Transcript ipa.sanayi.gov.tr

USULSÜZLÜK
PAA-IPA TÜRKİYE UYGULAMALARI
SUNUM PLANI
TANIMLAR
USULSÜZLÜK ÖRNEKLERİ
SORUMLULUKLAR
RAPORLAMA
ÖNLEME, TESPİT, KAYIT
ÖRNEK OLAY İNCELEME
TANIMLAR
USULSÜZLÜK TANIMI
(IRREGULARITY)
(Reg. 1681/94, 1083/2006, 718/2007)
Milli kaynaklardan AB namına toplanan geliri
eksiltmek
ya
da
kaybetmek
veya
gerekçelendirilmemiş (haksız) bir harcama
yapmak suretiyle, AB genel bütçesine veya
AB tarafından idare edilen bütçelere halel
getiren veya getirebilecek olan bir ekonomik
ajanın fiili veya ihmali suretiyle AB
hukukunun bir hükmünün ihlalidir.
4
ŞÜPHELİ DOLANDIRICILIK
TANIMI (SUSPECTED FRAUD)
Reg. 1681/94 as amended by 2035/05
“Şüpheli dolandırıcılık” kasıtlı davranışın
özellikle Avrupa Birliğinin mali çıkarlarının
korunmasına
yönelik
anlaşmanın
1.
maddesinde belirtilen dolandırıcılığın varlığını
ortaya koymak üzere ulusal düzeyde idari
veya adli işlemlerin başlatılmasına neden
olan usulsüzlüktür.
5
DOLANDIRICILIK TANIMI (FRAUD)
Convention for the Protection of the Financial Interest
AB mali çıkarlarını etkileyen usulsüzlük aşağıdaki
hususlara ilişkin olarak, kasten yapılan herhangi bir fiil
veya ihmal;

AB genel bütçesinden veya AB tarafından ya da adına
yönetilen bütçelerden, fonları zimmete geçirme veya
haksız alıkoyma etkisini haiz yanlış, hatalı veya noksan
beyan ve belgelerin kullanımı veya sunumu,

aynı etkiye yol açmak üzere, bir sorumluluğun yerine
getirilmemesi suretiyle bilginin gizlenmesi,

bu fonların,
kullanımı
veriliş
amaçları
dışındaki
amaçlarla
6
USULSÜZLÜK-DOLANDIRICILIK
FARKI

Suçunun farkında olma


Kuralların kasıtlı ihlali
Her yolsuzluk usulsüzlüktür, her usulsüzlük
yolsuzluk değildir.
OLAF Manual
7
USULSÜZLÜK ÖRNEKLERİ
AÇIKLANMAMIŞ ÇIKAR
ÇATIŞMASI
Görevlerin yüklenicilerle ilişkisi olan
kişilere yönlendirilmesi durumu
 Değerlendiriciler (Evaluation Committee)
 İhale dokümanlarını hazırlayanlar (Danışman Firma
ile ihale alan firmanın aynı olması durumu)
İşlerin ilgili kişilere ve şirketlere
yönlendirilmesi (aynı şirkete ortak olma durumu,
kişinin kendine ait bir şirkete ihale vermesi)
9
FAZLA ÖDEME

Yüklenicinin / yararlanıcının hak ettiğinden
daha fazla yardım alması durumu (yönetim
ve denetim eksiklik ve hatalarından
kaynaklanabilir)
10
İNŞAAT İŞLERİ
 Binanın büyüklüğü ve özellikleri (%3 ve 50 cm kuralı,
sözleşme kısıtları)
 Kullanılan materyal (12’lik yerine 8’lık demir
kullanılması-hidden work, malzemeden çalma veya
yüksek gösterme)
 Kalite
 Miktar
 Alt-yüklenicinin kalitesi (PRAG kriterlerine uygunluk)
 İnşaat işlerinin uygunluğu (eligibility)
 Projede yapılan değişiklikler (izin alınmadan)
 İnşaat işlerinin maliyeti (yüksek gösterme)
11
MUHTEMEL PROBLEMLER

