Transcript ارزیابی ریسک

‫شناسایی خطرات و ارزیابی‬
‫ریسک‬
‫در آزمایشگاه‬
‫عباس زراءنژاد‬
‫خطربالقوه (‪)Hazard‬‬
‫خطر به شرایطی اطالق میشود که پتانسیل آسیی‬
‫و‬
‫صدمه رساندن به کارکنان‪ ،‬خسارت به محیط زیست‪،‬‬
‫تجهیزات و ساختمانها‪ ،‬از بین بیردن میواد ییا‬
‫کاهش قدرت کارایی در اجیرا‬
‫تعیین شده را دارا باشد‪.‬‬
‫ییک لمیل از پییش‬
‫ریسک (‪)Risk‬‬
‫‪ ‬ریسک ترکی یا تابعی از احتمال تبدیل شیدن‬
‫یک خطر به حادثه و پیامدها ناشی از وقیو‬
‫آن است‪.‬‬
‫‪ ‬از این رو ریسک به صورت حاصلضیر احتمیال‬
‫وقو رویداد در شدت پیامیدها ناشیی از آن‬
‫محاسبه می شود‪.‬‬
‫‪ ‬به لبارت دیگر ریسک احتمال وقو‬
‫مشخص است‪.‬‬
‫یک پیامید‬
‫ریسک (‪)Risk‬‬
‫‪ ‬ریسک ترکی یا تابعی از احتمال تبدیل شیدن‬
‫یک خطر به حادثه و پیامدها ناشی از وقیو‬
‫آن است‪.‬‬
‫‪ ‬از این رو ریسک به صورت حاصلضیر احتمیال‬
‫وقو رویداد در شدت پیامیدها ناشیی از آن‬
‫محاسبه می شود‪.‬‬
‫‪ ‬به لبارت دیگر ریسک احتمال وقو‬
‫مشخص است‪.‬‬
‫یک پیامید‬
‫ارزیابی ریسک (‪)Risk assessment‬‬
‫‪ ‬استفاده اصولی از اطاللات موجود به منظور‬
‫تعیین میزان و سطح ریسک وارد بر افراد‪،‬‬
‫اموال‪ ،‬محیط زیست و التبار سازمان میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬ارزیابی ریسک از دو مرحله تشکیل شده است‪:‬‬
‫‪ ‬آنالیز ریسک (‪)Risk analysis‬‬
‫‪ ‬ارزشیابی ریسک (‪)Risk evaluation‬‬
‫کنترل ریسک (‪)Risk control/treatment‬‬
‫‪ ‬كنترل ریسك‪ ،‬طرح و برنامه هایی هستند كه‬
‫ریسكها را تا سطح قابل قبول كاهش ميدهند‪.‬‬
‫مدیریت ریسک (‪)Risk Management‬‬
‫هماهنگ جهت شناسایی خطرات‪،‬‬
‫‪ ‬فعالیت ها‬
‫آنالیز ریسک‪ ،‬ارزشیابی ریسک‪ ،‬کنترل ریسک و‬
‫اطمینان از اثربخشی اقدامات کنترلی را‬
‫مدیریت ریسک می گویند‪.‬‬
)Risk management process(
‫فرایند مدیریت ریسک‬
‫فرآیند مدیریت ریسک به شش مرحله زیر تقسیم‬
‫میشود‪:‬‬
‫‪ ‬برقرار‬
‫محدوده‬
‫‪ ‬شناسایی خطر‬
‫‪ ‬ارزیابی ریسک‬
‫‪ ‬اقدامات کنترلی‬
‫‪ ‬پایش و بازنگر‬
‫‪ ‬مشاوره و ارتباطات‬
‫شناسایی خطر (‪)Hazard Identification‬‬
‫به منظور شناسایی خطرات‪ ،‬ابتدا باید کلیه‬
‫فرآیندها‪ ،‬فعالیت ها‪ ،‬اماکن‪ ،‬تاسیسات و‬
‫تجهیزات مورد نظر شناسایی و سپس خطرات و‬
‫اثرات آنها بررسی میشود‪.‬‬
‫تقسیم بند‬
‫انوا‬
‫خطرات‬
‫مختلفی از خطرات در محیط کیار وجیود‬
‫دارد‪ ،‬لذا دسته بند‬
‫شناسایی انوا‬
‫ها‬
‫متفاوتی در خصیوص‬
‫خطرات و لوامل زیان آور محیط‬
‫کار مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬
‫‪ -۱‬خطرات فیزیکی‬
‫هر لامیل کیه ماهییت فیزیکیی دارد و للیم‬
‫فیزیک درباره آن کاربرد دارد مانند‪:‬‬
