Transcript Document
ជំពូក្៥ ឥទ្ធពិ លនៃសារធាតុចញ្ិ មចឹ លលើការលូតលាស់របស់រុក្ជាខ តិ ១.សារធាតុចិញ្មចឹ សំខាៃ់ៗ (Major elements) • សារធាតុចិញ្មចឹ សំខាៃ់ៗចចក្លចញជាពីរក្ក្ុមគឺៈ A. ម៉ា ក្ក្ូធាតុ (Macro/major elements) B. មីក្ក្ូធាតុ (Micro/minor elements) A. ម៉ា ក្ក្ូធាតុសំខាៃ់ៗ(Major elements) • ម៉ា ក្ក្ូធាតុសំខាៃ់ៗចែលរុក្ខជាតិក្តូវការក្នងុ ចំៃៃួ លក្ចើៃមៃ៩ធាតុគ • C (Carbon) • H (Hydrogen) • O (Oxygen) • • • • • • N (Nitrogen) P (Phosphorus) K (Potassium) Ca (Calcium) Mg (Magnesium) S (Sulfur) មៃលៅក្នងុ បរិយាកាសៃិងទ្ឹក្ មៃលៅក្នងុ ែី B. មីក្ក្ូធាតុសំខាៃ់ៗ(Minor elements) • មីក្ក្ូធាតុសខាំ ៃ់ៗចែលរុក្ខជាតិក្តវូ ការក្នុងចំៃួៃលក្ចើៃមៃ៧ធាតុគ • • • • • • • Fe (Iron) Mn (Manganese) B (Boron) Mo (Molybdenum) Cu (Copper) Zn (Zinc) Cl (Chlorine) មៃលៅក្នងុ ែី ២. ការខ្វះសារធាតុចិញ្មចឹ (Nutrient deficiencies) អាសូត(N deficiency) • អាសូតជាធាតុផ្សំមួយនៃសមសធាតុសខាំ ៃ់ែូចជាក្លរូភីលអ័រម៉ាូៃអាសុតី អាមីលេក្បូតូប្លលសក្បូលតអុីៃអង់សុីមៃិងវីតាមីៃ • ក្ងវះអាសូតល្វើលអាយរុក្ជាខ តិលតឿក្ក្ិៃសលឹក្ៃិងក្ទ្ៃុងសលក្ឹ ល ើងព៌េក្ពចលតឬលលឿងបន្ទាប់មក្សលឹក្ចក្បព៌េលៅជាលលឿងទ្ុំ ឬ ព៌េកាលវវលវើយងាប់ៃិងក្ជុះចតមតង • សញ្ញាក្ងវះអាសូតជាែំបូងលគសលងេតល ញើ លក្ើតល ើងលលើសក្លឹ ចាស់ៗរួចបៃតលៅសលក្ឹ ខ្ចីលទ្ៀត អាសូត(ត) • ចំល ះែំណំក្សវូ ក្ងវះជាតិអាសូតល្វើលអាយ – ក្សូវែុះលរញៗ – ការចបក្គុមថព យចុះ – សលឹក្ល ើងរឹងលវើយមៃព៌េលលឿង • លែើមបីចក្លំអបញ្ញាក្ងវះអាសូតលយើងអាចលក្បជើ ីបបំ ៉ាៃចែលមៃអាសូតលក្ចៃើ ែចូ ជាអាម៉ាូញ៉ាូមៃីក្តាតឬUrea ជាលែើម ផ្ូសវ័រ(P deficiency) • P មៃតួន្ទទ្ីល្វើលអាយជាលិកាៃិងលពញវ័យលោយវាជួយបលងេតើ នេវ យ៉ាូ ៃិងជួយល្វើចចំ េក្លកាសិកាជួយែល់ការលូតលាស់ឬស • រុក្ខជាតិចែលមៃអាយុតិចក្សបូ យក្P លក្ចើៃជាងរុក្ខជាតិអាយុចាស់ • រុក្ខជាតិខ្វះP