Transcript EI LØE I ENDRING - Landbruksbygg.no

EI LØE I ENDRING
INNHALD
INNLEIING
GARDBRUKAREN4-7
DRIFTSBYGGET8-15
LANDSKAPET16-17
REISELIVET18-21
PRODUKTET22-23
KONSEPTA24-25
KOKONGEN26-31
REIRET32-37
HIET38-43
MAURTUA44-49
VÅTROM I TRE, BUDSJETT
VÅTROM I TRE, LUKSUS
50
51
PRODUKSJON OG OPPFØRING
52
MARKEDSFØRING OG DRIFT
53
OPPSUMMERING54
“EI LØE I ENDRING”
side 2
“EI LØE I ENDRING”
side 3
Våren 2012 starta Voss kommune saman med OPA FORM arkitektar opp prosjekt “Ei løe i endring”.
Prosjektet er eit samarbeid om arkitektur og design, knytt opp mot behov i reiselivsmarknaden.
Fokus er å skapa ny næringsutvikling, og ta vare på den unike bygningsarven gjennom å utvikla modellar og forretningskonsept som kan gje
næringsutvikling på gardsbruk som ynskjer å bruka gamle landbruksbygg i ny næring. Kulturlandskapet med regionalt tilpassa byggeskikk og
Voss er særprega ved å væra den største
materialval, er ein verdfull og dominant del av den norske kulturarven og skal synleggjørast i prosjektet.
jordbrukskommunen i Hordaland, og ved å ha ein
Arbeidsgruppa samansatt av OPA FORM arkitektar, produktdesignar Per Finne, reiselivsekspert Anne Grethe Bakke (daglig leder Destinasjon Voss)
turisme.
som bidrar til verdiskapning og innovasjon i landbruket og reiselivsnæringa, og samstundes verna om historiske bygningar og miljø.
overskot av tomme driftsbygg knytt til landbruk i
15 gardbrukarar har danna grunnlag for utvikling av 4 konseptuelle overnattingsmodular. Kartlegging og analyse av bygningsmassen i landbruket,
for omfattande naturbaserte aktivitetar
Disse prototypar vil i neste fase produserast og vidareutviklast til ferdige reiselivsprodukt og slik danna ein ny næring på gardsbruk på Voss.
forfalla, løer som blir ståande krev omfattende
offensiv reiselivspolitikk basert på opplevingsbasert
og representantar frå Voss kommune har utvikla eit opplevingsbasert reiselivsprosjekt i tomme driftsbygg. Prosjektet skapar ein ny felles strategi
Fråflytting og nedlegging i landbruket skapar eit stort
landskapet på Voss. Det same landskapet er grunnlag
og reiselivets marknadsbehov, er konkretisert i designa prototypar tilpassa bygningar på aktuelle gardsbruk.
Mange gardbrukarar riv løene sine, andre lar dei
vedlikehald.
Prosjektet “Ei løe i endring” er opptatt av å ta vare på
det unike i landskap og bygg, og har gjennomført
omfattande analysar for å avdekke autensiteten
og dei kvalitetane som er her. Analysane er gjort
utifrå ein kulturhistorisk kontekst, men og gjennom
fenomenologisk tilnærming.
“EI LØE I ENDRING”
side 4
“EI LØE I ENDRING”
side 5
GARDBRUKAREN
KJERSTI S. NESSET
KARI OG HANS SKEIE
TURID OG TORMOD SUNDT
TERJE GRÆE
VALBORG
KLØVE-GRAUE
INGRID SKUTLE KARI MØRKVE JORDALEN
OG INGE EINAR JORDALEN
Voss er den største jordbrukskommunen i Hordaland. Gardbrukaren er ein av dei viktigaste gruppene næringsdrivande i kommunen. Men det
Prosjektet søkjer å avdekka eigaren si interesse for nybrotsarbeid i forhold til innovativ bruk av tradisjonelle driftsbygg. “Ei løe i endring” skal
Dei siste ti åra har rundt 200 bønder lagt ned drifta på Voss, og drifta er under store omleggingar. “Ei løe i endring” ynskjer å sette fokus på
folkemøter, mediaoppslag og direkte kontakt er det valgt ut 15 aktuelle garbrukarar. Utvalget er basert på beliggenheit, type bygg samt interesse
er ikkje lett å drive gard på vestlandet i dag. Avkastninga er dårleg, og mange må ha andre jobbar ved sida av for å få økonomien til å gå rundt.
verdien i det arbeidet desse menneska gjer, og samstundes legge til rette for at gardbrukaren kan bruke unytta ressursar på garden til alternativ
næringsutvikling. Gardbrukaren er utgangspunktet, og ein aktiv aktør i dette prosjektet.
“EI LØE I ENDRING”
side 6
legge til rette for ei tilleggsnæring som speler på lag med bonden si hovudnæring og bygger på bondens ynskjer, behov og engasjement. Gjennom
og initiativ frå kvar gardbrukar. Utvalget speglar mangfaldet av garbrukarar på Voss.
“EI LØE I ENDRING”
side 7
ANNLAUG OG ROLF REKDAL
“EI LØE I ENDRING”
RAGNE ELISE BERRE
YNGVE BERRE
TUVA OG MIKKEL
BERRE
side 8
JOHS TVILDE
RENATE LUNDE
“EI LØE I ENDRING”
GEIR OG IVAR LØNE
OVE HENNING BJØRSVIK
REBECCA BJØRSVIK
side 9
DRIFTSBYGGET
DAVIDHAUGENDYRVEDALEN ELJE
GJERNES
Modernisering og nedlegging i landbruket skapar eit stort overskot av tomme driftsbygg på gardar og i landskapet på Voss. Desse bygga
representerer ein viktig del av vestnorsk byggeskikk og fortel ei historie om eit leveset som i dag vert sjeldnare og sjeldnare. Desse bygga vert
ofte ståande som ei byrd for den enkelte gardbrukar både økonomisk og tidsmessig. “Ei løe i endring” ynskjer å snu perspektivet og sjå på desse
GRAUO SKUTLE
JORDALEN
Det er eit stort spenn i type driftsbygg som står tomme i dag. Alt frå store løer sentralt plassert i gardstunet, til avsidesliggande små sel og
uteløer. Dette har potensiale i seg til å dekke forskjellige behov innan næringsutvikling.
tomme bygga som ein ressurs for alternativ næringsutvikling og økonomisk vekst. Ein vil slik kunne ta vare på bygningsmassen, samstundes som
bøndene kan tene økonomisk på det.