Alınan malzemeler var mı? Kaydedilmiş mi?
İşaretlenmiş mi? (detaylı kontrol gerektirir)

Harcama makul mu? (kontrol)

Harcamalar proje ile ilgili mi? (kontrol)

Projenin alt hedeflerine ulaşıldı mı? (kontrol
ve değerlendirme)
12
KURAL/SÖZLEŞME İHLALİ







Proje amacına ulaşılamaması
Faaliyetlerin tamamlanmaması
Faaliyetin öngörülenden farklı olarak
tamamlanması
İki kere ödeme
Harcamaların başka bir faaliyet için yapılması
Fazla ödeme
Oto finansmanın yetersiz olması
13
MALZEME/HİZMET KULLANIMI

İzinsiz değiştirme

Başka yere taşıma

Hayali kullanım

Ürünün veya çıktının özü, miktarı ve kalitesi
hakkında yanlış bilgi sunma
14
FATURALAR

Uygun olmayan harcama

Aşırı genel faturalar

Spesifik proje/faaliyet ile ilgili olmayan
faturalar

Verilmeyen hizmet/ürün için faturalandırma
15
SORUMLULUKLAR
IPA: SORUMLULUKLAR
Article 19, EC 718/2007
Yararlanıcı ülkeler şüpheli usulsüzlük ve
dolandırıcılıkları araştırmalı ve etkili bir
şekilde ele almalıdır ve uygun bir kontrol ve
raporlama sistemi kurmalıdır. Şüpheli
usulsüzlük ve dolandırıcılık durumlarında
Komisyon gecikmeksizin bilgilendirilmelidir.
17
IPA: SORUMLULUKLAR
Article 25 (3), EC 718/2007 :

NAO usulsüzlüklerin tespitini ve (OLAF’a sınıflandırmaya
uygun şekilde-sonraki slide) hemen raporlanmasını
sağlamalıdır ve tespit edilen usulsüzlüklerle ilgili olarak mali
düzeltmeleri yapmalıdır.

Faaliyet ve Programlarda oluşabilecek herhangi bir
usulsüzlük veya ihmalden dolayı, ilgili Faaliyet veya Program
için sağlanmakta olan AB katkısının tamamını veya bir
bölümünü iptal etmek suretiyle “Finansal Düzeltme”
yapabilir.
18
IPA: SORUMLULUKLAR
Article 96 (4), EC 718/2007 :

Operasyonlarda yer alan her bir
faydalanıcı beyan ettikleri harcamalardaki
usulsüzlüklerden sorumludur.
19
NIPAC, OS, PAO, SPO ...

Usulsüzlüklerle ilgili prosedürlerin
olarak belirlenmesi ve uygulanması,
uygun

Usulsüzlükle ilgili incelemelerde
işbirliğinin sağlanması,
gerekli

Uygulanan sistem ve prosedürlerin gözden
geçirilmesi,

Müeyyide, hukuk davası veya ceza davası
hakkındaki
kararların
(ilgili
birimlere)
bildirilmesi,
20
RAPORLAMA
REPORT COMMUNICATION STRUCTURE
AK DİREKTÖRLÜKLERİ
BTK (AFCOS)
OLAF
Son kontrol & onay
UYG USULSÜZLÜK GÖREVLİSİ
İlk seviye kontrol
UYG USULSÜZLÜK UZMANI
Raporlama
Raporlama
IPA BİRİMLERİ
DİĞER
KAYNAKLAR
AB
DELEGASYONU
DENETİM
OTORİTESİ
22
RAPOR ÇEŞİTLERİ

Yeni usulsüzlüklere ilişkin ilk rapor

İdari, adli takibata ve geri alınan tutarlara
ilişkin takip raporu

Üçer aylık sıfır (zero) usulsüzlük raporu
23
NE RAPORLANMALI?

