Transcript دانلود فایل
تهیه
استاد
زمستان 1389
.1ماهیت مدیریت منابع انسانی
.8مدیریت دستمزد و جبران خدمات
.2مدل های مدیریت منابع انسانی
.9مدیریت حفظ و نگهداری منابع انسانی
.3مدیریت تأمین منابع انسانی
.10مدیریت فرهنگ سازمانی
.4مدیریت بکارگیری منابع انسانی
.11سازمان های یادگیرنده
.5آموزش و توسعه منابع انسانی
.12مدیریت دانش
.6توانمند سازی منابع انسانی
.13مدیریت منابع انسانی بین المللی
.7مدیریت عملکرد و ارزیابی کارکنان
.14استراتژی های منابع انسانی
ه
ِیم
ح
الر
من
ح
الر
َّللا
ِب ْس ِم
ِ
ه
ْ
ه
ِ
ِ
َ
َّ
ٌ
َّنْ
ِ َاُ َ َو َيُْ جُاوا َُحْ َما ََ
سا
ْل
ي
ل
ال
ء
آنا
ت
ن
قا
ُو
ه
م
أ
جداً َو قا ِئماا ً َيحْ َاَ ُُ ْاآ ِ
ِ
َ
َ
ِ
ِ
ُون إِ َّنماا َي َت َاَ ََّّ ُُ أُولُاوا
ين ال َيعْ َلم َ
ُون َو الَّ َِ َ
ين َيعْ َلم َ
َُ ِّب ِه قُ ْل َه ْل َيسْ َت ِوي الَّ َِ َ
ب
ْاْلَ ْلبا ِ
[آيا چنين َّسا باا اُ ا اسات] ياا َّسا َّاه دُ سااشات هاب باه شباادت
مهاالول اساات و دُ حااال سااجد ،و قيااا آ ا شااَاب آِااُت ما تُسااد و بااه
ُحماات وُوُدراااُا امياادواُ اساات ! بگووو( :آیووا اسووان اووه مو داننوود بووا
اسان اه نم دانند یاسانند؟! تنها خردمندان متذ ّار م شوند!)
(سوره ی مبارکه الزمر)9/
شر َهّ
قال علی علیه السالم ُ :ج ُم ُ
ال ال ٍعلم نَ ّ
ِ
( میزان الحکمه ،ج ، 2ص ) 80
حضرت علی علیوه السوالم فرمودنود :زیبوایی علوم ،بوه منتشور
کردن و منتقل نمودن آن به دیگران است .
کسب شل آ فُيضه هُشی :
حقيقتااا امااُو ا آن ُو هااايی اساات کااه
کسب شل فُيضه هاُشی اسات .شااو،
بُ اين که فُيضه ی اجتمااشی ها اسات
.
1368/10/
مدل مفهومي :سطوح اول و دو نظا مديُيت منابع انساني
نظام منابع
انسانی
عصر
AGe
کار
Labor
شصُ کهاوُ ی
شصُ صنعتی
شصُ دانا
)Agricultural Age(
)Industrial Age(
(Knowledge age)
کشاورز
مدیران
تفکر و تحقیق
Farmer
(Managers)
Thinking and research
منابع اولیه
دام
کارگران
کارگران دانشی
Intermediate
Resource
cattele and sheep
Workers
Knowledge workers
منابع اصلی
زمین
انرژی
اطالعات
Land
Energy
Information
محصوالت کشاورزی
تکنولوژی
دانش
Farm Product
Technology
Knowledge
مزرعه
کارخانه
موسسات، دانشگاه، پژوهشکده
Farm
Factory
Institute, University , institutions
Main
Resources
محصوالت
Product
محل تولید
Production Site
تعُي
آمو ا
فُايندي است که به وسيله آن نيا سنجيآ تعيين اهادا
و ُوهاااها آ بُناماااهُي ي اجُاياااي و اُ ياااابي دوُ،هاااا
مهِص ميهود تاا فاُد آ دانااآ تِصاصآ مهااُت و
ديدرا ،ال
ُا کسب کُد ،و ميآمو د که چه انتظااُي
ا او ميُود تا به شضوي موفا،آ کااُا و ما بُ باُاي
سا مان تبديل رُدد.
تعيين هدفهاي آمو هي
وااااز ا تج يااااه و تحلياااال نيا هاااااآ بايااااد هاااادفهاي
آمو هي ُا َّه واقعي و قابل سنجا باهند تعياين
َّااااُد .دُ هاااادفهاي آمااااو اآ بااااُاي يادريُنااااد،
مهااِص ميسااا ند َّااه وااز ا وايااان يااافتن دوُ،
آمو ا بايد بتواند چه َّاُهايي ُا انجا دهد.
الگوي آموزش و توسعه منابع انساني
نظام نگهداری
(برون داد /خروجيها)
میان داد/پردازش
منابع انساني با :
-1نیازسنجي آموزشي
-1بینش و بصیرت عمیقتر
-2اهداف و روشهاي آموزشي
-2دانش و معرفت باالتر
-3برنامهریزي اجراي آموزشي
درون داد /وروديها
-1منابع انساني؛ موجود و استخدام شده
-2ارزشها و بیشنها ،مأموریت واهداف
-3اطالعات آموزشي و توانمندسازي
-4تکنولوژي آموزشي و توانمندسازي
-5خطمشيهاي آموزشي و توانمندسازي
-3توانش ومهارت بیشتر
-1واکنشهاي محیط داخلي
-2واکنشهاي محیط خارجي
-3مقررات ،ضوابط
بازخور /اطالعات
هُ دانا اف ايی
فرهیختگی :
تواتمندی علمی بیشتر نسبت به دانشمندان و
فرزانگان دارند .در ازاء دستمزد و درخواست
دیگران دانش خود را انتقال می دهند .
فرزانگی :
تواتمنااااادی شلمااااای بيهاااااتُ نسااااابت باااااه
دانهااااااااااااامندان .دُ ا اء دساااااااااااااتم د و
دُِواست ديگاُان داناا ِاود ُا انتقاال
می دهند .
دانشمندی :
افااُادی کااه داُای توانمناادی هااای شلماای و
به طوُ کامل می باهند .
دانشجوی :
افااُادی کااه مهااتاقانه بااه دنبااال شل ا ُفتااه و دُ ت اااوو و تاااا ب اُای
اف ايا دانايی ِويا می باهند .و بدون آن ه ا آنها ِواسته هود ِاود
به مهتا ،يادريُی می باهند .
دانش آموزی :
افُادی که بايد ا آنها ِواست تا يک موضوع ُا يادبگيُناد و آماو ا
ببينند .و دُ صوُت تحميل به دنبال دانا می باهند .
هب ه شن بوتی آمو ا
دکتری
منابع
معلم
کارشناسی ارشد
Production
Impliment
کارشناسی
محیط
محیط
متعلم
ارکان آموزش
مسيُ ت وينی دانايی
(بصيُت)
سلول ،سلول ،سلول ،سلول ...
بیت ،بیت ،بیت ،بیت ،
اطالعات ،
بایت ،بایت ،
بایت ،بایت ،
تبدیل
داده ،داده ،داده ،داده
داده ،داده ،داده ،... ،
تبدیل
بایت ،بایت ،
اطالعات ،
اطالعات ،
تبدیل
سلول ،سلول ،سلول ،سلول ،
بیت ،بیت ،بیت ،بیت ،
بایت ،بایت ،
اطالعات ،
تبدیل
اطالعات ... ،
دانش ،دانش ،دانش ... ،
تبدیل
اطالعات ،
دانش ،دانش ،دانش ،
بصیرت ،حکمت،
دانایی ،شهود
اصول آمو ا
• عالقهمندي
• داشتن انگیزه
• برقراري ارتباط بین کارآموز و مربي
• تلفیق تئوري و عمل
• مشخص کردن مراحل یادگیري
• آزمایش کارآموز در جریان یادگیري
فُآيند آمو ا و توسعه
.1تجزیه و
تحلیل نیازها
.5ارزیابي
نتیجهها و
پیگیري برنامه
.2طرح
آموزش
.4اجرا
.3معتبر
بودن مطالب
آموزشي
فُآيند آمو ا و توسعه
• بُاي انجا دادن َّاُ ماوُد نظاُ مهاُتهااي ال
.1تج يه و تحليل
نيا ها
ُا مهاِص نمايياد . .افاُاد ُا تحليال نماييادآ .باا انجاا
مطالعاااتآ تحقياا ،و و ا وهاآ بَّوهاايد هاادفهاي شملَّااُدي و دانااا قاباال ساانجا و اناادا ،ريُي ُا اُائ اه
نماييد.