មៃការលូតលាស់យតៃិងក្ក្លពញវ័យ ផ្ូសវ័រ(ត) • សញ្ញាខ្វះជាតិP គ • • • • • • រុក្ខជាតិែះុ លរញៗ សលឹក្ល ើងព៌េនបតងក្ក្ល ៉ា មិៃភលែូចសលក្ឹ ្មមតា សលឹក្មៃរាងតូចខ្ុស្មមតាលវើយឆាប់ក្ជះុ លែើមមិៃលលល ស ក្បព័ៃធឬសមៃការលូតលាស់យត ពៃាការលចញចផ្ល ផ្កេ ផ្ូសវ័រ(ត) • ចំល ះែំណំក្សវូ ក្ងវះP ល្វើលអាយ • • • • មៃការចបក្គុមតព ចិ ការលូតលាស់យត ោក្់ក្ាប់តចិ សលឹក្មៃព៌េនបតងចាស់ជួៃកាលសលក្ឹ ខាងលក្កាមលៅជាព៌េទ្ឹក្ក្ក្ចូ ឬព៌េក្ក្វមសាវ យ • ក្ងវះP អាចលក្ើតមៃល ងើ លៅលលើែអាី សុតី ខាលំងែីសុលផ្កតអាសុតី ៃិងែីអាល់កាឡំង • ែីចែលខ្វះP អាចចក្ចក្បប្លៃលោយប្លចជីឌីអាម៉ាូញ៉ាូមផ្ូសាវត (NH4)2PO4 ៃិងលក្បើក្ប្លស់ជីសរីរាងគ។ ប៉ាូតាសយូម(K deficiency) • ប៉ាូតាសយូមជាធាតុសខាំ ៃ់ចែលលែើរតួជាក្តាតលីក្រក្នងុ ការបលងេើតជាតិលមស៉ា បំចលងជាតិលមស៉ា លៅជាសេរៃិងចូលរួមក្នងុ ែំលេើររសមសី លំ យាគ • វាមៃតួន្ទទ្ីសខាំ ៃ់ក្នុងការលបើក្ៃិងបិទ្រៃធសមតូ ៉ា តរបស់សក្លឹ ជួយសំរបសំរួលៃិងបលងេើៃក្បតិក្មមសលំ យាគលមស៉ា អាមីែុងៃិងចូលរួមក្នុង សក្មមភាពរបស់អង់សមុី ជាង៤០។ ប៉ាូតាសយូម(ត) • សញ្ញាក្ងវះធាតុK ល្វើលអាយ • សលឹក្ល ើងលលឿងលៅជាយខាងៃិងសនសចវៃនៃសលក្ឹ • សលក្ឹ មៃព៌េក្សអាប់អុចៗៃិងរមូរ • ជួៃកាលលៅចលន្ទលះសនសចវៃមៃសាន មលខាលច (necrosis) • ក្ងវះប៉ាតាូ សយូមចាប់លផ្តមើ លៅលលើសលឹក្ចាស់រចួ បៃតលៅសលក្ឹ ខ្ចី • លក្កាយមក្សលឹក្កាលយលៅជាព៌េទ្ង់ចែងលវើយងាប់ចតមតង • ឬសលូតលាស់មៃិ ប្លៃលអចំចេក្ឬសរយាងអាចលូតលាស់ប្លៃចំល ះចតឬសចែលលៅជាប់ឬសចក្វប៉ាលុ ណណះ។ ប៉ាូតាសយូម(ត) • ក្ងវះធាតុK អាចចក្ចក្បប្លៃលោយលក្បើក្ប្លស់ជីប៉ាូតាសយូម • ក្ងវះប៉ាូតាសយូមលក្ចៃើ លក្ើតលៅលលើែីខ្ាច់ែីក្គួសៃិងែីឥែឋ។ ប័រ( B deficiency) តួន្ទទ្ីរបស់ប័រឺៈ • ល្វើចំចេក្លកាសិកា • បលងេើៃសក្មមភាពសេរៃិងកាល់សយូម • ចូលរួមក្នុងការល្វលើ អាយមៃលសេរភាពភានសលកាសិកា • ចូលរួមក្នុងក្បតិក្មមលមតាបូលសី • សំលយាគក្បូលតអុីៃ • បលងេើតភានសលកាសិកាៃិងក្ាប់ ប័រ(ត) ក្ងវះធាតុប័រល្វើលអាយ • ចំេុចលូតលាស់របស់រក្ុ ខជាតិងាប់ • សលឹក្ល ើងព៌េក្ក្ល ៉ា បន្ទាប់មក្ចក្បលៅជាលលឿងទ្ងសលឹក្មៃសភាពក្សយួ • ឬសល ើងក្កាស់លវើយលរញៗលែើមក្សួយលន ំងខ្លី • ការផ្លិតក្ាប់ថយចុះ លរាគសញ្ញាខ្វះសារធាតុប័រ ប័រ(ត) ជំងឹពិលសសៗចែលបណតលមក្ពីក្ងវះធាតុប័រមៃែូចជាឺៈ • ការរលួយបេតូ លែំ ូងជាវ • ការរលួយក្ាលចផ្លល ើែចូ ជា ចផ្លលប្ល៉ាមលាុង… • លមម បេតូ លនសពលកាតប • ជំងអុចព៌េលតានតលលើសក្លឹ ែំ ូង ក្ងវះប័រអាចចក្សំរលួ ប្លៃលោយការប័រពី 9-10 Kg/ha លគអាចលក្បើជីBorate ឬBoraxលោយប្លញ់វាលៅលលើែីឬលលើរុក្ខជាតិផ្កាល់ចតមតង។ កាល់សយូម(Ca deficiency) • តួន្ទទ្ីរបស់កាល់សយូមឺៈ – កាល់សយូមជាក្តាតក្ំេត់សរាំ ប់បលងេតើ ភានសលកាសិកា – វាចូលរួមបៃាប(neutralize)អាសុីតសរីរាងគ • រុក្ខជាតិពពួក្ក្ក្ូចែុះលូតលាស់លលអ លើែីចែលសំបូរកាល់សយូម • ចផ្លល ើចែលមៃសំបក្រឹងក្តូវការធាតុកាល់សយូមលក្ចៃើ សំរាប់ការលូតលាស់របស់វា។ កាល់សយូម(ត) • លរាគសញ្ញាក្ងវះធាតុកាល់សយូមឺៈ • លែើមលតឿសលឹក្រមូរលវើយក្សយួ • ចគមសលឹក្លខាលច • លរាគសញ្ញាែំបងូ លក្ើតលលើសក្លឹ ខ្ចី • Necrosis • រលួយផ្កេ(ជាពិលសសលប៉ាងលប្ល៉ាះ) ទ្ង់ចែង(Cu deficiency) • តួន្ទទ្ីរបស់ទ្ង់ចែងឺៈ • ទ្ង់ចែងលែើរតួន្ទទ្ីជាក្តាតលីក្រនៃក្បតិក្មមទំងឡយលៅក្នុងែំេក្ែលងាើម • វាចូលរួមលោយក្បលយាលក្នុងការសំលយាគក្លរភូ ីល • វាមៃតួន្ទទ្ីសខាំ ៃ់ក្នុងការបៃតពូជៃិងែំលេើរការលមតាបូលសី នៃកាបូអុីក្ោតៃិងក្បូ លតអុីៃ ទ្ង់ចែង(ត) • លរាគសញ្ញាខ្វះទ្ង់ចែងឺៈ – – – – – – រុក្ខជាតិលក្ើតជំងក្លរសូ ុីស ចមក្តូចៗលក្ើតជំង Dieback លៅចផ្នក្ខាងចុងសលឹក្មៃព៌េស សលឹក្ឆាប់លក្ក្ៀមៃិងរួញក្ក្ញាញ់ លបើរុក្ខជាតិខ្វះទ្ង់ចែងខាលំងវាមៃការចបក្គុមព ៃិងមៃលែើមជា្មមតាប៉ាុចៃតមិៃមៃចផ្ល ផ្កេលទ្ ក្បសិៃលបើមៃចផ្លគវាមៃព៌េសលវើយាម ៃក្ាប់លទ្ ចែក្(Fe deficiency) • តួន្ទទ្ីរបស់ចែក្ឺៈ – ចូលរួមក្នងុ ការសំលយាគក្លរភូ លី – ជាធាតុផ្សំមយួ នៃអង់សុីមៃិងក្បលូ តអុៃី • លរាគសញ្ញាខ្វះជាតិចែក្ឺៈ – រុក្ខជាតិលក្ើតជំងក្លរសូ សុី – ក្ទ្ៃុងសលក្ឹ ល ងើ ព៌េនបតងក្ពចលតលវើយចក្បជាលលឿង – លខាលចចុងសលក្ឹ លក្ក្ៀមចុងចមក្លវើយងាប់ • ជំងខ្វះជាតិចែក្លក្ចើៃលក្ើតល ើងលៅលលើែីទ្ួលចែលមៃpH ខ្ពស់។ ម៉ា លញ៉ាសយូម(Mg deficiency) • តួន្ទទ្ីរបស់ម៉ាលញ៉ាសយូមឺៈ – Mg ជាធាតុផ្សំមយួ របស់ក្លរភូ លី (5.6%) – វាមៃតួន្ទទ្ីជាក្តាតលីក្រនៃក្បតិក្មមសំខាៃ់ៗ • លរាគសញ្ញាខ្វះជាតិម៉ាលញ៉ាសយូមឺៈ – រុក្ខជាតិលក្ើតជំងក្លរសូ សុី លៅចលន្ទលះសនសចវៃ – ក្លរូភីលចបងចចក្មិៃលសមើាន – ក្ជះុ សលក្ឹ • ជំងខ្វះជាតិ Mg អាចចក្ចក្បប្លៃលោយោក្់ម៉ាលញសយូមសលុ ផ្កត (magnesium sulfate)លលើែ។ី ម៉ាង់កាចេស(Mn deficiency) • តួន្ទទ្ីរបស់មង៉ា កា់ ចេស • Mn ក្តូវប្លៃលក្បក្ើ ប្លស់ក្ងនុ ែំេក្ែលងាមើ • សំលយាគវតាី មីៃៃិងអាសុីតអាសេូបក្ិ • វាមៃតួន្ទទ្ីជាអនក្បៃេយបរិមេCO2 ចែលលលើសក្ងនុ ក្បតិក្មមរសមីសលំ យាគ • លរាគសញ្ញាខ្វះជាតិ Mn • រុក្ខជាតិលក្ើតជំងក្លរសូ ុីសលៅចលន្ទលះសនសចវៃចាប់ពីគល់លៅចុងសលក្ឹ • ជំងខ្វះជាតិ Mn អាចចក្ចក្បប្លៃលោយលក្បើជីសរីរាងគលៅលលើែី។ ម៉ាូលីបចែៃ(Mo deficiency) • តួន្ទទ្ីរបស់មល៉ាូ បី ចែៃ • ចូលរួមក្នុងការសំលយាគក្បលូ តអុីៃ • វាជាធាតុផ្សំនៃអង់សុីមមួយចែលមៃ ន្ទទ្ីបំចលងnitrate លៅជាnitrite • លរាគសញ្ញាខ្វះជាតិ Mo • រុក្ខជាតិមៃលក្ខេឺៈលតឿសលឹក្មៃព៌េលលឿងខ្ចីរួញៃិងមៃជំងក្លរសូ សុី លៅតាមចគមសលឹក្ • ជំងខ្វះជាតិ Mo អាចចក្ចក្បប្លៃលោយលក្បើជី Ammonium molybdate ៃិង sodium molybdate លៅលលើែីចែលខ្វះ ជាតិ Mo។ សាព ៃ់្័រ(S deficiency) • តួន្ទទ្ីរបស់សាពៃ់្រ័ ឺៈ • S ជាធាតុផ្សំមួយរបស់អាសុីត អាមីលេៃិងក្បូលតអុីៃៃិង • មៃតួន្ទទ្ីក្នុងការបលងេើតក្លរភូ លី • លរាគសញ្ញាខ្វះជាតិ S • រុក្ខជាតិមៃលក្ខេឺៈលតឿសលឹក្មៃព៌េលលឿងសលឹក្រួញខ្ុស្មមតាការលូតលាស់ថយចុះ • សលឹក្ខ្ចីមៃព៌េនបតងភលឬលលឿងខ្េឺៈសលឹក្ ចាស់លៅរក្ាព៌េនបតងែចែល។ សងេ័សី(Zn deficiency) • តួន្ទទ្ីរបស់សងេ័សី • ជាអនក្លផ្ាៀងផ្កាត់អរ័ ម៉ាៃូ ៃិងជាក្តាត