Transcript Wpływ odżywiania na rozwój psychofizyczny dziecka

Wpływ
odżywiania na
rozwój
psychofizyczny
dziecka
Opracowanie: Joanna
Zamojska
Dlaczego poruszam ten
temat?




Jestem liderem upowszechniania
Europejskiego Kodeksu ds.Walki z Rakiem
Szkoła stara się o wznowienie Certyfikatu
Szkoły Promującej Zdrowie
Okres jesieni i zimy to czas niskich
temperatur, a więc zwiększonego
zapotrzebowania na energię.
Propagowanie zdrowego odżywiania wśród
uczniów
Czym jest właściwe
odżywianie?




zapewnią dobrą sprawność umysłową i
równowagę emocjonalną,
gwarantują dobrą kondycję,
zmniejszają ryzyko chorób,
uwzględniają maksymalną długość
ludzkiego życia.
Dzięki właściwemu
odżywianiu można:
 poprawić
jasność umysłu i koncentrację
 podwyższyć współczynnik inteligencji,
 wzmóc sprawność fizyczną,
 poprawić jakość snu,
 zwiększyć odporność na infekcje,
 ochronić się przed chorobami,
 przedłużyć życie.
Pamięć i wydajność
umysłowa



ograniczenie spożywania używek typu: cocacola, kawa, herbata, oczyszczone węglowodany
(słodycze);
dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości
niezbędnych kwasów tłuszczowych zawartych np.
w: rybach, nasionach dyni, słonecznika, soi;
nie przebywanie w zatrutym środowisku np.
dymem tytoniowym, gdyż pierwiastki metali
ciężkich obecne w skażonym środowisku mają
zdolność gromadzenia się w mózgu, co zmniejsza
inteligencję, upośledza koncentracje i pamięć
oraz osłabia kontrolę nad organizmem.
Stres a odżywianie…
 Dzieci
uczące się w szkole często
znajdują się w sytuacjach stresogennych
np.: klasówka, odpowiedź ustna, konflikty
z innymi członkami społeczności szkolnej.
Wzrasta wtedy zapotrzebowanie na
energię. Rezultatem jej spadku jest utrata
koncentracji, skłonność do pomyłek,
nerwowość, bóle głowy.
Wysiłek umysłowy

Wysiłek intelektualny wykonywany przez dziecko w szkole obciąża
jego organizm. Zwiększa zapotrzebowanie na składniki odżywcze i
witaminy. W okresie zimowym wzrasta zapotrzebowanie na energię
niezbędną do ogrzania organizmu. Jeżeli dziecko nie spożyje
odpowiednio skomponowanych posiłków jego zdrowie będzie
zagrożone. To czym żywimy swoje dzieci w znacznym stopniu
decyduje o ich zdrowiu i nawykach żywieniowych w późniejszym
wieku.
Choroby cywilizacyjne
Otyłość
Cukrzyca typu 2
Nadciśnienie tętnicze
Miażdżyca
Próchnica zębów
Alergia pokarmowa
Choroby cywilizacyjne
Na występowanie chorób cywilizacyjnych
wpływ mają :
- nieracjonalne odżywianie,
- mała aktywność fizyczna.
Sposób odżywiania kształtuje się u dziecka
już w okresie życia wewnątrzmacicznego
i zazwyczaj jest zachowywany przez cały
okres życia osobniczego.
Nadmierne spożycie
Nadmiar spożycia białka, węglowodanów
i tłuszczów, w dostarczanym pożywieniu,
głównie niemowlętom żywionym
sztucznie,
lub w sposób mieszany ma związek
z występowaniem:
- otyłości
- cukrzycy typu 2
Otyłość
Spożycie żywności zawierającej nadmiar:
-węglowodanów (słodzone napoje)
- tłuszczów (nasycone kwasy tłuszczowe,
cholesterol)
- białek
Zaburzenie równowagi energetycznej
pomiędzy zapotrzebowaniem / spożyciem /
wydatkiem.
Czynniki predysponujące
otyłość
- karmienie sztuczne,
- mała aktywność fizyczna,
- żywności typu „fast food”,
- nieregularne spożywanie posiłków,
- obfitość i mała częstość posiłków,
- produkty o wysokim indeksie
glikemicznym,
Dieta „świateł drogowych”
Zielone (praktycznie bez ograniczeń):
warzywa, owoce, ryby, chude mleko, sery
Żółty (kontrola ilości):
pieczywo, makarony pełnoziarniste,
kasze, fasola
Czerwony (rzadko, w ograniczonej ilości):
czekolada, masło, potrawy smażone
Próchnica
Wynik demineralizacji szkliwa zębów pod
wpływem fermentacji węglowodanów,
która obniża pH w jamie ustnej.
Produkty typu;
- rodzynki,
- chipsy,
- słodzone, gazowane napoje,
- cukierki i batoniki
Cukrzyca typu 2
Czynniki ryzyka rozwoju u dziecka:
- otyłość u matki,
- cukrzyca ciężarnych,
- otyłość,
- mała aktywność fizyczna,
Cukrzyca typu 2
Zapobieganie - zdrowy styl życia:
- kontrola i utrzymanie BMI,
- skład, jakość i ilość pokarmu,
- aktywność fizyczna,
Miażdżyca i nadciśnienie
tętnicze
Profilaktyka:
- żywienie pokarmem naturalnym
( mleko matki posiada odpowiedni skład
białek, lipidów i węglowodanów,
zmniejszając ryzyko otyłości)
- utrzymanie prawidłowego BMI,
- aktywność fizyczna
Barwniki i konserwanty – czy
powinniśmy bać się jedzenia?
Rocznie
zjadamy ok. 2
kilogramów chemikaliów
zawartych w jedzeniu.
 Półki z żywnością warto
zatem potraktować jak
dział chemiczny.
Etykieta (nie)prawdę Ci powie
 Oczywiście
nie wszystkie oznaczenia z
literką E na początku muszą być
niebezpieczne dla zdrowia. Zdarza się, że
pojedynczo taka substancja nie działa na
nas szkodliwie, jednak w połączeniu z
inną tworzy związek, który może być dla
nas nawet trujący.
CO JEMY?