.2طُح آمو ا
• موضوعهاي آمو هيآ ُوههاآ ُسانههاي رُوهي و هُح مطالب ُا تعيين و تنظي نماييد.
.3معتبُ بودن
مطالب آمو هي
• بُنامه آمو هي ُا ويا ا اجُا دُ حضوُ شد،اي ا نمايندران
َّاَُّنان به اجُا دُآوُيد.
.4اجُا
• ارُ امَّانوَيُ باهد ميتوان دُ َّاُرا( ،ضمن ِدمت) به افُاد آمو ا
داد
.5اُ يابي نتيجهها
و ويگيُي بُنامه
• با توجه به موفقيت هايي َّه حاصل ميهودآ محتواي بُنامه ُا اُ يابي
َّنيد.
م ايای آمو ا
بهبود کمی و کیفی محصوالت و خدمات
جلوگیری از بروز حوادث حین کار
ایجاد ثبات در سازمان و رعایت انعطاف در موارد ضروری
کاهش در نظارت
تقويت روحيه کارکنان و ايجاد غرور
وظاي
مسئولين آمو ا
روش ها و فنون آموزش
آموزش سرپرستان
آموزش کارکنان
آموزش مدیران پایه عالي میاني
روشهاي آموزش
آموزش حین کار
آموزش کارکنان فروش
ترتیب کنفرانس
شوراي کارگران
آمووووووووووزش سووووووووومعي و
بصري در محیط کار
مطالعوووووووووووه نشوووووووووووریات
سازمان
تعلیمات خصوصي سرپرست
کارورزي تحت نظر یکمدیر
گردش در مشاغل
تشوووووووکیل دورههووووووواي آموزشوووووووي در
مؤسسه
ایفاي نقش سخنراني
مدیریت چندجانبي
آموزش عاطفي
بازیهاي مدیریت
روش تصمیمگیري
آموزش ضمن خدمت
آموزش گروهي
آموزشهاي دانشگاهي شبکه
آموزش کارکنان دفتري
مهارتهاي مورد
نیاز (فني ،انساني
و ادراکي)
آموزش حین کار
آموزش ضمن خدمت
آموزش در محیط کار
آموزش در حین
تشکیل جلسات
کارمندان
بازدید
مکاتبه
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.6بازدیدهاي علمي
.5روش سمینار
.4آموزش از طریق
استفاده از سمپوزیوم
.3روش انفرانس
.2آموزش از طریق
استفاده از بحث
گروهي
.1آموزش از طریق
سخنراني
.12استفاده از
تمرینات داخل اازیه
.11آموزش از طریق
استفاده از بازیهاي
مدیریت (مسابقههاي مدیریت)
.10شبیه سازي
.9تحرك مغزي
(طوفان مغزي) یا
جوشش فاري
.8روش مبتني بر
تحقیق موردي
.7روش تقسیم
گروههاي بزرگ به
گروههاي اوچك
.18روش سندیاا
.17آموزش از طریق
استفاده از میزگرد
.16آموزش
حساسیت یا گروه
آموزشي
.15آموزش جواري
یا دهلیزي
.14آموزش حین
خدمت و آموزش
ضمن خدمت
.13ایفاي نقش
.24روش مطالعه
مربوط
.23روش آموزش
چهارمرحلهاي
.22روش نمایش و
ارائه
.21روش نمایش و
تشریح
.20گروه اار
.19گروه مجادله
.30الگوسازي
رفتاري
.29آموزش از طریق
شباه اینترنت
.28آموزش به امك
رایانه
.27روشهاي سمعي
و بصري
.26آموزش از راه
شاگردي
(استادشاگردي)
.25آموزش مااتبهاي
.36مرااز آموزش
درون شرات
.35برنامههاي
دانشگاهي
.34گردهمایيهاي
خارج از سازمان
.33آموزشهاي
غیررسمي (یا
آموزشهاي عملي)
.32آموزشهاي
رسمي (آموزشهاي
علمي .عملي)
.31روش تعلیم و
تعلم
.37بهبود سازماني
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.1آمو ا ا
طُي ،سِنُاني
• ُوا سِنُاني و استفاد ،ا آن دُ آمو ا و وُوُا يَّي ا ُوههاي قدي آ ساد ،و مها باود،
َّه هنو ه دُ بسياُي ا مواُد ُوهي مناسب و ما بُ باه هاماُ مايُود .بعضاي ا مُبياان
آمو هي شقيد ،داُند َّه اين ُواآ ُوا م بُي باُاي آماو ا نيساتآ ولاي مسائله مهماي َّاه
ميتواند موُد بحث قُاُ ريُدآ همانا مواُد استفاد ،ا اين متد آمو هي اسات َّاه باياد متناساب
با هد آمو ا بَّاُرُفته هود.
.2آمو ا ا
طُي ،استفاد ،ا
بحث رُوهي
• شباُت است ا جستجوآ َّنجَّاويآ رفتگو و َّند و َّااو ويُاماون اماُيآ اساتفاد ،ا ايان ُوا دُ آماو اآ
شباُت اسات ا اُائاه يام مطلاب ا طاُ مُباي باه َّااُآمو ان و ساوز َّنجَّااويآ رفتگاوآ اظهااُنظُ و
همچنين اُ يابي دسته جمعي ويُامون مطلب و يا مطالب اُائه هد.،
ُ .3وا َّنفُانز
• َّنفااُانز شباااُت اساات ا رُدهمااايي دو يااا چناادنفُ بااه منظااوُ آمااو ا دادن يااا
آمو ا ديدنآ تبادل اطاشاتآ هماهنگ َُّدن َّوهههاآ وي باُدن باه ِاط مهايها
و ُوههاي شلمي ممَّنآ طُحُي ي بُاي حل مهَّات و مسائل ديگاُ( .ابطحايآ
)1373
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.4آمو ا ا
طُي ،استفاد ،ا
سموو يو
• سموو يو شبااُت اسات ا مجلاز ماَاَُّ ،تفااه آمي و دوساتانه َّاه شقاياد و نظاُات آ اداناه
مبادله ميهاود .معماوالً افاُادي َّاه باُاي اظهااُنظُ دُ آن ماواُد بِصاوص باه ساموو يو
دشوت ميهوندآ افُادي ِواهند بود َّه دُ آن مينهها صاحب نظُ باهند .البته اين دليال آن
نِواهااد بااود َّااه افااُاد ديگااُي بااُاي اسااتفاد،آ اظهاااُنظُ احتمااالي و يااا طااُح س ا االتآ دُ
سموو يو هَُّت ننمايند.
ُ .5وا سميناُ
• دُ ميان ُوههاي رونارون بحث و تبادل نظُ رُوهايآ بُِاي ا ايان ُوهاها ايجااب ميَّناد َّاه جلساات
بحااث ِيلااي مها آ بطااوُ ماانظ و ُساامي و داُاي چاااُچوب ا قباال مهااِص هااد،اي باهااد و دُ بعضااي
ديگُ ا مواُد آ جلسات ممَّن است ِيلي صميمانه و دوستانه بُر اُ رُدد َّه اين قبيال جلساات ُا َّاه
افُاد ميتوانند به طوُ آ ادانه و غيُُسمي به بحث و تبادل نظُ بنهينند سميناُ مينامند.