“EI LØE I ENDRING”
side 10
“EI LØE I ENDRING”
side 11
KJØNNAGARDVOSSABAKKEN
“EI LØE I ENDRING”
TVILDE
VETHE
side 12
“EI LØE I ENDRING”
STAUP
BREKKHUS
HELLEVE
side 13
HISTORIA
DEN SUBLIME ATMOSFÆRA
Dei gamle driftsbygga har kvalitetar som er heilt unike. Lysforhold, materialbruk og romforløp er faktorar som skapar ei atmosfære eller ei
kjensle av autensitet og tilhøyrigheit samstundes som det ligg ei eim av noko mystisk og lada i desse romma. Det er opplevinga av dette som er
grunnsteinen i prosjektet, og det som er målet å bygga vidare på. Atmosfæra er noko som fort forsvinn ved nødvendige tilpassingar til ny bruk av
Desse bygga har ei lang og innhaldsrik historie. Her ligg kunnskap og forteljingar om menneske og samfunn, bygg og arbeid. Verdien i
historieforteljinga er viktig. Det er menneska som eig, driv og bur i husa som kan fortelje denne historia.
slike bygg. I dette prosjektet skal den i staden bevarast og framhevast gjennom å aktivisere romma som dei er.
“EI LØE I ENDRING”
side 14
“EI LØE I ENDRING”
side 15
TUNET
ANALYSE AV TYPISK TUNSTRUKTUR I LANDSKAPET PÅ VOSS
mobile einheiter plassert inne i
tomme hus
+
nødvendig vedlikehald av eksisterande bygningar
tun
uterom
bustad
veg
uthus
løe
Gamle driftsbygg vert ståande
Som ytterste konsekvens vert
Tilpassing til ny bruk innebær
Gjennom å addere i staden for å
Ved å utføra nødvendig vedlikehald/ restaurering av løa slik den er vil ein bevara byggets eigenart. Addering av nye heilklimatiserte volum som
utan å gi noko konstruktivt
ein mistar viktige element i
endringar av fasade og
løysing som bevarar både tunet
måtar. Dei nye romma skal vera relativt mobile, og kunna fjernast. Ein vil slik kunne tilbakeføra bygget til sin tidlegare bruk, eller tilpassa den ein
tomme. Dei vert ein utgiftspost
tilbake.
bygga rivne eller dett ned, og
tunstrukturen sin karakter.
ofte etterisolering og vesentlege
bygningskropp. Ein bevarar
tunet sin karakter, men ikkje
bygget sin.
“EI LØE I ENDRING”
bygge om får ein ei rom-i-rom
og det eksisterande bygget sin
karakter. Slik kan nye funksjonar
sjølvstendige einingar inne i eksisterande bygningsmasse vil kunna gi bygget nye kvalitetar og funksjonar som gjer at bygget kan brukast på nye
ny bruk utan store økonomiske eller praktiske utfordringar.
leggast til etter behov.
side 16
“EI LØE I ENDRING”
side 17
KUNNA FUNGERA SOM EIT
KÅRSTOVA
LANDSKAPET
LANDBRUK I LANDSKAPET PÅ VOSS. DET SAME FØREGANGSPROSJEKT FOR KULTURBASERT
LANDSKAPET ER GRUNNLAG FOR OMFATTANDE PADLAREN
NÆRING KNYTTA OPP MOT DESIGN.
NATURBASERTE AKTIVITETAR. DEI TOMME LÅVANE KOMBINERT MED AKTIVITETANE UTGJER EIT STORT POTENSIALE SOM REISELIVSNÆRINGA KAN DRA NYTTE AV.
SKIKØYRAREN
LÅVEN
GRUPPETURISTANE
TERRENGSYKLAREN
VANDRARANE
TUNET
UTELÅVEN
TERRENGSYKLAREN
´Ein låve i endring´, MAMA arkitekter UTELÅVEN
KVERNHUSET
FRÅFLYTTING OG NEDLEGGING I LANDBRUKET SKAPAR EIT STORT OVERSKOT AV TOMME DRIFTSBYGG KNYTT TIL LANDBRUK I LANDSKAPET PÅ VOSS. DET SAME GRUPPETURISTANE
NATURBASERTE AKTIVITETAR. DEI TOMME LÅVANE KOMBINERT MED AKTIVITETANE UTGJER EIT STORT Å FORFLYTTE SEG I LANDSKAPET
sykle
padle
gå på ski
køyre bil
KVERNHUSET
Å STOPPEPOTENSIALE SOM REISELIVSNÆRINGA KAN DRA NYTTE AV.
fly
FRÅFLYTTING OG NEDLEGGING I LANDBRUKET SKAPAR EIT SKIKØYRAREN
Landskapet på Voss er ein svært aktuell arena for aktivitet og oppleving. Friluftsturistar
bevegar seg i og gjennom landskapet i forskjellig tempo,
STORT OVERSKOT AV TOMME DRIFTSBYGG KNYTT TIL og skapar relasjonar til landskapsrom og stader.
PADLAREN
LANDBRUK I LANDSKAPET PÅ VOSS. DET SAME NATURBASERTE AKTIVITETAR. DEI TOMME LÅVANE “EI LØE I ENDRING”
SKIKØYRAREN
POTENSIALE SOM REISELIVSNÆRINGA KAN DRA NYTTE AV.
kvile
TKÅRSTOVA
U
N
vaske
sove
oppleve
N
A
U
S
T
1.03
U
T
E
L
Ø
E
VELLUKKA DESIGN TREKK MERKSEMD.
UTFORMINGA SKAL VÆRA UTSLAGSGIVANDE
FOR FRAMGANGEN OG PROSJEKTET VIL
KUNNA FUNGERA SOM EIT
FØREGANGSPROSJEKT FOR KULTURBASERT
NÆRING KNYTTA OPP MOT DESIGN.