AT bütçesinden yapılan ve tutarı €10,000
geçen usulsüzlükler (EC Regulation
1681/94); €10,000 altı miktarlar için
“Erken Uyarı Raporu”

Şüpheli
dolandırıcılık
(Suspected fraud)

Uygulama birimleri tespit edilen
usulsüzlüğü NAO’ya raporlamalıdır.
durumları
her
24
NE RAPORLANMAMALI?

Usulsüzlüğün yalnızca Yararlanıcının iflası dolayısıyla
faaliyetin tamamen veya kısmen tamamlanamaması
durumları

Ödemeden önce veya sonra yararlanıcının gönüllü
olarak yönetim veya denetim otoritelerine, bunlarca
yapılan tespitten evvel usulsüzlüğü bildirmesi
durumları

Yönetim ve ödeme otoriteleri tarafından tespit edilen
ve yararlanıcıya yapılacak ödemeden ve Komisyona
yapılacak harcama beyanına dahil edilmeden önce
usulsüzlüğün düzeltilmesi durumları
25
KİM TESPİT EDEBİLİR/ETMELİ?

Yönetim, ödeme ve denetim otoriteleri

Komisyon servisleri, Court of Auditors ve
OLAF

Usulsüzlük, yolsuzluk ve dolandırıcılıkla
mücadelede görevli ulusal idareler (kolluk
kuvvetleri)
26
NE ZAMAN RAPORLANMALI?

İlk raporlar


Tüm şüpheli ve gerçek usulsüzlük ve
dolandırıcılıklar ve bunlara ilişkin ulusal idareler
tarafından alınan önlemler gecikmeksizin
Komisyona raporlanmalıdır.
Raporlanacak şüpheli veya gerçek bir usulsüzlük
olmaması durumunda da yararlanıcı ülke bu
durumu Komisyona üçer aylık dönemi izleyen 2
ay içerisinde bildirmelidir.
27
28
NASIL RAPORLANMALIDIR?
OLAF CLASSIFICATION



























102
103
104
201
213
299
325
402
405
408
601
608
609
610
611
612
614
741
810
812
818
822
832
840
850
860
999
Incorrect accounts (muhasebe hataları)
Falsified accounts (çarpıtma)
Accounts not presented (banka tablolarının ve hesap dökümlerinin sunulmaması)
Missing /incorrect / incomplete documents (eksik, yanlış, doldurulmamamış dokümanlar)
Falsified supporting documents (çarpıtma)
Other cases of irregular documents (diğer usulsüz dokümanlar)
Non-eligible expenditure (uygun olmayan harcama)
Non-existing operator (hayali yararlanıcı veya tedarikçi)
Irregular termination, sale or reduction (usulsüz tamamlama, satış vb)
Operator / beneficiary not having the required quality (gerekli nitelikleri taşımama)
Failure to respect deadlines (rapor vb süre kısıtlamalarına uyulmaması)
Refusal of control (kontrolün engellenmesi)
Refusal of payment (ödeme yapılmaması)
Absence or incompatibility of contract (sözleşme bulunmaması veya uyumsuz sözleşme)
Several requests for the same object (aynı alım için mükerrer ödeme talebi)
Failure to respect other regulations/contract conditions (kontrat vb koşullara uyulmaması)
Infringement of rules concerning public procurement (kamu ihale kurallarına uyulmaması)
Failure to fulfil commitments entered into (taahhütleri yerine getirememe)
Action not implemented (uygulamanın sona ermesi)
Action not carried out in accordance with rules (kurallara aykırı işlem)
Falsified declaration (yanlış beyan)
Expenditure incurred outside the contracting period (sözleşme süreci dışında harcama)
Infringement with regard to the co-financing system (kofinansmana ilişkin ihlaller)
Undeclared revenue (gizli/haksız kazanç)
Corruption (yolsuzluk)
Conflict of interest (çıkar çatışması)
Other irregularities (to be specified) (diğer)
29
NASIL RAPORLANMALIDIR?
Types of Irregularity 2011
CHART 3 - TYPES OF IRREGULARITY FOR 2011
MISSING OR INCOMPLETE DOCUMENTS
FALSIFIED SUPPORTING DOCUMENTS
2%
4%
NON-ELIGIBLE EXPENDITURE
5%
4%
19%
INFIRINGEMENT OF RULES CONCERNED WITH
PUBLIC PROCUREMENT
5%
ACTION NOT CARRIED OUT IN ACCORDANCE
WITH RULES
ACTION NOT COMPLETED
7%
18%
9%
FAILURE TO RESPECT OTHER
REGULATIONS/CONTRACT CONDITIONS
FAILURE TO RESPECT DEADLINES
11%
16%
FAILURE TO FULFIL COMMITMENTS ENTERED
INTO ACTION
ACTION NOT İMPLEMENTED
OTHER
Tüm AB üye ve adaylarında uygulanan IPA’larda
1. Ineligible Expenditure (%19)
2. Infringement of Public Procurment Rules (%16)
3. Other
30
ÖNLEME, TESPİT, KAYIT
NASIL ÖNLENİR?