.6با ديدهاي
شلمي
• رُدا شلمي شباُت است ا مهاهد ،و تجُبه اندو ي مستقي ا موضوع يا موضوشات موُد آماو ا.
اين شمل با انتقال َّاُآمو به بيُون ا َّاز و به محلها و يا مناطقي َّاه َّااُآمو مساتقيما ً باا موضاوع
آمااو ا و يااا وسااايل و جُيااان َّاااُ دُ تماااز باهاادآ انجااا ميريااُد بااا اينَّااه با ديااد شلماايآ ا ُوهااهاي
بسااياُ م ا بُ آمو هااي اسااتآ ولااي غالب اا ً توجااه هاااياني بااه آن نميرااُدد .ارااُ رااُدا شلمااي متناس اب بااا
موضوع آمو ا بود ،و ِوب بُنامه ُي ي هد ،باهدآ ا نظاُ آمو هايآ بهُ،دهاي ِاوبي ِواهاد داهات
و رُنه تنها وسيله صُ وول و انُ ي ِواهد بود.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
ُ .7وا تقسي
رُو،هاي ب ُگ
به رُو،هاي َّوچم
ُ .8وا مبتني بُ
تحقي ،موُدي
• سموو يو شبااُت اسات ا مجلاز ماَاَُّ ،تفااه آمي و دوساتانه َّاه شقاياد و نظاُات آ اداناه
مبادله ميهاود .معماوالً افاُادي َّاه باُاي اظهااُنظُ دُ آن ماواُد بِصاوص باه ساموو يو
دشوت ميهوندآ افُادي ِواهند بود َّه دُ آن مينهها صاحب نظُ باهند .البته ايان دليال آن
نِواهااد بااود َّااه افااُاد ديگااُي بااُاي اسااتفاد،آ اظهاااُنظُ احتمااالي و يااا طااُح س ا االتآ دُ
سموو يو هَُّت ننمايند.
• دُ اين ُوا به َّاُآمو آ هُحي نوهاته هاد ،ا مساله ساا مان ُا اُائاه ميَّنناد .ايان هاِص قضايه ُا باه صاوُت
ِصوصي تج يه و تحليل ميَّندآ مسله ُا هناسايي نمود ،و دستاوُدها يا ُا ،حلها ُا با ساايُ َّااُآمو ان دُ مياان
ميرَاُد و با آنها به بحث ميوُدا دُ .وا مبتني بُ تحقي ،موُدي با اين هد به اجُا دُ ميآيد َّه باه َّااُآمو ان
تجُبهاي واقعي دُ مينه هناسايي و تج يه و تحليل مسائل محيطي َّه يُنظُ يم َّاُهناز آ مود ،انجاا ميهاودآ
آمو ا داد ،هود .دُ بحثهاي َّاميآ َّاُآمو ان دُمي يابند َّه بُاي دست يا يادن باه مسالههاي ساا ماني و اُائاه
ُا،حلآ ميتوان به ُوههاي مِتل شمل َُّد .همچنين َّاُآمو ان اين مطلب ُا ميآمو ند َّه اغلب ُا ،حلهاي آنها
تحااااااااااااااااااااااااااااااات تااااااااااااااااااااااااااااااابيُ نيا هاااااااااااااااااااااااااااااااا و اُ هاااااااااااااااااااااااااااااااها قاااااااااااااااااااااااااااااااُاُ ميريُناااااااااااااااااااااااااااااااد.
روش آموزش مبتني بر تحقیق موردي اه به صورت آرماني یا مطلوب به اجرا درآید ،داراي پنج ویژگي عمده خواهد بود:
• )1توجه َُّدن به مسئله واقعاي ساا مان )2حاداَّبُ مهااَُّت افاُاد دُ بياان ديادرا،ها )3اتِااَ تصامي َّاه دُ ساايه
َّمتُين مي ان وابستگي اشضاي سا مان رُفته ميهود َّ )4ساني به نوبه ِود داُاي اين ديدرا ،هستند َّه به ندُت
امَّان داُد واسِي َّاماً دُست يا نادُست باهدآ و ني اين قضيهها يا موُدهاي موُد بحث نميتوانند َّامل باهندآ و
واقعيت ه به همين صوُت است و ساُانجا ايان َّاه )5ايان افاُاد باا ها ميَّوهاند باا اساتفاد ،ا ُوا مبتناي باُ
تحقي ،موُدي تا آنجا َّه امَّان داُد سناُيوهاي دُ سطوح مناسب اُائه دهند.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.9تحُم مل ي
(طوفان مل ي) يا
جوها فَُّي
• اين ُوا شاو ،بُ آنَّه جهات مِتل يم مهَّل ُا موُد بُُسي قُاُ ميدهدآ هدفا دستيابي به ُا ،حلهايي جهت آن مسله يا مهاَّل نيا
هست و به همين شلت دُ آمو ا ه اين ُوا موُد استفاد ،قُاُ ميريُد.
• اين ُوا دُ سال 1953به وسيله آلَّسن سبوُن معُفي هد ،است او دُ اين ُواآ وز ا آن َّه مهَّل توضيح داد ،هدآ هُيم ا
هَُّت َّنندران ميتوانند آ ادانهآ نقطه نظُهاي ِود ُا با اين اطمينان َّه به هيچ وجه موُد اُ هيابي و تييد يا شد تييد آني ديگُان
قُاُ نِواهد رُفتآ ابُا داُند و همان طوُ َّه مُاحل آن اهاُ ،ميَّندآ اين وي ري يَّي ا مهمتُين شواملي است َّه سبب ميهود تا
َّليه هَُّت َّنندران ُغبت َّاملي دُ اُائه نظُات و شقايد داهته باهند.
.10هبيه سا ي
• دُ تحقيقات شلمي َّه ويُامون چگونگي يادريُي انسان به شمل آمد ،استآ شلماي آماو ا باه ايان نتيجاه ُسايد،اندآ َّاه
ارُ آمو ا دُ محيط حقيقي َّاُ با استفاد ،ا اب اُآالت واقعي و دُ اُتباط باا مساائل و مهاَّات حقيقاي انجاا واَيُدآ
نتايج بدست آمد ،بسياُ چهمگيُ ِواهند بود .اما به اين امُ ني بايد توجه داهات َّاه اساتفاد ،ا محايط حقيقاي و َّااُ باا
اب اُ آالت واقعيآ همواُ ،مقُون به صُفه نيست و ياشماً غيُممَّن است .ا طاُ ديگاُآ حتاي ممَّان اسات ا نجاا
اين َّاُ ِطُاتي ُا به دنبال داهته باهد و يا اصوالً غيُقابل َّنتُل باهد.
.11آمو ا ا
طُي ،استفاد ،ا
با يهاي مديُيت
(مسابقههاي
مديُيت)
• شباُت است ا با يهايي َّه با بَّاُريُي تجُبيات مديُان مسائل و مهَّاتي َّه آنها ُو دُ
ُوي آن بود،اندآ جنبه شملي به ِود رُفته و هاَُّت َّننادران شمااً باا نحاو ،تصامي ريُي و
بُنامه ُي ي دُ با ي مديُيتآ اطاشات ال ُا دُ اِتياُ هاَُّت َّننادران ياا َّااُآمو ان
قُاُ ميدهند و ا او ميِواهند با توجه به اطاشات و امَّانات و ني محدوديتهاآ تصميمات
ال ُا اتِاَ نمايد.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.12استفاد ،ا
تمُينات داِل
َّا يه
• ُوا َّاُ اينگونه است َّه معماوالً ناماهها و اساناد و ماداُم و ياا ر اُهاهايي َّاه دُ محايط
حقيقي َّاُ دُ َّا يه واُد ،بُاي هِص قُاُ ميريُدآ به همان رونه دُ اِتيااُ َّااُآمو ان
قُاُ داد ،ميهود تا وز ا مطالعه و بُُسيآ نظُات ِود ُا دُ موُد آنها اُائه َّنناد و ياا
دُ مواُد ل و تصمي ريُي نمايند.
