Transcript Presentatie Gitte Laenen GD&A advocaten

Studiedag VVOS en ECG
Behoorlijk kiezen – de ladder van Lansink
Brussel, 12 december 2014
Gitte LAENEN
Advocaat-vennoot GD&A
1
2
De nieuwe structuur heeft slechts nood aan één
leidinggevende / “manager” – dus keuze tussen
secretarissen dringt zich op…
3
-
-
Wet van 17 juli 1970 (uitloper van Eenheidswet 1961):
- Ter vrijwaring van de rechten van het personeel van de betrokken gemeente bepaalt
de Koning de wijze van uitvoering;
- Koning kan daarbij afwijken van wetten inzake aanwerving, bevordering, pensioen, …
- Gemeenteraden en Commissies Openbare Onderstand kunnen beslissen dat sommige
personeelsleden de eretitel van hun ambt mogen dragen;
Ratio legis: toestand personeel is verschillend van gemeente tot
gemeente, dus wet kan niet alle bepalingen opnemen ter oplossing van
problemen  soepelere methode dringt zich op, met als doel “een
bevredigende opneming van de betrokken personeelsleden ofwel hun
vervoegde opruststelling mogelijk maken” (Parl. Stukken 1970-1971, nr.
991/1, p. 4) = vrijheid voor de gemeente zelf = autonomie én
overgangsmaatregelen voorzien;
-
Uitvoeringsbesluit van 24 december 1970:
- Nieuwe gemeenteraad benoemt de personeelsleden van vroegere gemeenten van
ambtswege in overeenstemmende betrekkingen;
- Er wordt geen enkele vereiste gesteld voor hun benoeming;
- Er mag geen beroep worden gedaan op “buitenstaanders” tenzij voor betrekkingen
waarvoor er geen personeelsleden voorhanden zijn;
- Vastbenoemden kunnen voortijdig (vóór 65j) op pensioen gesteld worden mits zij
minstens 60j zijn en 30 dienstjaren tellen;
4
-
Wet van 23 juli 1971 – artikel 8:
- Ter vrijwaring van de rechten van het personeel van de betrokken gemeente bepaalt de
Koning de wijze van uitvoering;
- Koning kan daarbij afwijken van wetten inzake aanwerving, bevordering, pensioen, …
- Gemeenteraden en Commissies Openbare Onderstand kunnen beslissen dat sommige
personeelsleden de eretitel van hun ambt mogen dragen;
- Doel = gemeentelijke autonomie: “wat betreft het lot van het gemeentepersoneel moet het
initiatief uitgaan van de gemeenteraad”, maar met behoud van werkzekerheid en verworven
rechten (overname van alle personeel door nieuwe gemeente!);

Nochtans diverse amendementen ingediend:
1.
2.
3.
4.
5.
Keuze voor secretarissen/ontvangers om bij de opheffing van hun ambt te kiezen voor,
ofwel terbeschikkingstelling met behoud van volledige wedde en statuut, ofwel het
aanvaarden van een nieuwe betrekking binnen de gemeente;
Gemeente dient alle personeelsleden in beginsel te benoemen/behouden binnen het
nieuwe kader, in functies die gelijkaardig zijn aan hun eerdere functies. Zoniet, dan
worden de personeelsleden benoemd in de nog openstaande functies (zelfs indien deze
niet gelijkwaardig zijn). Van zodra een gelijkwaardige functie vrijkomt, worden ze daarin
benoemd – ingeval van onterechte weigering van een personeelslid wordt deze geacht
vrijwillig ontslag te nemen;
De secretaris van de nieuwe gemeente wordt benoemd onder de secretarissen van de
samengevoegde gemeenten – de “overblijvers” worden benoemd als “adjunctsecretaris/ontvanger”;
Pensioenleeftijd terugbrengen op 50j;
(…);
5

Uitvoeringsbesluit van 29 juni 1976:
◦ Overgangsmaatregelen voor bestaand personeel:
 Blokkering van het totale personeelsbestand voor een periode van 3 jaar
– alleszins tot goedkeuring van personeelsformatie vd nieuwe gemeente
door toezichthoudende overheid;
 Disponibiliteit wegens ontheffing uit of opheffing van ambt was niet
mogelijk voor secretarissen;
 Niet-gekozen secretarissen werden ambtshalve met de eretitel van hun
vroeger ambt bekleed;
 Vervroegd pensioen (op 60j) was mogelijk mits 30 dienstjaren en mits
aanvaarding door gemeenteraad;
◦ Nieuwe regels voor toekomstig personeel:
 Pensioengerechtigde leeftijd daalt van 70j naar 65j;
 Diplomavereisten voor functies van secretaris en ontvanger worden
ingevoerd;
 Personeelssterkte
moet
getoetst
worden
aan
werkelijke
personeelsbehoefte;
◦ DUS: autonomie van de gemeenten wat betreft keuze van de
gemeentesecretaris – voorzien van overgangsmaatregelen!
6
7