Etkili iç kontrol sistemleri konulmalı;




Kuralların tüm personel tarafından anlaşılması
ve uygulanmasının sağlanmalı


Yazılı standartlar ve prosedürleri içeren idari
doğrulamalar
Yerinde denetimler
Görevlerin ayrılığı
Rehberlik ve eğitim
Risk analizi yapılmalı
32
FARKINDALIK BEYANI
Tüm görevlilerden usulsüzlük ve ilgili
prosedürlerin anlaşıldığının teyit edilmesi
için “usulsüzlük ve dolandırıcılık tanımları
farkındalık beyanı”nı imzalamaları talep
edilmelidir.
33
USULSÜZLÜKLERİN TESPİTİ

Ofis çalışması (Desk study)

Yerinde ziyaretler (on-the-spot visits)

İç ve dış denetim raporları (audit reports)

İhbarlar (whistle blowing)
34
İHBAR (Whistle-blowing)

İhbar sistemi kurulmalıdır

Usulsüzlük görevlisi irtibat noktasıdır

Harici ihbarlar için:





İnternet ilan tahtası
E-posta adresi
Faks/Telefon
İhbar kutusu
İhbarcının korunması
(Etik Yönetmeliği, Devlet Memurlarının Şikayet ve
Müracaatları Hakkında Yönetmelik)
35
USULSÜZLÜKLERİN KAYDI