.13ايفاي نقا
• يَّي ديگُ ا انواع هبيه سا يآ ُوا ايفاي نقا است .همان رونه َّه ا اس تَُّياب ايفااي
نقا بُميآيدآ اين ُوا شباُت است ا باا ي نقاا و ياا نقهاهاي مِتلا معاينآ باا دُنظاُ
رُفتن هُايط و محيط حقيقي َّااُ دُ مقابال راُو ،و باه دو صاوُت اساتفاد ،ا ساناُيوي ا
قبل نوهته هد ،و يا بصوُت ا قبل چي ي تهيه نهد ،اجُا ميهود.
.14آمو ا حين
ِدمت و آمو ا
ضمن ِدمت
• آمااو ا حااين ِاادمت آن نااوع آمو هااي اساات َّااه باادون اينَّااه جنبااه ُساامي داهااته باهاادآ هااِص ميتواناادا همَّاااُان بااا
تجُبهتُ و يا اهِاصي َّه دُ ُد،هاي باالتُ واقع هستندآ آمو ا بگيُد.
• اما دُ آمو ا ضمن ِدمت آ بُاي مدت معيني دُ يم دوُ ،آمو هي مُتبط با هللا هَُّت ميَّند َّه البتاه ايان دوُ،
بُ ِا آمو ا حين ِدمت داُاي بُنامهآ محتوي و مدت ا ويا تعيين هد ،ميباهد و ِود انواع يادي داُد.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.15آمو ا
جواُي يا دهلي ي
• آمو ا جواُي يا دهليا ي دُ واقاع يَّاي ا نموناههاي آماو ا حاين ِادمت اسات .تفااوت ايان ناوع آماو ا باا
آمو ا حين ِدمت َّه دُ محيط حقيقي َّاُ و با استفاد ،ا وساايل و ابا اُآالت حقيقاي انجاا ميرياُدآ دُ ايان
است َّه دُ آمو ا جواُي و دهلي يآ هماه مساائلآ مُاحال و نَّاات آماو ا حاين ِادمت مصادا ،داُدآ مگاُ
نتيجه َّاُ و يا َّيفيت محصول توليد هد ،توسط َّاُآمو انآ َّه ممَّن است وايينتُ ا سطح مطلوب و استانداُد
باهد.
.16آمو ا
حساسيت يا رُو،
آمو هي
• آمااو ا حساساايت يااا رااُو ،آمو هااي دُ حقيقاات يَّااي ا ُا،هاااي بهبااود و با سااا ي سااا ماني اسااتآ ولااي امااُو ،
ُوانهناسانآ مددَّاُان اجتماشي آ مهاوُان و ُاهنمايان آمو هي و بسياُي ا صاحبنظُان دُ حاُ و مهااغل ديگاُ
ا اياان ُوا آمو هااي اسااتفاد ،مينماينااد .اياان باادان معنااي اساات َّااه آمااو ا حساساايت و يااا رااُو ،آمو هاايآ داُاي
َّاُبُدهاي وسيع و متنوشي است هُچند َّه تمَُّ ما دُ اين بِاا نسابت باه آماو ا مناابع انسااني اسات َّاه هادفهاي
مِتلفي ُا دنبال ميَّند
.17آمو ا ا
طُي ،استفاد ،ا
مي رُد
• آمو ا ا طُيا ،اساتفاد ،ا مي راُدآ دُ حقيقات ناوشي بحاث رُوهاي اسات َّاه قاباً باه آن
وُداِته هد ،است؛ و تنها اِتا اين دو ُوا آن است َّه دُ آمو ا ا طُي ،ميا راُدآ
هَُّت َّنندران نيا ي به آمو ا نداُندآ بلَّه ا نظُ تِصص دُ سطح بااليي قُاُ داُند و
هد و مقصودهان رُدهماييآ َّسب تجُبه بيهتُ دُ مينه حُفه و َّاُهان است.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
ُ .18وا سنديَّا
• يَّي ديگاُ ا ُوهاهاي آماو ا و توانمندساا ي مناابع انساانيآ آماو ا ا طُيا ،سانديَّا اسات َّاه باُاي اولاين بااُ دُ انگلساتان
موُد استفاد ،قُاُ رُفته اسات .سانديَّا دُ حقيقات رُدهماايي شاد،اي اسات َّاه باُاي بحاث و تباادل نظاُ ويُاماون مساائل ِاصاي
دوُه جمع ميهوند و هُباُ ا ميان ِود يم نفُ ُا به شنوان ُئيز و يَّنفُ ُا بعنوان منهي جلسه انتِاب ميَّنند .باه شبااُت
ديگُآ جلسات سنديَّا هيچ راُ ،ئيز معين و مهِص نداُد .سنديَّاهاي آمو هاي ها ا ايان قاشاد ،مساتبني نيساتندآ باا ايان تفااوت
َّه مُبي يا آمو ا دهند،آ نه به شنوان ُئيز جلسهآ بلَّه به شناوان ُاهنماا هماُا ،و همگاا باا ديگاُ هاَُّت َّننادران دُ جُياان
بحث و رفتگو قُاُ ِواهد داهت.
.19رُو ،مجادله
• رُو ،مجادله رُو،هاي َّوچم بحث و رفتگو است َّه داُاي ُئيز و ر اُهگُ نبود ،و دُ ماوُد يام ياا
چند موضوع اشضاي رُو ،با يَّديگُ بحث و رفتگو ميَّنند .محيط صميمي و تعداد َّا نفاُاتآ فُصات
بحاث ياا نتيجاه بهتاُ ُا باه هاَُّت َّننادران ميدهاد .البتاه دُ اساتفاد ،ا ايان ُوا آمو هاي باُاي نتااايج
بهتُآ بايد سعي رُدد تا ا رفتگوهاي بي موُد و مهاجُ ،جلوريُي هود.
.20رُوَّ ،اُ
• رُوَّ ،اُآ رُوَّ ،اُ َّوچم دو يا سه نفاُي انتِااب هاد ،اساتآ َّاه ا وظيفاه شاادي ُو اناه ِاود منفام
ميرُدنااد تااا مساااشي ِااود ُا صااُ حاال «مهااَّلي ِاااص» نماينااد .دُ ِااال تج يااه و تحلياال مساائله و
مهَّلآ «رُوَّ ،اُ» ممَّن است نيا هاي آمو هي جديدي ُا َّه نمايدآ َّه بايد قبال ا بَّااُريُي ُا،
حل يا ُا ،حلهاي ويهنهادي رُوَّ ،اُآ ُفاع و بُطاُ رُدناد .را اُا نهاايي راُوَّ ،ااُآ ايان نيا هااي
آمو هي ُا معين مينمايد.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
ُ .21وا نمايا
و تهُيح
• مُبيان آمو هيآ بُاي نهان دادن نحوَّ ،اُ يم دساتگا ،ياا ماهاين و ياا چگاونگي انجاا هادن يام َّااُآ ا ُوا نماايا و تهاُيح
استفاد ،ميَّنند .معموالً َّاُآمو ان بيهتُ نقا يم مهاهدَّ،نند ،و تماهاچي ُا داُناد تاا يام َّااُآمو و هاَُّت َّنناد ،فعاالآ ُوا
آمو هي دُ نمايا و تهُيحآ غالبا ً بُاي توضيح و تهُيح يا ُوهن َُّدن يم نظُآ ايد،آ فُآيناد شَّاز العمال ياا ُابطاه و اُتبااط
وديد ،به َّاُ ميُود.
• اين ُوا تا ماني َّه بتوانند دُ انتقال مفاهي و بُقُاُي اُتباط َّمام َّنادآ باه شناوان يام ُوا و وسايله آمو هايآ باه صاوُت
موفقيتآمي ي شمل ِواهد َُّد.