Pod literą E i trzema cyframi znajdują się
grupy substancji dodawanych do produkcji
żywności:
barwniki – od E 100 do E 180
konserwanty – od E 200 do E 283
przeciwutleniacze – od E 300 do E 341
substancje stabilizujące – od E 400 do E 495
substancje zapachowe, zapobiegające
zlepianiu się, spienianiu, rozwarstwianiu, np.
sosów itp. – od E 500 do E 1500.
Co kryje się pod E
oznaczeniem?
Z
E związkami nie ma żartów. Dodawanie
związków chemicznych do żywności i
kosmetyków może powodować lub
nasilać problemy zdrowotne, np. astmę,
zapalenie skóry, migrenę, katar sienny,
dolegliwości żołądkowe, problemy
behawioralne, nadpobudliwość i wiele
innych. Niektóre związki mogą być
toksyczne dla organów, np. dla wątroby,
nerek, serca czy mózgu.
PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS
 Śniadanie
I
 płatki kukurydziane z jogurtem
waniliowym
• jogurt waniliowy – 1 szklanka
• płatki kukurydziane – 5 łyżek
PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS
 Śniadanie
II do szkoły
 kanapka z wędliną i warzywami
• chleb pszenno-żytni – 2 kromki
• masło – 1 łyżeczka
• szynka – 2 plasterki
• sałata lodowa
• papryka – cząstki
 jabłko – 1 sztuka
 woda
PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS






Obiad
zupa brokułowa – 1 szklanka
gulasz cielęcy z ryżem
• gulasz cielęcy – 1-2 łyżki
• ryż gotowany – 2-3 łyżki
buraczki – 1-2 łyżki
surówka z marchewki, jabłka, ogórka
kwaszonego z dodatkiem oliwy z oliwek –
porcja 2 łyżki
kompot z jabłek i gruszek – 1 szklanka
PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS
 Podwieczorek
 twarożek
z truskawkami
• ser biały półtłusty – 2 łyżki
• jogurt naturalny – 2 łyżki
• truskawki – kilka sztuk
• cukier – 1 łyżeczka
 chałka – 1 kromka
PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS
 Kolacja
 sałatka
jarzynowa – 1-2 łyżki
 grahamka – 1 sztuka
 masło – 1 łyżeczka
 kakao na mleku
• mleko 2% tł. – 1 szklanka
• kakao naturalne – 1 płaska łyżeczka
• cukier – 1 łyżeczka
Praktyczne wskazówki dla
rodziców
 Dzieci
w wieku szkolnym i młodsze
zazwyczaj nie są w stanie zjeść dużego
posiłku na raz. Dlatego też zdrowe
żywienie polega na podaniu im pięciu
mniejszych posiłków w ciągu całego
dnia. Śniadanie, obiad oraz kolacja
powinny być bardziej obfite, natomiast II
śniadanie i podwieczorek powinny być
lekkie.
Praktyczne wskazówki dla
rodziców

Preferuje się podawanie produktów bogatych
w węglowodany złożone (pieczywo
pełnoziarniste, kasze, makarony z pełnego
ziarna).

