Transcript Gözlükçülük Sunum

GÖZLÜKÇÜLÜK
VE
TARİHSEL GELİŞİMİ
Yeliz,Cem,Songül,Güven
Cam Ne Zaman Bulundu
 Antik Çağlar
 İlk olarak ne zaman üretildiği net olarak bilinmiyor
 Mevcut en eski cam eşyalar yaklaşık olarak M.Ö. 2500 yılına
ait Antik Mısır boncuklarıdır.
 Dünyanın en eski cam yapım reçetesi ise M.Ö. 650 yılında
Mezopotamya’da
 Bilinen en eski cama "Nemrut Merceği" denir (3000
yaşında).
 Rogar Bacon 12.yy gözlüğü bulduğu rivayet edilir.
 15. yüzyılda Venedik’te ilk kristal cam, Cristallo adı ile icat
edilmiştir.
 İlk gözlükçü dükkanı 1783'de Philadelphia'da açıldı.
 İlk cam teknik laboratuvari 1884’de açıldı
Optik Teorisi
 Optik teorilerini Greko-Romen filozoflar tarafından
yapılmıştır.

Platon (MÖ 430)

Aristo (MÖ350)

Euclide (MÖ 300)

Ptolomey (MÖ 120)
 Plato emisyon teorisini detaylandırarak, görsel algının
ışınların gözümüz tarafından emilmesiyle orta çıktığını
ileri sürmüştür.
 Euclid optiği matematiksel açıdan incelemiştir
İlk cam örnekleri
Anadolu’ya Suriye’den M.Ö. 1300’de gelen camlar. Soldaki
kobalt sağdaki bakır tuzu ile renklendirilmis (Uluburun
Batığı- Bodrum Müzesi)
Göz ve Tarihçesi
Kitab-ül
Menazır

Milattan önce (2000) yıllarında BABİL KRALI HAMURABİ
Kanunlarında BİR GÖZÜ HASTALIKTAN KURTARAN VEYA GÖRMESİNİ
İYİLEŞTİREN bir Hekimin, zenginlerden (10) fakirlerden (5) ve esirlerden
(2) GÜMÜŞ almaya hakkı olduğu yazılıdır.

Eski Yunanistan‘da İSTANKÖYLÜ HİPOKRAT ın öğrencisi ALOMAEON
OPTİK SİNİRi keşfetmiş Beyinle Göz arasındaki irtibatın sağlanma yolunu
göstermiştir.

Roma okulun dan CELCUS KATARAKT'ın Vitreusa itilmesini, PLİNY’in
Katarakt ameliyatından önce PUPİLLAYI genişletmek gerektiğini
bulmuştur.

Orta çağda Avrupa’da ki SALERNO ve MONTPELLİER okulları Arapçadan
Latinceye tercümeler yapmış

Almanya da Oftalmolojinin babası sayılan BARTİSCH ilk defa bölümleri
içeren bir GÖZ KİTABI yazmıştır.

Ortaçağda BACON ve LEONARDO DA VINCI, 17. yüzyıldaTHOMAS
YOUNG o yılların ünlü isimleri olmuştur.