ُ .22وا نمايا
و اُائه
• راهي اتفا ،ميافتد َّه به دليل يا داليليآ دستُسي به موضوع معمولي موُد آ مايا امَّانوَيُ نيستآ و مُباي مجباوُ
اساات تجُبيااات حسااي آمو هااي ُا فقااط دُ َّاااز دُز يااا سااالن اجتماشااات بااُاي َّاااُآمو ان فااُاه نمايااد؛ دُ چنااين
هُايطي بايد تدبيُي انديهيد ،هود و نمونه بدلي به جاي هيء واقعي به شنوان وسيله آمو ا تهيه راُدد .ميهاود رفات
َّه با اين هيو ،جانهينسا يآ َّاُآمو ان با واقعيت مهابهي َّه با امَّاناات َّااز منطبا ،اسات دُ تمااز باود ،و آن ُا
«حز» ميَّنند.
ُ .23وا آمو ا
چهاُمُحلهاي
• اين ُوا آمو هي َّه بُ چهاُ مُحله «نهاندادن»آ «رفتن»آ «انجا دادن» و «َّنتاُل َّاُدن» اهااُ،
داُدآ ُوهي است َّه بُاي َّااُآمو ي و آماو ا َّااُبُدي و باُاي حال مساائل آمو هاي جناگ جهااني
دو آ َّه ُاندمان باال و سُشت ياد و سهولت َّااُبُد آن ضاُوُي باود،آ باه َّااُ ميُفات .ايان ُواآ
مينااهاي بااود بااُاي آمااو ا و توانمندسااا ي منااابع انساااني مااوُد نيااا صاانايع جنگااي دُ جُيااان جنااگ
جهاني دو .
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
ُ .24وا مطالعه
مُبوط
• بااا وجااود افاا ايا وسااايل سااُرُ َّننااد ،ماننااد تلوي يااونآ هنااو مطالعااه يَّااي ا مهمتااُين
ساااُرُميها باااه هاااماُ مااايُود .مطالعاااه باااُاي تفاااُيح و تفاااننآ ا مهمتاااُين نحاااو ،مطالعاااات
غيُحُفهاي است .اما مطالعه حُفهاي (مُباوط باه هالل) جنباه ديگاُي ويادا ميَّناد .ا نظاُ
مااديُ آمو هاايآ مطالعااه بااُاي هاالل يااا حُفااه ميتوانااد دُ باااالبُدن سااطح داناااآ بهبااود دُ
مطالعه و تلييُ ُفتاُ َّاُآمو انآ بسياُ م بُ باهد.
.25آمو ا
مَّاتبهاي
• دُ مواُدي َّه هَُّت َّاُآمو دُ َّاز به هُ شلتي امَّانوَيُ نباهدآ و يا بُر اُي دوُ،هاي آمو هي دُ نقااطي ا َّهاوُ شملاي نباهاد
«ُوا آمو هي مَّاتبهاي» ُا جايگ ين ُوا شادي و معمولي آمو ا (هَُّت دُ البُاتواُ يا َّاز و َّاُرا )،مينمايناد .دُ ايان ُواآ
ُابااط بااين َّاااُآمو و مُبااي «وساات» و «نامااه نگاااُي» اسااتَّ .اااُآمو مطالااب ال ُا بااه صااوُت مقالااه يااا َّتاااب ا م سسااه يااا هااِص
آماو ا دهناد ،توساط وسات دُيافات ميَّناد و واز ا مطالعاهآ ا طُيا ،امتحاانآ ويهاُفت ِاود ُا نهاان داد ،و ابباات مينماياد .ج و،هااا و
مطالب دُسي دُ آمو ا مَّاتبهايآ متواليا ً دُجه بندي و مُتب هد ،است و َّاُآمو با طي مُحله آمو ا به دُجه مطلاوبي ا مهااُت و
دانا ميُسد.
.26آمو ا ا
ُا ،هارُدي
(استادهارُدي)
• بسياُي ا مديُان به رَهته بُمي رُدند و همان هيو آمو هي َّه دُ سد،هاي ميااني ُاياج
بود به َّااُ ميبُناد .آماو ا ا طُيا ،هاارُديآ يام ُوا ساا مان يافتاه اسات َّاه فاُد ا
طُي ،تَُّيبي ا آمو ههاي َّاسايم و آماو ا دُ حاين انجاا وظيفاهآ مهاُتهااي ال ُا
فااُا ميريااُد .بااُاي بسااياُي ا َّاُهاااآ ماننااد لولااه َّهاايآ نجاااُي و َّاُهاااي بُقاايآ ا اياان
ُوا استفاد ،ميهود.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
ُ .27وههاي
سمعي و بصُي
• دُ ُوههاي سمعي و بصُيآ تلوي يون ماداُ بساتهآ نواُهااي ويادئويي و ديگاُ دساتگا،هاي الَّتُونيَّاي
ماوُد اسااتفاد ،قاُاُ ميريُناادَّ .ااُبُد اياان دسااتگا،ها ياوساايل بسااياُ متاداول و ابااُ بِاا اساات .هاَُّت
ِودُوسا ي فوُد بُاي آمو ا دادن فُوهندران (جهت َّاُ دُ بنگا،هاي معامات ِاودُو) ا طُيا،
فيل به آنها آمو ا ميدهد و با هبيه سا ي مهتُي به آنها ياد ميدهد َّه چگونه بُِوُد داهاته باهاند و
چه نوع واَّنا نهان دهند.
.28آمو ا به
َّمم ُايانه
• َّاااُآمو ميتوانااد بااا اسااتفاد ،ا سيساات هاي ُايانااهاي بُميا ان دانااا يااا مهاااُت ِااود بيف ايااد .ارُچااه آمااو ا بااه َّماام
دستگا،هاي هبيه سا ي هد ،ال اما ً به معني تَّيه بُ بَّاُبُدن ُايانه نيستآ ولاي تقُيباا ً هميهاه آماو ا باه َّمام ُاياناه
ايجاب ميَّند َّه َّاُآمو با استفاد ،ا دستگا،هاي هبيهساا ي هاد ،دُ ُاياناه و نيا باا اساتفاد ،ا ُساانههاي روناارون
مانند نواُ ويدئوآ مهاُت يا دانا ال ُا (جهت َّاَُُّدن بُُوي دستگا،هاي واقعي) بيامو د.
.29آمو ا ا
طُي ،هبَّه
اينتُنت
• دُ مان َّنونيآ بيهتُ بُنامههاي آمو هي با استفاد ،ا هبَّه اينتُنت به اجُا دُ
ميآيد دُ مينه ياددادن استفاد ،ا هبَّهآ به افُاد است .نمونه آن يام نُ افا اُ باه
نااا ُودمااس اساات َّااه بااه باااني ساااد ،بااه دانهااجويان دوَُّ ،اُهناسااي دُ دانهااگا،
آلماباما هيو ،استفاد ،نمودن ا هبَّه آمو ا داد ،ميهود.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.30الگوسا ي
ُفتاُي
• مقصود ا الگوسا ي اين است َّه به َّاُآمو يام الگاوي ُا ،دُسات باُاي انجاا
دادن َّاُ نهان داد ،هدآ و اجا ،داد ،ميهود َّه بُاي ا نجاا دادن َّااُ م باوُ ا
همان ُا ،دُست بُود و نتيجه شملَُّد هُ َّاُآمو اداُ ،ميرُدد.
