Transcript 12 - 18+ YAŞ

AİLE EĞİTİMİ PROGRAMI
12 – 18 YAŞ




12-18 yaş ergenlik dönemini kavramak.
Kişilik gelişimine ve akademik başarısına
katkı sağlamak.
Aile ve ergen arasındaki ilişkinin daha
sağlıklı hale gelmesi.
Kendi kendine yetmeyi bilen kendi ayakları
üzerinde durabilen üretebilen sağlıklı
düşünebilen bireyler yetiştirmek.








Ergenlik kelime olarak büyümek ve olgunlaşmak anlamına gelir.
Biyolojik , zihinsel, psikolojik ve sosyal açıdan bir gelişme ve
olgunlaşmanın yer aldığı çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemidir.
Ergenlik dönemi farklı gelişim özelliklerinden dolayı 11-14 yaş ön
ergenlik ve 12-19 yaş ergenlik dönemi olarak ikiye ayrılır.
Ergenlik dönemini ve özelliklerini etkileyen etmenler:
1. Sosyo-ekonomik koşullar
2. Beslenme ve sportif faaliyetler
3. Irk
4. İklim şartlar
5.Geçirilen hastalıklar, cinsiyet vb.
•
Ergenlik dönemi , bedensel gelişim açısından net olarak görülebilen
hızlı ve sürekli bir gelişim evresidir.
. Ergenlikte organlardaki büyüme baştaki büyüme ve organlardaki
büyüme olarak ikiye ayrılır.
. Kızlar ergenlik dönemine erkeklerden daha erken girerler, ancak
ergenliğin orta ve son dönemlerine doğru erkekler yeniden fiziksel
gelişim açısından kızları geçerler.
. Ergenlikte meydana gelen hızlı ve bedensel gelişimler nedeniyle
ergenlikte sakarlıklar artar.
. Ergenlik dönemi çok önemli bir dönem olmakla beraber , ergenin
kendi cinselliğini ve cinselliğinin rollerini öğrenmesi için en temel
dönemdir. Bu dönemde ebeveynlerin cinsellikle ilgili sağlıklı bilgiler
vermeleri önem taşır.








Anne-baba olarak bu dönemde meydana gelen değişiklerin normal
olduğunu söyleyin.
Çocuklarınızın cinsellikle ilgili sorularına yaşına uygun cevap verin.
Çocuğunuzun yalnız kalma ihtiyacını anlayışla karşılayın.
İki cins (kız-erkek) arasındaki tartışmaları anlayışla karşılayın.
Ergenin çekingenliğini kırmak için ortam hazırlayın ancak baskı
yapmayın.
Ergenin fark edilme ve takdir edilme ihtiyacını aile içinde gidermeye
çalışın.
Arkadaşlık ve bir gruba ait olma bu dönemin önemli bir özelliğidir.
Arkadaş ve grup seçimine dikkat edilmelidir.
Ergenlere gereksiz nasihatlerden kaçının.
•
•
•
•
Zihinsel gelişim, bireyin hem
doğuştan getirdiği zihin gücüne
hem çevresiyle etkileşimine hem
de zaman sonucunda edindiği
yaşantılara göre gelişim gösterir.
Çevre koşullarının bireyin zihinsel
gelişime katkısı büyüktür.
Daha elverişli ve farklı öğrenme
ortamları da zihinsel gelişimi
destekler.
Ergenlik döneminin en önemli
zihinsel gelişim özelliğinden biri
de sorun çözme ya da çözüm
üretme becerisidir.O nedenle
sorunlarıyla mücadele etmesine
müsaade edin.





Aile içindeki kararlarda fikirlerini sormak.
Düşüncelerindeki olgunlaşmayı takdir
etmek.
Bağımsız düşünme becerisini desteklemek,
saygı göstermek.
Sorun çözme becerilerinden yararlanmak.
Bir önceki dönemde eksik kalmış beceriler
olabileceğini kabul etmek.



