Transcript Kulak - WordPress.com

DİNLEYİŞ SESBİLİM
GÖREVSEL SESBİLİM
Zehra YILDIZ.
20110904062
DİNLEYİŞ SES BİLİMİ
Bugün dinleyiş ses bilimi , ses
biliminin bir dalı olarak
benimsenmektedir.
Dinleyiş ses bilimi :



Dil seslerinin duyulmasını sağlayan
duyma organlarımızın yapısı ,
İşleyişi,
Duyma işleminin gerçekleşmesiyle
uğraşır.



İnsanlar arasındaki sesli bildirişme bir
konuşan bir dinleyen birde ikisi arasında
anlaşmayı sağlayan araçla (dil) ile
gerçekleşir.
Beyinden bir komut verilir. Konuşma
organlarınca dil seslerine dönüştürülür.
Ve açığa vurulur.
Daha sonra dinleyenin işitme organları
aracılığıyla beyne ulaşır.
Ve orada çözümlenerek konuşanın açıklamak
istediği düşünce belirmiş olur .
DUYMAYI SAĞLAYAN ORGANIMIZ :
KULAK
3 bölümden oluşur.
Bunlar :



Dış Kulak
Orta Kulak
İç Kulak
KULAĞIN BÖLÜMLERI
Dış Kulak
 Kulak kepçesi kulak
yolu ve kulak zarından
meydana gelir.
 Kulak kepçesi: Ses
dalgalarını
toplayarak kulak
yoluna iletir.
 Kulak yolu : Kulak
kepçesini orta kulağa
bağlar. Tınlatıcı
görevindedir.
 Kulak zarı:
Titreşerek ses
dalgalarını orta
kulağa iletir.
Orta Kulak
 İçi hava dolu
küçük bir
odacıktır.
 Odacık östaki
borusu ile
yutağa açılır.
 İçinde kulak
zarından
alınan
titreşimleri iç
kulağa ileten
üç kemikten
oluşmuş bir
kemik köprü
bulunur.
(Çekiç,
örs,üzengi .)
İç Kulak
 Karmaşık bir yapıya
sahiptir.
 Kulağın en duyarlı
ve en önemli
bölümüdür.
 Salyangoz ve yarım
daire kanallarından
oluşur.
 Salyangoz kabuğu
kıvrılmış olan
kısımda işitme
sinirleri bulunur.
 Yarım daire
kanallarının ise
işitmeyle bir ilgisi
yoktur. Dengemizi
sağlamada yardımcı
olur.
İŞİTME NASIL GERÇEKLEŞİR ?
Üç aşamada gerçekleştiği
kabul edilir.
I.
Önce ses dalgaları alınır.
II.
Bunlar duyma
sinirleriyle beyne iletilen
imlere dönüştürülür.
III.
Son olarak da bu imler
beyne ulaştırılır.
İşitme Olayının Aşamaları :
Ses Dalgaları
Oval Pencere
Kulak
Kepçesi
Üzengi
Deliz
(Sıvı)
Salyangoz
İşitme Olayı
Kulak Yolu
Örs
Korti Organı
Beynin
İşitme Duyu
Merkezi
Kulak Zarı
Çekiç
İşitme Duyu
Hücreleri
İşitme Duyu
Sinirleri



Karmaşık bir yapısı olan işitme işinin ayrıntısı
bütünüyle aydınlanmış değildir.
İşitme siniriyle beyne iletilen uyarıların , beyinde
tanınması ve bilinen ses bileşimleriyle eşleştirilmesi
gereklidir.
Özensiz söylenmiş akustik açıdan bulanık bir
sözcüğün anlaşılabilmesi ancak metin içerisindeki
birlikte bulunduğu sözcüklerle gerçekleşir .
Çünkü; dinleyen sözcükleri değil, söyleneni tümüyle
kavramaktadır.
 Anlamlı sözcük ve söz bileşimlerinin anlaşılması,
anlamsız ve tek başına olanlardan çok daha kolaydır.
GÖREVSEL SESBILIM (FONOLOJI)

Geçmişi çok eskilere dayanan sesbiliminin yanında
doğmuştur.
Konuları bakımından onunla yakından ilişkili olup
oldukça yeni sayılabilecek bir araştırma alanıdır.
Bu alan ;
 İnsan dilinin seslerini çeşitli fiziksel nitelikleriyle
değil, yalnızca, dil dediğimiz dizge içinde yükledikleri
görevler açısından ele alır .


Seslerin görev ve sıralanışıyla ilgilenir.
« SES BIRIM « KAVRAMI

Konuşma organının belirli
hareketleri ile oluşan ve belli bir
biçimde sıralanarak aynı dili
konuşanlar arasında bir kavramın
ifadesi için kullanılan kelimeleri
oluşturan anlam ayırt edici sestir.
Örnek :
• Kuyu
• Kuzu
• Kutu
 Sözcüklerinde /y/ , /z/ , /t/ sesleri
dışındaki sesler aynıdır.

Bu ses bileşimlerini birbirinden
bütünüyle ayıran, ayrı anlamlar
veren sözcükler haline sokan
/y/,/z/, /t/ ses birimlerdir.