‫‪‬‬
‫تغییر فاز ماده‬
‫‪‬‬
‫انتقال‬
‫‪‬‬
‫تبخیر‬
‫گرما‬
‫‪ ‬ایجاد سرما‬
‫‪ -۲‬خطرات شیمیایی‬
‫مواد گوناگونی را در بر میگیرد که میتواند‬
‫از نظر ایمنی ییا بهداشیتی خطرنیا باشیند‪.‬‬
‫خطرهایی مانند‪:‬‬
‫‪‬‬
‫اشتعال‬
‫‪‬‬
‫قابلیت انفجار‬
‫‪ ‬ناپایدار‬
‫‪ ‬میل ترکیبی فراوان‬
‫‪ -۳‬خطرات تهدید کننده زندگی و سالمتی‬
‫مواد شیمیایی یا هر جسم دیگر که بر پایه‬
‫مدار للمی موجود اثرات آنی یا دراز مدت در‬
‫سالمتی افراد در معرض داشته باشند مانند‪:‬‬
‫‪‬‬
‫مواد سرطان زا‬
‫‪ ‬مواد سمی‬
‫‪ ‬مواد‬
‫دارند‬
‫که اثر نیامطلو‬
‫‪‬‬
‫مواد تحریک کننده‬
‫‪‬‬
‫مواد خورنده و ‪...‬‬
‫بیر تولیید مثیل‬
‫‪ -۴‬خطرات مکانیکی‬
‫‪ ‬لبه ها‬
‫تیز‬
‫‪ ‬سطوح زبر و خشن و ‪...‬‬
‫‪ -۵‬خطرات بیولوژیکی‬
‫خطرات ناشیی از میکروارگانیسیم هیا ماننید‬
‫لوامل میکروبی و بیمار زا‬
‫روش ها‬
‫شناسایی خطرات‬
‫‪ ‬شناسایی خطرات بخش اصیلی فرآینید میدیریت‬
‫ریسک را تشکیل می دهد‪ .‬کشی منیابع لمیده‬
‫خطر و کلیه لواملی که می توانند به لنوان‬
‫شرو کننده حادثه لمل کنند‪ ،‬باید بعنیوان‬
‫یک هد اصلی مد نظر قرار گیرند‪.‬‬
‫‪ ‬باید توجه داشت هنگامی که ییک روش خاصیی‬
‫برا شناسایی خطرات بکار گرفته میی شیود‪،‬‬
‫بخشی از انوا خطرات شناسایی می شوند ولی‬
‫ممکن است خطرات دیگر از نظر دور بمانید‪.‬‬
‫بنابراین باید همیشیه ترکیبیی از روشیها‬
‫مختل شناسایی خطرات مورد اسیتفاده قیرار‬
‫شناسایی خطر لبارتند از‪:‬‬
‫برخی از روشها‬
‫‪‬‬
‫تجربیات موجود‬
‫‪‬‬
‫استانداردها و الزامات‬
‫‪‬‬
‫چک لیست ها‬
‫‪‬‬
‫نتایج حاصل از ممیز‬
‫‪‬‬
‫گزارشات حوادث و شبه حوادث‬
‫‪‬‬
‫تکنیک ها‬
‫ها و بازرسی ها‬
‫سیستماتیک آنالیز خطر‬
‫این روشها را می توان بصورت جداگانه یا بصیورت‬
‫ترکیبی مورد استفاده قیرار داد‪ .‬بنیابراین ززم‬
‫است با توجه به شرایط و مقتضیات محیط کار خیود‬
‫یکی از این روشها را به صورت جداگانه یا ترکیبی‬
‫مورد استفاده قرار دهد‪.‬‬
‫ارزیابی ریسک‬
‫‪ ‬ارزیابی‬
‫ریسک‪،‬‬
‫کمی ریسکها‬
‫فرآیند‬
‫تخمین‬
‫کیفی‬
‫یا‬
‫ایجاد شده در نتیجه خطرات‬
‫ناشی از فرآیندها‪ ،‬فعالیت ها‪ ،‬اماکن‪،‬‬
‫تجهیزات و تاسیسات مختل‬
‫است‪،‬‬
‫‪ ‬به لبارت دیگر ارزیابی ریسک به فرآیند‬
‫کلی برآورد نمودن میزان ریسک (آنالیز‬
‫ریسک) و تصمیم گیر‬
‫بودن‬
‫ریسک‬
‫در خصوص قابل تحمل‬
‫(ارزشیابی‬
‫ریسک)‬
‫اطالق‬
‫می‬
‫ارزیابی ریسک‪ ،‬بطور سیستماتیک تعیین می‬
‫کند احتمال رخ دادن رویدادهای ناشی از‬
‫آزاد شدن خطرات شناسایی شده چقدر است و‬
‫چه آسیبی و با چه شدتی ممکن است بوجود‬
‫آید‪ ،‬که خود باعث می شود راههای کنترلی‬
‫شناسایی شده و درنتیجه شدت ریسک و اثرات‬