Sorun çözme, düşünme becerilerini
küçümsemek ve ihmal etmek.
Büyüdüklerini görmemek, çocuksu
düşünmelerini beklemek.
Anne-baba gibi yakın çevresindeki yetişkinler
tarafından sürekli eleştirilmek.
Sosyalleşme Sürecinde Ergen Özellikleri







Kimlik arayışı ve kimlik oluşturma çabası
Sorumluluk ve özerklik arasında bir denge kurmaya çalışır
Aile ilişkilerinde zayıflama
Toplumsal beklentiye uygun davranışlar geliştirme
Karşı cinse karşı ilgi geliştirme
Yetişkinler tarafından anlaşılamama
Aile dışı gruplarla özdeşim kurma






Empati duygusunun gelişimi
Başkalarının haklarına saygı bilincinin gelişimi
Başkalarına yardım bilincinin gelişmesi ve
bundan memnuniyet duyma
İşbirliği bilincinin gelişimi ve rekabet duygusunun
tehlikelerini öngörebilme
Arkadaşlığı keşfetme ve bundan zevk alma,
sevinç duyma
Kendini daha çok ‘sözle’ifaade edebilme
hassasiyetine sahip olmak
Çocuğun mizacı
 Yakın ilişkilerin
niteliği
 Çevrenin izlenimi
 Psikomotor gelişim
 Bilişsel gelişim

ERGENLİK DÖNEMİNDE EN ÇOK YAŞANAN
DUYGULAR
 Korku
 Endişe
 Öfke
 Sevgi



Objelere karşı duyulan korku (köpek, ateş, uçak)
Sosyal ilişkilerde duyulan korkular
(topluluk önünde konuşmak)
Ergenin kendisiyle ilgili korkular (hastalık, ölüm)







Sağlıkla ilgili kaygılar
Kişiliği ile ilgili kaygılar
Aile ve evle ilgili kavramlar
Toplum içindeki durumuyla ilgili kaygılar
Kız-erkek arkadaşlığı ile ilgili kaygılar
Okulla ilgili kaygılar
Meslek seçimi ile ilgili kaygılar

Özerk olma ihtiyacı; çocuğun özerk bir
birey olmasının(kişi olarak değer
verilmesi) desteklenmesi

İlişki ihtiyacı; aynı zamanda
ebeveynleriyle, çevresiyle, akranlarıyla
ilişki ihtiyacının karşılanması
Kişinin kendine yönelik olumlu yargılarının
olması, kendini ve olayları kontrol
edebileceği inancı, kendini sevmesi, yeterli
olduğunu düşünmesi ve değerinin farkına
varması, kendisiyle barışık olması, kendini
olduğu gibi kabul etmesi, kendisini
tanıması gibi durumlarla ilgili bir kavramdır






Var olmalarının sizin için ne kadar önemli olduğunu
hissettirin
Çocuğunuzun zayıf yanlarını görmezlikten gelmeyin,
dürüst olun ama onları eleştirmeyin
Çocuğunuza kendisine has yeteneklerini ortaya
çıkartmasında yardımcı olun
Yaptıkları ve ilgilendikleri şeylerin sizin için ne kadar
önemli ve değerli olduğunu gösterin
Evinizde herkesin birbirine güveneceği bir ortam
oluşturun
Çocuklarınıza onlarda görmek istemediğiniz
davranışlarda bulunmayın
Beklentileriniz çocuğunuzun seviyesinde
olsun
 Çocuklarınıza sorumluluklar verin
 Sadece özel yetenek ya da başarılarına
değil her şeyine değer verdiğinizi ve takdir
ettiğinizi belirtin
 Ne yaparlarsa yapsınlar onları bağışlayın
ve sevgi ile emniyette olduklarını
hissettirin
 Birlikte vakit geçirin
 Onların özgüvenlerini sağlayacak sözlerde
bulunun, onların katkılarına değer
verdiğinizi gösterin








Emir vermek, yönlendirmek
Uyarmak, gözdağı vermek
Ahlak dersi vermek
Öğüt vermek ve çözüm önerileri getirmek
Öğretme, nutuk çekme, mantıklı
düşünceler önerme
Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı
düşüncede olmamak
Övmek, aynı düşüncede olmak, olumlu
değerlendirmeler yapmak
Ad takmak, alay etmek
 Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak
 Güven vermek, desteklemek, avutmak,
duygularını paylaşmak
 Soru sormak, sınamak, sorgulamak
 Sözünden dönmek, oyalamak, alay etmek,
şakacı davranmak, konuyu saptırmak