ُ .31وا تعلي و
تعل
• يَّي ا ُوههاي سنتي و قديمي است َّه دُ فُهنگ اساامي ماا ماوُد اساتفاد ،قاُاُ رُفتاه و داُاي محاسان و م ايااي بيهاماُي
استُ .وا تعلي و تعل شباُت است ا تعلي رُفتن ا َّساني َّه ميدانند و تعلي دادن به آنان َّاه نميدانناد .بناابُاين اساتفاد ،ا
ُوا تعلي و تعل دُ آمو اآ بهسا ي و توانمندسا ي منابع انسانيآ شباُت است ا يم استُات ي آمو هي جهات نهاو داناا و
آراهي آ اف ايا مهاُت و ايجاد ُفتاُ مطلوب دُ َّاَُّنان يم سا مان و ياَّل نيُوهااي انسااني موجاود دُ جامعاه .نَّتاه بُجساته
دُ اين ُوا سنتي و فُهنگي دُ اين است َّه هَُّز ميتواند دُحد ِاود چيا ي ُابياامو د و ساوز ايان آموِتاَ ِاويا ُا اشا
ا داناآ مهاُت و يا ُفتاُآ به ديگُاني َّه نيا داُندآ انتقال دهد و ارُ هاَُّت َّننادران دُ دوُ ،آمو هاي موظا باه آماو ا
ديگُان هوندآ اين ِود باشث ِواهد هد َّه توجه آنها به يادريُي بيهتُ و دُ نتيجه مي ان يادريُي اُتقا ِواهد يافت.
.32آمو ههاي
ُسمي (آمو ههاي
شلمي .شملي)
• آمو هااهاي ُساامي فنااي و حُفااهاي دُ قالااب نظااا آمو هااي ُساامي َّهااوُ و دُ مااداُز و
م سسات آمو هي اُائه و منتهي به مدُم تحصايلي ميهاوند .معماوالً ايان ناوع آماو ا دُ
سطوح مِتل َّه به تدُيج مهَّلتُ ميهود و اتما موفقيات آميا هاُ ساطحآ مجاو ي جهات
اُتقاء به سطح باالتُ ِواهدبودآ طُح ُي ي ميهود.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.33آمو ههاي
غيُُسمي (يا
آمو ههاي شملي)
• آمو ههاي غيُُسامي آمو هاهايي هساتند َّاه دُ ِااُ ا نظاا آمو هاي ُسامي
َّهوُآ به صوُت ويوسته يا منقطاع و باه هاَّل دوُ،هااي آمو هاي َّاه معماوالً ا
1800ساشت تجاو نميَّنندآ شُضه ميهوند و يا اينَّه افُادي ُا بُاي احاُا
هلل و حُفهاي آماد ،ميسا ند ( .اهديآ )252 :1377
.34
رُدهماييهاي
ِاُ ا سا مان
• بسياُي ا سا مانها رُدهماايي هاايي (ساميناُها و َّنفاُانز هاايي) ُا تهاَّيل ميدهناد َّاه
هد آنها آمو ا مديُيت است.
• دُ اين دوُ،ها مطالبي رنجاند ،ميهود َّه افُاد بتوانند بُناماه ُي يهااي ُاهباُدي تادوين
نمايندآ دُ تهيه ر اُاهااي هاَُّت مهاُتهااي ال َّساب َّنناد و باُاي َّاُهااي ماديُيتي
آمو اهايي ببينند .سايُ سا مانها ه دُ مينه آمو ا ماديُيت ِادماتي ُا اُائاه ميَّنناد
َّه ا آن جملهاند؛ هَُّت بين المللي AMRآ سيست آمو هي يُاَّز و هيئت َّنفُانز.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.35بُنامههاي
دانهگاهي
• دانهااگا،ها و دانهااَّد،ها انااواع آمو اهاااي مااديُيت ُا اُائااه ميَّننااد .نِسااتآ بسااياُي ا مااداُز شااالي بُنامااههاي
آمو هي دُ مينههاي ُهبُيآ سُوُستي و ا اين قبيل َّاُهاي مديُيتي ُا اُائه مينمايند .به رفتَ «انجمن ماديُيت
امُيَّا» اين بُنامهها به صوُت دوُ،هاي يم تا چهاُ ُو ،بُاي آمو ا مديُان اجُاياي اُائاه ميهاود و بُِاي ا
آنها حتي تا چهاُ ما ،طول ميَّهد.
• بُِي ا واحدهاي دُسي دُ مينه هايي چون با ُراانيآ ماديُيت و ماديُيت بيماُساتان اُائاه ميهاود .ماديُانآ چاه
داُاي ماادُم تحصاايلي باهااند و چااه نباهااندآ ميتواننااد اياان واحاادها ُا بگَُاننااد و َّمبودهاااي آمو هااي ِااود ُا جبااُان
نماينااد .بنااابُاين آ ارااُ ُئاايز ياام دايااُ ،تجُبااه َّااافي دُ مينااَ حسااابداُي نااداُدآ ميتوانااد دُ ياام يااا دو دوُ ،متااوالي
واحااادهاي مُباااوط باااه حساااابداُي ماااديُيت ُا بگَاُناااد .ساااُانجا آ دانهاااَّد،ها و دانهاااگا،ها بُناماااه هاااايي چاااون دوُ،
َّاُهناسي اُهد مديُيت با ُراني اُائه مينمايند.
• همچنين دانهگا،ها و هَُّتها بُاي آمو ا مديُان ا سيست ُايانهاي و تلوي يون مداُبسته استفاد ،ميَّنند.
.36مُاَّ
آمو ا دُون
هَُّت
• بُِي ا هَُّتها مَُّ آمو ا دُون هَُّت داُندَّ .ه معموالً دُ آن آمي ،اي ا آمو اهااي َّااز
دُز (بُاي مباالآ اُائاه دُز باه وسايله اساتاد و تهاَّيل ساميناُها) باا ساايُ ُواهااي آماو ا؛ مانناد
ايجاد مُاَّ رُدهماييآ انجا دادن تمُينهاي رُوهي و ايفاي نقا ُا دُ ها ميآمي ناد تاا باه َّاَُّناان
و مااديُان آمااو ا بدهنااد .بااُاي مبااالآ واحاادهايي َّااه بااُاي آمااو ا مااديُيت دُ سااا مان «َُّاتانوياال»
اُائه ميهودآ هامل بُنامه هايي است َّه باُاي فاُوا باه افاُاد مبتادي داد ،ميهاود تاا مطاالبي َّاه دُ
سطح بسياُ باال يُ شنوان «آنچه َّه ميِواستيد دُباُ ،اموُ مالي بدانيد» اُائه نمايد.
ُوهها و فنون آمو ا منابع انساني
.37بهبود
سا ماني
• مقصود ا بهبود سا ماني اين است َّه بتوان نگُاهااآ اُ اهاا و باوُهااي َّاَُّناان ُا
تلييُ دادآ به روناهاي َّاه َّاَُّناان بتوانناد تليياُات فناي ُا دُم نماود ،و آنهاا ُا باه اجاُا
دُآوُند .اصو ًل اين َّاُها به َّمم يم شامل تلييُ ِاُجي يا مهاوُ انجا ميهود.
• تاا هايي َّه دُ ياُ چتاُ بهباود ساا ماني باه شمال ميآياد؛ هاامل باا ِوُ نماودن نتيجاه
تحقيقات ويمايهيآ آمو ا حساسيت و تهَّيل تي ميهود .دُ با ِوُ نمودن نتيجه تحقيا،
ويمايهااي بااُاي وااي بااُدن بااه نگااُا َّاَُّنااانآ ا وُسهاانامه اسااتفاد ،ميهااود و نتيجااه اياان
تحقي ،به مديُ داد ،ميهود تا او بتواند به َّمم سايُ مديُان و َّاَُّنان دُصدد حل مسله
(يا مسلهها) بُآيد.
• مقصود ا آمو ا حساسيت اين است َّه مهاَُّتَّنندران و َّاَُّنان با ديدي ُ تاُ باه
ُفتاُ ِود و ديگُان نگاَّ ،نندآ تهوي ،هوند َّه آهَّاُا دُ بحثهاا مهااَُّت نماود ،و باي
وُوا ابُا نظُ نمايند.
