Transcript No Slide Title

College 4:
Natuurlijke Klassen
• eerste uur:
criteria feature theorieën
natuurlijke klassen en sonoriteit
• tweede uur:
problematische processen:
• flapping
• intrusive stop formation
• frisian nasalisation
Feature Geometry Clements
CV-tier
root tier
lar. tier
voice
sp.glot.
supralar. tier
c.glot.
place
manner
strid.
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
Feature Geometry 3D
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
Feature Geometry /np/
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
Feature Geometry /np/
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
Feature Geometry /np/
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
Feature Geometry /np/ [mp]
CV-tier
root tier
lar. tier
supralar. tier
voice
manner
place
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
Feature Geometry Clements
CV-tier
root tier
lar. tier
voice
sp.glot.
supralar. tier
c.glot.
place
manner
strid.
nasal
contin.
velar
alveolar
labial
Feature Geometry McCarthy
son
cons
root tier
lar. tier
contin.
voice
sp.glot.
place
c.glot.
coronal
labial
dorsal
distr.
round
nasal
anter.
pharyngeal
lateral
Kritiek op Padgett
Feature Geometry Pulleyblank
CV-tier
tonal tier
root tier
raised
lar. tier
voice
upper
supralar. tier
sp.glot.
place
sonorant
nasal
contin.
coronal
labial
round
distr.
anter.
dorsal
back
high
pharyngeal
low
ATR
Criteria Feature Geometrieën
• A phonological feature system must be able to
distinguish all vowel and consonant segments to
be phonemically contrastive, and (preferably)
only those
Criteria Feature Geometrieën
• A phonological feature system must be able to distinguish all
vowel and consonant segments to be phonemically contrastive,
and (preferably) only those
• It must make it possible to refer to natural classes
of sounds, and only those, by a single set of
feature specifications
Criteria Feature Geometrieën
• A phonological feature system must be able to distinguish all
vowel and consonant segments to be phonemically contrastive,
and (preferably) only those
• It must make it possible to refer to natural classes of sounds, and
only those, by a single set of feature specifications
• It must account for natural groupings of features,
i.e. it must distinguish features that tend to
function together in phonological rules from those
that do not
Model Padgett
Criteria Feature Geometrieën
• A phonological feature system must be able to distinguish all
vowel and consonant segments to be phonemically contrastive,
and (preferably) only those
• It must make it possible to refer to natural classes of sounds, and
only those, by a single set of feature specifications
• It must account for natural groupings of features, i.e. it must
distinguish features that tend to function together in phonological
rules from those that do not
• Within the context of a theory of markedness, it
must distinguish between more- and less-favored
vowel and consonant inventories
Criteria Feature Geometrieën
• A phonological feature system must be able to distinguish all
vowel and consonant segments to be phonemically contrastive,
and (preferably) only those
• It must make it possible to refer to natural classes of sounds, and
only those, by a single set of feature specifications
• It must account for natural groupings of features, i.e. it must
distinguish features that tend to function together in phonological
rules from those that do not
• Within the context of a theory of markedness, it must distinguish
between more- and less-favored vowel and consonant inventories
• It must make use of non-abstract features, that is,
features that have a core of invariant crosslinguistic acoustic and articulatory properties
Criteria Feature Geometrieën
• A phonological feature system must be able to distinguish all
vowel and consonant segments to be phonemically contrastive,
and (preferably) only those
• It must make it possible to refer to natural classes
of sounds, and only those, by a single set of
feature specifications.
• It must account for natural groupings of features,
i.e. it must distinguish features that tend to
function together in phonological rules from those
that do not.