Przynajmniej dwa razy w tygodniu powinna
zostać podana ryba, aby dostarczać
nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Praktyczne wskazówki dla
rodziców
 Dwa
posiłki dziennie powinny zawierać
produkty mleczne bogate w wapń tj.
mleko, jogurt, kefir.
 Ważne jest zmniejszenie ilości soli i cukru
dodawanych do przygotowywania
posiłków. Dziecko, które nie jest
nauczone smaku słonego czy słodkiego
nie będzie się domagało słonych czy
słodkich produktów w przyszłości.
Praktyczne wskazówki dla
rodziców
 Należy
ograniczać słodycze, ostatecznie
wybierać te „zdrowsze” tj. ciasteczka
zbożowe pełnoziarniste, lody sorbetowe
czy śmietankowe.
 Nie należy zachęcać dzieci do jedzenia
produktów wysoko przetworzonych takich
jak: chrupki, chipsy, dania typu „fast
food”.
Praktyczne wskazówki dla
rodziców

Bardzo istotne jest również ustalenie
określonych godzin spożywania posiłków i ich
przestrzeganie.

Zadbajmy także o to, aby dziecko nie
podjadało pomiędzy zaplanowanymi
posiłkami. Pamiętajmy, że złe nawyki
żywieniowe bardzo trudno zwalczyć!
Praktyczne wskazówki dla
rodziców
W
dużych ilościach na talerzach dzieci
powinny gościć warzywa i owoce.
Pamiętajmy, że najwięcej wartości
odżywczych mają te spożywane w
postaci surowej.
Jak zachęcić niejadka do
jedzenia?




1. Uczyń talerz bardziej kolorowym np. poprzez
dodatek różnych warzyw i owoców. To może
zachęcić dzieci do spróbowania potraw, których
zwykle unikają.
2. Opowiedz dziecku o zaletach nowego produktu
już na dzień lub dwa przed jego przygotowaniem,
zachęcając do spróbowania go.
3. Uczyń wspólny posiłek małą uroczystością.
Jedz razem z dziećmi te same dania.
4. Zachęcaj dzieci do pomocy w
przygotowywaniu potraw. Doświadczenie
wskazuje, że będą je potem chętniej jeść.
Wnioski

1. Właściwe odżywianie gwarantuje dobrą sprawność
intelektualną i zdrowie.
2. Zawsze należy spożywać śniadanie, którego podstawę
powinny stanowić produkty wolno uwalniające energię.
3. Drugie śniadanie jest obowiązkowe. Nie może się ono
składać z chipsów i napoju gazowanego. Chipsy zawierają
zbyt dużo soli, która podnosi ciśnienie krwi, a produkty
rozkładu tłuszczy w wysokiej temperaturze mogą mieć
działanie rakotwórcze. Napoje gazowane zawierają
sztuczne barwniki i konserwanty, które zatruwają organizm
oraz „wypłukują” z niego niezbędne pierwiastki bądź
ograniczają ich wchłanianie.
4. Obiad powinien być głównym posiłkiem.
Wnioski
5. Należy unikać jedzenia słodyczy między
posiłkami.
6. W diecie powinna znaleźć się odpowiednia
ilość owoców i surowych lub krótko
gotowanych warzyw – są naturalnym źródłem
witamin i mikroelementów.
7. Napoje gazowane można zastąpić
przegotowana wodą z miodem i sokiem z
cytryny lub samą wodą (mineralną lub
przegotowaną).
8. Kolacja powinna być spożywana najpóźniej
2 godziny przed snem.
NOWINKI ŻYWIENIOWE
 Stewia
– słodkie życie bez cukru?
 Roszponka – kojąca system nerwowy?
 Warzywa i owoce bez Pestycydów?
 Zdrowotne właściwości ziarna owsa?
 Pistacje z zdrowie serca?
 Gorzka czekolada – leczy biegunkę?
 Kasza a walka z wirusami?
 Dziękuję
za uwagę…..