Transcript Kurumsallaşma ve Akademik Özerklik

Kurumsallaşma ve Akademik
Özerklik
“tehditler”
Dr Hakan Abacıoğlu
Tıp Fakülteleri: kavramsal model
MAKROSİSTEM
POLİTİKALAR (SAĞLIK-EĞİTİM, vb)
EKONOMİ, KÜLTÜR
TOPLUMUN
GEREKSİNİMLERİ
ENDÜSTRİ
FİNANSMAN
MİKROSİSTEM (ÖRGÜT)
Kurum kültürü, Kurumsal ve İç politikalar
MEZUNİ
MEZUNİYET
ÖNCESİ
NCESİ
TIP
EĞİT
ĞİTİMİ
ARAŞ
ARAŞTIRMA
BİLGİ
LGİ
ÜRETİ
RETİMİ
NİTELİ
TELİKLİ
KLİ
İNSAN
YETİŞ
TİRME
YETİŞT
MEZUNİ
MEZUNİYET
SONRASI
TIP
EĞİT
ĞİTİMİ
STE/SMG
HİZMET SUNUMU
ÇIKTILAR
Tıp Fakülteleri: kavramsal model
MAKROSİSTEM
POLİTİKALAR (SAĞLIK-EĞİTİM, vb)
EKONOMİ, KÜLTÜR
TOPLUMUN
GEREKSİNİMLERİ
ENDÜSTRİ
FİNANSMAN
MİKROSİSTEM (ÖRGÜT)
Kurum kültürü, Kurumsal ve İç politikalar
MEZUNİ
MEZUNİYET
ÖNCESİ
NCESİ
TIP
EĞİT
ĞİTİMİ
ARAŞ
ARAŞTIRMA
BİLGİ
LGİ
ÜRETİ
RETİMİ
NİTELİ
TELİKLİ
KLİ
İNSAN
YETİŞ
TİRME
YETİŞT
MEZUNİ
MEZUNİYET
SONRASI
TIP
EĞİT
ĞİTİMİ
STE/SMG
HİZMET SUNUMU
ÇIKTILAR
Kültür ? (L. cultura; colere)
• Bir toplumu tanımlayan değerler, inanışlar
ve kurallar
– Üretim araçlarını ellerinde tutanlar kültürü kontrol ederler.
Kültürleri farklı yapan nedir?
(Geert Hofstede)
•
•
•
•
Ortaklaşa davranışçılık / Bireycilik
Baskın değerler (Dişil/Eril) (Merhamet, şefkat, vb / Atılganlık-para hırsı, vb)
Güç mesafesi
Belirsizlikten kaçınma (Değişime direnç, çelişkileri yönetme (geri çekilme,
bastırma)
• Zaman boyutu
– Zaman ufku (kısa erim, uzun erim)
– Zamanın değeri
– Odaklanma (tek / çok)
Geert Hofstede Cultural
Dimensions
™
Murat Dengiz, www.pyd.org.tr
www.geert-hofstede.com
Tıp Fakülteleri: kavramsal model
MAKROSİSTEM
POLİTİKALAR (SAĞLIK-EĞİTİM, vb)
EKONOMİ, KÜLTÜR
TOPLUMUN
GEREKSİNİMLERİ
ENDÜSTRİ
FİNANSMAN
MİKROSİSTEM (ÖRGÜT)
Kurum kültürü, Kurumsal ve İç politikalar
MEZUNİ
MEZUNİYET
ÖNCESİ
NCESİ
TIP
EĞİT
ĞİTİMİ
ARAŞ
ARAŞTIRMA
BİLGİ
LGİ
ÜRETİ
RETİMİ
NİTELİ
TELİKLİ
KLİ
İNSAN
YETİŞ
TİRME
YETİŞT
MEZUNİ
MEZUNİYET
SONRASI
TIP
EĞİT
ĞİTİMİ
STE/SMG
HİZMET SUNUMU
ÇIKTILAR
Bir örgüt olarak kurum…
• Örgüt: Ortak bir amacı veya işi gerçekleştirmek için bir
araya gelmiş kurumların veya kişilerin oluşturduğu birlik,
teşekkül, teşkilat
Örgüt kuramları…
• Modern
– Örgütler evrensel yasalar doğrultusunda tanımlanabilir, ölçülebilir ve
anlaşılabilir. Bu yolla süreçler iyileştirilebilir ve etkinlik arttırılabilir.