‫آن کاهش پیدا کند‪ .‬ارزیابی ریسک باید در‬
‫برگیرنده موارد زیر باشد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اثرات‬
‫اثرات‬
‫اثرات‬
‫اثرات‬
‫بر‬
‫بر‬
‫بر‬
‫بر‬
‫انسان‬
‫سرمایه‬
‫محیط زیست‬
‫اعتبار سازمان‬
‫همچنین ارزیابی ریسک باید‪:‬‬
‫از‬
‫ناشی‬
‫خطرات‬
‫کلیه‬
‫‪ ‬دربرگیرنده‬
‫فرایندها‪ ،‬فعالیتها‪ ،‬تولیدات‪ ،‬خدمات‪،‬‬
‫اماکن‪ ،‬تاسیسات و تجهیزات باشند‪.‬‬
‫‪ ‬بیان کننده تأثیرها و ریسکهای ناشی‬
‫از عوامل انسانی‪ ،‬نرم افزاری و سخت‬
‫افزاری باشند‪.‬‬
‫‪ ‬توسط کارکنان‬
‫انجام گیرد‪.‬‬
‫واجد‬
‫شرایط‬
‫و‬
‫ذیصالح‬
‫‪ ‬بر اساس روشهای مستند انجام گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬بر‬
‫اساس‬
‫فواصل‬
‫زمانی‬
‫معین‬
‫به‬
‫روز‬
‫‪ ‬احتمال وقوو‬
‫وقووو‬
‫رویوداد‪ ،‬درجوه احتموال‬
‫در آینووده و پیاموودهای ریسووک‪،‬‬
‫اثرات ناشی از تحقق ریسک میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬در ارزیابی ریسک توجه کافی به هور دو‬
‫جنبه الزم و ضروری بوده و نحوه مواجهه‬
‫با آنها را مشخص میسازد‪.‬‬
‫‪ ‬برای تعیین احتمال وقو‬
‫رویداد و شدت‬
‫پیامد ریسوک خطورات شناسوایی شوده از‬
‫جداول مختلفوی اسوتفاده موی شوود کوه‬
‫سطح‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫سطوح احتمال‬
‫وقو شرح‬
‫هرگز در آزمایشگاه مورد بررسی اتفاق نمی افتد‪ /.‬این سیطح زمیانی‬
‫محقق می شود که تمامی خطرات بالقوه شناسایی و سپس حذ شده اند‪.‬‬
‫خیلی بعید است در آزمایشگاه مورد بررسی اتفاق بیافتد‪ ،‬اما ممکین‬
‫است رخ دهد‪ /.‬حداقل یک بار در گذشته اتفاق افتاده است‪.‬‬
‫بعید است در آزمایشگاه مورد بررسیی اتفیاق بیافتید‪ ،‬امیا منطقیا‬
‫انتظار می رود‪ ،‬اتفاق بیافتد‪ /.‬در سال گذشته حداقل یک بار اتفاق‬
‫افتاده است‪.‬‬
‫با احتمال زیاد در آزمایشگاه مورد بررسی اتفاق بیافتد‪ / .‬هر شیش‬
‫ماه حداقل یک بار اتفاق افتاده است‪.‬‬
‫اغل در آزمایشگاه مورد بررسی اتفاق بیافتد‪ /.‬هر ماه حداقل یک‬
‫بار اتفاق افتاده است‪.‬‬
‫به طور مداوم در آزمایشگاه مورد بررسی اتفاق بیافتد‪ /.‬هیر هفتیه‬
‫حداقل یک بار اتفاق افتاده است‪.‬‬
‫سطوح شدت پیامد‬
‫وقو‬
‫سطح‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫ال ‪ -‬جدول آسی‬
‫به انسان‬
‫شرح‬
‫جراحت جزئی بدون نیاز به درمان سرپایی‬
‫جراحت یا اثرات بهداشتی سطحی که بر لملکرد کار و زندگی شخصی‬
‫فرد تاثیر ندارد‪ .‬منجر به از دست رفتن روز کار نمی شود ولی‬
‫نیازمند رسیدگی پزشکی سرپایی میباشد (مثل موارد در حد کمکها‬
‫اولیه و یا درمانها پزشکی)‬
‫منجر به جراحت یا اثرات بهداشتی جد با نیاز به استراحت تا یک‬
‫روز میشود‪ .‬منجر به بستر شدن فرد نمی شود‬