İslam Aleminde XI. yüzyılda (ALHAZAN )Göz ve Kırma kusurları ile
uğraşan ünlü isimdir.
İbn El Haytam
 Gözün anatomik tarifi
 Yansıma Kanunu deneysel kanıtlanması
(Eclid ve Batlamius)
 Kırılma Yasası (Batlamius ve Cleomedos)
 Işığın merceklerden geçişi (Kepler-Descartes)
Kitab-ül Menazır
 1.Kitap: Genel olarak görmenin yapısı
 2. Kitap: Gözün nesneleri algılama yapısı
 3. Kitap: Optik yanılgı, görme kusurlarına
ve nedenleri
 4. Kitap: Göz ve nesnenin konumları ve algı
 5.Kitap: Düzgün yüzeylerde görünen resimler
 6.Kitap: Optik yanılgı ve nedenleri
 7.Kitap: Işık kırılması ve gözün algısı
Tarihte Güneş Gözlüğü
 MS 60lı yıllar güneşten korunma amaçlı taş Zümrüt
kullanımı
 15 yy yeşil ve mavi camlı gözlükler
 18 yy Çin’de kullanım yaygın
 19 yy da diyoptrili camların üzeri boyanırdı.
 İzokromatik cam (Achromatic)
Simon Plepsi, Scheiner,Böhm,Fizeul
-UV, cam hamuru
Camın Optik Amaçlarla Kullanımı
Yaşlılık nedeniyle doğan göz bozukluları
 XII.yy ve okuma taşları (kuartz ve dağ kristali)
Özelliği: Yassı ve bikonveks
 XIII.yy sonlarında traşlama biçimi değişti
Özelliği: Düz cam şeklinde
 XV.yy Ortalarında konkav camlar ve miyopi
 XIX.yy menisküs camlar (Wollaston)
 XIII.yy sonunda gelişen teorik kuramla
 Biofocal
 Progressive
geliştirilmiştir.
İlk patent 1924 yılında alınmıştır.
Gözlük Çerçevesi
 Perçinli Gözlük doğuşu
 13 yy.sonunda farklı gözlere farklı camlar
 14.yy taçlı gözlük
 15.yy makaslı gözlük
 16.yy okuma taşı kullanımı devam etti
 16.yy çerçevelerde kulak sapı kullanımı
 18.yy sokak gözlüğü
 19.yy kelebek gözlük
Osmanlı’da Optik ve Göz Cerrahisi
 XV. yüzyılda Sinoplu KEHHAL-Mümin
bin MUKBİL‘in Zahire-i Muradiye adlı eseri
 1797 de GEVREKZADE HAFIZ HASAN efendinin İbrahim
eş-Şâzelî el-Mısrî'nin eserinin çevirisi olan Risâle-i
Zübdet-ül-Kuhliyye fî Teşrîhi'l-Basariyye
Optik kusurların giderilmesi ve göz cerrahisine ait bilgiler
vermektedir.
Gözlük Kullanan Padişahlar
 Fatih Sultan Mehmed’in 1477’de gözlük de yapabilen bir
cam ustası talebi
 Yavuz Sultan Selim, çok okumaktan dolayı gözlerinin
bozulduğunu ve bu yüzden mercek
kullandığını bildiğimiz ilk Osmanlı padişahıdır.
 Sultan Vahdettin ise gözlüğü yüzünden hiç eksik
etmeyen ilk ve tek Osmanlı padişahı
Osmanlı’da Gözlükçülük
 Osmanlı’da gözlükçülük, gayri Müslimlerin elinde
 Kanun’a tabi olmadan icra edilen bir yan uğraş
konumunda
 Münferit gözlükçü müessesine rastlanmamakta
 Gayri Müslim ustaların yanında yetişmeleri sayesinde
olmuş
 Yüksek tabaka aksesuarı
 Gözlüğün yaygınlaşması matbaanın gelişimi (1827
yılından sonra)
Cumhuriyetin İlk Yıllarında
Gözlükçülük - 1
 1923 ile 1940 yılları arasında yapılan reformların
içerisinde gözlükçülük mesleği de bulunmaktadır.
30.12.1940
tarihli ve
3958 sayılı
Gözlükçülük
Hakkında
Kanun
 İkinci Dünya Savaşı ve gözlük ithalatı
 Az miktarda gözlüğün satıldığı sınırlı sayıda gözlükçü
dükkanı
 Osmanlı’nın değişik kültür ortamından gelen meslek
ustaları devam ettirir.
1960
Gözlük
Sanayi
A.Ş
Essel Gözlük Deposu
Ariko Zeiss Firması
Kiryako, Toma
Sifiropulos Kardeşler
LigorAnestidis
Yervan Ütücüyan
Juan Saragossi,
Sava Savaidis,
Yorgi T. Pangiris
Cumhuriyetin İlk Yıllarında
Gözlükçülük -2
 İstanbul’da Eminönü ve Karaköy’de ve Anadolu’nun
birkaç şehrinde “Pince Au Nez” veya “Ront” tipi gözlük
30.12.194
0 tarihli
ve 3958
sayılı
Gözlükçül
ük
Hakkında
Kanun
 1941 yılından sonra Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti’
düzenlenen kurslar sonucu edinilen ruhsatnameler
 Toptancı-ithalatçı firmalar 1945-1955 arası İstanbul’da
Sultanhamam, Sirkeci ve Eminönü’nde var.
1960
Gözlük
Sanayi
A.Ş
Essel Gözlük Deposu
Ariko Zeiss Firması
Kiryako, Toma
Sifiropulos Kardeşler
LigorAnestidis
Yervan Ütücüyan
Juan Saragossi,
Sava Savaidis,
Yorgi T. Pangiris
Camların Malzeme Olarak
Çeşitleri
 Mineral Camlar : Bilinen cam malzemesi
 Organik Camlar : Hammadde olarak plastiğe benzeyen
camlar
Avantajlar
Dezavantajlar
Avantajlar
Dezavantajlar
Yansıma az olur
kalındırlar
Kolay çizilmezler
Ağırdırlar
Buğulanmazlar
çizilirler
Şeffaflık değişmez
Kırılgandırlar
Montaj riski azdır
Şeffaflığı azdır
Toz tutmaz
UV geçirmezler
Kir tutarlar
Yansıma
fazladır.
Kolay
renklendirilirler
Temizlemesi
zordur
Temizlemesi kolay
Kolay
buğulanırlar
Kolay işlenirler
kimyasal
maddelerden
etkilenirler
kimyasal
maddelerden
etkilenmezler
Montaj riski
fazladır
Çap ölçüsü
zamanla küçülür
Çap ölçüsü
değişmez
Camların Renk Değiştirmesi
 Transitions Camlar:
Renk kalmayan camladır. %80 daha hızlı koyulaşıp
renginin açılmasıdır.
 Colormatik Camlar:
Güneşli ortamlarda rengi koyulaşabilen(kahverengi ve
füme çeşitleri var) kapalı ortamlarda ise üzerinde
%10'a yakın renk kalan camlardır.
Gözün İçine Yerleştirilen Camlar
(Lensler)
 1887’de doğrudan doğruya gözün içine, göz yuvarlağının
üstüne yerleştirilen ilk nesil lensler
 Cam malzeme
 Göz yuvarlağının kalıbı ile
 1938’den sonra plastik madde kullanımı
 Bu camlarda göz yuvarlağıyla cam arasında bir sıvı
bulunuyordu.
 1950′den sonra doğrudan doğruya saydam tabakaya
gelecek camlar
 Günümüzde göz ölçüsü alınarak seçim
Camların Özellik Olarak Çeşitleri