• Within the context of a theory of markedness, it must distinguish
between more- and less-favored vowel and consonant inventories
• It must make use of non-abstract features, that is, features that
have a core of invariant cross-linguistic acoustic and articulatory
properties
Natuurlijke Klasse
• Verzameling fonemen waarop
dezelfde regels van toepassing zijn
Voor de karakterisering van de klasse
zijn minder kenmerken nodig dan
voor de karakterisering van ieder
foneem afzonderlijk
Functie Features
• woordonderscheidende klankverschillen
aangeven: /t/ vs. /d/; /t/ vs. /s/
• aanwijzing articulatie: /s/ vs. /z/
(cf. fonetiek)
• karakterisering natuurlijke klassen:
/s/ vs. /l/
Major Class Features
Obstruenten Son.Cons. Halfvoc. Vocalen
p b s z, etc. m n l r, etc. j w, etc. a i u,etc.
[syll]
-
-
-
+
[cons]
+
+
-
-
[son]
-
+
+
+
insertieregel
verkeinwoord
flapping
[sonorant]
• sonorant sounds are produced with a vocal
tract configuration sufficiently open that air
pressure inside and outside the mouth is
approximately equal (Halle & Clements)
[sonorant]
• sonorant sounds are produced with a vocal
tract configuration sufficiently open that air
pressure inside and outside the mouth is
approximately equal (Halle & Clements)
• sonorant zijn klanken die zo worden
gearticuleerd dat de stembanden spontaan
gaan trillen (Booij, Kerstens & Verkuyl)
(echter: Hopi)
[sonorant]
• sonorant sounds are produced with a vocal
tract configuration sufficiently open that air
pressure inside and outside the mouth is
approximately equal (Halle & Clements)
• sonorant zijn klanken die zo worden
gearticuleerd dat de stembanden spontaan
gaan trillen (Booij, Kerstens & Verkuyl)
(echter: Hopi)
• sonorante klanken hebben een relatief
hoge sonoriteit (Booij)
Primaire functie: aanduiding natuurlijke klasse
[sonorant]
• Def. Poging: Bij sonorante klanken
passeert de luchtstroom zonder veel
tegenwerking van de articulatieorganen
door de mond-, neus- en/of keelholte
– Obstructie is relatief: bijvoorbeeld bij vocalen
minder dan bij nasalen
Primaire functie: aanduiding natuurlijke klasse
[sonorant]
• Def. Poging: Bij sonorante klanken
passeert de luchtstroom zonder veel
tegenwerking van de articulatieorganen
door de mond-, neus- en/of keelholte
• Vocalen /a,i,u, .../, glides /j,w/,
liquids /l,r/ en nasalen /n,m,…/ zijn [+son]
• Obstruenten /p,t,k,b,d,f,s,z,x,…/ zijn [-son]
Feature Geometry Clements
CV-tier
root tier
lar. tier
voice
sp.glot.
supralar. tier
c.glot.
manner
sonorant
strid.
nasal
place
contin.
labial
alveolar
velar
Feature Geometry McCarthy
son
cons
root tier
lar. tier
contin.
voice
sp.glot.
coronal
labial
dorsal
distr.
round
place
c.glot.
anter.
lateral
pharyngeal
nasal
Feature Geometry Pulleyblank
CV-tier
tonal tier
root tier
raised
lar. tier
voice
upper
supralar. tier
sp.glot.
place
sonorant
nasal
contin.
coronal
labial
round
distr.
anter.
dorsal
back
high
pharyngeal
low
ATR
Delinking Supralaryngeal Node
Steven (2;2)
target:
realisation:
lekkers // ‘tasty’
[h]
roe
/ru/
‘birch’ [hu]
Natuurlijke Klassen
Insertieregel
  [] / +son
+cons
-nas
[-cor] $
data: half, Belg, melk, darm, durf, borg, hark
niet: soms, hars, hart, vals, geefs, België
uitzondering: doorn, lantaarn
Major Class Features
Verkleinwoorden
school
schaar
steur
aal
schooltje
schaartje
steurtje
aaltje
Major Class Features
schol
schar
ster
val
scholletje
scharretje
sterretje
valletje
kom
ton
tong
kommetje
tonnetje
tongetje
Problematische beregelingen
w.b. indeling natuurlijke
klassen
1. flapping
Flapping
• flapping intervocalisch
vb. Box Tops (1967) (Amerikaans)
letter
SPE: /t/  / V _ V
Flapping
Amerikaans-Engels ?