• سُانجا آ مقصود ا تهَّيل تي آ به َّاُبُدن رُوهي ا ُواهااي بهباود ساا ماني و بااال
بُدن ابُبِهي تاي ميباهاد .مهااَُّت َّننادران دُ تاي آ داد،هاا ُا بُُساي نماود،آ آنهاا ُا
توضيح ميدهند و سُانجا تج يه و تحليل ميَّنند و بُ آن اساز بُنامههاي شملي ِاص
يا ُا ،حل هايي بُاي مسلههايي َّه تي دُريُ آنهاست؛ اُائه مينمايند(.دسلُ )
اهداف قابل حصول ،روشَها و فنون آموزش وتوانمندسازيَ
رديف
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
اهداف قابل حصول ،روشَها و فنون آموزش و توانمندسازيَ
روش سخنراني
روش بحث گروهي
روش کنفرانس
روش سمپوزیوم
روش سمینار
گردش علمي (بازدید)
تقسیمبندي گروهي
روش بررسي قضایاي اداري (بررسي موردي)
تحرک(جوشش فکري) یا طوفان مغزي
روش شبیهسازي
بازیهاي مدیریت (آموزشي)
تمرینات داخل کازیه
روش ایفاي نقش
آموزش حین خدمت (حین کار)
آموزش جواري یا دهلیزي
آموزش حساسیت (گروه آموزشي
استفاده از میز گرد
روش سندیکا
8گروه مجادله
گروه کار
روش نمایش و تشریح
روش نمایش و ارائه
روش آموزش چهارمرحله اي
مطالعه مربوط
آموزش مکاتبهاي
آموزش از راه شاگردي (استادي)
روشهاي سمعي و بصري
آموزش به کمک رایانه
آموزش از طریق شبکه اینترنت
الگوسازي رفتاري
گردهمایي هاي خارج از سازمان
برنامه هاي دانشگاهي
آموزشهاي رسمي (علمي-عملي)
آموزش عملي
مراکز آموزش درون شرکت
بهبود سازماني
تعلیم و تعلم
دانش و آگاهي
رفتار
مهارت
سرپرستي و مديريت
فني حرفهَاي
ايجاد انگيزه
*
طرز تلقي و ارزشها
بهبود بازسازيَ
سازمان
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
را های بُنامه ُي ی آمو ا
انتخاب هدفَها و
روشَهاي آموزش ي
تشخيص مشکل
نيازهاي آموزش ي
تعيين تفاوتَهاي
عملکردي
نیازهاي فوري
نیازهای سازمان
نیازهاي آموزشي
نیازهاي آموزشي بلندمدت
آموزشهاي خارج از سازمان
سازمان تعیین محل آموزش
تهیه و تنظیم هدفها و رهنمودها طبق روشهاي مربوط
تجزيه و تحليل
سازمان
تقسیم بندی اقسام جمع آوری اطالعات از دیدگاه شهید مطهری :
کرم ابریشم:
آنقوودر پیلووه دور خووود جمووع مووی کنوود
کووه عاقبوووت تغییوور شوووکل داده و بوووه
کلی عوض می شود .
زنبورَ:
بر روی بهترین مخلوقات (گل) موی
نشوویند و از عصوواره ی آن اسووتفاده
می کند .بهترین خوراکی هوا را نیوز
بوووه وسووویله آن ورودی هوووا ،خوووارج
می کند (عسل)
مورچه :
با تمام زحمت دانوه جموع آوری موی
نمایوود و ذخیووره مووی کنوود امووا در اثوور
حوووادث طبیعووی و تغییوور و تحوووالت
از بین می رود و نوابود موی شوود .
و مورچه نمی تواند از آن بهره ای
ببرد .
اُ هيابي شمل ُد بُنامههاي آمو هي
• کاهش غیبت (کوتاهمدت و بلندمدت)
• جابهجایي
عوامل مربوط به توليد
• میزان نافرماني و بيانضباطي
شاخصهاي
• تصادفات و خسارات ناشي از آن
موردنیاز
• رضایت و روحیه کارکنان
• سرعت کار و کیفیت تولیدات و خدمات
• اخراجي و جدا شدگان از مؤسسه
ميزان توليد
ريخت و پاش مواد اوليه و وسايل
هزينه توليد با وقت صرف شده
ُاهبُدهاي ايجاد تحول دُ ُفتاُ
الف :روش دگرگوني مشاراتي
ب :روش دگرگوني اجباري
ج :دگرگوني رفتار
ال ُ :وا درُروني مهاَُّتي
1
• تلييُات دُ دانا و آراهي
2
• تلييُات دُ طُ تلقي و نگُا و رُايا
3
• تلييُات دُ ُفتاُ فُدي
4
• تلييُات دُ ُفتاُ جمعي يا رُوهي
ب ُ :وا درُروني اجباُي
1
2
3
4
5
• تلييُآ دستوُي و سلسله مُاتبي است؛
• نوشي وضعيت ُواني مواف ،يا مِال
بوجود مي آيد؛
• مقاومتهاي بيهتُي صوُت ميريُد؛
• ا قدُت سا ماني استفاد ،ميهود ؛
• تلييُ ا باال به وايين است«ا ُفتاُجمعي هُوع و به نگُا ِت
ميهود»؛
ُ :وا درُروني ُفتاُ
معمااوالً مااديُان بااُاي رااُايا َّاَُّنااان بااه ياام الگاوي
ُفتاُي ِاص و ياا درُراون َّاُدن الگاوي ُفتااُ وي
دو ُاُ ،ا دُ ويا ميريُند:
1
• نظاُت دقي ،و اشمال فهاُ
2
• بُُدباُي و همدلي و اشتماد
راهبرد تحول مشارکتی
زمان
زیاد
کم
Low
High
SRPs
زیاد
رفتارجمعي
High
رفتار فردي
ی
دشوار َ
گرايشها و نگرشها
معرف /دانش
کم
Low
قدرت شخص ي
ُاهبُد تحول اجباُی
زياد
كم
زمان
قدرت مقاوم
1
زياد
رفتارجمعي /گروهي
2
رفتار فردي
ي
دشوار َ
4
گرايشها
و نگرشها
SRPs
معرف/
دانش
3
كم
توسعه منابع انساني
)(Human resource development
يااااادريُي فااااُدي و سااااا ماني
و طُاحااااي و تاااادوين
سيستماتيک و منظ هُکت به شنوان ساا ماني کاه باه
دنبااااال يااااادريُي اساااات؛ فااااُاه آوُدن فُصااااتهاي
آمو هاااااي باااااُاي کاُکناااااان تاااااا بتوانناااااد قابليتهاااااا و
تواناييهااااي ِاااود ُا توساااعه بدهناااد و باااُاي اُتقااااي
هللي آماد ،بهوند.
توسعه
منشأ توسعه با برخورد دو تمدن اسالم و مسيحيت پس از پايان جنگَهاي صليبي
در قرن سيزدهم شروع ميَگردد
از نظررر ليرروي توسع ي ن ععو ععروو از ووسععفي و ر ععات و در هارععا ک ع بععي م نععا
شدن کشورها توس ي نياففي از وض يا قب ميباشد.
ععارو
مايكررل ترروداروَ :ارتق ععا مسععفمر ع ععا جام ععي ع ععا نسععام اجفم ععا بععي س ععو زنععدگي ت ععر و
انسانيتر را توس ي مينامد.
ماركس :توس ي عبارت اسا از تحول جام ي سرماعيدار بي كمونيستو.
كالس رريکها :توسع ع ي را در ت ععروه تح ععول نس ععام م ععا قب ععل س ععرماعيدار ب ععي س ععرماعيدار
ميدانند.
توسعه
سيرز :م فقد اسا اتعر ععاد دو ععا سعي عامعل اسا ع و (فقعرد بياعار و نعابرابر ) بعدتر شعود هتعو اتعر
درآمد سراني دو برابر شود تلقي كردن نتيجي بي عنوان توس ي عجيب واهد بود.
شو مپييتر :عادتير و اسف اده از آ رين تکنوروژ را با توس ي مترادت ميداند .