LÅVEN
meditere
Det ligg eit uutnytta potensiale i desse bevegelsane. Får ein folk til å stoppe, oppstår det ei møte. Eit møte mellom menneske bygg og stader. Det
ligg bygg i landskapet som kan husa desse møta. I staden for ei natt på eit hotell i sentrum av Voss kan menneska sove ute i det landskapet dei er
aktive i.
LANDSKAPET ER GRUNNLAG FOR OMFATTANDE KOMBINERT MED AKTIVITETANE UTGJER EIT STORT ete
´Ein låve i endring´, MAMA arkitekter 1.04
LANDSKAPET ER GRUNNLAG FOR OMFATTANDE PADLAREN
gå
S
T
Ø
L
side 18
TUNET
´Ein låve i endring´, MAMA arkitekter ´Ein låve i endring´, MAMA arkitekter “EI LØE I ENDRING”
1.03
side 19
FAMILIEN
ALPINISTEN
FESTIVALDELTAKAREN
FAMILIEN
FALLSKJERMHOPPAREN
FESTIVALDELTAKAREN
SYKLISTEN
1
2
3 BACKPACKEREN
4
5
6
7
8
9
FALLSKJERMHOPPAREN
ALPINISTEN
LEIRSKULEELEVEN
FJELLTURISTEN
BACKPACKEREN
FAMILIEN
BRYLLUPSREISANDE
ELVEPADLAREN
LEIRSKULEELEVEN
FESTIVALDELTAKAREN
BACKPACKING
CRUISE-TURISTEN
SYKLISTEN
CO2-NØYTRAL
BRYLLUPSREISANDE
EKSTREME
FALLSKJERMHOPPAREN
BILLIG
MILLIONÆREN
AUTENTISKE
ALPINISTEN
PENGE!
FJELLTURISTEN
CRUISE-TURISTEN
MODERNE
BACKPACKEREN
DESIGN-ENTUSIASTEN
FAMILIENSTEINKAST
MEST
ELVEPADLAREN
MILJØVENLEGE
MILLIONÆREN
LEIRSKULEELEVEN
TEAMBUILDEREN
YOGA
FESTIVALDELTAKAREN
GARDSMAT
DESIGN-ENTUSIASTEN SYKLISTEN
FALLSKJERMHOPPARENBRYLLUPSREISANDE KURS/SEMINARDELTAKAREN
ALPINISTEN
TEAMBUILDEREN
CRUISE-TURISTEN
JULEBORDGJENGAREN
BACKPACKEREN
FAMILIEN
KURS/SEMINARDELTAKAREN
MILLIONÆREN
LEIRSKULEELEVEN
FESTIVALDELTAKAREN
DESIGN-ENTUSIASTENJULEBORDGJENGAREN
BRYLLUPSREISANDE
FALLSKJERMHOPPAREN
TEAMBUILDEREN
STØY
CRUISE-TURISTEN
BACKPACKEREN
ROEN
HELIKOPTER
KURS/SEMINARDELTAKAREN
MILLIONÆREN
LAND
KULTURLANDSKAPET
LEIRSKULEELEVEN
JULEBORDGJENGAREN
EIGE TUN
DESIGN-ENTUSIASTEN
GOURMET
BRYLLUPSREISANDE
TEAMBUILDEREN
BARISTA
SPESIALDESIGNA
CRUISE-TURISTEN
KURS/SEMINARDELTAKAREN
MILLIONÆREN
JULEBORDGJENGAREN
DESIGN-ENTUSIASTEN
TEAMBUILDEREN
Reiselivsbransjen er i vekst på Voss, og det er
2 DOBBELTSENG
3 FLEIRSENGSROM
FJELLTURISTEN
ELVEPADLAREN
REISELIVET
KOMBINER EIT KURS I
ELVEPADLING MED EI
OVERNATTING I EI UTELØE
VED ELVA
DOBBELTSENG MED
ELVEUTSIKT
SKAL DU OG GJENGEN TIL VOSS PÅ
BOOK EI
LØE
FOR DYKK SJØLVE.
FESTIVAL?
TRADISJONSRIKE OMGJEVNADER MED TOPP
MODERNE FASILITETAR.
10-20 SENGEPLASSAR
BADESTAMP +
MOBILT UTEDO
EIGEN
FELLES
BAD/SPA I KVERNHUSET
UTEKJØKKEN/GRILLPLASS
FJELLET
SYKKEL, LEGG DEG INN PÅ
DESIGNARSTØLEN, OG FÅ
ETTER EIN FLOTT DAG I
PÅ
BRYLLUPSREISA
TIL
DET ROMANTISKE TUNET ... .
EIGE
PRIVAT LOFT(BYGG) MED
DESIGNA SOVEROM
UNIKT
EIGE BAD OG PRIVAT UTEOMRÅDE
LOKAL ØKOLOGISK
MAT SERVERT TIL ALLE MÅLTID I
TUNETS RØYKSTOVE
EIN ANDERLEDES
LEIRSKULE
JOBB SOM BONDEN GJORDE FOR
100 ÅR SIDAN. LÆR OM
GARDSDRIFT, DYR, PLANTAR OG
BYGGESKIKK.
ELEVANE KAN BU PÅ LØA.
JENTENE PÅ HØYBRÅTET OG GUTANE
PÅ KORNBRÅTET.
EIGE OVERNATTING FOR LÆRARANE
I FJØSET.
TA
FAMILIEFERIEN
I VOSSALØA. TETT PÅ
NATUROPPLEVINGAR,
OVERNATTING I VOSSALØA
EI 100% ØKOLOGISK
OPPLEVING.
SOVEROM I TOVA ULL.
SPESIALDESIGNA
OPPBEVARING AV SKI/UTSTYR
DRIKK/DYSJ I RENSA
FÅ VARMEN I FELLES BADSTU
AFTERSKI-HEIMABRYGG I
RØYKSTOVA
ET MAT ØKOLOGISK MAT FRÅ
GARDEN ....
SOV I SUPERHIPPE
SPESIALDESIGNA SKIBOMS-EININGAR
REGNVATN FRÅ TAKET.