Usulsüzlük raporları

Soruşturma dokümanları

Denetim raporları sureti

Tüm yazışmalar
36
ÖRNEK OLAY İNCELEME
37
ÖRNEK OLAY İNCELEME
ÖRNEK OLAY 1
Ahır modernizasyonu
Tekil tüzel kişilere verilebilecek destek miktarı sınırlıdır. Ancak birden çok
başvurucunun bir araya gelmesi ile daha büyük miktarlarda finansman
sağlanabilmektedir. Bu durum Tarım Bakanlığının yayınladığı bir
yönetmelikle düzenlenmiştir. Söz konusu yönetmelik, tüzel kişi başına
yapılacak yardım miktarı dışında bir sınırlama içermemektedir.
Ödeme yapan birim proje başvurularının incelenmesi aşamasında aynı binada
faaliyet göstermekte ve sahipleri aynı olan 3 farklı firmadan başvuru
alındığını tespit etmiştir. Böylece, herhangi bir firmanın tek başına
alabileceği finansman miktarı üç katına çıkarılmış ve maliyeti yüksek olan
modernizasyonu gerçekleştirme imkanı yaratılmıştır.
Ödeme birimi nasıl bir işlem yapmalıdır?
Söz konusu olayda herhangi bir usulsüzlük var mıdır? Varsa nedir?
38
ÖRNEK OLAY İNCELEME
ÖRNEK OLAY 2
Kırsal Turizm
Yalnızca STK’ların yararlanabildiği bir kırsal kalkınma projesi tasarlanmıştır.
Projenin amacı dağlık bölgelere, ulusal parklara ve kamp alanlarına yönelik turizmi
geliştirmektir.
Güzel Tepeler Derneği proje yararlanıcısı olarak başvuruda bulunmuş ve bölgedeki
yerel yönetimden de eş-finansman sağlamıştır. Ancak Derneğin Başkanı Osman
Varlık’ın aynı zamanda bisiklet turu, doğa gezisi gibi paketler sunan bölgenin en
büyük otelinin de sahibi olduğu anlaşılmıştır. Buna ilaveten, Dernek Başkanı’nın
yerel yönetime eş-finansman miktarı kadar bağış gerçekleştirdiği anlaşılmıştır.
Nasıl bir işlem gerçekleştirirsiniz?
39
ÖRNEK OLAY İNCELEME
ÖRNEK OLAY 3
Uyuşturucu ile Mücadele
Uyuşturucu bağımlıları için bir rehabilitasyon merkezi kurulması amacıyla
hazırlanan bir projede birçok mobilya ve ekipman alımı yapılmıştır.
Yararlanıcının Sosyal İşler Bakanlığı, Nihai Yararlanıcının ise Pekdağ
Büyükşehir Belediyesi olduğu projede, rehabilitasyon merkezlerinden birinin
Pekdağ ili sınırları içerisinde inşa edilmesi öngörülmüştür.
Ancak, yerel seçimleri takiben Belediye Başkanı değişikliği gerçekleşmiş,
ekipman ve mobilyalar alınmasına rağmen Pekdağ’da böyle bir Merkeze ihtiyaç
olmadığına karar verilmiştir. Bu durum ilgili Bakanlık tarafından sözleşme
otoritesine bildirilmiştir.
Bakanlığın inisiyatifi ile merkezin komşu şehir Emirne’de açılmasına karar
verilmiştir.
AB Delegasyonunun tutumu ne olmuştur, nasıl bir işlem gerçekleştirilmiş
olabilir?
Söz konusu merkez Emirne’de açılabilir mi?
40
ÖRNEK OLAY İNCELEME
ÖRNEK OLAY 4
Görünürlük
Eğiticilerin eğitimi konulu bir AB Projesi çerçevesinde 65.000 € tutarında eğitim ekipmanı alımı
gerçekleştirilmiştir. Projeye yapılan izleme ziyaretlerinde ekipmanın AB fonlarıyla alındığına dair
herhangi bir ibare tespit edilememiştir.
Ayrıca bu ekipmanın hiçbir defterde kaydı mevcut değildir.
Ne yapılmalıdır?
ÖRNEK OLAY 5
İnşaat ve Ekipman Uyumu
Aruzlu beldesinde AB finansmanı ile bir Hastaneye röntgen ünitesi inşa edilmiş ve 5 adet röntgen
cihazı alımı yapılmıştır. Ünitenin inşaata bakıldığında, cihazların yerleştirileceği odaların inşaat planı
kontrolünden anlaşılamayacak şekilde sadece belli bir marka cihazın sığabileceği şekilde dizayn
edildiği anlaşılmıştır.
Usulsüz durumu açıklayınız.
Usulsüzlüğün sorumlusu kimdir?
41
ÖRNEK OLAY İNCELEME
ÖRNEK OLAY 6
Finansman
Ali Memnun ve Mahdumları Ltd. Şti. AB fonlarıyla bir balık işleme ünitesi kurulmuştur. Ekipman alımı
gerçekleştirilmiş ve işleme ünitesi inşa edilmiştir. Ancak firma proje hayata geçtikten kısa bir süre
sonra iflasını açıklamış ve proje ekipmanı ve binasına bir Banka tarafından haciz işlemi
gerçekleştirilmiştir.
