Transcript Uticaj industrijskog otpada na životnu sredinu_L.Scepanovic

Uticaj
industrijskih
zagađivača
na
životnu sredinu
Lidija Šćepanović,Pomoćnik direktora
Sektor za monitoring, analizu i izvještavanje
Lidija Šćepanović
Rukovodilac Sektora za monitoring, analizu i izvještavanje
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
• Postojeće stanje u Crnoj Gori
• Monitoring životne sredine
• Prijedlog mjera
2
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
POSTOJEĆE STANJE U CRNOJ GORI
•
Ekspanzija industrijske proizvodnje u Crnoj Gori, u drugoj polovini prošlog
vijeka, rezultirala je emisijama zagađujućih supstanci u sve segmente
životne sredine i nastankom opasnog industrijskog otpada
• Iako je industrijska proizvodnja u stagnaciji od 90-ih godina, a samim tim i
godišnja proizvodnja opasnog otpada manja, ukupna količina ove vrste
otpada se konstantno povećava i predstavlja stalnu opasnost za životnu
sredinu.
• U skladu sa tim, nameće se rješavanje pitanja zbrinjavanja industrijskog
otpada nastalog u prethodnom periodu u velikim industrijskim sistemima
kao što su:
- Kombinat aluminijuma Podgorica (bazen crvenog mulja i
odlagalište industrijskog otpada),
- Željezara Nikšić (odlagalište industrijskog otpada),
- Termoelektrana Pljevlja (odlagalište pepela i šljake „Maljevac“),
a koji su danas u našoj zemlji prepoznati kao tzv. „ekološke crne tačke“.
3
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
PODJELA OTPADA
Prema karakteristikama:
• Opasni otpad – otpad koji ima bar jednu od opasnih karakteristika
(eksplozivnost, zapaljivost, sklonost ka oksidaciji, akutna otrovnost, sklonost
ka koroziji itd.).
• Inertni otpad – je otpad kod kojeg, kada je odložen na deponiju, ne dolazi
do značajnih fizičkih, hemijskih ili bioloških transformacija niti zagađenja
okoline.
• Neopasni otpad – bilo koji otpad koji nije definisan kao opasan.
Prema mjestu nastanka:
• Komunalni otpad
• Industrijski otpad
4
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
Mapa otpada u Crnoj Gori
5
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
Projekat Vlade Crne Gore u saradnji sa Svjetskom
bankom
Pet prioritetnih lokacija:
* Termoelektrana Pljevlja (deponija pepela i šljake);
* Kombinat Aluminijuma Podgorica (crveni mulj i
deponija čvrstog otpada);
* Zeljezara Niksic (deponija);
* Gradac Pljevlja (flotacijsko jaloviste);
* Brodogradiliste Bijela (deponija).
6
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
Količine industrijskog otpada na području crnih tačaka u 2011.g.
Odlagalište opasnog
otpada
Naziv otpada
Količina
Mjera
Lokacija
odlagališta
KAP – bazen A
Crveni mulj
3.500.000
t
Podgorica
KAP – bazen B
Crveni mulj
4.000.000
t
Podgorica
Količina
500.000
Mjerat
3.500.000
4.000.000
48.080
500.000
48.080
T
t
t
l
Lokacija
Podgorica
odlagališta
Podgorica
Podgorica
Podgorica
Podgorica
Podgorica
Naziv otpada
otpad
KAP – deponijaOdlagalište
čvrstogopasnog otpada Čvrsti industrijski
otpada
KAP – bazen A
Crveni mulj
KAP – bazen B
RabljenaCrveni
ulja mulj
KAP – privremeno
skladište
KAP – deponija čvrstog otpada
Čvrsti industrijski otpad
KAP – privremeno skladište
HK Željezara - deponija
HK Željezara - deponija
(preuzeo Hemosan)
Rabljena ulja
– preuzeo Hemosan
Transformatorska
ulja
Transformatorska ulja
(preuzeo– Hemosan)
preuzeo Hemosan
Otpad iz procesa
proizvodnje
Otpad iz procesa
proizvodnje
HK Željezara – privremeno skladište
TE Pljevlja – deponija „Maljevac“
HK Željezara – privremeno
skladište
TE Pljevlja – deponija
„Maljevac“
Piralenska ulja
Pepeo
i šljaka
Piralenska
ulja
Pepeo i šljaka
58.360
58.360
l
2.000.000
2.000.000
t
t
t
24
9.500.000
24
9.500.000
l
l
t
t
t
Podgorica
Podgorica
Nikšić Nikšić
Nikšić
Pljevlja Nikšić
Pljevlja
7
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
 Agencija za zaštitu životne sredine u skladu sa svojim nadležnostima u okviru
redovnog praćenja stanja životne sredine u Crnoj Gori, vrši monitoring pojedinih
segmenata životne sredine i priprema godišnju Informaciju o stanju životne sredine
kroz prikaz stanja životne sredine po segmentima:
• Vazduh
• Klimatske promjene
• Vode
• Morski ekosistem
• Zemljište
• Otpad
• Biodiverzitet
• Buka u životnoj sredini
• Radioaktivnosti u životnoj sredini sa procjenom radiološkog opterećenja stanovništva
•
II Prijedlog mjera u cilju poboljšanja postojećeg stanja
8
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
MONITORING
VAZDUH
Položaj automatskih stacionarnih
stanica u okviru zona kvaliteta
vazduha (mreža mjernih mjesta).