‫منجر به جراحت یا اثرات بهداشتی لمده با نیاز به استراحت بیش‬
‫از ‪ 1‬روز میشود‪.‬‬
‫منجر به جراحت یا اثرات بهداشتی در حد نقص لضو و ناتوانی دائمی‬
‫می شود‪.‬‬
‫منجر به مرگ حداقل یک نفر می شود‪.‬‬
‫ جدول آسی‬‫سطح‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫شدت آلودگی محیط زیست‬
‫به محیط‬
‫زیست‬
‫شدت مصر‬
‫مصر‬
‫منابع و انرژ‬
‫منابع‬
‫قابل‬
‫توجه‬
‫میزان‬
‫بدون اثر‬
‫نیست‬
‫اثر زیست محیطی خفی ‪ -‬خسارت مصر استاندارد (بهینه)‬
‫نظر کردن‬
‫ناچیز و قابل صر‬
‫است‪.‬‬
‫اثر زیست محیطی جزئی‪ -‬اثر میزان مصر باز نیست اما امکان‬
‫آزینده بر محیط زیست کوتاه مدت صرفه جویی وجود دارد‪.‬‬
‫بوده و بعد از مدتی از بین‬
‫میرود‪.‬‬
‫بازتر از حد استاندارد‪-‬‬
‫اثر موضعی بر محیط زیست – نیاز مصر‬
‫سربار به‬
‫تحمیل هزینه ها‬
‫به پا ساز دارد‪.‬‬
‫سازمان‬
‫بحرانی (بسیار بازتر از‬
‫اثر لمده‪ -‬اثر آزینده بر محیط مصر‬
‫زیست بلند مدت بوده و نیاز به حد استاندارد) –تحمیل هزینه ها‬
‫پا ساز با صر هزینه و پرداخت بسیار سنگین به سازمان‬
‫جریمه دارد‪.‬‬
‫جدول ج‪ -‬آسی‬
‫سطح‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫به سرمایه و‬
‫داراییها‬
‫شرح‬
‫خسارت مالی قابل صرفنظر کردن است‪.‬‬
‫آسی‬
‫سطحی – میزان خسارت کمتر از ‪ 10000000‬لایر‬
‫آسی‬
‫جزئی به اموال – میزان خسارت بین ‪ 10000000-100000000‬لایر‬
‫آسی‬
‫موضعی‪ -‬میزان خسارت بین ‪ 100000000 – 1000000000‬لایر‬
‫آسی‬
‫لایر‬
‫آسی‬
‫شدید ‪ /‬لمده‪ -‬میزان خسارت بین ‪1000000000 – 10000000000‬‬
‫گسترده‪ -‬بیش از ‪ 10000000000‬لایر‬
‫جدول د‪ -‬صدمه به شهرت‬
‫و اعتبار‬
‫سطح‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫شرح‬
‫اثر به شهرت قابل چشم پوشی می باشد‪.‬‬
‫موضو حادثه برای آزمایشگاه اندک بوده و تاثیر آن در حد همان‬
‫آزمایشگاه می باشد‬
‫موضو حادثه برای آزمایشگاه حائز اهمیت بوده و تاثیر آن برای‬
‫کل دانشگاه می باشد‪.‬‬
‫موضو حادثه برای آزمایشگاه حائز اهمیت بوده و تاثیر آن برای‬
‫کل شهر می باشد‪.‬‬
‫موضو حادثه برای کل جامعه حائز اهمیت بوده و تاثیر آن برای‬
‫کل کشور می باشد‪.‬‬
‫موضو حادثه از جنبه بین المللی حائز اهمیت بوده و دولت نیز‬
‫شدیدا درگیر می باشد‪.‬‬
‫ارزشیابی ریسک‬
‫‪ ‬ارزشیابی ریسک بیا اسیتفاده از ییک میاتریس‬
‫ارزیابی ریسک واحید صیورت میی پیذیرد‪ .‬ایین‬
‫ماتریس‪ ،‬خطرات شناخته شده را بیا توجیه بیه‬
‫احتمال وقو رویداد و شدت پیامیدها مربیوط‬
‫و سیطح ریسیک آنهیا را‬
‫به آنها طبقه بنید‬
‫مشخص می سازد‪.‬‬
‫‪ ‬یک نمونه از ماتریس ارزیابي ریسك در اسیالید‬
‫بعد ارائه شده است‪ .‬در این میاتریس اطاللیات‬
