Transcript p 4.2 - akdc

Hst 4: De wereld indelen
Planning van vandaag
• Terugblik
• Uitleg begin paragraaf 4.2
• Zelfstandig werken Hst 4
Terugblik
Paragraaf 4.1
• Economische indicatoren
• Productie (BNP en BNP/hoofd)
• Kritiek BNP/hoofd, je kunt beter HDI
(human development index) gebruiken.
• Verdienste (koopkracht)
• Werk (% beroepsbevolking)
• Demografische indicatoren
• Geboortecijfer
• Leeftijdsgrafieken
• Sociaal culturele indicatoren
• Analfabetisme
Paragraaf 4,2
Centrum – Periferie model 1
• Wereld continue aan verandering onderhevig, zo ook de
politieke machtsverhoudingen.
• Kolonialisme; Welke landen waren de kolonisator? En welke
landen werden gekoloniseerd?
• Kolonisatiegolven
• Eerst Azië
• Dan vanaf 1500 continent Amerika
• Pas vanaf 1800 Afrika
• Verschillende koloniën:
• Vestigingskolonie
• Exploitatiekolonie (leeghalen)
• Door oa kolonisatie zijn duidelijker cultuurgebieden ontstaan.
Centrum – periferie model 2
• Door kolonialisme was er uitbuiting van de arme landen
• De rijke landen profiteerde hiervan.
• Deze verhouding van arme en rijke landen werd in de vorm
van het Centrum-periferie model gegoten. (centrum = rijke
landen), (periferie = arme landen)
• Periferie betekent letterlijk: Rand
80% van de handel word gedaan door
20% van de wereldbevolking
Welke landen zijn het
centrum?
Welke landen zijn de periferie?
Centrum-periferie model 3
• Het centrum-periferie model is toepasbaar op de
wereld, maar je kunt ook verder inzoomen op
beide streken.
• Wat is het centrum van de VS? En de periferie?
• Wat is het centrum van Azië?
• Schaalniveau speelt hier een hele belangrijke
rol!!!
• Je hebt ook nog landen die tussen de rijke en
arme landen inzitten, deze noem je Semiperiferie
Centrum van Europa?
• Wat is het kerngebied (centrum)
van Europa?
• Wat is dan automatisch de
periferie?
• Wat is de Semi-periferie?
Antw: Centrum Europa: Blauwe
banaan
• transitielanden (transitie=
structurele verandering/
verschuiving)
• Dit zijn landen die vanuit de
semi-periferie proberen tot het
centrum toe te voegen.
Global shift
• Verandering in handelsstromen door globalisering.
• Global shift: Het verschuiven van het economische
zwaartepunt van de Atlantic Rim to Pacific Rim
(atlantische oceaan naar grote oceaan)
• Werd voorheen de meestal handel gedaan door de
oostkust VS met Europa.
• Nu is dit Aziatische kust met de Westkust van
Amerika.
• Door dit proces is het Centrum-periferie model
sterk aan het veranderen!
• Was voorheen Japan in Azië het machtigste land,
steeds meer en meer lijkt China dit (beginnend) te
worden. (staat nog wel in kinderschoenen).
Global shift – Verschuiving C en P
Noord-zuid ??? Doen die mee?
Demografische transitie
• Zie ook fig 4,15 in je boek
• Wat zie je?
Demografische transitie (BB)
Cultuurgebieden
• Een gebied dat wordt gekenmerkt door min of meer dezelfde
cultuurelementen.
• De belangrijkste drie cultuurelementen zijn: taal, godsdienst en
geschiedenis.
• Overgangsgebieden tussen cultuurgebieden vormen een bron
van spanningen, dit is een voedingsbodem voor
fundamentalisten (Clash of Civilizations, Huntington!)
Voor nu:
• Nakijken Hst 3
• Zelfstandig werken Hst 4 (p4.1 – 4.2)