Transcript PowerPoint Sunusu

HÜCRESEL ETKİ BOYUTUYLA SİGARA
Dr. Funda Öztuna
KONUŞMA PLANI
 Organ Kanser Oluşturma Mekanizmaları
 Pulmoner Etkileri
 Hematolojik Etkileri
 Endokrin Etkileri
 İmmunite Etkileri
 Diğer Sistem Etkileri
HÜCRESEL ETKİ
 Farmokolojik
 Toksik
 Mutajenik
 Kanserojenik
 İnflamatuar (Oksidan, proteaz, mediatör salınımı)
MUTAJENİK - KANSEROJENİK
ETKİ MEKANİZMASI
Kanserojen Maddenin Tipi
Sayı
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar
10
Aza-arenes
N-nitrosaminler
Aromatik aminler
3
7
3
Heterosiklik aromatik aminler
8
Aldehidler
Çeşitli organik maddeler
2
15
İnorganik bileşikler
7
TOPLAM
55
SS Hecht. Tobacco smoke carcinogens and lung cancer.
J Natl Cancer Inst; 1999; 91 (14): 1194-1210.
Nitrozamin
DNA -adduct
PAH
DNA HASARI
SENSÖRLER
G1
M
DNA hasarı
G2
Hücre döngüsü
S
Transkripsiyon
Apoptosiz
NORMAL HÜCRE DÖNGÜSÜ
ONKOGEN
TÜMÖR SÜPRESE GEN
Normal hücre döngüsü
Aktive
Mutasyon
Anormal Hücre Büyümesi
Tümör süprese eden gen
PAH’nın metaboliti olan benzo(a)piren diol epoxid
(BPDE)
157
248
P53
273
Denissenko MF, Pao A, Tang MS, Pfeifer GP. Preferential formation of benzoa pyrene adducts at lung cancer mutational hotspots in p53.
Science 1996; 274: 430-432
1.
Oral
Laringeal
Gastrointestinal
Üretral
Epitelial
kanser oluşumunda
p53 gen poliformizmi
1.
Kuroda Y,et al. P53 codon 72 polymorphisim and urthelial cancaer risk. Cancer letters 2003;189:7783.
2. Golusinski W, et al. Alteration of p53 gene structure and function in laryngeal squamous cell cancer Eur Arch Otorhinolaryngol 1997;254
Suppl
1:133-
Nitrozamin 4- (methylnitrosamino)-1-(3-pridyl)-1-butanone (NNK)
NNK
4 (methylnitrosamino)-1-(3-pridyl)-1-butanol (NNAL)
NNK/ NNAL
Therriault MJ, Proulx LI, Castonguay A, Bissonnette EY. Immunomodulatory effects of the tobacco-specific carcinogen, NNK, on alveolar
macrophages.Clin Exp Immunol 2003;132(2):232-238.
PAH ve nitrozamin
Sitokrom P450 (CYP)
Özellikle CYP1A1, CYP3A4, CYP3A5, CYP1B1 ve CYP2E1
Piipari R, Savela K, Nurminen T et all. Expression of CYP1A1, CYP1B1 and CYP3A, and policyclic aromatic hydrocarbon-DNA adduct format
bronchoalveolar macrophages of smokers and non-smokers. Int J cancer 2000;86:610
Glutatyon S- transferaz T1 eksikliğinin yoğun sigara içicilerde
akciğer kanseri gelişme riski üç kat fazla bulunmuştur.
Hou SM, Falt S, Nyberg F. Glutathione S-transferase T1- null genotype interacts synergistically with heavy smoking on lung cancer risk. Environ Mol Mutagen 2001;38:83-86.
Tobacco
TOBACCO-CARSİNOMA INSİTU
PULMONER ETKİLER
1964 YILINDA
AMERİKAN CERRAHLAR BİRLİĞİ
SİGARA- AMFİZEM
Santral Hava Yolları
 Silia Kaybı
 Mukus Bez Hiperplazisi
 Goblet Hücre Sayısında Azalma
 Epitelde Histolojik Değişiklikler
Dye JA,Adler KB. Effects of cigarette smoke on epithelial cells of the respiratory tract.thorax 1994;49(8):825-834
Scherman CB. The health consequences of cigarette smoking. Med Clin North Am 1992;76(2):355-375
Bennet WD, Chapman WF. İnfectiveness of cough for enhancing mucus clearence in asymtomatic smokers. Chest, 1992;102:412-416
Periferik Hava Yolları
İnflamasyon-Atrofi
 Goblet Hücre Metaplazisi
 Skuamoz Epitel Hücre Metaplazisi
 Mukus Tıkaçları
 Düz Kas Hipertofisi
 Peribronşial Fibrosiz