‫جزئي در خصوص مولفه هیا اصیلي ریسیك یعنیي‬
‫شییدت و احتمییال وقییو آن ارائییه شییده و در‬
‫نهایت ریسك ها مورد بررسي در سه سطح ریسیك‬
‫ها باز (‪ ،)High Risk‬ریسك هیا متوسیط ( ‪Medium‬‬
‫‪ ،)Risk - ALARP‬و ریسییك هییا پییائین (‪)Low Risk‬‬
‫نمونه ا‬
‫شدت‪.‬‬
‫از ماتریس ارزیابی ریسک‬
‫افزایش احتمال‬
‫پیامد‬
‫انسان‬
‫سرمایه‬
‫محیط زیست‬
‫التبار‬
‫(‪)1‬‬
‫جراحت و آسی‬
‫جزئی‬
‫بدون آسی‬
‫بدون اثر‬
‫بدون اثر‬
‫(‪)2‬‬
‫جراحات یا‬
‫اثرات بهداشتی‬
‫سطحی‬
‫آسی‬
‫خفی‬
‫اثرات خفی‬
‫اثرات خفی‬
‫(‪)3‬‬
‫جراحات یا‬
‫اثرات بهداشتی‬
‫جد‬
‫آسی‬
‫جزئی اثرات جزئی اثرات جزئی‬
‫(‪)4‬‬
‫جراحات یا‬
‫اثرات بهداشتی‬
‫لمده‬
‫آسی‬
‫موضعی‬
‫اثرات قابل‬
‫توجه‬
‫(‪)5‬‬
‫نقص لضو و‬
‫ناتوانی دائمی‬
‫آسی‬
‫شدید اثرات لمده اثرات ملی‬
‫(‪)6‬‬
‫مرگ و میر‬
‫آسی‬
‫گسترده‬
‫اثرات‬
‫موضعی‬
‫اثرات بین‪-‬‬
‫اثرات وسیع‬
‫المللی‬
‫سطح ‪1‬‬
‫سطح ‪2‬‬
‫سطح ‪3‬‬
‫سطح ‪4‬‬
‫سطح ‪5‬‬
‫برنامه ریز در جهت‬
‫بهبود مستمر‬
‫‪ALARP‬‬
‫غیر قابل تحمل‬
‫سطح ‪6‬‬
‫معیار ها‬
‫پذیرش ریسک‬
‫در جدول زیر معیارها‬
‫شده است‪.‬‬
‫معیار‬
‫سطح‬
‫پذیرش ریسک ارائه‬
‫توصی‬
‫ریسک‬
‫باز‬
‫متوسط‬
‫پایین‬
‫غیرقابل قبول‬
‫این سیطح از ریسیک‪ ،‬آزمایشیگاه را بیا‬
‫تهدیدات اساسی در حوزه نیرو انسیانی‪،‬‬
‫محیط زیست‪ ،‬سرمایه و التبار مواجه میی‬
‫سازد و لذا غیر قابل قبول می باشد‪.‬‬
‫خطرات در این سطح باید کامل حذ شیوند‬
‫و یا فورا از طریق اقدامات اصیالحی بیه‬
‫سطح قابل تحمل کاهش داده شوند‪.‬‬
‫خطرات در این سطح باید به منظور کیاهش‬
‫قابل قبول با در نظر‬
‫احتمال یا شدت پیامد توسط اصیل ‪ALARP‬‬
‫گرفتن ‪ALARP‬‬
‫مورد مدیریت قرار گیرند‪.‬‬
‫در این سطح اقیدام اصیالحی خاصیی میورد‬
‫قابل قبول بدون اقدامات نیاز نیست‪ ،‬ولیی ایین بیه معنیا لیدم‬
‫برنامه ریز جهت بهبیود مسیتمر وضیعیت‬
‫اصالحی اضافی‬
‫نمی باشد‪.‬‬
‫همانطور که مشاهده می شود بر این اساس‬
‫معیارهای پذیرش ارائه شده در جدول اسالید‬
‫قبل سطوح ریسک به سه دسته زیر تقسیم می‬
‫شوند‪:‬‬
‫‪ ‬محدوده غیر قابل قبول‬
‫‪ ‬محدوده ‪ALARP‬‬
‫‪ ‬محدوده قابل قبول‬
‫‪ ‬محدوده غیر قابل قبول‬
‫جائي است كه ریسك یا پیامد ناشي از آن‬
‫به قدر مهم و قابل توجه است كه بالث‬
‫غیر قابل پذیرش‬
‫شده در زمره ریسكها‬
‫قرار گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬محدوده قابل قبول‬
‫جائی است که هیچ اقدام خاصي جهت كنترل‬
‫ریسك ضرورت ندارد‪.‬‬
‫محدوده متوسط یا ‪ALARP‬‬
‫‪ ‬در بین این دو محدوده‪ ،‬منطقه وسیعي از‬
‫ریسك ها وجود دارد كه بر اساس اصل ‪ALARP‬‬
‫مورد بررسي قرار مي گیرند‪.‬‬