ETTER EIN LANG OG GOD TUR I
VOSSAFJELL, FÅ ATT
VARMEN OG ENERGIEN PÅ
FLOTTE
VERDAS MINSTE SPAHOTELL
4-6 SENGEPLASSAR
TA EIT VARMT
BAD/SPA I
KVERNHUSET
UTEKJØKKEN/GRILLPLASS
ETTERPÅ.
FELLES
SKIBAKKEN MED
SPEKTAKULÆR
EI UNIK OVERNATTINGSOPPLEVING.
ET MIDDAG HJÅ BONDEN
PÅ ANDRE SIDA AV JORDET ELLER
FÅ DEN LEVERT PÅ DØRA
LEGG
KOMBINER EI HELG I
BAD, RULL DEG I
SNØEN OG SET DEG I BADSTUA
SOV I EIGE STØLSHUS MED
PLASS TIL TO
FOR DEN DEDIKERTE
FALLSKJEMHOPPAR TILBYR
ME EIN SOMMAR PÅ VOSS MED
OVERNATTING KUN
HOPPFELTET.
10 MIN FRÅ
NYE DESIGNA “STUDIOLEILGHETER”
DEL BAD OG KJØKKEN MED
ANDRE HOPPARAR. FELLES
MINGLEOMRÅDE.
PAKKEROM/TØRKEROM
KOMBINER FLOTTE
KURSFASILITET MED EI HEILT
TA MED KOLLEGENE
PÅ DEN ULTIMATE
NY FORM FOR OVERNATTING.
TEAMBUILDING-TUREN.
NY DESIGN OG
ARKITEKTUR KOMBINERT MED
ME SPESIALBYGGER EIT
OPPLEGG FOR DYKK.
TRADISJONELL GARDSARKITEKTUR
EGET BAD
FELLES KJØKKEN
DE BUR I NYSKAPINGA
DESIGNARLØA, OMGJEVNADER
SOM GIR
INSPIRASJON,
OPPMODAR TIL NYTENKING
OG FYLLER RESERVANE MED
ENERGI
.
“EI LØE I ENDRING”
DET ALTERNATIVE
JULEBORDET!
SUPERGORMET-MAT PÅ
RESTURANTEN ....
OVERNATT I
I SKOGEN
HUBS PÅ LØA
TA BOBLEBAD I
KVERNHUSET VED DEN
PITORESKE BEKKEN
TYSK CRUIESSKIP-TURIST
FÅ EIN SMAKEBIT AV
DET
OG
VOSS
SOV I
SOVEROM
I EIT EKTE GARDSHUS EIT
FRÅ VERDAS
FLOTTASTE PALDEELV
ET TRADISJONELL
TA EIT GODT GAMALDAGS
STAMPEBAD
MILLIONÆREN
HOPP FALLSKJERM FRÅ
OVER
SPEKTAKULÆRE ... DALEN.
VED TUNET ...
DITT
FOR HELGA
5 HUS I AUTENTISK MILJØ MED
SVÆRT HØY STANDARD.
EGET BADEHUS
FESTSAL
SOVEROM
ER DU PÅ
I
PÅ VESTLANDET? PÅ VOSS FÅR DU
ØKOLOGISKG
OVERNATTING TIL
FLOTT ATMOSFÆRE OG PITORESKE
1 ENKELTSENG
2 DOBBELTSENG
3 FLEIRSENGSROM
4 EIGE BAD
5 DELT BAD
6 STAMP/BADSTU
4
5
6
7 UTEKJØKKEN/GRILL
5
6
84SERVERING
AV MAT
EIGE BAD
1 BAD
2
3
DELT
STAMP/BADSTU
5
76
8
7
8
9
DELT BAD
STAMP/BADSTU
UTEKJØKKEN/GRILL
SERVERING AV MAT
UTEKJØKKEN/GRILL
SERVERING AV MAT
SPESIELLE BEHOV
(F.EKS UTSTYRSOPPBEVARING)
9 SPESIELLE BEHOV
1 ENKELTSENG
7 (F.EKS8UTSTYRSOPPBEVARING)
9
2 DOBBELTSENG
B&B.
-, MEDITASJONS- OG
MATLAGINGSKURS TILGJENGELEG.
SOVESAL ELLER
DOBBELTROM.
LEI AV
7 UTEKJØKKEN/GRILL
8 SERVERING AV MAT
9 SPESIELLE BEHOV
(F.EKS UTSTYRSOPPBEVARING)
9 SPESIELLE BEHOV
(F.EKS UTSTYRSOPPBEVARING)
OG STØV I BYEN?
FINN
I EIT
SPESIALDESIGNA ROM I DET NYE
KONSEPTET “VOSSALØA” MIDT I
PÅ VOSS. ALLE ROM ER ULIKE.
RESTURANTEN
“SVOLEN” SERVERER
TRADISJONSMAT PÅ NYE MÅTAR I
NABOBYGGET. EIGEN
I BAREN.
sett høge mål for å auka overnattingstilbodet
drastisk. “Ei løe i endring” ynskjer å retta sitt
produkt mot reiselivsmarknaden og spesielt mot
overnatting. Her ligg eit potensiale for økonomisk
bærekraftigheit for gardbrukaren. Ynskje er
å kunna tilby ei unik overnattingsoppleving, i
kontrast til det vanlege hotellrommet. For å finne
ut kva dette tilbudet bør vera har me plukka ut
brukargrupper og laga prospekt på relevante
reiselivsprodukt.
side 20
1
3 FLEIRSENGSROM
OMGIVELSAR I REGIONENS
4 EIGE BAD
5 DELT BAD
6 STAMP/BADSTU
2+3
7 UTEKJØKKEN/GRILL
8 SERVERING AV MAT
9 SPESIELLE BEHOV
(F.EKS UTSTYRSOPPBEVA
4
KURS/SEMINARDELTAKAREN
JULEBORDGJENGAREN
Brukargruppene og reiselivsprodukta er plassert inn i ei produkt-markedsmartrise. Her kan ein sjå at det trer fram tre tydelege grupper som har
samanfallande krav til ynskt produkt. Hovudprodukta som trer fram som økonomisk bærekraftige er overnatting. Dei tre gruppene er brukt som
utgangspunkt for forskjellige konsept for overnatting. Den eine gruppa hadde noko sprikande krav, så til denne er det utarbeida to forskjellige
konsept. Målet er på denne måten å tilby produkt som flest mogeleg kan finna interessante.