• Flapping
vb. Pretty Things (Engels)
letter; city (1970) (geen flapping)
city (1965) (flapping)
SPE: /t/  / V _ V
Flapping & Stress 1
• Flapping
vb. Split Enz (1980)
attack (geen flapping)
SPE: /t/  / V _ V
(V= beklemtoond)
Flapping & Stress 2
• Flapping
vb. Coasters (1958)
sanity, vanity, yakety
probleem 1:
linker context onbeklemtoond, toch flapping
SPE: /t/  / V _ V (V= beklemtoond) ???
Flapping & Stress 3
• Flapping
latex
probleem 2:
linker context wel beklemtoond en geen flapping
SPE: /t/  / V _ V (V= beklemtoond) ???
Flapping & Context 1
• Flapping & linker context
vb. Stealer’s Wheel (1972), Joan Armatrading (1988)
waiting
shouting
(linker context [j]; wel flapping)
(linker context [w]; wel flapping)
SPE: /t/  / V _ V
linker context kan dus ook glijder zijn: [-consonantisch]
Flapping & Context 2
• Flapping & rechter context
vb. Dusty Springfield (1966); Faces (1969)
little
button
(rechter context [l]; wel flapping)
(rechter context [n]; wel flapping)
SPE: /t/  / V _ V
rechter context kan dus ook syllabische /l/ of /n/ zijn:
[+syllabic]
flapping
data
Flapping & Context 3
• Flapping & context
nieuwe regel?:
SPE: /t/  / [-consonantisch] __ [+syllabisch]
nu wel: links vocaal of glijder; rechts vocaal of ander
syllabisch segment, maar probleem beklemtoning
linker context blijft bestaan (attack; latex; yakety)
Oplossing Kahn (1976)
• Alleen ambisyllabische /t/’s kunnen flapping
ondergaan.
m.a.w. lettergreepstructuur speelt hier
doorslaggevende rol.
• Hoe gaat dit in zijn werk?
Syllabificatieregels Kahn (1976) 1
• Verplichte syllabificatieregels Kahn (geparafraseerd):
• R1: link syllabisch segment met -knoop
• R2a: associeer ter linker zijde van een -knoop alle
segmenten die samen een maximale onset kunnen
vormen in de taal
• R2b: associeer alle nu nog niet gelinkte segmenten
aan de rechter zijde van een -knoop
Syllabificatieregels Kahn (1976) R1
C O N S C R I P T
1
2
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a
C O N S C R I P T
1
2
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a
C O N S C R I P T
1
2
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a
C O N S C R I P T
1
2
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a
C O N S C R I P T
1
2
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2a
C O N S C R I P T
1
2
* #nscr
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2b
C O N S C R I P T
1
2
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2b
C O N S C R I P T
1
2
Syllabificatieregels Kahn (1976) R2b
C O N S C R I P T
1
2
Syllabificatieregels Kahn (1976) 2
• Optionele syllabificatieregels Kahn (geparafraseerd):
• R3: Associeer het initiële segment van syllabe n+1 ook
aan syllabe n, wanneer syllabe n+1 onbeklemtoond is.
Dit segment is dan ambisyllabisch.
– Vb. /t/ in letter, maar niet /t/ in latex ( 2e  beklemtoond)
Syllabificatieregels Kahn (1976) 2
• Optionele syllabificatieregels Kahn (geparafraseerd):
• R3: Associeer het initiële segment van syllabe n+1 ook
aan syllabe n, wanneer syllabe n+1 onbeklemtoond is.
Dit segment is dan ambisyllabisch.
– Vb. /t/ in letter, maar niet /t/ in latex ( 2e  beklemtoond)
• R5: Associeer het finale segment van syllabe n ook aan
syllabe n+1, als syllabe n+1 met een vocaal begint. Dit
segment is dan ambisyllabisch.
– vb. /t/ in beat it.