‫‪ ALARP ‬مخف لبارت ‪ As low as Reasonably Practicable‬می‬
‫باشد و به معنا پائین ترین حد کاهش ریسک‬
‫است که بطور معقول لملی است‪.‬‬
‫‪ ‬به لبارت دیگر ‪ ALARP‬نشانگر بهترین کار‬
‫است که در شرایط فعلی می توان انجام داد‪.‬‬
‫بر این اساس مسئولین ذیربط باید اقدام‬
‫لملی برا کاهش ریسک را انجام دهند مگر‬
‫‪ ‬به عبارت دیگر بین سطوح غیر قابل قبول و‬
‫قابل قبول‪ ،‬ریسك ها باید بر اساس اصل ‪ALARP‬‬
‫و توسط روش آنالیز هزینه – سود ارزیابي و‬
‫مدیریت شوند‪.‬‬
‫‪ ‬بر اساس رویکرد بهبود مستمر باید معقول‬
‫ترین كار قابل اجرا كه در شرایط فعلي براي‬
‫كاهش سطح ریسك مي توان انجام داد را در‬
‫خصوص ریسک هایی که در ناحیه ‪ ALARP‬قرار می‬
‫گیرند‪ ،‬انجام داد‪،‬‬
‫‪ ‬مگر اینكه كاهش بیشتر ریسك در این ناحیه‬
‫امكان پذیر نبوده و یا هزینه هاي كاهش‬
‫بیشتر ریسكها با منافع حاصل از آن تناسبي‬
‫نداشته باشد‪.‬‬
‫‪ ‬در كاربرد این اصل معموال مسئوالن میان هزینه‬
‫هاي كاهش ریسك و سطح ریسك قابل تحمل نوعي‬
‫تعادل برقرار مي كنند‪.‬‬
‫‪ ‬ولي با توجه به اینكه اغلب حوادث در اثر‬
‫عدم توجه كافي به ریسك هایي كه در ناحیه‬
‫‪ ALARP‬واقع هستند رخ مي دهند اكیدا توصیه‬
‫مي شود كه ریسك هایي كه در این ناحیه‬
‫قرارمي گیرند نیز همانند ریسك هاي غیر قابل‬
‫کنترل ریسک‬
‫گزینه ها‬
‫زیر باشند‪:‬‬
‫کاهش ریسک می توانند شامل موارد‬
‫ال ) اجتنا از ریسک یا شرو نکردن یا ادامه‬
‫ندادن فعالیتی که ریسک را افزایش دهد‪.‬‬
‫) از بین بردن (جذ ) منبع ریسک‬
‫ج) تغییر احتمال وقو‬
‫د) تغییر پیامد‬
‫ه) سهیم شدن ریسک با سایر ذینفعان یا انتقال آن‬
‫(شامل پیمانکاران و بیمه)‬
‫و) حفظ ریسک با تصمیم گیر‬
‫آگاهانه‬
‫فرم ارزیابی ریسک ( انسان‪ ،‬سرمایه و التبار)‬
‫پیامد‬
‫الت‬
‫ار‬
‫کنترلها‬
‫موجود‬
‫احتما‬
‫ل‬
‫وقو‬
‫شدت‬
‫پیام‬
‫د‬
‫لدد‬
‫ریسک‬
‫سطح‬
‫ریسک‬
‫دارد‬
‫انسا‬
‫ن‬
‫سرما‬
‫یه‬
‫ارزیابی ریسک‬
‫ندارد‬
‫شناسه ریسک‬
‫محل‬
‫فعالیت‬
‫تجهیزات‬
‫خطر‬
‫رویداد‬
‫محتمل‬
‫الزام‬
‫قانونی‬
‫‪ ‬اگر سطح ریسك ارزیابي شده پایین باشد‪ ،‬به هیچ‬
‫اقدام خاصي نیاز نیست‬
‫‪ ‬ولي در صورتیكه سطح ریسك شناسایي شده در رده‬
‫متوسط و شدید قرار گیورد‪ ،‬نیواز بوه حراحوي و‬
‫تدوین برنامه اقدامات اصالحي مي باشد‪.‬‬
‫‪ ‬تا زماني كه یك خطر خاص از بوین نرفتوه اسوت‪،‬‬
‫ریسك هاي همراه چنین خطري هرگز نمي تواند بوه‬
‫حور كامل حذف شوند‪.‬‬
‫‪ ‬نو نگرشی كه عموما موورد اسوتفاده قورار موي‬
‫گیرد و غالبا با قوانین و مقررات بین المللوي‬
‫براي كنترل ریسك هاي ‪ HSE‬مطابقوت دارد‪ ،‬تهیوه‬
‫فهرستي از شیوه های كنترلي قابل اسوتفاده بور‬