Meest eenvoudige oplossing;
Via
natuurlijke
afvloeiing
(zoek
het
“momentum”) of één van beiden gaat vrijwillig
op zoek naar een andere uitdaging (al dan
niet binnen de gemeente / OCMW –
interne/externe
mobiliteit
–
territoriale/extra-territoriale mobiliteit);
Eventueel vrijwillig ontslag – modaliteiten
voorzien (schriftelijk – datum in gemeen
overleg te bepalen);
8





Beginsel van gelijke toegang tot het openbaar ambt = grondwettelijk
verankerd (gelijkheid en niet-discriminatie);
Bestuur is verplicht om op een objectieve wijze de aanspraken van de
verschillende kandidaten te vergelijken op basis van objectieve en
relevante criteria die verband houden met de te begeven betrekking én
bij indienstneming voorrang te geven aan diegene die vanuit het
oogpunt van het algemeen belang de meest geschikte kandidaat is;
Afwijking mogelijk? – enkel indien daarvoor een rechtens aanvaardbare
verantwoording kan worden gegeven, meer bepaald wat betreft het
pertinente karakter van het gehanteerde criterium van onderscheid en
het evenredigheidsverband tussen het aangewende middel en het
beoogde doel, zelfs wanneer de afwijking uitgaat van de wetgever;
Bekwaamheid is geen afdoende verantwoording (RvS, 29 juni 2011, nr.
214.258; beschikken over nuttige ervaring is geen afdoende
verantwoording (GWH (Arbitragehof) 1 juni 2005, nr. 96/2005);
Wat dan wel?? = eerste denkoefening…, hoewel: regel bestaat nu al in
het recent gewijzigd Gemeente- en OCMW-decreet: “aanbod” om functie
over te nemen = vrijwilligheid – quid motivering gelijke toegang?);
9




Uitgangspunt = gelijkwaardigheid van beide
functies (cfr. RvS, 12 februari 2009, nr.
190.373);
Organisatie van een vergelijkend examen;
Inschakelen van een extern selectiebureau –
objectiviteit ;
Schriftelijk
en
mondeling
gedeelte?
Assessment? – Nog nood aan test die de
managements- en leiderschapscapaciteiten
van de betrokkenen toetst?;
10






Voorzien in een overgangsregeling en in terugvalopties is
in beginsel niet verplicht – vandaag niet voorzien voor
decretale functies – doch meer dan wenselijk gelet
specificiteit van functie als secretaris (o.m. gelet “bewuste”
keuze van de betrokkenen);
Hergebruiken?
Recycleren?
Storten?
“vrijwilligheid”/keuze?;
tijdelijk? – stel: (vervroegde) uittrede van de “winnaar”,
dan:
 automatische terugkeer van de “verliezer”? – terugkeer begrenzen
in de tijd?
 openstellen van de functie? - al dan niet enkel voor verliezers?;
11

Intern “hergebruik” – onmiddellijk inzetbaar binnen
nieuwe structuur:
◦ In rol van “adjunct”, directeur, … = “rechterhand” van de
secretaris;
◦ In rol van “griffier” (cfr. Nederlands model sinds Wet dualisering
gemeentebestuur 2002) = adviseur en ondersteuner van de
gemeenteraad;
◦ Als leidinggevende van specifieke “projecten”;
Terugkeer bij wegvallen “winnaar” verdedigbaar?

Extern “hergebruik” – inzetbaar buiten nieuwe structuur;
◦ Cfr. externe personeelsmobiliteit;
◦ Op lokaal niveau, op Vlaams niveau, …;
Terugkeer bij wegvallen “winnaar” verdedigbaar?
12


Aangepaste
“disponibiliteitregeling
ambtsontheffing”;
Toekennen van wachtgeld:
wegens
◦ Degressief?
◦ In functie van anciënniteit en leeftijd van betrokkene?

Te allen tijde opnieuw oproepbaar in actieve dienst;
◦ Voorkeurspositie binnen eigen gemeentebestuur indien
voldaan is aan de voorwaarden - dus terugkeer bij
wegvallen “winnaar” lijkt verdedigbaar;
◦ Quid oproeping door ander gemeentebestuur:
 “keuzemogelijkheid” uit poel van in disponibiliteit gestelden of
“gelijke toegang” dus examen?
 Ingeval van keuze uit poel: rekening houden met het aantal
dienstjaren? andere parameters? OF “examen” organiseren?
13



“Gouden
handdruk”
=
pensionering;
Parameters hoogte vergoeding?
Definitief;
vervroegde
14
MET DANK VOOR UW AANDACHT
Antwerpsesteenweg 16-18
2800 MECHELEN
Tf. 015/40 49 40
Fax 015/276 276
Bedrijvencentrum 4 Wings
Nijverheidsstraat 13
2260 OEVEL-WESTERLO
Tf. 014/57.46.52
[email protected]
[email protected]
15