Na osnovu rezultata i
višegodišnjih ispitivanja može se
zaključiti da je vazduh u urbanim
zonama najopterećeniji sa PM10
česticama, koje se javljaju
najčešće kao rezultat
sagorijevanja goriva u velikim i
malim ložištima, kao i u motorima
sa unutrašnjim sagorijevanjem.
9
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
VODE
Mreža
stanica
za
kvalitet
površinskih voda obuhvata 13
vodotoka sa 36 mjernih profila, tri
prirodna jezera sa 11 mjernih profila
i obalno more (uključujući i
zatvorene lučke akvatorijume).
Kada su podzemne vode u pitanju
mrežom stanica i programom rada
obuhvaćene su podzemne vode
prve izdani Zetske ravnice. Mrežu
čini devet mjernih profila, koji
pokrivaju prostor čitave Zetske
ravnice.
Najveći izvori zagađivanja površinskih i
podzemnih voda su komunalne otpadne
vode, koje se najčešće u neprečišćenom
obliku,
ispuštaju
u
recipijent,
na
koncentrisan ili difuzan način.
Netretirane industrijske i komunalne
otpadne vode predstavljaju ključne izvore
zagađenja voda u CrnojGori.
Jedan od najznačajnijih uzroka zagađenja
površinskih i podzemnih voda je
neodgovarajuće stanje kanalizacionih
infrastruktura,
odnosno
neadekvatno
sakupljanje i prečišćavanje otpadnih voda.
10
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
ZEMLJIŠTA
• Redovan monitoring zemljišta koji se vrši na lokacijama odlagališta
otpada pomenutih industrijskih postrojenja, kao i u njihovoj
neposrednoj blizini, u kontinuitetu pokazuje negativan uticaj na
segment zemljišta, što se evidentira kroz povećane koncentracije
- organskih polutanata - bakar, cink, kadmijum, bor, nikal, olovo,
živa, arsen, hrom,
fluor, kobalt, molibden, mangan i
- neorganskih polutanata - policiklični aromatični ugljovodonici
(PAH), polihlorovani
bifenili i trifenili (PCBs i PTCs), organokalajna jedinjenja (TBT,
TMT), pesticidi,
dioksini i furani.
11
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinuu
ŽELJEZARA NIKŠIĆ
Deponija željezare
• U zemljištu uzorkovanom na deponiji Željezare povećane koncentracije neorganskih
polutanata, kadmijuma (Cd), olova (Pb), arsena (As), hroma (Cr), nikla (Ni), bakra
(Cu), cinka (Zn) i bora (B), kao i povećan sadržaj poliaromatskih ugljovodonika (PAH)
i PCB kongenera su u direktnoj vezi sa njenim neadekvatno odloženim otpadom.
• U zemljištu uzorkovanom na lokaciji 200m udaljenoj od deponije Željezare
koncentracije svih neorganskih i organskih polutanata su ispod normiranih vrijednosti.
Rubeža
• Rezultati analize uzoraka zemljišta u naselju Rubeža u 2011. godini nijesu pokazali
negativne efekte rada Željezare u smislu povećanog sadržaja organskih i
neorganskih polutanata u zemljištu.
12
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
TERMOELEKTRANA PLJEVLJA
Jalovište TE
• Povećana koncentracija neorganskog polutanta arsena (As) u uzorku zemljišta sa
lokacije jalovišta TE je u direktnoj vezi sa uticajem odloženog industrijskog otpada.
•
Sadržaj svih neorganskih i organskih polutanata u uzorku zemljišta u neposrednoj
blizini jalovišta (150m) je u okviru propisanih vrijednosti.
Komini
• Rezultati analize uzoraka zemljišta u naselju Komini nijesu pokazali negativne efekte
rada TE Pljevlja u smislu povećanog sadržaja organskih i neorganskih polutanata u
zemljištu.
13
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
KOMBINAT ALUMINIJUMA PODGORICA (KAP)
Srpska
U uzorcima zemljišta uzorkovanom na lokaciji Srpska, sadržaj neorganskih polutanata
(arsena, nikla i fluora) koji je veći od propisanog, kao i poliaromatičnih ugljovodonika od
organskih polutanata se pripisuje direktnom uticaju rada industrijskih postrojenja KAP-a.
14
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
Mehanizam upravljanja otpadom koji podstiče racionalno korišćenje resursa i smanjuje
negativan uticaj otpada na segmente životne sredine i zdravlje ljudi se sastoji od nekoliko
stadijuma:
•
•
•
Vršenje prevencije nastanka otpada, odnosno smanjenje količine proizvedenog
otpada
Podsticanje ponovne upotrebe i reciklaže otpada
Planiranje pravilnog odlaganja otpada kao posljednje opcije (izgradnja odlagališta za
opasni industrijski otpad koja su tehnički i tehnološki riješena u skladu sa evropskim
standardima).
15
Uticaj industrijskih zagađivača na životnu sredinu
PRIJEDLOG MJERA
Vazduh
Vode
Zemljište
16
HVALA
NA
PAŽNJI
17