“EI LØE I ENDRING”
side 21
BRYLLUPSREISA
TIL
TA
DET ROMANTISKE TUNET ... .
EIGE
PRIVAT LOFT(BYGG) MED
DESIGNA SOVEROM
MAT SERVERT TIL ALLE MÅLTID I
TUNETS RØYKSTOVE
4-6 SENGEPLASSAR
TRADISJONSRIKE OMGJEVNADER MED TOPP
MODERNE FASILITETAR.
FELLES
LØE
FOR DYKK SJØLVE.
FESTIVAL?
BOOK EI
BAD/SPA I
KVERNHUSET
UTEKJØKKEN/GRILLPLASS
EIGE BAD OG PRIVAT UTEOMRÅDE
SKAL DU OG GJENGEN TIL VOSS PÅ
I VOSSALØA. TETT PÅ
NATUROPPLEVINGAR,
UNIKT
LOKAL ØKOLOGISK
FAMILIEFERIEN
10-20 SENGEPLASSAR
BAD/SPA I KVERNHUSET
UTEKJØKKEN/GRILLPLASS
FELLES
ETTER EIN FLOTT DAG I
høg pris
LEGG
FJELLET
SYKKEL, LEGG DEG INN PÅ
DESIGNARSTØLEN, OG FÅ
PÅ
EI UNIK OVERNATTINGSOPPLEVING.
EI 100% ØKOLOGISK
OPPLEVING.
SOVEROM I TOVA ULL.
DRIKK/DYSJ I RENSA
REGNVATN FRÅ TAKET.
4
NERALKYSGNERRET
3
2
ET MAT ØKOLOGISK MAT FRÅ
GARDEN ....
NEVÅLETU
1
avansert produkt
Dei fire overnattingskonsepta er knytta saman med dei mest typiske brukargruppene i sin kategori. Desse fire skreddarsydde opplevelsespakkene
kring overnatting ser de over.
TIE RAPAKS TEKURBDNAL I GNIGGELDEN GO GNITTYLFÅRF
LIT TTYNK GGYBSTFIRD EMMOT VA TOKSREVO TROTS
EMAS TED .SSOV ÅP TEPAKSDNAL I KURBDNAL
EDNATTAFMO ROF GALNNURG RE TEPAKSDNAL
TESUHNREVK
1
2
3
4
dette produktet er eit lågkostprodukt. Det skal kunna installerast i dei mest
avsidesliggande driftsbygga utan vegforbindelse. Produktet er retta mot ein person,
og skal gi denne dei mest nødvendige fasilitetane for å overnatte heile året.
mindre avansert produkt til låg pris som er retta mot festivaldeltakarar eller andre
større grupper (leirskule, turfølge osb). Her er det lagt opp til sjølvhushald og enkle
bad/kjøkkenløysingar. Produktet er i fyrste omgang sommarbasert.
eit noko meir avansert produkt som er retta mot familiar og andre mindre grupper
som kan overnatte i same rom. Gode fasilitetar for matlaging, enkle bad og isolerte
rom varme nok til å nytta vinterstid.
dette er eit avansert produkt til høgare pris. Det skal vera eit komplett produkt
til ein høg grad av komfort, og rettar seg mot par som ynskjer ei spesiell
overnattingsoppleving. Produktet skal tilby gode baderomsløysingar, og baserar seg
på levering av mat eller servering i tilliggande bygningar.
Ein fyrste beskrivelse av dei fire overnattingskonsepta visar at ein kan karakterisera dei ut frå pris ein er villig til å betale for overnattinga, og kor
avansert tilbodet er. Konsepta er i illustrasjonen plassert i forhold til desse parametrane.
NERALDAP
ENAVÅL EMMOT IED .RATETIVITKA ETRESABRUTAN
ROTS TIE REJGTU ENATETIVITKA DEM TRENIBMOK
“EI LØE I T
ENDRING”
.VA ETTYN ARD NAK AGNIRÆNSVILESIER MOS ELAISNETOP
side 22
NERARYØKIKS
“EI LØE I ENDRING”
side 23
PRODUKT
tomme driftsbygg
“ei løe i endring”
reiseliv
+
ny arkitektur
+
ny design
=
+
Gjennom å kombinere driftsbygga med reiseliv, ny arkitektur og ny design kan prosjektet lanserast som eit flaggskip innanfor fornying av både
landbruk og reiseliv. Prosjektet jobbast fram i dialog mellom arkitektar, produktdesignar, representantar for lokalt reiseliv, og Voss kommune.
Dette er eit viktig suksesskriterie for prosjektet. Det er identifisert to målgrupper; garbrukaren og turisten. Garbrukaren er utgangspunktet for
næringsverksemda, og turisten utgangspunktet for marknaden. Det er utarbeida fire konsept for overnattingsmodular som svarar til deira ynskje
og behov.
“EI LØE I ENDRING”
side 24
“EI LØE I ENDRING”
side 25
KONSEPTA
KONSEPTUELL UTVIKLING AV FIRE OVERNATTINGSMODULAR
MATERIALITET
kokongen
reiret
hiet
maurtua
bevare og vidareutvikle lokal kunnskap og tradisjon
Kokongen er liten og lett men
Reiret er komfortabelt og lukseriøst,
Hiet er trygg og lun, inkluderande
Maurtua yrar av liv. Den er fleksibel
Omlegging av nedlegging av gardsdrift gjer
Ull er eit materiale som er produsert lokalt på
nødvendigste av ly for ein person og
hotell kan tilby, og samstundes gi ei
der ei lita tett gruppe på fire til fem
ekstrovert. Her er den sosiale arenaen
kulturlandskapet. Dette er skog som ofte står nær
forhold til transmisjon av fukt og isolerar godt.
laga for to personar.
oppleving. Hiet skal oppfordra til leik
robust og lun. Den skal gi det mest
skal kunna plasserast i kva bygg som
helst. Den skal kunna fraktast med
muskelmakt.
skjør og delikat. Den skal tilby alt eit
og slitesterk. Den skal tilby eit rom
unik overnattingsoppleving. Reiret er
skal trivast og samlast rundt ei felles
og trivsel.
og dynamisk, intorvert men samtideg
viktig, men der er og mogelegheit for
private rom. Maurtua skal tilby ei ny
type overnatting for større grupper.
gjengroing til ei aktuell utfordring i det norske
infrastruktur, og er lett å få tak i. Pionervekstar
som or, osp, bjørk og rogn dominerer og målet i
prosjektet er å nytta desse til noko konstruktivt.