Samet JM. The relationship of smoking to COPD, chronic Obsructive Pulmonary disease (ed. Cherniack), WB SaundersCompany,1991;249-269.
Niewoehner DE, Kleinerman J, Rice DB. Pathologic changes in the peripheral airways of young cigarette smokers. N Eng J Med 1974; 291:755-758.
Alveola-Kapiller
 Peribronşial Alveol Harabiyeti
 Küçük Arter Sayısında Azalma
 Bronkoalveolar Lavaj Anormallikleri
 Ig A-Ig G seviyesinde azalma
 Aktive Makrofaj, Nötrofil
ve Eozinofil Sayısında Artış
Report from an international worsshop held in Aspen, Colorado. Respiratory Rewiev 1999:2-7
Finkelstein R, Fraser RS, Ghezzo H, Cosio MG. Alveolar inflamation and its relation to emphysema in smokers. Am Respir Crit Care Med 1995;152:1666-1672
Linden M, Rasmussen JB, Pitulainen E et al. Airway inflammation in smokers with non obstructive and obstructive chronic bronchitis. Am Rev Respir Dis 1993;148:1226-32.
CO, N2O ve SO2 gazları silia üzerinde direkt toksik etki göstermektedir
Skuamöz Metaplazi
HEMATOLOJİK ETKİLER
Periferal lökosit sayısı
Periferal eozinofil sayısı
Tromboksan salınımı
Trombosit agregasyonu
Trombosit adherensi
Fibrinojen ve F VII
Plasma viskositesi
Blann AD, Kirkpatrick U, Devine C, Naser S, McCollum CN. The influence of acute smoking on leucocytes, plateles and the endotelium. Atherosclerosis 1998;141:133-139
McBride PE. The Health consequences of smoking. TheMed Clin North America 1992;76:333-353
Davis JW, Shelton L, Eigenberg DA,et al. Effectcs of tobacco and non-tobacco smoking on endothelium and platelets. Clin Pharmocol Ther1985;37:529-533
Prostasiklin salınımı
Trombosit yaşam süresi
Kanama zamanı
Plasminojen, plasminojen aktivatör düzeyi
Davies MJ. Mechanism of trombosis in atherosclerosis. In: Colman RW, Hirsh J, Marder VJ, Salman EW(eds).Hemostasis an thrombosis basic principles and
clinical practice.3rd. Philalephia: J.B. Lippincott Company, 1994;1224-1237.
Sigara dumanındaki CO’in hemoglobine olan yüksek afinetisinden dolayı,
oksijen taşınmasında azalma ve oksijen disosiasyon eğrisinde sola kayma
yapar.
 Doku hipoksisine cevaben salınımı artan eritropoetin periferik eritrosit
sayısında artış ve sekonder polisitemi oluşturur.

ENDOKRİN ETKİLER
 VLDL seviyesinde 
 Growth hormon seviyesinde 
 Kortizol, glukoz seviyesinde 
 Gliserol, laktat, pruvat seviyesinde 

