Transcript HS 4 par 2 - RSG Enkhuizen

Hoofdstuk 4
Paragraaf 2
Te veel of te weinig?
 Het aardoppervlak is voor 70% bedekt met water
 Toch is er vaak watertekort
 Waarom?
Drinkwater
 Van zoutwater, zoetwater maken is
duur
 Drinkwater is niet over even zuiver
 In Nederland is de drinkwater
van hoge kwaliteit, maar niet
perfect
Water
 Wie koopt er in Nederland water in flesjes?
 Het is gemiddeld zo’n 1000 keer duurder dan
kraanwater, met een zelfde kwaliteit!
 Is al het zoetwater drinkwater?
Watertekort
 Steeds meer landen hebben een zoetwater tekort
 Oorzaken zijn klimaatverandering, bevolkingsgroei en
welvaartsgroei
Wateroverschot
 Toch is er tegelijkertijd ook steeds meer wateroverlast
 Hoe kan het zijn dat er tegelijkertijd overschot en
tekort is op aarde?
De kringloop van het water
 Water gaat nooit op, het verplaatst zich alleen
 Kringloop van het water
Kringloop van het water
Waterbalans
 Hoeveel water komt een gebied binnen en gaat er weer
uit?
 Er komt water binnen door:
- Neerslag
- Rivieren
- Grondwaterstromen
Grondwater
Piekafvoer
 Overtollig water wordt
afgevoerd
 Wanneer de waterafvoer het grootst is heet het
piekafvoer
 De piekafvoer is groter
geworden door verstening,
grond  stoepen en wegen
Aquifer
 Waterhoudende laag
in de grond
 Een deel hiervan zit diep onder de grond opgeslagen en
wordt nauwelijks aangevuld
 In veel droge landen is er hierdoor in de toekomst een
probleem, ze gebruiken hun niet-vernieuwbare voorraad
op
Opfrissen
 Wat is een aquifer ook alweer?
 Waarom zijn niet alle watervoorraden vernieuwbaar?
 Waardoor is de piekafvoer tegenwoordig groter dan
vroeger?
RIVIEREN
 Aantekening overnemen:

Indeling van de loop van een rivier
1. De bovenloop: groot verhang, verticale erosie (dieper)
2. De middenloop: matig verhang, horizontale erosie (breder) en
sedimentatie
3. De benedenloop: klein verhang, sedimentatie
De indeling van de rivier
Benoem de onderdelen van de rivier
Middenloop
Bovenloop
?
?
Benedenloop
?
?
Hoofdrivier
?
Zijrivier
Wat is de volgorde van oorsprong tot monding?
A
B
C
D
Antwoord
C
A
D
B
Verval en verhang
Verval: het hoogteverschil tussen twee punten langs een rivier
Verhang: het gemiddelde verval per kilometer
1.
2.
3.
4.
Bereken het verval en verhang tussen bron en Rivierzicht.
Bereken het verval en verhang tussen Rivierzicht en monding.
Waar ga je het liefst wildwaterkanoën? Leg uit met het juiste
begrip.
Bereken nu met behulp van de atlas of de wandkaarten het
verval en verhang van de Rijn, van bron tot monding.
Kenmerken van de rivier
Vul legenda aan en verdeel de rivier.
DELTA
Groot verval
Vooral verticale
erosie
Stroomstelsel
Stroomgebied
Minder verval
Erosie en
sedimentatie
Gering verval
Sedimentatie
RIVIEREN
Stroomdraad

 Buitenbocht: erosie
 Binnenbocht: sedimentatie
 Afsnijding: Hoefijzermeer
rsg enkhuizen/ a3 water/2008/ zwaan
Meanderen
A
B
Proces:
Meanderhalsafsnijding
Gevolgen?
Debiet en regiem
 Debiet: afvoer van een rivier in m3/sec
 Regiem: schommeling in de afvoer over het jaar
Typen rivieren
Regiem
A.Gletsjerrivier
B.Gemengde rivier
C.Regenrivier
Welk regiem hoort bij welk type en waarom?
Kustvormen
 Fjordenkust (Noorwegen) Klifkust (Frankrijk)
- Diepe inhammen
Steile rotsen
Kustvormen
 Riakust (Ierland)
- Met ondergelopen dalen
Duinkust (Nederland)
Steeds nieuw zand
Duinvorming
Verschuivende kustlijnen
 Vooral door zeespiegelstijging of -daling
 Een harde kust is vrij stabiel, een zachte juist niet
Verschuivende kustlijnen
 Wanneer is de zeespiegel hoger, bij hoge temperaturen
of bij lage temperaturen?
 Waardoor?
Getijde
 Verschil tussen eb en vloed door de aantrekkingkracht
van de maan (en de zon)
- Soms een klein verschil, soms heel groot
Canada, Fundybaai, 16
meter verschil tussen
hoog en laagwater
Springtij en doodtij
Waterstress
 Er is wereldwijd een steeds groter tekort aan water
Tekort aan schoon drinkwater
2. Tekort aan irrigatiewater
1.
Vuil drinkwater
 Water is een eerste levensbehoefte
 Is er geen schoon water beschikbaar,
dan moet men vies water gebruiken
 Hetzelfde water wordt dan vaak gebruikt om in te wassen,
om de afwas in te doen en om van te drinken
Waarom is dit een probleem?
Verspilling irrigatiewater
 Er is steeds meer water nodig voor irrigatie. Waarom?
 Zuiniger met water omgaan
- Betere irrigatiemethoden
 Anders is er niet alleen een tekort, maar ook verzilting
Verzilting
 Ook in zoet water zit zout
 Water verdampt, zout niet
 Waarom is zout op het land een probleem?
Verspilling irrigatiewater
 Waarom is dit verspilling?
Het Aralmeer in Rusland
 Was ooit een van de grootste zoetwater meren ter
wereld, nu is er bijna niets meer over
Stuwdammen
 Wat doet een stuwdam precies?
 Als je water aan het begin van een stroomgebied
tegenhoud, dan is er minder water over in de
benedenloop van de rivier
Stuwdammen
 Waarom heeft Turkije meer macht dan Irak?
 Wat zal er kunnen gebeuren als Turkije al deze
stuwdammen bouwt?
 Waarom wil Turkije ze toch graag
hebben?