Böyle risklerden nasıl kaçınılabilir?
ÖRNEK OLAY 7
Tamamlanmamış Eylem
AB fonlarıyla gerçekleştirilen bir projenin nihai raporları ödeme birimine zamanında sunulmuş ve proje
tamamlanmıştır. Projeye ilişkin harcama belgeleri de nihai raporlara eklenmiş ve nihai ödeme
talebinde bulunulmuştur. Ancak, ödeme biriminin projeye yaptığı yerinde denetimde projenin
tamamlanmadığı ve inşaat vb. işlerin bir çoğunun devam ettiği görülmüştür. Ödeme talebi
reddedilmiştir.
Usulsüzlük türü nedir?
42
ÖRNEK OLAY 8
Teknik Yardım
AB fonları çerçevesinde Darna adlı firma ihale ile bir teknik yardım
projesinin uygulama aşamasını kazanmıştır. Projenin yürütülmesi
çerçevesinde Davis Madison ve Garry Roberts isimli iki uzman ülkemize
gelmiş ve çalışmalarına başlamıştır. Uzmanlardan Madison, projenin
yürütülmekte olduğu dönemde ülkemizde bir başka AB projesinde takım
lideri olarak görev almıştır.
Durumun denetimlerle tespiti durumunda ne yapılmış olabilir?
Usulsüzlük türü nedir?
43
ÖRNEK OLAY 9
Metal işleme tesisi inşaati
Bir AB projesi çerçevesinde gerçekleştirilecek metal işleme tesisi inşaatının
FIDIC kuralları çerçevesinde gerçekleştirileceği sözleşmede belirtilmiştir.
İhale aşamasında proje uygulama teklifleri değerlendirilmiş ve en uygun
teklifi veren firma ihaleyi kazanmıştır. Ancak, kazanan firma değerlendirme
kuruluna resmi başvuruda bulunarak projenin FIDIC değil Kamu İhale
Kanunu çerçevesinde gerçekleştirilmesini talep etmiştir. Değerlendirme
komitesi başvuruyu uygun bularak inşaatta Kanunun uygulanmasını
onaylamıştır.
Durumu yorumlayınız.
44
ÖRNEK OLAY 10
İstihdamın kalitesinin artırılması
Türkiye’de istihdam edilen torna ustalarının bilgi seviyelerinin artırılması
amacıyla hazırlanan proje çerçevesinde düzenlenen ihaleyi AYTA isimli firma
kazanmıştır. Projenin yararlanıcısı olan Orta Anadolu Tornacılar Odası
Başkanı Aydın Turna aynı zamanda değerlendirme komitesi üyesidir. AYTA
firması ihale aşamasında sunduğu CV’si uygun bulunan torna eğiticisini
bildirim yapmadan değiştirerek metalurjist Samet Turna’yı eğitici olarak
görevlendirmiştir. Durum eğitim alan Samet Turna, Aydın Turna’nın oğludur.
Ayrıca Aydın Turna AYTA firmasının ortaklarındandır.
Durumu yorumlayınız.
Usulsüzlük türleri nelerdir?
45
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
Dikkatiniz için Teşekkürler
NAO DESTEK DAİRESİ USULSÜZLÜK OFİSİ
[email protected]
[email protected]
46
İLGİLİ MEVZUAT

IPA Implementing Regulation 718/2007

Commission Regulation (EC) No 1828/2006

EC 1083/2006 (general provisions on ERDF, ESF, CF)

Convention on the protection of the European Union
financial interests

Council Regulation 2988/95 protection of the European
Communities' financial interests

Prime Minister Circular

Other agreements (financing, sectoral, framework)
47
RAPORLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Council Regulation (EC) No. 1085/2006 Article
18 ‘Protection of the Communities financial
Interests’,

Commission Regulation (EC) No 718/2007
Article 19 ‘Anti-Fraud Measures’

Operational programmes/Annual or Multiannual
programmes

Framework agreements, Sectoral agreements,
Financing agreements
48
RAPORLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Protection of EC financial interests

Council Regulation (EC) 2988/95

Commission Regulation (EC) 1681/1994
amended by 2035/2005

Commission Regulation (EC) 1828/2006
49
RAPORLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Protection of EC financial interests

Council Regulation (EC) 2988/95


Commission Regulation (EC) 1681/1994
amended by 2035/2005
Commission Regulation (EC) 1828/2006

AFCOS-NAO Protokolü
50
DİKKATİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER