Basislichtschakelingen

TV Installatiemethoden

• • • Deelproject 2 p. 44 Naslagwerk p. 34 Symbolen voor elektrische schema’s (aparte bundel)

Schakelaars

Basislichtschakelingen

Inleiding • • Een schakelaar opent of sluit een stroomkring. Lichtschakelaars worden vervaardigd van isolatiemateriaal, hoofdzakelijk kunststoffen. Ze vormen de behuizing en de basis waarop het mechanisme gemonteerd wordt en voorkomen dat onder spanning staande delen aangeraakt kunnen worden. De stroomvoerende delen, die uiteraard geleidend moeten zijn worden meestal van metaal (messing) gemaakt.

IP-graad • Zie NW p.35

Indeling volgens ruimte • • • • Droge ruimten • Slaapkamer • • Keuken Woonkamer Vochtige ruimten • Buiten • • Badkamer Wasplaats Andere ruimten Modulaire schakelaars

Indeling volgens wijze van montage • • • • Inbouw Opbouw Modulaire …

• • • Deelproject 8 p. 161 Naslagwerk p. 52 Symbolen voor elektrische schema’s (aparte bundel)

Symbolen voor elektrische schema’s

Basislichtschakelingen

Geleiders

Aansluitklemmen • • Aansluitklemmen worden meestal niet getekend.

Op een tekening is de aansluitklem het einde van de verbindingslijn met het symbool.

Schakelaars • • Vele soorten schakelaars Samenstellen volgens • de aard van het contact, • • • de bedieningswijze, het aantal polen en het aantal standen.

Aard van het contact

normaal open of NO-maakcontact normaal gesloten of NC verbreekcontact

Contacten worden volgens overeenkomst steeds in ruststand getekend (onbediende stand).

Het aantal polen

Het aantal standen

Bedieningswijze • • • bediening door rol of stootstuk monostabiel Verbreekcontact • • • bediening door drukken monostabiel Maakcontact • • • bediening met de hand bistabiel 2 contacten (tweepolig) • • • koelkast deurcontact auto kofferdeksel auto • • beldrukknop Startdrukknop • tweepolige lichtschakelaar

De bron • • Tot hiertoe hebben we steeds met het symbool van een gelijkstroombron gewerkt, namelijk cel, batterij. (zie bord) In een open stroomkringschema is dit echter een moeilijk te tekenen symbool, hiervoor gebruikt men dan ook volgende symbolen:

Enkelpolig (1) Dubbelpolige (2) Dubbele aansteking (5) Wissel (6) Kruis (7) Dubbelpoligewissel (6/2) 2xWissel (6+6)

Soorten schema’s en schemalezen

Basislichtschakelingen

Soorten schema’s • • Verklarende schema’s • • Eendraadsschema Situatieschema • Stroomkringschema Uitvoeringsschema’s • Leidingschema • Bedradingsschema

Waarom?

• Om een duidelijk beeld te krijgen over een elektrische installatie

Stroomkringschema • • • • Is een verklarend schema dat nauwkeurig de werking van de schakeling toont kan je gemakkelijk fouten opsporen in een installatie Helpt bij de opbouw van het bedradingsschema Teken je met veellijnige symbolen

Leidingschema • • • • Duidt de plaats aan van alle leidingen tussen de verschillende toestellen Kan men de werkzaamheden bepalen voor de aanleg van alle toestellen en leidingen Helpt je bij de opbouw van het bedradingsschema Teken je met eenlijnige symbolen

Bedradingschema • Geeft de bedrading en de aansluitingen van de toestellen weer.

Situatieschema • • • Geeft de verschillende lichtschakelingen, de contactdozen en de zekeringkast weer op het grondplan.

Teken je met eenlijnige symbolen Bij de symbolen wordt de kring vermeld.

Eendraadschema • • • • Dient te worden opgenomen in het elektrische dossier Geeft de hele installatie van de woning weer.

Geeft • • • Elke schakelaar, elk lichtpunt en elke contactdoos weer; Overzicht van de kringen; Alle zekeringen weer.

Teken je met eenlijnige symbolen

Enkelpolige schakeling

Basislichtschakelingen

Doel • Vanaf één plaats een lamp of lampengroep kunnen aansteken en doven.

Toepassing • In droge lokalen, kamers met één deur bijvoorbeeld toilet en zolder.

Enkelpolige schakelaar • • • • • wordt aangegeven door het referentienummer 1; heeft twee aansluitklemmen; onderbreekt of sluit slechts één draad van het net; de andere voedingsdraad (nulleider) is rechtstreeks aan de lamp verbonden; het liefst aan de huls; wordt gebruikt om vanaf één plaats één lamp of een lampengroep in of uit te schakelen.

Bedradingsschema

Leidingschema

Dubbelpolige schakeling

Basislichtschakelingen

Doel • Vanaf één plaats een lamp of lampengroep kunnen aansteken en doven.

Toepassing • • • Verplicht in vochtige lokalen en voor alle buitenverlichting.

Het is een heel veilige schakeling, omdat er geen stroomdraden aan de lamp komen als de schakeling in open stand staat.

Voorbeelden: badkamers, kelders, buitenlicht.

Dubbelpolige schakelaar • • • • • • • wordt aangegeven door het referentienummer 2; heeft vier aansluitklemmen; onderbreekt of sluit beide draden van het net; vanaf de schakelaar worden twee verbindingsdraden aan de lamp verbonden; kan tot kortsluiting leiden als niet gelet wordt op de markering van de overeenkomstige klemmen van de tweepolige schakelaar; wordt gebruikt om vanaf één plaats één lamp of een lampengroep in of uit te schakelen.

Bedradingsschema

Leidingschema