 Östrojen seviyesinde 
 HDL seviyesinde
Fratti AC, Iniesta F, Ariza CR. Acute effect of cigarette smoking on glucose tolerance and other cardiovasculer risk factors. Diabetes Care 1996;19:112-118
Mjos OD. Lipid effect of smoking . Am Heart J 1988;115:272-275.
Janzon L, Berntorpn K, Hanson M, Lindell SE, trell E. Glucose tolerance test in middle-aged men. Diabetologia 1983;24:86-88
•Nikotin damar
endotelinde morfolojik
değişiklikler yapar.
•Damar endotel
hücresinde DNA
sentezini stimüle ettiği
ve vasküler
proliferasyona yol
açtığı gösterilmiştir.
İMMUN SİSTEM ETKİLERİ
Sigaranın,
Üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları
Organ kanserleri
Allerjik hastalıklar
Aterosklerozun gelişiminde
Hücresel ve humoral immun sistem üzerinde yaptığı
değişiklikler major rol oynamaktadır
CD4 +T hücre sayısında ve cevabında
Doğal öldürücü Hücre (NK)
Alveolar makrofaj fonksiyonlarında
Makrofajların IL-1 salınımı
IL-10 salınımı
IgG ve Ig A seviyesinde
Langerhans hücre sayısı
Nötrofil fonksiyonda
Serum lizozim
Kılıç Ş. Sigara ve İmmunite. Sigara ve Sağlık (Ed : Özyardımcı N)Bursa 2002;188-193
McCue JM, link KL, Eaton SS, freed BM. Exposure to cigarette tar inhibits ribonucleotide reductase and blocks lymphocyte proliferation. J Immunol 2000;165:6771-6775.







CD8+T sayısı
IL-8 seviyesi
IL-16
LTB4 seviyesi
Nötrofil elastaz
Nötrofil katepsin seviyesi
Alveolar makrofaj sayısı
Kılıç Ş. Sigara ve İmmunite. Sigara ve Sağlık (Ed : Özyardımcı N)Bursa 2002;188-193.
•Hücresel immunitenin önemli hücrelerinden biri olan alveolar makrofajların yapı
ve fonksiyonları sigaradan negatif olarak etkilenir.
•Sigara içen kişilerin alveolar makrofajlarında, morfolojik değişikliğin bir belirtisi
olan inklüzyon cisimcikleri gelişir.
•Alveolar makrofajların öldürme ve fagositik fonksiyonları sigaradan olumsuz
olarak etkiler.
Sigara, kronik zeminde mikroorganizmaların özellikle solunum
epiteline bakteriyel adherensinde artışına neden olur.
 Üst solunum yollarında bakteriyel adherenste artma
 Tükrükte lakto basil ve mantar sayısında artış
 Gingival mikrosirkülasyonunda
bozulma
Sakki T, et al. Controlled study of the association of smoking with lactobasilli, mutans streptococci and yeats in saliva. Eur J Oral Sci 1996;104: 619-622.
Hanioka T, et al. Oxygen sufficiency in the gingiva of smokers and non-smokers with periodontal disease. J periodontol 2000;71:1846-1851.
DİĞER SİSTEM ETKİLERİ
Hiposalivasyon
 Ösefagus mukozasında oksidatif stres
 Alt ösefagus basıncında azalma

Kjellen G, Tibbling L. The effect of cigarette smoking on salivation and esophageal acid clearence. J lab Clin Med 1989;114:431.
Nak S. Sigara ve gastrointestinal sistem. Sigara ve Sağlık (Ed : Özyardımcı N).Bursa 2002;216-237.

Böbrekte Endotelin-1 salınımını artırır

Renal arterlerde oksidatif strese bağlı endotel hasarı
yapar
Haak T, et al. Elevated endothelin-1 levels after cigarette smoking. Metabolism 1994;43:267-269.
Stratum corneum nemini azaltır
 Güneş görmeyen deri bölgelerinde elastin kalın ve parçalıdır
 Oral mukozada melanin yapımını artırır
 Yara iyileşmesini geciktirir

Frances C,et al. Changes in the elastic tissue of non-sun exposed skin of cigarette smokers. Br j dermatol 1991;125:43-47
Oosit sayısını azaltır
Kotinin follikül maturasyonunu bozar
Tubal mukozada silier aktiviteyi bozar
Knoll M, Talbot P. Cigarette smoke inhibits oocyte cumulus complex pickup by the oviduct in vitro independent of ciliary beat frequency. Reprod Toxicol 1998;12:57-58.
Spermotozal DNA fragmantasyonu yapar
Sperm konsatrasyonunu bozar

Rosevar SK, et all. Smoking and decreased fertilization rates in vitro. Lancet 1992;340:1195-1196.
SONUÇ;
Sigara,
insanın fizyolojik ve psikolojik sağlığını
bozan en önemli madde bağımlılığıdır.
TEMENNİ
HAYIR
TEŞEKKÜRLER.....