Transcript presentatie - Aanmelden - Vlaams Secretariaat van het Katholiek

BREED OBSERVEREN LEIDT TOT
BREED EN FAIR EVALUEREN
24/03/2015
Een zaak voor iedereen, een taak voor iedereen
Het beeld van water
Wetenschap
Scheikunde
Water = H2O
Water=H2O
is niet de essentie van water

We moeten het begrip water ruimer bekijken:
De ware aard van water ligt in de waarneming.
En dat geldt voor alle waarneembare begrippen: warmte, tijd,…
Een goede leerling???
Tip vooraf:
stel je oordeel even uit
De kruiwagen: bruikbaar?
24/03/2015
Opdracht:

Verbind onderstaande punten met 4 lijnen zonder
het potlood van je papier te nemen
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Breed observeren
Het pygmalion-effect
24/03/2015
Goede observatie

1.
2.
3.
4.
Gebeurt:
Op verschillende momenten
Op verschillende plaatsen
Over een langere periode
Niet enkel tijdens opvallende, extreme, opgelegde
situaties
24/03/2015
Goede observatie binnen de klas


Open observatie: leerlingen observeren in
dagelijkse lespraktijk en opvallende zaken noteren.
Gerichte observatie: leerlingen observeren aan de
hand van vooraf vastgestelde criteria.
Zone van naaste ontwikkeling - Vigotsky
24/03/2015
Horizontale en verticale observatie
Wie is deze leerling?
Wat kan deze leerling?
Wat interesseert deze leerling?
Doel: Hoe help ik deze
leerling in deze klas, in
deze school op weg
naar een positief
resultaat?
Hoe situeert de leerling zich tegenover andere leerlingen?
Hoe situeert de klas zich tegenover andere klassen?
Hoe situeert onze school zich tegenover andere scholen?
Doel van brede observatie

Een totaalbeeld krijgen van de leerling:
4.
Hoe gaan leerlingen met elkaar om?
Waarin zijn ze geïnteresseerd?
Wat is voor hen belangrijk?
Waarin blinken ze uit?

Een beeld krijgen op mezelf als leerkracht:
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Waar sta ik binnen dit alles?
Hoe sta ik tegenover dit alles?
Hoe ga ik om met deze vastgestelde diversiteit?
24/03/2015
Breed evalueren
24/03/2015
Breed evalueren


Wat?
In kaart brengen van capaciteiten van leerlingen, eerder
dan tekorten
Hoe?
• Breed beeld vormen via verschillende soorten
evaluatie en observatie, niet enkel via toetsen
• Breed observeren is een noodzakelijk onderdeel
van
breed evalueren
24/03/2015
Kenmerken breed evalueren






Niet alleen het product maar ook het proces van het leren is
belangrijk
Binnen evaluatie bestaat de nodige diversiteit, aangepast aan de
heterogeniteit van de groep
Leerlingen kunnen actief betrokken worden bij ontwerp en
uitvoering
Nadruk ligt niet enkel op schoolse situaties maar ook op het
authentieke of levensechte
Kennis, vaardigheden en attitudes (competenties) worden
geëvalueerd
Doelstellingen kunnen bereikt worden op verschillende niveaus
van beheersing
Fair evalueren
Zelfevaluatie


1.
2.
Leerlingen oordelen en reflecteren over hun eigen
werk, hun leerproces en hun vooruitgang
Mogelijke vormen:
Zelfcorrectie: leerlingen gaan aan de hand van criteria na of
hun eigen werkstuk aan bepaalde criteria voldoet.
Zelfreflectie: leerlingen reflecteren over wat ze leren
(denkvaardigheden ontwikkelen). Ze geven hun eigen
groeiproces weer door een link te leggen naar vorige
werkstukken en te argumenteren waarom het deze keer
beter/slechter ging.
24/03/2015
Peerevaluatie


Leerlingen evalueren elkaar aan de hand van
vooraf vastgestelde criteria.
Leerlingen evalueren het proces van samenwerking.
24/03/2015
Co-evaluatie


1.
2.
De leerlingen zelf, de medeleerlingen én de leraar
bepalen criteria en evalueren ook samen.
De leerling krijgt informatie over het leerproces
vanuit verschillende hoeken =>
Houdt zichzelf een spiegel voor
Kan zien wat anderen denken over zijn functioneren
24/03/2015
Portfolio



Selectie van werkstukken
Leerling selecteert zelf + waarom?
Gebruik:
2.
Weerspiegeling leerproces
Om een oordeel te vormen over de prestaties van de
leerlingen

Hoofddoel:
1.
1.
Leren en lesgeven zo nauw mogelijk bij elkaar laten
aansluiten
24/03/2015
Portfolio: soorten

Bestwerkportfolio: bewijsmateriaal van wat de leerling al
heeft bereikt + werkpunten/leerdoelen