លីក្រក្នុងក្បតិក្មមន្ទន្ទ • វាមៃតួន្ទទ្ីចូលរួមបលងេតើ ក្លរភូ ីល ៃិងចូលរួមក្នងុ រសមសី ំលយាគ • លរាគសញ្ញាខ្វះជាតិ Zn • រុក្ខជាតិមៃលក្ខេឺៈលតឿ សលឹក្មៃជំងក្លរសូ សុី ៃិងមៃព៌េទ្ង់ចែង • ល តជាែំណំងាយរងការខ្វះជាតិស័ងសេ ីជាង លគ ៣. ការលលើសសារធាតុចិញ្ចឹម (Nutrient excesses) ការពុលជាតិស័ងសេ ី( Zinc Toxicity) • លរាគសញ្ញាឺៈ • • • • លៅ សលឹក្រុក្ខជាតិលលចល ងើ ៃូវការប្លត់បង់ពេ ៌ ឬល ើងចំេុចព៌េក្ក្វមលៅលលើចគមៃិងចផ្នក្ខាងចុងសលឹក្ ក្នុងក្រេី្ងៃ្់ ងរសលឹក្ចក្បព៌េលៅជាលលឿង រុក្ខជាតិមៃការលូតលាស់យត មៃការលលចល ងើ ៃូវចំេុចព៌េលតានត សលពញនផ្ាសលឹក្លវើយសលឹក្ងាប់ • វិ្ីសាក្សចត ក្ចក្បឺៈ • លក្បើក្ប្លស់ក្ំលប្លរលែើមបីែំល ងើ pH ែី • លក្បើក្ប្លស់ជីសរីរាងគ ការពុលជាតិចែក្( Iron Toxicity) • លរាគសញ្ញាឺៈ • សាន មអុចៗតូចៗលក្ើតល ងើ លលើសលឹក្ជាពិលសសសលឹក្ចផ្នក្ខាងលក្កាម • សលឹក្ចក្បព៌េលៅជាសាវ យទ្ឹក្ក្ក្ូចលលឿងឬលតានត • ក្នុងក្រេីពុល្ងៃ្់ ងរចក្បព៌េលៅជាលតានត លវើយងាប់ • ការចបក្គុមពៃិងលូតលាស់ថយចុះ • ឬសរួញលវើយមៃព៌េលតានតចាស់ • វិ្ីសាក្សចត ក្ចក្បឺៈ • លក្បើក្ំលប្លរ • លក្បើ Manganese Oxide ក្នុងក្ំរិត 50-100kg/ha ការពុលជាតិចែក្( Iron Toxicity) ការពុលជាតិបរ័ ( Boron Toxicity) • លរាគសញ្ញាឺៈ • ចគមសលឹក្លក្ើតជំងក្លរូសុីសៃិងលខាលច • លបើការក្សបូ យក្ជាតិប័រលៅចតបៃតរក្ុ ខជាតិៃិងងាប់ ការពុលជាតិអាលុយមីញ៉ាូម( Al Toxicity) • លរាគសញ្ញាឺៈ • សលឹក្ប្លត់បង់ពេ ៌ ល ើងលលឿងឬស(ជាពិលសសសលឹក្ចផ្នក្ខាងលក្កាម)លវើយងាប់ • ឬសមិៃលូតលាស់ៃិងខ្ូចរូបរាង • វិ្ីសាក្សចត ក្ចក្បឺៈ • លក្បើក្ំលប្លរ • បចៃេមជីផ្ូសវ័រៃិងប៉ាូតាសយូម ការពុលជាតិមង៉ា កា់ ចេស( Mn Toxicity) • លរាគសញ្ញាឺៈ • សលឹក្ល ើងអុចព៌េលតានតជាពិលសសលលើសលឹក្ចាស់ • ចុងសលឹក្សងួត • ទ្ិៃនផ្លធាលក្់ចះុ ខាលំងលោយសារការមិៃោក្់ក្ាប់(ជាពិលសសែំណំក្សវូ ) • វិ្ីសាក្សចត ក្ចក្បឺៈ • លក្បើក្ំលប្លរ • បចៃេមជីលាមក្សតវមន ងសិលាៃិងFeSO4