– vb. /d/ in nooduitgang
– vb. /t/ in any time at all
Michael Jackson
Het Goede Doel
Beatles
Flapping volgens Kahn
• Een ambisyllabische /t/ kan flapping ondergaan als
de linker context een [-consonantisch] segment is en
de rechter context een syllabisch segment, m.a.w.
stress speelt op zich geen rol meer in de beregeling
van het proces
(uiteraard wel in de syllabificatieregel R3)
[-cons]
t
1
[+syll]
2
flapping
data
Flapping & Context 4
• Flapping & context
nieuwe regel?: ambisyllabische /t/  / [-cons] __ [+syl]
echter: linker context kan ook liquid [r] zijn.
vb. Traffic (1968)
forty
vb. Lesley Gore (1963); Ricky Nelson (1972) party
Flapping & Context 5
• Flapping & context
ambisyllabische /t/  / [-cons] __ [+syl]
linker context kan wel liquid [r] zijn, maar niet liq. [l].
vb. Rolling Stones (1969)
vb. Joan Armatrading (1977)
shelter
shelter
Flapping & Context 6
• Flapping & context
linker context wel liquid [r], maar niet liquid [l].
Misschien behoort (Am.) Engelse /r/ tot de natuurlijke
klasse van de glijders.
cf. intervocalische r-insertie:
the idea-r-is...
Flapping & Context 7
• Flapping & context
linker context ook [n]?
Vb. Mama’s & Papa’s (1966)
Vb. Connells (1995)
vgl. Gronings: “we moetn die kandop”
winter
seventy
Conclusie
• Flapping & context
linker context: nasaal /n/; liquid(?) /r/; glijders /j,w/ of V
een vreemde natuurlijke klasse!!
Major Class Features
Problematische beregelingen
w.b. indeling natuurlijke
klassen
2. intrusive stop formation
Intrusive Stop Formation
Winsum
hens
hemd
hangt
nimf
wals
soms
prince
cf. prints
sense
cents
dreamt
tempt
false
faults
else
warmth
Thomson
Thompson
Intrusive Stop Formation
Probleem: in de autosegmentele
fonologie wil men eigenlijk af van
insertieprocessen. Processen moeten
verantwoord worden door een
herschikking van aanwezig materiaal
(dubbele associaties)
ISF Wetzels: anticipatory
denasalisation
segment
[nasal]
n
s
+
-
ISF Wetzels: anticipatory
denasalisation
segment
[nasal]
n
s
+
-
ISF Wetzels: anticipatory
denasalisation
segment
[nasal]
n
s
+
-
probleem: sendse ?, else, false, wals
ISF Clements: perseveratie
[-continuant]
segment
[contin.]
n
s
-
+
ISF Clements: perseveratie
[-continuant]
segment
[contin.]
n
s
-
+
ISF Clements: perseveratie
[-continuant]
segment
[contin.]
n
s
-
+
probleem: Thomtson ?, hemd, dreamt
ISF Clements: perseveratie
[-continuant]
segment
[contin.]