Procesportfolio: bewijsmateriaal van het proces dat de
leerling heeft doorlopen

Vooruitgangs- of groeiportfolio: bewijsmateriaal van de
vooruitgang die de leerling heeft geboekt

Leerdoelenportfolio: werkstukken die het bereiken van een
bepaald doel illustreren
24/03/2015
Evalueren = permanent proces
(ver)werk- en/of
leerperiode: les, les,
les, les en dan toets
Instructie
Instructie
via
meerdere
werkvormen
Evaluatie
(vaak toets)
Evaluatie
verschillende
vormen
Met aandacht voor de
volledige leerling
en de
diversiteit in de klas.
Voordeel: leerkracht kan
beter en sneller bijsturen
24/03/2015
Faire evaluatie

Faire evaluatie herwerkt.doc
24/03/2015
Faire evaluatie: kenmerken

Validiteit: de evaluatiemethode meet wat er bedoeld wordt te
meten, de vragen sluiten aan bij de manier van lesgeven (leerlingen
moeten vb nooit op een toets de eerste keer een transfer alleen
maken)

Betrouwbaarheid: de scores zijn consistent, nauwkeurig en
reproduceerbaar (wanneer verschillende mensen verbeteren, geeft
dit toch hetzelfde resultaat)

Efficiënt: de evaluatie en het scoren ervan zijn de geïnvesteerde
tijd en kosten waard

Objectiviteit: elke leerling krijgt kansen zonder invloed van
externe kenmerken (pygmalioneffect, hallo-effect, perceptie van de
leerkracht, aandacht voor de knippervingerleerling,…)
Faire evaluatie: kenmerken

Transparantie: de leerling krijgt alle informatie die nodig is om
zich optimaal voor te bereiden en om de evaluatieopdracht
succesvol uit te voeren

Normering: je kan de beoordeling verantwoorden door te
verwijzen naar duidelijke beoordelingscriteria en scoringsrichtlijnen
(welke prestatie krijgt welke beoordeling?)
Dit kan ook toegepast worden bij het aanbrengen van need-toknow- en nice-to-know-leerstof (= differentiëren: wat is basis –
door iedereen te kennen; wie daag ik uit door er een extra stuk
aan toe te voegen en hoe kan ik dit evalueren?)
Attitudes evalueren






Je kan geen attitudes evalueren zonder ze eerst te
ontwikkelen!
Attitudeplan: nooit af & nooit compleet
Vakoverschrijdend
Schooleigen, door alle leerkrachten gedragen
Wat je wil evalueren moet observeerbaar zijn
Afspraken rond registreren, inventariseren,
beoordelen en rapporteren
24/03/2015
Omtrent attitudes
Waarde (zedelijke norm)
Attitude
Attitudegedraging
Leergierigheid
Interesse tonen
Vragen stellen
Materiaal in orde
Nota’s aanvullen
…
Efficiënt werken
Nieuwe informatie verwerven
Verantwoordelijkheid
Sociale gerichtheid
Niet rechtstreeks
observeerbaar
Lln maken zich dit eigen;
Lk begeleidt
Bepaalde kennisinhouden
en vaardigheden zijn nodig
om tot AG te komen
Voorbeeld




Spel: werkvaardigheden in kaart
aftekenlijst basiswerkvaardigheden.doc
aftekenlijst extra werkvaardigheden.doc
aftekenlijst arbeidswerkvaardigheden.doc
Attitudeplan = een waaier:
De leerkrachten hebben de waaier in de hand.
De school beschikt via dit attitudeplan
over een brede waaier waarin zoveel
mogelijk waarden aan bod komen.
De waaier wordt uitgeschreven
in attitudegedragingen die iedere leerkracht
bij de leerling tracht te ontwikkelen
24/03/2015
Belangrijk om mee te nemen:




Elke leraar heeft op attitudinaal vlak een
voorbeeldfunctie => leraar is model en gelooft in
het attitudeplan
Attitudevorming is teamwerk
Het evalueren van attitudes is een langdurig proces
en een rode draad binnen het lesgebeuren
Niet alleen vastleggen welke attitudegedragingen
(en daaraan gekoppelde waarden) de school wil
evalueren maar dit ook communiceren (met
leerlingen, met ouders)
Belangrijk om mee te nemen



Kansen creëren om attitudegedragingen te
ontwikkelen (lukt best in levensechte leersituaties)
Vooraf communiceren met de leerlingen rond welke
attitudes er gewerkt wordt en met de leerlingen
hierover in gesprek gaan
Naar leerlingen toe eerlijke en constructieve
feedback geven (leerling mag fouten maken, mag
experimenteren maar dient hieruit te leren, moet
kunnen bijsturen)
Nooit te vergeten tip

Geen enkele evaluatie kan zonder reflectie omdat
leerlingen hierdoor greep krijgen op hun eigen
leerproces!
24/03/2015