‫اساس روش سلسله مراتبي می باشد‪.‬‬
‫روش سلسله مراتبی شامل مراحل زیر است‪:‬‬
‫‪ ‬حذف‬
‫‪ ‬جایگزیني‬
‫‪ ‬كنترل هاي مهندسي‬
‫‪ ‬كنترل ها و رویه هاي اداري‬
‫‪ ‬اصالح رفتارهای ناایمن‬
‫‪ ‬تجهیزات حفاظت فردي‬
‫حذ‬
‫(‪)Elimination‬‬
‫‪ ‬برا‬
‫كنترل خطر نخست باید تالش كرد كه خطر حذ‬
‫شود ییا‬
‫با یك خطر دیگر جایگزین شود كه آسیبي كمتر وارد كند‪.‬‬
‫‪ ‬این كیار بیا تغیییر فین آور‬
‫و فرآینید ییا تعیویض و‬
‫جایگزیني مواد لملي مي شود‪ .‬به این معني كیه فعیالیتي‬
‫كه دارا‬
‫دیگر‬
‫ریسك خاصي مي باشد‪ ،‬انجام نگیرد یا به طرییق‬
‫انجام شود تا ریسك آن حذ‬
‫‪ ‬طبیعي است هنگامي فرآیند‬
‫شود‪.‬‬
‫تغییر یافت و خطر مورد بحیث‬
‫از میان رفت‪ ،‬در فرآیند نوین هم خطر یا خطراتیي وجیود‬
‫دارد‪ ،‬لذا باید همواره سعي كرد تا انتخا‬
‫فرآیند نوین‬
‫به صورتي باشد كه خطرات تازه از نظر میزان ریسك پایین‬
‫تر از ریسك پذیرفته شده در ماتریس ریسك باشید و دیگیر‬
‫کاهش احتمال وقو (‪)Reduction‬‬
‫هنگامي كه امكان از میان بردن و حذ خطر‬
‫وجود نداشته باشد‪ ،‬باید سعي شود از بروز‬
‫خطر پیش گیر شود‪ .‬از جمله این اقدامات مي‬
‫توان به نمونه ها زیر اشاره كرد ‪:‬‬
‫‪ ‬طراحي استاندارد ها‬
‫‪ ‬روش ها لملیاتي ایمن‬
‫‪ ‬بازرسي‬
‫‪ ‬كنترل منابع جرقه‬
‫‪ ‬سیستم ها تهویه‬
‫‪ ‬ایزوزسیون‬
‫‪ ‬موانع فیزیكي‬
‫کاهش پیامد رویداد احتمالی(‪)Mitigation‬‬
‫این دسته از اقدامات كنترلي با تمركیز بیر‬
‫فاكتور شدت پیامید بیه كنتیرل ریسیکها میي‬
‫پردازد‪ ،‬كه از جمله آنها می توان بیه طیرح‬
‫واكنش در شرایط اضیطرار ‪ ،‬تجهییزات حفاظیت‬
‫فرد و سیستم ها اطفا حریق اشاره کرد ‪.‬‬
‫کاهش پیامد رویداد احتمالی(‪)Mitigation‬‬
‫این دسته از اقدامات كنترلي با تمركیز بیر‬
‫فاكتور شدت پیامید بیه كنتیرل ریسیکها میي‬
‫پردازد‪ ،‬كه از جمله آنها می توان بیه طیرح‬
‫واكنش در شرایط اضیطرار ‪ ،‬تجهییزات حفاظیت‬
‫فرد و سیستم ها اطفا حریق اشاره کرد ‪.‬‬
‫اصالح رفتارها ناایمن‬
‫اقدامات کنترل ریسک در خصوص انسان‬
‫میتواند روشهایی زیر را در بر گیرد‪:‬‬
‫‪ ‬آموزش‪ ،‬آگاهی و تنویر افکار لمومی‬
‫‪ ‬نظارت‬
‫‪ ‬ایمنی ساز روشهایی کار‬
‫‪ ‬استفاده از تجهیزات حفاظت فرد‬
‫آماده ساز‬
‫و اجرا‬
‫طرح ها‬
‫کاهش ریسک‬
‫کاهش ریسک‪ ،‬تدوین چگونگی اجرا‬
‫منظور از طرح ها‬
‫گزینه ها کاهش ریسک می باشد‪ .‬اطاللات ارائه شده در‬
‫برنامه کاهش ریسک شامل موارد زیر می باشد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اشخاصی که به لنوان پاسخگو تصوی طرح به حسا‬
‫که مسئولیت اجرا و نظارت را بر‬
‫و افراد‬
‫دارند‪.‬‬
‫اقدامات پیشنهاد‬
‫منابع مورد نیاز‬
‫اقدامات لملکرد و محدودیت ها‬