Ein får tilgang på billeg naturvenleg råmateriale, og
bidreg slik til ein reduksjon av gjenngroing.
“EI LØE I ENDRING”
side 26
“EI LØE I ENDRING”
Voss. Materialet har svært gode eigenskapar i
Det er eit naturmateriale som er bærekraftig i
eit økologisk perspektiv. Prosjektet har som mål
å nytte ull som eit av dei viktigaste materiala i
overnattingsmodulane.
side 27
KOKONGEN
lett robust praktisk lun billig cool
UTELÅVEN
på stølen
Kapasitet
Sesong
z
Døgn overnatting
s ss
Kokongen er ein kompakt overnattingsmodul for ein person. Den tilbyr akkurat det du
treng for å tilbringa natta på eit sel i fjellet etter ein lang sykkeltur. Finn selet merka med
logoen, og du er kome til rett stad.
Prisklasse
Komfort
“EI LØE I ENDRING”
KVERNHUSET
side 28
FRÅFLYTTING OG NEDLEGGING I LANDBRUKET SKAPAR EIT side 29
“EI LØE I ENDRING”
STORT OVERSKOT AV TOMME DRIFTSBYGG KNYTT TIL prinsipiell plassering i bygget
Prinsipp plan
Eldhus, Gjernes gard
kl 18.00
kl 02.00
Heng ut i kokongen samen med turkameraten
din ein fin morgon før de rulllar ut i fjellheimen
på syklane dykkar.
Etter ein lang dag i fjellet kan du slenge deg
ned og slappe av i Kokongen. Les ei bok med
innebygd lys frå solcellene på taket eller berre
sjå ut vindauga og nyt stillheita.
På natta pakkar du kokongen rundt deg og får
ei lun og trygg. Ullstoffet gjer temperaturen
behageleg og balansert, og ei innebygd
tørkehule gir deg tørre sokkar og sko dagen
etter.
Prinsipp snitt
Eldhus, Gjernes gard
Kokongen er ein overnattingsmodul som er tilpassa enkeltpersonens basisbehov. Den er kompakt, robust og praktisk med lav egenvekt.
Målgruppa er til dømes friluftsturistar. Den skal enkelt kunne fraktast til driftsbygg ute i terrenget, sjølv dei utan veg. Kokongen kan plasserast
rett på golvet i bygget, eller hengast opp i eksisterande konstruksjon. Modulene krev ingen endringar av eksisterande bygg.
Det vert lagt opp til utedo i tilknytning til bygga med kokongar, ellers ingen nye fasilitetar.
Kokongen er utstyrt med eit eige vedlikehaldssett. Her finn ein spesialtilpassa sengetøy som kver overnattingsgjest bytar ut ved avreise.
“EI LØE I ENDRING”
kl 10.00
side 30
“EI LØE I ENDRING”
side 31
KONSTRUKSJON OG MATERIALBRUK
treslag - rogn
rammeverk
fleksibelt opphengssystem
ull
Konstruksjonen i kokongen er bygd opp av spiler i tresorten rogn. Historisk er tresorten brukt til band rundt tønner, fletting og ski. Rogn er sterkt
og fleksibelt og egnar seg svært godt til lette, men sterke konstruksjonar. Bæringa kan festast til eit vaiersystem som festast i veggar eller tak,
eller det kan plasserast på føtter som står på eit fast underlag. Gjennom laminering av treet oppnår ein små dimensjonar som egnar seg godt til
vidare laminering av ull.
“EI LØE I ENDRING”
side 32
armering med stålnett
Utanpå rammeverket av tre vert det lagt fleire lag med armert, tova ull. Armeringa består av metallnetting som vert tova saman med to lag ull.
Dette er ein bruk av materiale som ikkje er prøvd ut før, og som er nybrotsarbeid for dette prosjektet. Målet er å gjere ulla sterk nok til å tåle
belastningen av ein menneskekropp.
“EI LØE I ENDRING”
side 33
REIRET
luksuriøs eksklusiv komfortabel delikat skjør organisk
i løa
tak i nunofilt; ull og silke
Kapasitet
Sesong
z z
+
Døgn overnatting
base i tre; spiler av osp
s ss
Prisklasse
Reiret er ein overnattingsmodul for to personar. Reiret er eit unikt overnattingskonsept
perfekt for ei romantisk helg for dei som ynskjer å vera tett på naturen, men samstundes
ha komforten og standaren til eit moderne hotellrom.
“EI LØE I ENDRING”
Komfort
side 34
“EI LØE I ENDRING”
side 35
prinsipiell plassering i bygget
Prinsipp plan
eks: Løe, Staup
kl 18.00
kl 02.00
Reiret er forma i ein vinkel der den eine enden
er tett og den andre open. Den opne enden
fungerer som ein opphaldsdel som du kan
bruke aktivt som eit møbel om dagen.
I den spesialbygde minibaren kan du finne
forfriskningar om du skulle ynskje det i løpet
av dagen.
I den tette enden av reiret ligg sovedelen. Her
ligg du på ein base av ospespiler med ei innfelt
madrass og kikkar opp i eit himmelsengliknande tak av silke og ull. I taket er det
ei opning der du kan kikke opp i dei gamle
konstruksjonane i taket utanfor.
