Transcript Gelir Transferi içerisinde hayırsever faaliyetlerin

HAYRİ ETCİ
EKONOMİ-4
- HAYIRSEVER FAALİYETLERİN KAMU
MALI OLMASI VE GELİR TRANSFER
PROGRAMI İÇERİSİNDEKİ YERİ BÖLÜM – 3 :
SOSYAL DEVLETİN HAYIRSEVERLİĞİ VE
KÜRESELLEŞEN, KAPİTALİST DÜNYANIN
HAYIRSEVERLİĞE ETKİLERİ KAPSAMINDA
GELİRİN PAYLAŞILABİLMESİ SORUNU
Gelir Transferi içerisinde hayırsever
faaliyetlerin yerini bulmaya
çalışırken, “sosyal devletin”
hayırseverliğini ve küreselleşen,
kapitalist sistemin ağında
hayırseverliğin katkısını ve
konumunu belirlemek gerekir..
A) TÜRKİYE’DE SOSYAL HARCAMLARIN
YERİ VE SİVİL KURULUŞLARIN GELİR
TRANSFERİNE KATKISI
Kamu Sosyal Transfer Harcamaları, 2002 – 2008 (Milyon TL)
SB
SYDGM
VGM
SHÇEK
SGK
TOPLAM
(1)
2002
650,000
892.195
7.019
5.233
1.008,846 2.563,293 350.476
0.0007
314
2003
917,000
651.990
17.220
9.910
1.047,341 2.643,461 454.731
0.0058
13
2004
1.062,00 1.347,84 48.417
11.484
1.092,457 3.562,204 559.033
0.0063
72
2005
1.809,00 1.304,39 60.767
15.980
1.266,410 4.456,423 648.932
0.0068
67
2006
2.910,00 1.394,70 70.041
41.000
1.243,878 5.659,619 758.391
0.0074
63
2007
3.913,00 1.413,75 112.448
48.255
1.246,120 6.733,580 843.178
0.0079
85
2008
4.031,00 1.797,08 726
59.300
2.018,629 8.632,010 950.098
0.0090
85
SOURCE: T.C. Maliye Bakanlığı, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü
GSMH
(2)
1/2
Mutlak Yoksulluk Oranları
(%, 1973-2008)
1987
1994
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Mutlak
Yoksulluk
27
28.30
26.96
28.12
25.60
20.50
17.81
17.19 17.11
Kır
41.50
35.00
34.48
37.13
39.97
32.95
31.98
34.80 34.62
Kent
14.30
22.00
21.95
22.30
16.57
12.83
9.31
10.36 9.38
----
22.15
22.82
20.95
15.92
13.60
14.74 13.73
Ekonomik ---olarak
aktif
olmayan
Source : Türkiye İstatistik
Kurumu Resmi Sitesi
2008
SOSYAL HARCAMLAR :
SOURCE : DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI / 2010 RAPORU
• “ Sosyal transferler içinde emekli ve dul-yetim
aylıklarının oranı % 93,6’dır.
• “Yüzde 20’lik gruplardan ilk yüzde 20’lik grupta
sosyal transferlerin payı % 3,6, son yüzde 20’lik
grupta % 45,2 olarak tahmin edilmiştir. Emekli ve
dul-yetim aylıkları hariç diğer sosyal transferlerin
oranı aynı gruplarda sırasıyla % 24 ve % 21,2’dir.”
( TC. BAŞBAKANLIK TÜİK 2009 RAPORU )
SOURCE: EKODİYALOG. COM /
MUSTAFA SÖNMEZ
SOURCE : TC MALİYE BAKANLIĞI
KAMU TÜKETİMİNİN AZALTILIP, ÖZEL TÜKETİMİN
ARTMASINA DİKKAT EDİNİZ :
SOURCE: MİLLİYET GAZETESİ / 2011
* DEVLETİN SOSYAL HİZMETLERDE RAKAMSAL
OLARAK OLDUKÇA YETERSİZ OLDUĞUNU GÖRDÜK.
• PEKİ SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI BU HİZMETLER
İÇİN YETERLİ Mİ ?
TÜRKİYE’DE DERNEKLERDEKİ ARTIŞ :
TÜRKİYE’DE DERNEKLERİN HEDEF DAĞILIMI :
SİVİL KURUŞLARIN SAYISINDAKİ ARTIŞA RAĞMEN
BUNUN HAYIRSEVER FAALİYETLER OLARAK ÜLKENİN
GENELİNE YANSIMASI GEREKMEZ MİYDİ ??
• GELİR DAĞILIMI AÇISINDAN DENGEDEN SÖZ
EDİLEBİLİRDİ..