‫الزامات پایش و گزارش دهی‬
‫زمانبند و برنامه اجرا‬
‫آمده‬
‫لهده‬
‫تمامی‬
‫فوق الذکر باید برا‬
‫دستیابی به اهدا‬
‫برا‬
‫ریسک ها باز و متوسط فرم ها مشخص تکمیل و اقدامات‬
‫شناسه ریسک‬
‫اقدام یا دستورالعمل کنترلی‬
‫عدد‬
‫ریسک‬
‫سطح‬
‫ریسک‬
‫حذف‬
‫جایگز‬
‫ینی‬
‫کنترل های‬
‫مهندسی‬
‫اصالح‬
‫کنترل ها‬
‫و رویه رفتارها‬
‫ی‬
‫های‬
‫ناایمن‬
‫اداری‬
‫تجهیزات‬
‫حفاظت‬
‫فردی‬
‫شناسه ریسک‪:‬‬
‫فرم برنامه عملیاتی ریسک‬
‫عدد ریسک‪:‬‬
‫ریسک ‪:‬‬
‫سطح‬
‫وضعیت‬
‫ارزیابی ریسک پس از‬
‫اجرای برنامه‬
‫منابع و‬
‫پشتیبانی‬
‫زمان‬
‫ردیف‬
‫اجرا شده‬
‫شرو‬
‫پای‬
‫ان‬
‫انس‬
‫انی‬
‫تجهیز‬
‫اتی‬
‫ما‬
‫لی‬
‫(درصد‬
‫پیشرفت)‬
‫اجرانشده‬
‫مسئول‬
‫فعا‬
‫یت‬
‫لیت‬
‫اجرا‬
‫مسئول‬
‫یت‬
‫نظارت‬
‫در دست‬
‫اجرا‬
‫احتما‬
‫ل‬
‫وقو‬
‫شدت‬
‫عدد‬
‫ریس‬
‫ک‬
‫سطح‬
‫ریسک‬
‫پایش و بازنگر‬
‫‪ ‬پایش و بازنگر باید بخش برنامه ریز‬
‫شده ا از فرایند مدیریت ریسک بوده و‬
‫شامل بررسی و نظارت منظم باشد‪.‬‬
‫‪ ‬این فعالیت به صورت دوره ا یا برا‬
‫بررسی یک امر خاص انجام می گیرد‪.‬‬
‫‪ ‬مدیر ارشد باید اطمینان حاصل نماید‬
‫كه اقدامات اصالحي و كنترلي پیش بیني‬
‫شده‪ ،‬اجرا شده و هم چنین از اثر بخشي‬
‫آن اطمینان كامل حاصل نماید‬
‫ارتباطات و مشاوره‬
‫‪ ‬ارتباطات موثر همراه با گزارش دهي به‬
‫موقع یكي از لناصر ضرور سیستم مدیریت‬
‫ریسك مي باشد‪.‬‬
‫‪ ‬ارتباطات درون سیازماني در خصیوص میوثر‬
‫بودن سیسیتم میدیریت ریسیك و ارتباطیات‬
‫برون سازماني در خصیوص ارائیه اطمینیان‬
‫ززم به جامعه و گروههیا لالقمنید شیرطي‬
‫اجتنا ناپذیر اسیت‪ .‬بیه طوریكیه آنهیا‬
‫باید اطمینان حاصل كنند كه ایین سیسیتم‬
‫به درستي لمل مي كند‪.‬‬
Waste
container
top left open
Sash above
allowed height
Frayed electrical
cord and/or use of
electrical tape
Are there issues with
secondary
containment?
Failure to
remove old
Chemical
label
No Start
Date
Original label
not removed &
incompatibility
Safety shower
and eyewash
are blocked
Fire
Extinguisher
blocked
Glass chemical
containers
stored on floor
Exit/entrance door
blocked
Overall Poor Housekeeping
What’s Wrong Here?
Fume hoods
are above
allowable
sash height
Limit.
Ceiling tile
is missing.
Overhead
storage is a
hazard to
room
occupants.
Containers are
not sealed when
not in use.
Food and drink
consumables are
open to cross
contamination
in a
laboratory
environment.
Fire
Extinguisher
and hose are
blocked by
chair
Fire rated
door blocked
open & Lab
Security
compromised
THANKS FOR YOUY
ATTENTION