Prinsipp snitt
eks: Løe, Staup
Reiret er ein overnatttingsmodul tilpassa to. Den skal tilby ein høg grad av komfort, luksus og moderne design. Målgruppa er til dømes et
brudepar. Modulen vert levert i fleire delar og krev ei viss grad av stadstilpassing ved montering. Modulen kan stå på golvet i det eksisterande
driftsbygget og delvis festas i takkonstruksjon. Reiret krev ingen endring av eksisterande konstruksjon.
Bad og tekjøkken vert plassert i ein eigen våtromsmodul inne i eksisterande bygg. Denne modulen vil ha eigen vanntank og intern
gråvannsoppsamling, og treng ikkje tilkobling til vatn eller avløp.
Reiret skal vera tilknytta eit eige vedlikehald- og reinhaldsteam. Teamet kan f.eks. koordinerast av Destinasjon Voss. Dette vil minimere
gardbrukaren sin arbeidsinnsats.
“EI LØE I ENDRING”
kl 10.00
side 36
“EI LØE I ENDRING”
side 37
MATERIALBRUK REIRET
treslag - osp
oppspente emne i osp
Basen i reiret er konstruert av Osp. Osp er ein tresort med mange gode eigenskapar. Den er rettvokst, har lite kvist og beheld sin lyse farge over
tid. Ospa er eit stabilt materiale og krympar lite. Dette gjer det godt egna til skal-konstruksjonar. Brukar ein eigenskapen med den kileforma
veksten, får ein materiallengdar som er fleksible og bøyelege i den tynne enden og stabile i den tjukke enden. Gjennom damping føyer ein emna
saman til den krumme forma. Emna vert haldne saman av koblingar i bjørk.
“EI LØE I ENDRING”
side 38
“EI LØE I ENDRING”
side 39
strekt stoff i nunofilt
ull
Taket på reiret er konstruert av ull tova saman med eit fleksibelt tekstil. Dette gjer at stoffet vert mogeleg å strekka i fleire retningar. Det vil verta
varierande grad av transparenthet, og eit spel av lys som vil gi rommet eit unikt preg. Det vert festa ei avlang malje i tekstilet som lagar hol til
direkte lysinslepp samstundes som dette vert opphenget ein festar tekstilet til eksisterande konstruksjonen med.
“EI LØE I ENDRING”
side 40
“EI LØE I ENDRING”
side 41
HIET
koselig lun intim behagelig slitesterk inkluderande
i uteløa
Kapasitet
Sesong
z z
Døgn overnatting
sss
Prisklasse
Hiet er ein overnattingsmodul for fire til fem personar. Hiet er eit mikrolandskap i ullfilt.
Her kan ein leike, sove, slappe av og lese. Hiet er det perfekte utgangspunktet for ei
vellukka familiehelg.
“EI LØE I ENDRING”
Komfort
side 42
“EI LØE I ENDRING”
side 43
prinsipiell plassering i bygget
Prinsipp plan
eks: Løe, Vethe gard
kl 18.00
kl 02.00
Inne i modulen er formene avrunda og mjuke.
Formene dannar eit landskap som kan nyttast
på forskjellig måte til forskjellig tid på døgnet.
Sove, kvile, lese, leike, prate saman. Det er lagt
opp til lysopningar i taket.
Utvendig er modulen rektangulær med eit nivå
å sitte på ved inngangen.
Om natta er hiet eit trygt og lunt soverom med
plass til heile familien.
Prinsipp snitt
eks: Løe, Vethe gard
Hiet er ein overnattingsmodul tilpassa 3-5 personars basisbehov. Den er kompakt, robust og praktisk. Målgruppa er kjernefamilien. Modulen vert
levert i fleire delar og krev ei viss grad av stadstilpassing ved montering. Modulen kan stå på golvet i det eksisterande driftsbygget og delvis festas
i takkonstruksjonen. Hiet krev ingen endring av eksisterande konstruksjon.
Det vert lagt opp til ein eigen budjettutgåve av ein våtromsmodul som plasserast i tilknytning til hiet.
Hiet er utstyrt med eit eige vedlikehaldssett. Her finn ein spesialtilpassa sengetøy som bytast ut ved avreise.
“EI LØE I ENDRING”
kl 10.00
side 44
“EI LØE I ENDRING”
side 45
MATERIALBRUK HIET
treslag - or
ull
dømla
I hiet er det brukt treslaget or. Dette er eit treslag det veks mykje av i kommunen, og som er vanskeleg å bruke i vanlege konstruksjonar. Historisk
vart or gjerne brukt til verktøy, kosteskaft, ein del møblar og som dyrefor. Or veks ofte i korte lengder med rett stamme. I hiet skal oren brukast
slik ein brukar dømling ved lafting. Den skal binde saman laga med ullfilt og gjere konstruksjonen trygg og stabil.
“EI LØE I ENDRING”
side 46
stabla ullfilt
Hiet skal byggast opp av lagvise stablar med ullfilt. Ullfilt er sterkt, stabilt og isolerer godt. Modulen lagast i to delar som saman dannar rommet.
Dei to delane kan fraktast separat og settast saman på staden.
“EI LØE I ENDRING”
side 47
MAURTUA
fleksibel modulær sosial privat ekstrovert
i løa
Kapasitet
Sesong
z z z
Døgn overnatting
Maurtua er eit overnattingssystem for
opp til 10 personar. Kvar person får
sin overnattingskapsel. Denne kan
vera open eller lukka, avhengig av
sosialt behov. Kvar kapsel perforerar
kledningen i løa, og ein ligg og kikkar
ut i det opne landskapet.
“EI LØE I ENDRING”
sss
Prisklasse
Komfort
side 48
“EI LØE I ENDRING”
side 49
prinsipiell plassering i bygget
kl 10.00
kl 18.00
kl 02.00
Når sovemodulen er i bruk dyttar ein ut ein del
som vert kragande ut forbi veggen på løa. Slik
vil ein kunne “sove under open himmel” utan
å vera ute. Sovemodulen kan opnast inn mot
løerommet på dagtid og slik skape eit sosialt
rom inne i løa når dette er ynskjeleg.
Maurtua kan komprimerast til eit smalt felt
langs veggen av løa. Slik kan ein nytta løa til
andre aktivitetar på dagtid.
Kapslane kan opnast og lukkast uavhengige av
kvarandre.