– Bürokratik, hiyerarşik, merkezci, alt-sistemler biçiminde yapılanma
• Simgesel-yorumlayıcı
– Örgütler, üyelerinin sosyal etkileşimleri ile ortaya çıkar ve bireylerin
kendilerine ve diğerlerine yükledikleri anlamlarla gelişir. Evrensel
kurallar yoktur, bireylerin bakış açılarını kavramak gerekir.
• Post-modern
– Tüm kavramlar (sözcükler) diğer sözcüklerle olan ilişkilerine göre
tanımlanır ve bu süreç içinde karşılıklı etkileşimlerle değişebilir. Büyük
anlatılar, büyük projeler, büyük ilkelerin geçersizliğine vurgu yapar.
– post-bürokratik, post-hiyerarşik, post-merkezci bir yapılanma.
Modern-post modern
http://www.horsesenseatwork.com/psl/pages/postmoderndefined.html
Örgüt kültürü
• Bir örgütün içinde yer alan
bireylerin davranışlarını
yönlendiren normlar, davranış
ve değerler, inançlar ve
alışkanlıklar sistemidir.
• Örgüt kültürünü oluşturan
unsurlar
– Değerler
– Rol modeller (liderler ve
kahramanlar)
– Törenler ve simgeler
– Öykü ve efsaneler
– Dil
– Normlar
– Sosyalleşme
Kültür
Fiziksel
yapılanma
Sosyal
yapı
Teknoloji
Örgüt kültürü [2]
Örgüt kültürü süreç içinde örgütü oluşturan bireylerin
adaptasyon ve integrasyon sorunları ile başarılı
biçimde başetmeleri ile gelişir. Yani kültür, örgüt
için başarılı olan şeylerden doğar.
Edgar Schein, 1999
Ulusal kültür ve örgüt kültürlerinin doğaları farklıdır.
Ulusal kültür genellikle değerlerdeki tutarlılıktan,
örgüt kültürü ise uygulamadaki tutarlılıktan köken alır.
Kurumsallaşma…
• Kavramların, sosyal rollerin, belirli değerler
ve normların ya da davranış biçimlerinin
bir örgüt yapısına kalıcı olarak yerleşmesi
(Oxford Sözlüğü)
Guguk kuşu
panoptikon
Kurumsallaşma: Liderlik ve temel
değerler
LCME: Akreditasyon standardı
UTEAK: Akreditasyon standardı
Kurumsal değerleri yansıtmak…
Özerklik
Özerklik
Yapısalcılık ve ahlaki gelişim
• Jean Piaget (1896-1980)
– Bilişsel gelişim kuramı
– Gelişim evreleri
• Lawrence Kohlberg (1927-1987)
– Ahlaki gelişim kuramı: ahlaki uslamlama etik
davranışların temelini oluşturur.
– Gelişim evreleri
Kohlberg’in ahlaki gelişim evreleri
• Düzey 1 (gelenek öncesi):
bir eylemin doğrudan sonuçları bağlamında değerlendirilmesi
– İtaat ve ceza (cezadan nasıl kaçınırım?)
– Kişisel çıkar (bu işten çıkarım ne?)
• Düzey 2 (geleneksel):
bir eylemin toplumun görüşleri, beklentileri doğrultusunda değerlendirilmesi
– Uzlaşma ve benzeşme (iyi çocuk)
– Otorite ve toplumsal düzenin sağlanması (Yasa ve
düzen):
• Düzey 3 (gelenek sonrası):
bir eylemin “birey” ve ilkeler bağlamında değerlendirilmesi.
“Birey”: farklı görüşlere ve değerlere sahip kişiler/uzlaşı/demokrasi/adalet: yasalar emirler değil toplumsal sözleşmelerdir.
– Toplumsal sözleşmeler
– Evrensel etik ilkeler
Kurumsal sorumluluklar
• Düzey 2 (geleneksel):
– Uzlaşma ve benzeşme (iyi çocuk)
– Otorite ve toplumsal düzenin sağlanması (Yasa ve düzen):
• Düzey 3 (gelenek sonrası):
Kurallar/Yönergeler/Kurullar
– Toplumsal sözleşmeler
– Evrensel etik ilkeler
Güçlü
etik eğitimi
Uygun iklim oluşturma