 SÖZLÜ
İLETİŞİM
 SÖZSÜZ
İLETİŞİM
Anne babaların bazıları çocuklarının
sorunlarından rahatsızlık hissederler.
Rahatsızlıklarından kurtulmak için de
çocuklarının sorunundan hemen kurtulmak
isterler. Çocuğu dinlemek için gereken zamanı
harcamazlar. Çocuğa sorunu çözmek için öğüt
vermeyi, çözüm önerileri getirmeyi daha kolay
ve çabuk çözüme ulaştıracak bir yol olarak
seçerler. Bu nedenle de iletişim engellerini
kullanırlar.
 Görünüşte
dinleme
 Yalnız kendisiyle ilgilenme
 Seçici dinleme
 Savunucu dinleyici
 Tuzak kurucu dinleme
 Aktif dinleme
 Reddetme
tavrı
 Kültürel değerler
 Takınılan tavır
 Kişilik özellikleri
 Anne-baba tutumları
 Aile içi ilişki
 Baskıcı
tutum
 Müdahaleci, aşırı koruyucu tutum
 Mükemmelliyetçi tutum
 Tavizkar tutum
 İlgisiz tutum
 Reddedici tutum
 Tutarsız tutum
 Demokratik tutum
 Kurallar
koyun
 Kuralların nedenini izah edin
 Net bir dil kullanın
 Görev ve sorumluluk verin
 Fiziksel ceza vermeyin
 Katı bir disiplin anlayışından vazgeçin
 Onun adına siz karar vermeyin
Çocuk ve ergenlerin yaşının
sorumluluğunu alabilecek kadar
özgür bırakırken, fark
edemediklerinde yanlarında
olduğunuzu hissettirecek şekilde
yakından izleyin…
 Beklentilerinizi
belirleyin
 İhtiyaçlarınızı belirleyin
 Sorunlarınızı oluşturun
 Sizin için uygun olan orta
öğretim(lise) kurumlarının listesini
yapın
 Şimdi sıra değerlendirmede!
Bakım ve beslenme ihtiyaçlarının
karşılanmaması
 Gerekli tıbbi müdahalelerin
yapılmaması
 Çocukların terk edilmesi ve yalnız
bırakılması
 Eğitim kurumlarına devamının
engellenmesi ve devletin bu konuda
takip yetersizliği






Alo 183 hattı kadın- çocuk ve sosyal hizmet
danışma hattı
Baroların çocuk hakları merkezi
Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu
Polis merkezleri
Cumhuriyet savcılığı
“Okullar Hayat Olsun” Projesi kapsamında, alt proje olarak 14/03/2012 Tarihli ve 7050 sayılı
valilik makam onayı ile yürürlüğe giren “Okullar Ailelerle Buluşuyor” projesi 12-18 Yaş Aile
Eğitimi Programı, Bakanlığımız Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün 20 Eylül 2010
tarihli ve B.08.0.ÇYG.0.06.02.00-118.04/4314 (GENELGE/55) sayılı emirleri ile uygulamaya
konulan ve Talim ve Terbiye Kurulunca 02.03.2010 tarihli ve 16 Sayılı Kararı ile onaylanan Aile
Eğitimi Kurs Programlarından (0-18 yaş) özet olarak düzenlenmiştir.
Betül TALAY
Kepez -Rehberlik
Araştırma Merkezi
Psikolojik Danışmanı
Serpil GÜLER
Kepez-Rehberlik
Araştırma Merkezi
Psikolojik Danışmanı
Duriye ÇOŞKUN
Azize Kahraman
HEM Öğretmeni
Nihayet UTLU
Azize Kahraman
HEM Öğretmeni
Muteber BOZACI
Azize Kahraman
HEM Öğretmeni
Söz konusu 12-18 Yaş Aile Eğitim Programı tarafımızdan incelenerek aile eğitimlerinde
kullanılmasının uygun olduğu kararına varılmıştır. İl Denetleme Komisyonu Üyeleri.
Yakup HOPLAR
Kepez İlçesi Teomanpaşa
Halk Eğitimi Merkezi
Müdürü
İsa ÜNAL
Kepez Rehberlik Araştırma
Merkezi Bölüm Başkanı
Nuri KURTULUŞ
Muratpaşa Rehberlik Araştırma Merkezi
Bölüm Başkanı
Nilgün KARAKAŞ
Muratpaşa İlçesi Kamile
Çömlekçioğlu İlköğretim Okulu
Öğretmeni
Buket BALCI
Meryem Mustafa Ege İlköğretim Okulu
Rehber Öğretmeni
KATILIMINIZDAN
DOLAYI