SAĞLIK

Sağlık Okuryazarlığı - Dolaşım Sistemi -

Dolaşım Sistemi

Dolaşım sistemi kalp, kan ve kan damarlarından meydana gelmiştir.

Sistemin ana organı kalp ve kalbe kan getirip kalp ten kan götüren büyük damarlardır.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Dolaşım Sistemi

Bu sistem oksijen ve besin maddelerini vücut hücrelerine taşır. Atık maddeleri de vücuttan uzaklaştırılmak üzere karaciğer, böbrek ve akciğerlere taşır. Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Toplardamar

Kalbe kan getiren damarlar.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Atardamar

Kalpten dokulara kan götüren damarlar.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Kılcal Damar

Atardamarların son dallarıyla toplardamarların ilk dallarını birleştiren, dokularda besin ve oksijen alışverişini gerçekleştiren ince damarlar.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Kanın Vücuttaki Yolculuğu

 Kalp kanı atardamara pompalar.

 Kan atardamar içinde vücuda dağılır.  Dallara ayrılan damarlar içinde akışını sürdürür.  En ince kan damarcıkları olan kılcal damarlara kadar gelir.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Kanın Vücuttaki Yolculuğu

 Kılcal damarlar aracılığı ile en uçtaki doku ve hücrelere kadar ulaşır.

 Burada kanın içindeki besinler, oksijen ve su dokular arasına geçer. Bu esnada hücrelerdeki birtakım artık maddeler, hücrelerde üretilen vücut için gerekli bazı maddeler vb. de ters yönden kana geçerler.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Kanın Vücuttaki Yolculuğu

 Toplardamarlar aracılığıyla kan yeniden kalbe gelir.

 Kirli kan akciğer atardamarı aracılığıyla akciğere gönderilir.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Kanın Vücuttaki Yolculuğu

 Akciğerde hava keseciklerinde karbondioksit oksijen değişimi yapılarak kan temizlenir.

 Temiz kan akciğerlerden tekrar kalbe gönderilir.

…ve yolculuk yeniden başlar.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Kalp

Kalp; insanın göğüs kemiğinin hemen arkasında, iki akciğerin arasında, göğüs boşluğunda yer alır. Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Kalp

Kişinin kendi yumruğu büyüklüğündedir. İnsanın yaşı ilerledikçe kalbin ağırlığı ve büyüklüğü de artar. Dört odacıklı olan kalpte üstteki iki odacığa

kulakçık, alttaki iki odacığa karıncık adı verilir.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Kalp Nasıl Çalışır?

Kalbin çalışması, kalp kasının kasılıp gevşemesi ile olur. Kasılma sırasında kalbin her odacığı içindeki kanı pompalar. Gevşeme sırasında ise kanla dolar. Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Büyük Dolaşım

Kalbin sol karıncığından çıkan, büyük atardamar ile başlar. Vücudun her tarafına dağıldıktan sonra toplardamarlar aracılığıyla tekrar geriye dönen kan, sağ kulakçıkta dolaşımını tamamlamış olur. Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Küçük Dolaşım

Sağ karıncıktan akciğer atardamarı ile başlar. Kan akciğerlerdeki küçük hava keseciklerine kadar gider. Akciğerlerde temizlenmiş olan kan, sol kulakçığa taşınır.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Tansiyon

Kanı damarlarda dolaştıran basınç, toplardamarlarda ve kılcal damarlarda düşük, atar damarlarda yüksektir. Kan ba sıncı veya tansiyon denilince genellikle koldaki atardamar larda ölçülen basınç anlaşılır. Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Tansiyon

İlk okunan basınç sistolik basıncı yani büyük tansiyonu, ikincisi ise diastolik basıncı yani küçük tansiyonu gösterir.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Hipertansiyon: Yüksek Tansiyon

Büyük tansiyonun 140 mmHg, küçük tansiyonun ise 90 mmHg’nin üstünde olması durumuna yüksek tansiyon (hipertansiyon) denir.

Tansiyonu sürekli yüksek olan bireylerde beyin, böbrek, kalp ve damar hastalıklarına daha çok rastlanır. Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Hipotansiyon: Düşük Tansiyon

Büyük tansiyonun 95 mm/Hg., küçük tansiyonun ise 55 mm/Hg.’nin altına düşmesine düşük tansiyon (hipotansiyon) denir.

Bazı kimselerin kan basıncı düşük düzeye ayarlanmıştır ve bu sebeple pek şikâyetleri olmaz. Bazı insanlarda ise tansiyonun düşmesi hâlsizlik, göz kararması, baş dönmesi gibi belirtilere yol açar. Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Tansiyon

İdeal tansiyon kişinin günlük işlerini rahatsızlık duymadan yaptığı en düşük tansiyondur. Zira tansiyon yüksek seyret tikçe damar çeperleri zede lenmekte ve kalp-damar has talıkları ortaya çıkmaktadır.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Lenfatik Sistem

 Lenfatik damarlarda dolaşan sıvıya lenf adı verilir. Bu sıvı kan damarlarından süzülerek çıkıp vücut dokularını çevreleyen, daha sonra lenfatik sistemi oluşturan damarlar tarafından emilen sıvıdır.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Lenfatik Sistem

 Lenf sıvısının içerisinde su, protein molekülleri, tuzlar, glikoz, üre ve akyuvarlar bulunur.  Bu sıvıya kırmızı kan hücreleri geçemediği için beyaz renklidir. Bu nedenle beyaz kan olarak da bilinmektedir. Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Lenfatik Sistem

 Lenfatik sistem bağışıklık sisteminin önemli bir unsurudur. Doku sıvısının lenfatik sistemden geçmesi vücuda zararlı mikroorganizmaların bulunup yok edilmesini sağlar. Bu filtreleme den sonra lenf damarlarındaki sıvılar toplar damarlara aktarılır ve devr-i daim sağlanmış olur. Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Lenfatik Sistem

 Lenfatik sistemin iki temel görevi vardır: doku sıvısını ve dolayısıyla vücudu enfeksiyonlara karşı korumak ve dokular arasında yer alan sıvının bir bölümünün kan dolaşımına geri dönüşünü sağlamak.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Lenfatik Sistem

 Dokular arasındaki sıvılar bir nedenle lenf dolaşımına aktarılamazsa sıvılar birikerek dokuyu şişirir ve “lenfödem” denilen hastalık ortaya çıkar.

Sağlık Okuryazarlığı – Dolaşım Sistemi

Fotoğraflar ve Grafik Çalışmaları © Dusan Kostic, © 7activestudio, © turhanerbas, © Adam Radosavljevic, © hakan çorbacı - Fotolia.com