l
s
-
+
kan alleen als /l/ = [-continuant]
Intrusive Stop Formation
• SPE approach: insertion
C
C  C
+son -son
+son
-cont
-cont
place
place
C
-son
-cont
place
C
-son
Intrusive Stop Formation
• FG approach:
C
C
supralar.node
sonorant
sonorant
lar. node
manner
place
lar. node
manner
supralar.node
place
Intrusive Stop Formation
• FG approach:
C
C
supralar.node
sonorant
sonorant
lar. node
manner
C
place
lar. node
manner
supralar.node
place
Intrusive Stop Formation
• FG approach:
C
C
supralar.node
sonorant
sonorant
lar. node
manner
C
place
lar. node
manner
probleem: insertie
supralar.node
place
Intrusive Stop Formation
• FG approach:
C
C
supralar.node
sonorant
lar. node
manner
place
C
sonorant
lar. node
manner
supralar.node
place
Coleman & Local: processes involve rearrangement
of material rather than insertion
Feature Geometry Padgett
[+son]
[laryngeal]
[place]
[vce] [spg] [cg] [cor] [dors] [lab]
[-cont][-cont] [-cont]
[+nas]
Intrusive Stop Formation
[+nas]
/n/
/s/
[+son]
[-son]
[cor]
[-contin]
[cor]
[-nas]
[+contin]
Intrusive Stop Formation
[+nas]
/n/
/s/
[+son]
[-son]
[cor]
[-contin]
[cor]
[-nas]
[+contin]
Intrusive Stop Formation
[+nas]
/n/
/s/
[+son]
[-son]
[cor]
[cor]
[-contin]
sen[t]se
[-nas]
[+contin]
affricaat
Intrusive Stop Formation
[+lat]
/l/
/s/
[+son]
[-son]
[cor]
[-contin]
[cor]
[-nas]
[+contin]
Intrusive Stop Formation
[+lat]
/l/
/s/
[+son]
[-son]
[cor]
[-contin]
[cor]
[-nas]
[+contin]
Intrusive Stop Formation
[+lat]
/l/
/s/
[+son]
[-son]
[cor]
[cor]
[-contin]
fal[t]se
[-nas]
[+contin]
affricaat
Intrusive Stop Formation
[+nas]
/m/
/t/
[+son]
[-son]
[lab]
[-contin]
[cor]
[-contin]
[-nas]
Intrusive Stop Formation
[+nas]
/m/
/t/
[+son]
[-son]
[lab]
[-contin]
[cor]
[-contin]
[-nas]
Intrusive Stop Formation
[+nas]
/m/
/t/
[+son]
[-son]
[lab]
[-contin]
dream[p]t
[cor]
[-nas]
[-contin]
stop met dubbele plaatskenmerken
Intrusive Stop Formation
[+nas]
/m/
/s/
[+son]
[-son]
[lab]
[-contin]
[cor]
[-nas]
[+contin]
Intrusive Stop Formation
[+nas]
/m/
/s/
[+son]
[-son]
[lab]
[-contin]
[cor]
[-nas]
[+contin]
Intrusive Stop Formation
[+nas]
/m/
/s/
[+son]
[-son]
[lab]
[cor]
[-contin]
Thom[p]son
[-nas]
[+contin]
obstruent met dubbele plaatskenmerken
Feature Geometry Padgett
[+son]
[laryngeal]
[place]
[vce] [spg] [cg] [cor] [dors] [lab]
[-cont][-cont] [-cont]
[+nas]
Feature Geometry Padgett
nadelen:
• elk plaatsfeature heeft [contin] als
dependent
• vgl. criterium C.
• beknoptheid?
Feature Geometry Padgett
nadelen:
• elk plaatsfeature heeft [contin] als
dependent
• vgl. criterium C.
• beknoptheid?
• [lat] juist vaak afhankelijk van [cor]
• argument: alle [lat] zijn [cor]
• vgl. Model McCarthy
Feature Geometry Padgett
nadelen:
• elk plaatsfeature heeft [contin] als
dependent
• vgl. criterium C.
• beknoptheid?
• [lat] juist vaak afhankelijk van [cor]
• argument: alle [lat] zijn [cor]
• vgl. Model McCarthy
• analyse kan alleen als /l/ [-continuant] is
Problematische beregelingen
w.b. indeling natuurlijke
klassen
3. Frisian nasalisation
Nasalisatie in het Fries
nasalisatie:
geen nasalisatie:
ynjean
ynswart
oanstean
ynfalle
ynwenje
oanroppe
oanfleane
ynlizze
ynpakke
yngean
oannimme
oantrekke
oankomme
Problematische beregelingen
w.b. indeling natuurlijke
klassen
4. S-palatalisatie in het
Sanskrit
/s/  [] / {r,u,k,i}
Sonoriteitshierarchie
dim.
insertie
vocalen
j
w
r
l
m
n
fricatieven
stops
flapping
nasalisatie
ISF
flapping
nasalisatie
Conclusie
• Het lijkt erop dat per proces een andere
indeling van features noodzakelijk is
• Als je bij een proces een bepaalde
indeling van de features veronderstelt,
ga dan na of dezelfde indeling ook
opgaat voor een ander proces