Antirefle Kaplamalı Camlar: Antirefle kaplamalı camlar ışığa karşı
dirençli camlardır (mineral hemde organik camlar )

İnceltilmiş Camlar:İnceltilmiş camlar üretiliş esnasında sıkıştırılarak
üretilir

Çap Küçültme: Hipermetrop camlara uygulanır. Çap küçültme yöntemi
küçük çerçevelerde uygulanır. Cam ebatı küçük olarak üretildiği için hem
kenar kalınlığı hem de orta kalınlığı normale göre ince olur.

Asferik Lenti / Lenti: Çok yüksek numaralı camların daha ince ve
oldukça hafif olmasını sağlamaktadır.

As / Asfor Özelliği: (-) veya (+) yüksek numaralı camların; dışardan
bakana göre camın arkasında, gözün normalden daha küçük /büyük
gözükmesini kısmen de olsa azaltma işlemi yapmaktadır.
Camın İnceltme İndeksleri
İndeks Cam Türü
1.5 Organik
1.5 Mineral
1.53 Trivex
1.56 Organik
1.58 Organik SMI
1.59 Polikarbon
1.6 Mineral
1.61 Organik
1.67 Organik
1.7 Mineral
1.74 Organik
1.8 Mineral
1.9 Mineral
1.7 Mineral
1.74 Organik
1.8 Mineral
1.9 Mineral
Polikarbon
camlarda
bu işlem
yok.
İnceltme Oranı
İnceltilmemiş
İnceltilmemiş
%15-20
%25-30
%30-35
%35-40
35%
%40-45
55%
40%
65%
50%
65%
40%
65%
50%
65%
İnceltme hammaddenin
granüllerinin büyüklüğü
ve kalınlığı ile alakalıdır
Camların Odak Olarak Çeşitleri
 Multifocal Camlar: Çok odaklı camlardır. Uzak ve yakın
numaralarını tek camda bulundururlar. Uzaktan yakına
geçişte mükemmel bir uyum vardır. Kişi uzağa baktığı
sırada sadece gözlerini aşağıya eğerek yakını görebilir.
Camları büyük normal bir uzak gözlüğü gibi gözükür.
Kişiye özel olarak üretim yapıldığından dolayı son
kullanıcıya teslimi 3-4 günü bulabilir.
 Bifocal Camlar: Multifocal camlardan farkı yakın
numaralarının olduğu bölüm ekran şeklinde dışardan
belli olacak şekildedir. Geçiş mesafesi yoktur.
Camın Yapısı
 Cam bir amorf katıdır(kristalize olmayan, atomlar düzensiz).
 Cam, yalnızca fiziksel bir karışım Yavaş Soğutma
1650 C
Katı +
Kristal
Cam dönüşüm
aralığı
Silika
Hızlı Soğutma
Sıcaklık
1800 C
Pelte ergime
1450 C
Cam
Mineral Cam Çeşitleri
 Oksit camları
Arsenik-kükürt
arsenik-selenyum
germanyum-selenyum
 Kalkojen camlar
 Nitrür camları
 Ve diğerleri
Akide
Şekeri*
Soda-kireç
camları soda
(Na2O) ile
kirecin (CaO)
bileşimi
Silisyum,
oksijen
yerine azot
(N) ile
birleşiyor
hidrojen bağı camları
"halojen camları"
"element camları"
Eriticiler-Modifikatörler
 Oksitlerin erimelerini kolaylaştırmak amacıyla cam
bileşimine katılan maddelerdir.
 Silisyumun erime derecesini düşürürler.
 En önemlisi Sodyum Karbonat (Na2CO3)
Soda
En
pahalı
mineral
Stabilizatörler (Sabitleştiriciler)
 Camın kimyasal dayanımı, kırılma indisi, dielektrik
özellikleri üzerinde etki yaparlar.
 Stabilizatörü olmayan camlar «suda» erir.
Başılıca stabilizatörler :
 CaO (Kalsiyum oksit)
