Transcript ppt - WordPress.com

MADDEYİ
TANIYALIM
MADDEYİ TANIYALIM
Uzayda yer kaplayan hacmi ve kütlesi olan
beş duyu organımızla gözleyebildiğimiz
varlıklara madde denir.
Günlük yaşamda kullandığımız her maddenin
kendine özgü bir serüveni vardır.Bisiklet
yapımında kullanılan demire şekil
verilmesi,kırkılan yünün kumaşa dönüşmesi
gibi.
HATİCE BOYACI
Maddeyi niteleyen özellikler şunlardır;
 Saydamlık ve opaklık
 Parlaklık ve matlık
 Sertlik ve yumuşaklık
 Esneklik ve berklik
 Sağlamlık ve kırılganlık
 Suyu çekenler ve çekmeyenler
 Suda batma ve yüzme
 Mıknatısla çekilme özelliği
 Renk ve koku
 Pürüzlü ve pürüzsüz
HATİCE BOYACI
Saydamlık ve opaklık
Maddelerin ışığı geçirme özelliği hayatımızı
kolaylaştırmıştır.Pencere camı ve duvarlar her evin
vazgeçilmez kısımlarıdır.Çünkü,pencere camı
saydam,duvar ise saydam olmayan maddedir.Camın
ışığı geçirme özelliği olmasaydı otomobil
pencerelerinin yapımında ve gözlüklerde cam
kullanılmazdı.Saydam maddeler;cam bardak,gözlük
camı gibi..Yarı saydam;defter yaprağı,buzlu cam gibi..
Opak saydam olmayan;ağaç,tahta gibi..
HATİCE BOYACI
Parlaklık ve Matlık
Odun,bazı kömürler ve kum mat
maddelerdir.
Elmas, gümüş parlak maddelerdir.
HATİCE BOYACI
Sertlik ve yumuşaklık
Bazı maddeleri kolayca çizebilir veya şekil verebiliriz .
Çeşitli nesneler kullanarak şekil verebildiğimiz
maddeler yumuşaktır.Kolayca şekil veremediğimiz
maddeler ise serttir.
HATİCE BOYACI
 Esneklik ve berklik
Çekip bırakınca eski halini alan maddelere esnek
maddeler denir.Örneğin;paket lastiği esnektir.
Çekip bırakınca eski halini almayan maddelere ise
berk maddeler denir.Örneğin;kurşun kalemi bükünce
kırılır bu yüzden kurşun kalem berktir.Berk maddeler
bükülemez.
 Sağlamlık ve kırılganlık
Metal çivi, porselenden daha sert değil, ama
sağlamdır. Çiviye çekiçle vurduğunuzda ne
gözlemlersiniz?
Porselenden yapılmış fincana çekiçle vurduğumuzda
ne olur? Çiviye çekiçle vurulduğunda kırılmaz fakat
fincan kırılır. Çatal ve kaşık,sağlam bir madde olan
çelikten yapılır. Sert plastikten yapılan ve piknik
için kullanılan çatal ve kaşıklar ise kırılgandır.
Suyu çekenler ve çekmeyenler
Evinizdeki çiçeği suladığınızda suyun toprak
tarafından çekildiğini gözlemlediniz mi? Yağmurlu bir
günde neden naylondan yapılmış şemsiye ve
yağmurluk kullanıyorsunuz? şemsiye ve
yağmurluğunuz kağıt kullanılarak yapılabilir mi?
Gördüğünüz gibi bazı maddeler suyu çekerken
bazıları çekmez.
Suda batma ve yüzme
Maddelerin suyun içinde batmaları veya yüzmeleri
büyüklüğüne değil, maddenin cinsine bağlıdır. Küçük
taşlar ve kum suda batar. Sizin taşlayamayacağınız
ağır bir tahta parçası bile suda yüzer. Bazı maddeler
suda batar, bazıları ise yüzer diyebileriz.
Mıknatısla çekilme özelliği
Mıknatıs tarafından çekilen maddelere örnek olarak
demir ve çelik verilebilir. Lastik,cam, taş ve ağaç ise
mıknatıs tarafından çekilmeyen maddelerdir. Bazı
maddeler mıknatıs tarafından çekilir,bazıları ise
çekilmez.
Renk ve koku
Birçok maddenin kendine özgü rengi vardır.Kömür,
altın ve süt ne renktir? Su, hava, kolonya ve gaz yağı
gibi maddeler renkli midir?Birçok maddenin kokusu
vardır.Örneğin; kolonya ve parfüm kokulu, tuz ve
şeker gibi maddeler ise kokusuzdur.
Pürüzlü ve pürüzsüz
Elimizle ağacın kabuğuna ve bardağın yüzeyine
dokunarak aralarındaki farkı algılamaya
çalışalım.Benzer şekilde halı ve duvarın yüzeyi
pürüzlü, çelik tencerenin yüzeyi ve televizyonun
ekranı pürüzsüzdür. Demek ki maddelerin bazıları
pürüzlü bazıları ise pürüzsüz bir yüzeye sahiptir.
Maddenin Nitelikleri ve Kullanım Alanları
Koltukların yumuşak ve esnek oluşu kullanım
kolaylığı ve güzel bir görünüm sağlar. Ama
mobilyada, berk ve sert kısımlar da vardır.
Evimizde kullandığımız bazı nesneler opak
malzeme kullanılarak yapılır.
Plastik esnek olduğu için, başta oyuncak ve
otomobil lastiği olmak üzere birçok
eşyanın yapımında işe yarar
Kışlık ayakkabıların tabanındaki
pürüzler karlı ve ıslak zeminde
kaymamızı önler.
Mıknatıs tarafından çekilen demir, çelik
gibi maddeleri mıknatıs tarafından
çekilmeyen maddelerden kolayca ayırır
Temizlik amacıyla kullanılan kağıt
havlunun, suyu çekme özelliği vardır.
Çelikten yapılan matkap ucu, sert
malzemeleri delmek için kullanılır.
Yağmurluklar, suyu geçirmeme
özelliğine sahip olan plastikten
yapılır.
Nesneleri Sınıflandırmak Kolay Mıdır?
Nesneler kullanıldıkları yere göre cisim, eşya,
malzeme gibi farklı isimler alabilir. Bu nedenle,
nesneleri sınıflandırılırken kesin sınırlar
çizilmemelidir.
CİSİM: Maddenin şekil verilmiş halidir.(çantaşemsiye-toplu iğne-tuğla-tebeşir,altın yüzük)
Günlük hayatımızda kullandığımız eşya ya da aletler
maddelerin işlenmiş halidir.
EŞYA: Bir işimize yaradığı için evde,okulda veya
yanımızda bulundurduğumuz ve uzun süre
kullandığımız nesneleredir.( şemsiye-çanta-toplu
iğne-çekiç-defter-sünger-makas vb…)
ALET: Cisimlere şekil vermek veya onlar üzerinde bir
iş yapmak için kullandığımız nesnedir. (makas-toplu
iğne-tebeşir-çekiç-kurşun kalem-tornavida-ip vb…)
MALZEME: Bir çoğunu bir araya getirerek bir tüketim
maddesine dönüştürdüğümüz kısa sürede
tükettiğimiz maddelerdir. (yumurta-tuğla-sirke-toz
şeker-taş parçası vb…)