پال استريتن :توس ي ن و نو ترايي و مدرن شدن .ن و تغيير زندگي انسان و تغيير ود انسان.
تيروال :توس ي چيز بيشتر از افزانش درآمد بوده و بي م هوم اعن اسا کعي افعزانش درآمعد واقيع
همراه با تحوالت در آداب و رسومي بوده کي در تذشفي مانع ويشرفا شده اسا.
محمر ررود سر ررر القلر ررم :توسع ع ي ين ععي س ععاز در اس ععف اده از نيروه ععا ب ععارقوه م ععاد و انس ععاني عع عک
اجفماع اسا.
حسين عظيمي :توس ي دروني و بومي كردن انقالب صن تو اسا .
اهدا
شمد ،توسعه منابع انسانی
هد اكثر كردن اثر بخش و
عادتيرندگان (كاركنان) در شغل؛
تسهيل در تغيير وذعر فرد
و آمادگي برا ماموريا ها
اهفمال آعنده ؛
افزانش ت هد كاركنان
(عادتيرندگان ) در سازمان با
فراهم كردن فرصا ها
عادتير شبيي ساز شده
برا رشد و تغيير انساني ؛
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
م و ک ی ف کار
نحوه انجام وظی ف ه و ک ّ
ج ایگزی ن کردن مت خصصها در شرای ط اضطراري
اس ت فاده از منابع داخ ل ي و کاه ش هزی ن هها از ای ن راه
حوادث وضایعا ت
ثبات بی ش تر در سازما ن
ت فاوته ا و افزای ش ق درت خودک اري
• میزان تولی د
ریخ ت و پاش مواد
•
اولی ه و وسای ل
هزی ن ه تولی د با وق ت
•
صرف ش ده
•
•
•
•
•
•
•
عوام ل مربوط
به نیروي کار
کاه ش غی ب ت (کوتاهم دت و بل ن دم د ت)
ج ابهج ای ي
میزان نافرماني و بيانض باط ي
تصادف ات و خ سارات ناش ي از آ ن
رضای ت و روحی ه کارکنا ن
سرع ت کار و ک ی ف ی ت تولی دات و خ دما ت
اخراج ي و ج دا ش دگان از مؤس س ه
•
•
•
•
•
•
•
شاخصهاي
موردنیاز
اصول
آم وز ش
ه دفه ا ي
ارزشیاب ي
عملکرد
برنامهه اي
آم وزش ي
وظای ف
مسئولی ن
آم وز ش
•
•
•
•
•
مزایاي
آم وز ش
روشهاي
آم وز ش
• آموزش سرپرس تا ن
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ت جزی ه و ت ح ل ی ل سازما ن
تع ی ی ن ت فاوته اي عم لکرد ي
ت ش خ یص مشک ل نیازهاي آموزش ي
انت خاب ه دفها و روشهاي آموزش ي
•
•
•
•
•
•
•
•
•
تع ی ی ن نیازهاي آموزش ي
برنامهریزي آموزش ي
اجراي برنامه
ارزش یابي
به بود کمّ ي و ک ی ف ي محصوالت و خ دما ت
ج لوگ یري از بروز حوادث ح ی ن کار
ایجاد ثبات و رعای ت انعطاف
کاه ش در نظارت
ت قوی ت روحی ه کارکنان و ایجاد غرور
آموزش م دیران
•
پای ه عالي میاني
• روشهاي آموزش
• آموزش کارکنان فروش
• آموزش در مح ی ط کار
• آموزش در ح ی ن کار
فراین د
آم وزش
ک ارک نا ن
آم وز ش
• آموزش کارکنا ن
آموزش ح ی ن کار
آموزش ضم ن خ دم ت
ت شک ی ل ج ل سات
کارمن دان
بازدی د
مکات ب ه
گ امه اي
برنامهریزي
آم وز ش
آم وز ش
برآورد اح ت یاج ات آموزش ي
ت نظ ی م برنامه اي آموزش ي
پ ی شبی ن ي امکانا ت
نظارت در اجرا
ت شوی ق کارکنان و...
ک ن ترل و ارزیابي عم لکرد برنامهها
ت نظ ی م گزارشات بع د از آموزش
• آموزش کارکنان دف تري
عالق همن دي
دا ش ت ن انگ یزه
برقراري ارتباط بی ن کارآموز و مربي
ت ل ف ی ق ت ئوري و عم ل
مش خص کردن مراح ل یادگ یري
آزمای ش کارآموز در جریان یادگ یري
• ه دفهاي اج تماعي
• ه دفهاي سازماني
• ه دفهاي کارکنا ن
مزایا
عوام ل مربو ط
به تولی د
• نیازهاي فوري
• نیازهاي آموزش ي بل ن دم د ت
• سازما ن
• سازمان تع ی ی ن مح ل آموزش
• نیازهاي آموزش ي
• آموزشهاي خ ارج از سازما ن
ته ی ه و ت نظ ی م ه دفها و رهنموده ا طب ق
•
روشهاي مربو ط
آموزش ح ی ن کار
ترت ی ب ک ن فرانس
شوراي کارگران
آموزش سمع ي و بصري در مح ی ط کار
مطالع ه نشریات سازما ن
• مهارتهاي مورد نیاز (ف ن ي،
انساني و ادراک ي)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
تع ل یمات خصوص ي سرپرس ت
کارورزيت ح ت نظر یکم دیر
گردش در مشاغ ل
ت شک ی ل دورههاي آموزش ي در
مؤس س ه
ایفاي نق ش س خ نراني
م دیری ت چ ن دج انب ي
آموزش عاطف ي
بازیهاي م دیری ت
روش تصم ی مگ یري
آموزش ضم ن خ دم ت
آموزش گروهي
آموزشهاي دان شگاه ي ش بک ه
ابطحی آ حسين ( . )1386مودیریت منوابع انسوانی (اداره اموور کارکنوان در سوازمانهای دولتوی ،صونعتی و بازرگوانی)- .کاُ :م سساه تحقيقاات و
آمو ا مديُيت .
ُ ادمن آ تا .ويل ينسون آ آدُيان ( .)2006مودیریت منوابع انسوانی پیشورفته .1 .تُجماه ميُشلای سايد تقاوی و امياُ ِتاايی( -. )1388تهاُان:
مه امه.
ُ ادمن آ تا .ويل ينسون آ آدُيان ( .)2006مودیریت منوابع انسوانی پیشورفته .2 .تُجماه ميُشلای سايد تقاوی و امياُ ِتاايی( -. )1388تهاُان:
مه امه.
سيد جوادين آ سيد ُضا ( . )1382مبانی مدیریت منابع انسانی - .تهُان :دانهگا ،تهُان آ دانه د ،مديُيت.
سعادت آ اسفندياُ( . )1380مدیریت منابع انسانی - .تهُان :سا مان مطالعه و تدوين کتب شلو انسانی دانهگا ،ها (سمت) .
فُ ين آ ____ ( )1389منهوُ منابع انسانی(و وها دُ موُد مقايسه نگُا به مناابع انساانی دُ غاُب و اساا ) - .تهاُان :مجتماع مطالعااتی
ههيد بههتی.
وُ ه اُ آ احمد ( . )1382برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی - .تهُان :دانهگا ،اما حسين (ع).
وُ ه اُ آ احمد ( . )1382برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی - .تهُان :دانهگا ،اما حسين (ع).
وُ ه ا اُ آ احمااد ( . )1382رفتووار سووازمانی پیشوورفته (اسووالیدهای آموزشووی مقطووع کارشناسووی ارشوود) - .تهااُان :دانهااگا ،شامااه
طباطبايی.
وُ ه اُ آ هادی ( . )1387مدیریت منابع انسانی - .تهُان :آ اد اسامی واحد تهُان همال.
وب سایت مدیریتی ایران . www.managerial.ir – .
اللهم صلی علی محمد و آل محمد