusu rolnika ryczałtowego jest sprawą
wymagającą dużej rozwagi i głębokiego zastanowienia.
Powyższe przykłady z życia mogą stanowić bazę porównawczą
dla osób zastanawiających się nad tym krokiem – szczególnie
dla tych nie prowadzących żadnej rachunkowości.
Aby pomóc w podjęciu decyzji, biorąc pod uwagę stan
prawny na dzień 01.10.2008, oraz analizę kilku przykładów z
życia można pokusić się o pewne podsumowanie:
Podejmujemy decyzję
- Rolnikiem ryczałtowym opłaca się pozostać :
- w przypadku kiedy mamy do czynienia z funkcjonującą hodowlą sprzedającą swoje produkty
odbiorcom detalicznym, innym rolnikom ryczałtowym oraz kilku dużym podmiotom gospodarczym –
szczególnie odbierającym ryby własnym transportem, które w najbliższej przyszłości nie planuje
większych inwestycji. Aby zwiększyć efekt opłacalności takiej formy (nie)opodatkowania należy
prowadzić politykę minimalizacji kosztów z ewentualnym mechanizmem przerzucenia ich części na
odbiorców (wspomniany wcześniej koszt transportu oraz opakowań, lodu itp.). W przypadku
planowania jednorazowej, dużej inwestycji należy rozważyć  rozwiązanie tymczasowe.
Podejmujemy decyzję
- Decyzja o statusie czynnego podatnika VAT opłaca się tym
podmiotom :
- których długofalowa polityka opiera się na ciągłym rozwoju (cykliczne inwestycje), noszą
się z zamiarem poszerzenia działalności (przetwórstwo, handel, usługi), zbycie ich produkcji
obarczone jest relatywnie wysokimi kosztami sprzedaży (własny transport czy inne środki
sprzedaży, rozdrobniona sieć klientów będących czynnymi podatnikami VAT). W tym
przypadku podstawowym kryterium jest jednak wartość inwestycji, pozostałe argumenty
mogą tylko przechylić szalę na korzyść decyzji o rezygnacji ze zwolnienia.
Podejmujemy decyzję
- Rozwiązanie tymczasowe – hybrydowe
- jeśli hodowca identyfikuje się bardziej z pierwszą grupą, stoi jednak przed dużą,
jednorazową (w długim okresie czasu) inwestycją, powinien rozważyć rozwiązanie
hybrydowe. Polegałoby ono na przyjęciu statusu czynnego podatnika VAT przed
rozpoczęciem inwestycji, z założeniem powrotu do statusu rolnika ryczałtowego natychmiast
kiedy jest to możliwe (po okresie 3 lat). Takie rozwiązanie pozwala odzyskać podatek VAT
zawarty w kosztach inwestycji (w większości przypadków będzie to 22% kwoty). Oczywiście
powrót do statusu rolnika ryczałtowego oznaczał będzie konieczność zwrotu odzyskanego
VAT’u, ale w przypadku inwestycji w nieruchomości zwrot ten nastąpi w dziesięciu
corocznych ratach (w przypadku VAT’u z pozostałej działalności będzie to okres pięcioletni).
Co najważniejsze kwota ta nie jest obciążona odsetkami – mamy więc do czynienia z
bezkosztowym kredytowaniem. Na pierwszy rzut oka takie rozwiązanie jest skomplikowane,
jednak w dobie coraz wyższych kosztów kapitału, nieskorzystanie z niego może być dużą
stratą (szczególnie w przypadku bardzo dużych inwestycji).
Podejmujemy decyzję
C z y n n ik i w p ły w a ją c e n a z m ia n ę s ta tu s u p o d a tn ik a V A T (c z y n n y V A T + , ry c z a łt -)
F o r m a s p r z e d a ż y : p r z e w a ż a ją c a s p r z e d a ż d la : o d b io r c ó w d e ta lic z n y c h ,
- F o r m a s p r z e d a ż y : p r z e w a ż a ją c a s p r z e d a ż d la : in n y c h r o ln ik ó w r y c z a łto w y c h ,
F o r m a s p r z e d a ż y : p r z e w a ż a ją c a s p r z e d a ż d la : p o je d y n c z y d u z i o d b io r c y z
p r z e n ie s ie n ie m c z ę ś c i k o s z tó w s p r z e d a ż y ,
F o r m a s p r z e d a ż y : p r z e w a ż a ją c a s p r z e d a ż d la : w ie lu o d b io r c ó w b ę d ą c y c h
c z y n n y m i p o d a tn ik a m i V A T ( p r z e tw ó r n ie , h u r to w n ie , s k le p y , s m a ż a ln ie , itp .)
F o r m a s p r z e d a ż y : p r z e w a ż a ją c a s p r z e d a ż d la : w ie lu o d b io r c ó w – w ła s n y
tr a n s p o r t, s ie ć d y s tr y b u c y jn a , w y s o k ie k o s z ty s p r z e d a ż y
In w e s ty c je : g o s p o d a r s tw o r o z w in ię te – b r a k in w e s ty c ji
In w e s ty c je : g o s p o d a r s tw o r o z w in ię te – d r o b n e in w e s ty c je m a ją c e c h a r a k te r
o d tw o r z e n io w y
In w e s ty c je : c ią g ły r o z w ó j p r z e d s ię b io r s tw a – c y k lic z n e in w e s ty c je
In w e s ty c je : p la n o w a n a je d n o r a z o w a d u ż a in w e s ty c ja ( r o z w ią z a n ie h y b r y d o w e )
C h a r a k te r p r o d u k c ji : c y k l z a m k n ię ty ( b e z z a k u p u m a te r ia łu z a r y b ie n io w e g o )
C h a r a k te r p r o d u k c ji : d u ż e z a k u p y n a r y b k u
C h a r a k te r p r o d u k c ji : z a k u p c ię ż k ie g o n a r y b k u /m a łe j h a n d ló w k i ( tu c z
k ró tk o o k re s o w y ))
C h a r a k te r p r o d u k c ji : p r z e w a ż a ją c a s p r z e d a ż r y b y z a k u p io n e j
K o s z ty p r o d u k c ji : p r o d u k c ja n a tu r a ln a
K o s z ty p r o d u k c ji : p r o d u k c ja z m e c h a n iz o w a n a z a le ż n a o d e n e r g ii i tle n u
- +
+ +
- + +
+ /- +
+ +
- +
Podejmujemy decyzję
Inwestycje z udziałem środków wspólnotowych
Założenie : Inwestycja w nieruchomości (np. rozbudowa obiektu) na kwotę netto 1 mln zł – stawka VAT22%
P o d a tn ik
R o ln ik r yc z a łto w y
VAT do
o d lic z e n ia
0
D o f in a n s o w a n ie
z SPO
O s ta te c z n y k o s z t in w e s tyc ji
8 2 0 tys . zł
4 0 0 tys . z ł
C z yn n y p o d a tn ik V A T
R o z w ią z a n ie
h yb ryd o w e
2 2 0 tys . zł
2 2 0 tys . zł
4 0 0 tys . zł
4 0 0 tys . zł
6 0 0 tys . zł
6 0 0 tys . zł
( 6 8 8 tys . z ł w d łu g im
o k r e s ie )
Uwarunkowania decyzji o wyborze formy
opodatkowania VAT
• Indywidualna ocena czynników finansowych
• Analiza pozafinansowych aspektów mających
wpływ na ewentualny wybór
Analiza SWOT czynników pozafinansowych:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Zalety :
- konieczność prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów (VAT):
o sprawozdawczość finansowa,
o baza do analiz wewnętrznych i porównawczych,
o większe możliwości optymalizacji kosztów,
- możliwość uzyskania potwierdzenia obrotów w US (transparentność obrotów),
- ułatwiona procedura kredytowa,
o kredyty bankowe,
o kredyty kupieckie,
o dofinansowanie ze środków wspólnotowych,
- możliwość wystawiania czynnych faktur VAT,
o sprzedaż za gotówkę,
o ułatwienie dla małych odbiorców,
- kasa fiskalna,
o
możliwość całkowitego odliczenia kosztu brutto pierwszej kasy fiskalnej jako podatku
naliczonego,
o większe zdyscyplinowanie pracowników sprzedaży,
o możliwość szybkiego i wygodnego raportowania,
- możliwość wnioskowania o sądowy nakaz zapłaty w trybie nakazowym,
Analiza SWOT czynników pozafinansowych:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Wady :
- konieczność prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów (VAT) :
o duża uciążliwość formalna,
o dodatkowa praca wynikająca z dodatkowego obiegu dokumentów,
- ryzyko konsekwencji popełnionych błędów i niedopatrzeń,
- konieczność śledzenia zmian w przepisach,
- nieuchronność kontroli skarbowych,
dodatkowe koszty związane z „koniecznością” skorzystania z zewnętrznego biura
rachunkowego,
- kasa fiskalna :
o konieczność zainstalowania i przeprowadzania regularnych przeglądów kasy
o niepopularność tej formy ewidencji
PODSUMOWANIE
Mamy nadzieję, że powyższe opracowanie pomoże w podjęciu decyzji o
ewentualnym wyborze statusu czynnego podatnika VAT. Jeszcze raz
podkreślamy, że przypadku każdego podmiotu sprawę należy potraktować
indywidualnie.
Na podjęcie decyzji może mieć duży wpływ emocjonalne podejście do
sprawy. Niebagatelnym argumentem jest „święty spokój” jaki towarzyszy
statusowi rolnika ryczałtowego (w kontekście braku kontaktów z organami
skarbowymi), niemniej w sytuacji kiedy wybór statusu czynnego podatnika
VAT może przynieść wymierne korzyści - w tym także finansowe - nie należy
pochopnie rezygnować z tej możliwości.
Dziękujemy za uwagę !
Obszerniejsze opracowanie dotyczące niniejszego tematu
rozesłane zostanie chętnym po konferencji.
Dla członków SPRŁ będzie ono dostępne na stronie
internetowej stowarzyszenia
www.sprl.pl