HARCAMALAR ARASINDA SERMAYE
HARCAMALARINA DİKKAT ETMEKTE FAYDA VAR:
SOURCE : EKONOMİST PLATFORM / 2010
• PEKİ “KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK” KAVRAMI
İLE ELLE TUTULUR, GÖZLE GÖRÜLÜR BİR DURUM
MEVCUT MU ??
“KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK “ BİR YALAN MI ? YA DA
KAR MARJLARINI ARTTIRAN BİR FAKTÖR MÜ ?
B) “REFAH DEVLETİ” NE YAPMALI ? KÜRESELLEŞEN VAHŞİ KAPİTALİZMİN
HAYIRSEVER FAALİYETLER ÇERÇEVESİNDE
YERİ NEDİR ?
“SOSYAL DEVLET” ÖZÜ GEREĞİ ÇIKARSIZDIR VE HAYIRSEVERLİK
MİSYONU KENDİ KENDİNE MEVCUTTUR..
REFAH DEVLETİ
SADECE PARASAL
YÖNDEN ZENGİN
DEĞİLDİR..
• PEKİ GÜNÜMÜZDE “SOSYAL DEVLETLERİ”
AÇISINDAN HAYIRSEVERLİK BİRŞEY İFADE EDİYOR
MU ??
• YOKSULLUK GERÇEĞİ ÇOK SIKICI OLMALI..
• “ Yoksulların topluma katılamalarının tek yolu
istihdamdan geçiyor gibi görünmekte ..
• Bu anlamda da bir “çalışana” sosyal yardımın fazla
gerekmediğine inanılıyor..” ( İstihdam yanıltmacası )
• “ YOKSULLARIN ÜZERİNDEN KAR ELDE EDİLEBİLECEĞİ
FİKRİ, MODERN TOPLUMLARIN EKONOMİK İLİŞKİLERİ
İÇİNDE HER ZAMAN ÖNEMLİ YER TUTMUŞ,
YOKSULLARIN VARLIĞINI YOKSUL OLMAYANLAR İÇİN
TAHAMMÜL EDİLEBİLİR KILMIŞTIR..”
• ( Yoksulluk Sorunu Üzerine / Ayşe BUĞRA, 2008 , Boğaziçi
Üniversitesi Sosyal Politika Forumu )
• KAPİTALİZM BİR AŞK HİKAYESİ.. ( BİRÇOK “SOSYAL DEVLET” İÇİN )
• YOKSULLAR KENDİ YOKSULLUKLARINDAN SORUMLUDUR..
• “ÇALIŞTIRMAK”, “BALIK TUTMAYI ÖĞRETMEK” İLE SİSTEME ENJEKTE
ETMEK
SOURCE: UNICEF.ORG
NORWEÇ ÖRNEĞİ: ( GÜNÜMÜZ ŞARTLARINDA
UYGUN BİR ÖRNEK )
* Eğitim, sağlık gibi zaruri hizmetler en iyi şekilde
verilir. Ücretleri çok düşük ve çok yüksek
yapmamaya, ortalamayı tutturmaya çalışır,
yoksullara doğrudan devlet yardımı yapar.
* Zenginlerden alınan vergi oranları yüksektir, aile
kurumuna önem verilir, evlilik ve yeni doğan
çocuklar için bireylere geniş yasal özgürlükler ve
yardım olanakları sağlanmıştır, yaygın işsizlik
sigortası vardır, kolektif yaşam özendirilir, batı
avrupa'da hiç bir yerde bulamayacağınız konut
apartmanları bu ülkelerde bol bol bulunur..
• PARA = DAHA FAZLA ADALET .. ??
• SANAYİ DEVRİMİ SONRASI HAYIRSEVERLİK BOYUT
DEĞİŞTİRMEK ZORUNDA KALDI..
• İnsanın bütün insani dertlerini unutup, materyalist
kaygılarla dertlendiği bir sistemdir kapitalizm .
• PEKİ YA NASIL BİR SİSTEM OLMALI
? ( HAYIRSEVER DEVLET VE BİREYLER )
C) PAYLAŞIMCI, VİCDANİ TEMELLİ BİR
İNSAN MODELİ GELİR TRANSFERİ
İÇERSİNDE NASIL BİR FARK YARATIR ?
BİREYCİ “İKTİSADİ ADAM”DAN
“TOPLUMSAL ADAMA”
DEVLET ONLARI
KORUR..
• SOSYAL YARDIMLAŞMAYI VE PAYLAŞMA
DUYGUSUNU EDİNMEKLE VAHŞİ “İKTİSADİ ADAMI”
YOK ETMEK MÜMKÜNDÜR.. ( “TOPLUM ADAMI”
MODELİ )
PARA HERŞEY DEĞİLDİR.. MUTLU OLMAK İÇİN PAYLAŞMAK YETERLİ..
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…