Prinsipp snitt
eks: Løe, Granli gard
Prinsipp plan
eks: Løe, Granli gard
Maurtua er eit system bygd opp av einmannskapslar for overnatting i løa. Den er fleksibel og kan fungera for grupper opp til 10 stk. Modulane
plasserast i forskjellige høgder i løa sin fasade og kvilar på en sjølvstendig konstruksjon, eit spesialutvikla stilassystem i tre. Modulane er fleksible
og kan komprimerast etter behov. Hiet krev ingen endring av eksisterande bærande konstruksjon, kun kledningen. Sovekapslane skubbast ut
forbi kledninga på løa når dei er i bruk. Utanfrå vil ein kunne sjå kor mange av modulane som er dytta ut og dermed kor mange som er på besøk.
Modulane vil visa den aktiviserte løa.
Det vert lagt opp til utedo og vaskefasiliteter i tilknytning til Maurtua.
Reiret skal vera tilknytta eit eige vedlikehald- og reinhaldsteam som ved behov vert kontakta. Teamet kan f.eks. koordinerast av Destinasjon Voss.
Dette vil minimere gardbrukaren sin arbeidsinnsats.
“EI LØE I ENDRING”
side 50
“EI LØE I ENDRING”
side 51
MATERIALBRUK MAURTUA
treslag - bjørk
STØTTE
ull
stilas til støtte
Bjørka er treslaget som vert brukt i maurtua. Historisk vart bjørk brukt til verktøy, redskap og møblar. Bjørka tålar mykje trykk og slitasje. Den
er homogen og slik godt egna til kilesamanføyingar, og den er formstabil ved dampebøying. Sovemodulane i maurtua er haldne oppe av eit
spesialdesigna rammeverk eller stilas i bjørk.
“EI LØE I ENDRING”
side 52
stappa vaska ull
I maurtua brukar ein ull som er vaska og stappar denne i ferdigsydde “madrasser”. Ein vil slik få futong-liknande matter som er faste men
samstundes behagelege å ligge på. Den bevegelege delen ut mot løerommet vil i nedslått stilling fungere som ei lita trapp som gjer det lett å
kome opp i sovemodulen.
“EI LØE I ENDRING”
side 53
VÅTROM I TRE, BUDSJETT
VÅTROM I TRE, LUKSUS
Budsjettutgåva av våtromsmodulen er eit møbel som er kombinert WC, vask og
behaldar av vatn, septik og gråvatn. Modulen er avhenging av relativt hyppig
påfylling av vatn. Modulen kan stå fritt i rommet, eller plasserast i eit skjerma rom.
Modulen er bygd i eik og har innebygde behaldarar for vatn, septik og gråvatn.
“EI LØE I ENDRING”
Luksusutgåva av våtromsmodulen er eit eige lukka rom med WC, dysj og vask. Modulen har innebygde tankar for vatn, septik og gråvatn og er
bygd i eik. Modulen kan stå fritt i same rommet som overnattingsmodulen.
side 54
“EI LØE I ENDRING”
side 55
PRODUKSJON OG OPPFØRING
MARKEDSFØRING OG DRIFT
MAT
TRANSPORT
VEDLIKEHALD
Målet for prosjektet er i neste fase å få bygd prototypar av
dei 4 overnattingsmodulane. Materiala er i hovudsak tre og
ull, og det er eit ynskje å nytta lokalprodusert materiale og
lokale handtverkarar. Ein vil slik forankre prosjektet betre
i lokalsamfunnet, og bygge opp under entreprenørskap og
næringsverksemd. For å få gjennomført bygginga av desse
prototypane er det særs viktig å ha gardbrukaren eller ein
annan part som er villig til å investere med på laget.
“EI LØE I ENDRING”
For å sikre realisme i gjennomføringa av prosjektet er ei
forankring i kommunen særs viktig. Det har vore ein aktiv
dialog med Voss Kommune gjennom heile prosessen, og det er
gjort viktig arbeid av Fylkesmannen i Hordaland for å etablere
nasjonale og regionale retningslinjer for å legge til rette for
ny næringsverksemd i tomme driftsbygg. Det vil leggast til
rette for ei effektiv saksbehandling frå kommunen si side,
med ei eigen arbeidsgruppe som på førehand er sett inn i
problematikken.
“Ei løe i endring” skal markedsførast som eit reiselivsprodukt
utanom det vanlege. Destinasjon Voss vil ha tilgjengeleg ein
bookingportal som aktivt kan brukast i salget av desse produkta.
Dette vil gjera det unødvendig for kvar bonde å stå åleine om
å bygga opp si eiga merkevare. Dei er del av eit større nettverk
og gjer kvarandre sterkare. Eit produkt plassert på forskjellige
plassar som kan profilerast frå ein felles platform.
side 56
“EI LØE I ENDRING”
MARKEDS
FØRING
BOOKING
REINHALD
Drifta av “ei løe i endring” skal gjerast samla. Det skal byggast
eit nettverk, ei gruppe, som skal stå for alle nødvendige element
som skal til for å halde tilbodet i gang. Markedsføring, booking,
vedlikehald, reinhald, transport, katering osb. Denne gruppa kan
vera sett saman av ulike aktørar, men dei sentrale vil kunne vera
Destinasjon Voss, lokal snekkarverkstad, lokalt reinhaldsfirma og
leverandør av lokalprodusert mat.
side 57
EI LØE I ENDRING
Ei løe i endring vil skapa ny næringsaktivitet i gamle driftsbygg
på Voss. Løer, uteløer, eldhus, vårflorar, stølar og naust vil
vera utgangspunkt for uforgløymelege opplevingar for turistar
frå heile verda som søkjer aktive og unike opplevingar i
vossalandskapet. Gardbrukaren vil få ei ny inntektskjelde, og
samstundes bidra til bevaring og vidareformidling av lokal
kunnskap og historie. Frå å vera eit overskotsfenomen vil dei
tomme driftsbygga bli ein verdifull arena både for gardbrukaren
og reiselivsnæringa.
“EI LØE I ENDRING”
side 58
“EI LØE I ENDRING”
side 59
“EI LØE I ENDRING”
side 60