Transcript mydło - Centrum Kształcenia Ustawicznego nr 1

Michał Misiak
IW
Historia mydła
Substancje mydłopochodne znano już 2800 lat p.n.e.
Według rzymskiej legendy mydło (z łaciny sapo)
wzięło swą nazwę od góry Sapo, na której odbywały się
obrzędy sakralne. W ofierze bogom składano tam
zwierzęta. Kobiety piorące nad Tybrem odkryły, że
spływająca z deszczem ze stoku mieszanina
stopionego łoju zwierzęcego, popiołu i gliny doskonale
nadaje się do prania. Pierwsze fabryki mydła powstały
w XIII wieku...
Co to jest mydło???
 Mydło jest mieszaniną soli sodowych i
długołańcuchowych kwasów tłuszczowych (najczęściej
o 12-20 atomach węgla w cząsteczce), np. stearynian
sodu (C17H35COONa) lub palmitynian sodu
(C15H31COONa). Są środkami powierzchniowo
czynnymi (tzn. obniżają napięcie powierzchniowe
wody, ułatwiają zwilżalność). Otrzymywane są
zazwyczaj w reakcjach tłuszczów z alkaliami
(zmydlanie tłuszczów).
Powstawanie mydła
C17 H35 COOH + Na OH → C17 H35 COO Na +H2O
Kwas
Stearynowy
wodorotlenek stearynian
sodu
sodu
woda
 W emaliowanym garnku lub dużej parownicy umieść 7g
łoju(lub innego tłuszczu) oraz 20cm3 stężonego roztworu
NaOH i 5 cm3 C2H5OH. Mieszaninę ogrzewaj ok.. 10 min.,
ostrożnie! Mieszając. Po otrzymaniu kleistej masy dodaj do
niej 15 cm3 nasyconego roztworu NaCl. Po dokładnym
wymieszaniu zawartość parownicy ostudź. Gdy na
powierzchni utworzy się warstwa surowego mydła, przenieś
je do drugiego naczynia. Po stopieniu wlej do foremek.
 W podobny sposób otrzymuje się mydło na skalę
przemysłową. Opisany proces nosi nazwę ZMYDLANIA
TŁUSZCZÓW.
Zakładając, że głównym
składnikiem tłuszczu jest np.
palmitynian gliceryny,
możemy zachodzącą reakcję
zapisać za pomocą równania
Do probówek nalej kolejno: wodę z kranu, wodę destylowaną i wodę z
dodatkiem paru kropli chlorku wapnia CaCl2, a następnie dodaj do
każdej trochę wiórków mydła. Wstrząśnij energicznie każdą
probówką i obserwuj zachodzące zmiany.
 Mydło dość trudno rozpuszcza się w zimnej wodzie. W
probówce 1 i 2 wytworzyła się piana( czyli stosunkowo duża
ilość powietrza rozpuściła się w postaci drobnych
pęcherzyków w niewielkiej ilości wody). Natomiast w
probówce 32 wytrącił się szary „kłaczkowaty” osad. W
wyniku reakcji między mydłem a solą wapnia powstało
nierozpuszczalne w wodzie MYDŁO POTASOWE.
 2NaC15H31COO+CaCl2
 Mydło nierozpuszczalne
 Palmitynian sodu
Ca(C15H31COO)2+2NaCl
mydło rozpuszczalne
palmitynian wapnia
Woda zwilża niektóre materiały, a innych nie
zwilża.Z tego względu dzielimy materiały na
Hydrofilowe, czyli lubiące wodę np.. Papier,cegła,
drewno,kreda
Hydrofobowe, czyli nie lubiące wody np..
Polietylen, benzyna, metale, grafit, tłuszcze woski.
Brud hydrofobowy składa się z sadzy,piasku,i
różnych pyłów pochodzenia roślinnego,zlepionych
potem.
Brud ten można usunąć tylko za pomocą mydła.
Jaki jest mechanizm myjacego
mydła???
Otóż mydło w
procesie
usuwania
brudu który
zawiera
tłuszcz i smar,
tworzy z
anionu kwasu
tłuszczowego
otoczkę wokół
kropelki oleju
 Otoczka powstaje w wyniku silniejszego
oddziaływania a tym samym wnikania do kropelki
oleju części węglowodorowej łąńcucha anionu kwasu
tłuszczowego. Powstaje wtedy warstwa graniczna od
strony oleju. Możemy wtedy powiedzieć, że jonowe
(polarne) końce mydła rozpuszczają się w fazie
wodnej, a końce węglowodorowe (niepolarne) - w fazie
olejowej. Ponieważ końce nie są połączone, tworzy się
graniczna powierzchnia międzyfazowa
Na powierzchni zgromadzony ładunek jednoimienny
zapobiega zlewaniu się kropelek oleju, tworzy się
trwała emulsja oleju i wody, którą można usunąć z
oczyszczanej powierzchni.
Bańka mydlana to sferycznie ukształtowana błona
mydlana wypełniona powietrzem lub innym gazem.
Powstaje z mieszaniny wody z mydłem lub detergentem
(np. płynem do mycia naczyń), czasami z niewielkim
dodatkiem gliceryny utrudniającym parowanie wody –
przedłużającym żywotność bańki.Rola mydła polega na
zmniejszeniu napięcia powierzchniowego w wodzie, z
której robi się bańki. Samo zmniejszenie napięcia
powierzchniowego nie wystarczy do zrobienia bańki
mydlanej, rola mydła polega również na stworzeniu
cienkiej warstwy na powierzchni wody (z obydwu stron) –
dzięki temu otrzymujemy cienką trójwarstwową błonę,
której konstrukcję utrzymuje zmniejszone napięcie
powierzchniowe wody.
KONIEC