 BaO (Baryum oksit)
 PbO (Kurşun oksit)
 MgO (Magnezyum oksit)
 ZnO (Çinko oksit)
 CaO kireç taşının (CaCO3), MgO ise dolomitin (MgCO3)
cam formülüne katılması ile sağlanmış olur.
CaCO3
Isı
CaO
CO2
Yardımcı Bileşenler
 Bu bileşenler genelde adi camın formülüne girmezler,
 Değişik cam türlerinde değişik etkiler sağlamak üzere
kullanılır.
 Mangan dioksit (MnO2) camın rengini açar
 Arsenik (As2O3) renk verir, saflaştırır
 Sülfür (Na2SO4) redükleyicidir (CO2 ortaya çıkaran)
 Potasyum nitrat (KNO3) camın saydamlığını giderir.
Minaral Cam Üretim
Kaplama
Silisyum
sıvılaştırılması
Camın kalıplara
dökülmesi
Presleme (Yarı
Mamül Cam)
Nihai Ürün
Polisaj
İşleme
Mineral Optik Cam (Crown)
Crown Cam:
 Silisyum Dioksit (SiO2) (%70)
 Kalsiyum Oksit (%10)
Kırılma
indisi
1.523
 Sodyum Oksit (%9)
 Potasyum Oksit (%8)
 Baryum Oksit (%3)
High Crown
p=2,67 g/cm3
indis 1,6
Abbe 40
Yoğunluk
artıkça kırılma
indisi artar
Abbe
50-60
Özgül a.
2.3-6.3
gr/cm
Organik Cam
 Organik cam tamamıyla sentetik olarak üretilen bir
plastiktir.
 Amorf
 Yüksek basınç ve ısı altında şekil verilir
 Şekil bir kez verildikten sonra bozulmaz.
 CR 39 Hammaddeli Lensler (1940)
 Polikarbonat Hammaddeli Lensler (1955 )
 Yüksek indisli organik camlar (1997)
 Trivex Camlar
MR 8 n = 1,595 Abbe Değeri= 40 Yoğunluk = 1,30 g/cm3
MR 7 n= 1,660 Abbe Değeri = 32 Yoğunluk = 1,35 g/cm3
MR 174 n= 1,738 Abbe değeri = 33 Yoğunluk = 1,47
Polikarbonat n= 1,59 Abbe Değeri = 31 Yoğunluk = 1,2
Trivex n = 1,53 Abbe Değeri = 45 Yoğunluk : 1,11 g/cm3
Kırılma
indisi
1.501
Özgül a.
1.32
Abbe
58
Organik Cam Üretim
Kaplama
Malzeme
Hazırlanması
Kalıpların
Doldurulması
Nihai Ürün
Parlatma
Polimerleştirme
Tıraşlama
Optik Camın Kalitesi
Işık
azaltma
faktörü
 Işık kırılması (İndis)
 Dispersiyon (ışığı renklerine göre ayırma)
 Reflexion, Absorpsiyon,Transmisyon (Yansıma,Işık
emilmesi, ışık geçirgenliği)
 Abbe Değeri (kırılma açısının ayrışma açısına oranıdır)
 Renk etkisi
1866
Ernst
Abbe
Çerçeve Türleri Malzemeleri
 Buna göre çerçeveler rim (göz)halkası tipine göre;
 Rim halkası bütün olan çerçeveler
 Linör çerçeveler
 Faset çerçeveler
 Yarım çerçeveler(okuma gözlüğü olarak tercih edilir)
 Yapıldıkları ham maddelere göre ise ;
 Plastik çerçeveler
 Metal çerçeveler
 Kombine çerçeveler(üst taraf plastik)
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar-
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Kaynakça
 http://www.cem-fa.com.tr
 http://www.isbiroptik.com
 http://www.optisyenler.org/
 http://tr.wikipedia.org
 http://www.zeiss.com/
 http://drferda.com
 www.glassmood.com
 http://optikzade.com/optik.php
 www.mitsuichem.com
 http://www.gozder.com
 http://www.okularyporadnik.pl
 http://www.antikcamlar.net
TEŞEKKÜRLER