Transcript Voorstel van wet `Goed onderwijs, goed bestuur`

Wet “goed onderwijs goed bestuur”
• Extra informele ledenvergadering Vereniging Christelijk
voortgezet Onderwijs Zutphen e.o.
• Inleiding en Consequenties voor de VCVO Z en het BC
• 13 maart 2012
Wet “goed onderwijs goed bestuur”
• Programma:
• 20.30 uur
Opening door voorzitter
• 20.35 uur
Algemene inleiding : Aanpassing aan bestuurlijke
ontwikkelingen, drs. J. van Elderen, van
Beekveld &
Terpstra
• 20.50 uur Consequenties en keuzes voor de VCVO Z ,
dr. J.D.E. van Suijlen
21.15 uur
• 22.15 uur
Vragen en discussie
Afsluiting met hapje en drankje
Als we willen dat de dingen
blijven zoals ze zijn, dan zullen
de dingen moeten veranderen
Guiseppe di Lampedusa, 1896-1957, Italiaans schrijver
Wet “goed onderwijs goed bestuur”
•
Jos van Elderen
senior adviseur
Beekveld en Terpstra organisatieadviesbureau
•
Specialisaties: advisering, projectleiding en het verzorgen van
workshops, in het bijzonder op het gebied van governance (inrichting
van bestuur en organisatie, toezicht en verantwoording, bestuurlijke
samenwerkingsvormen en fusies e.d.), (onderwijs-)juridische
aangelegenheden en internationaal onderwijs. Ervaring in primair en
voortgezet onderwijs en kinderopvang.
Wet “goed onderwijs goed bestuur”
• “…in verband met de invoering van
bekostigingsvoorschriften voor minimumleerresultaten,
alsmede een aanvulling van de interventiemogelijkheden
in het kader van overheidstoezicht, en de verbetering van
intern toezicht”
• Ingangsdatum 1 augustus 2010
• Overgangstermijn tot 1 augustus 2011
Wet “goed onderwijs goed bestuur”
Voorwaarden:
•
•
•
De functies van intern toezicht en bestuur moeten
gescheiden zijn
Het intern toezicht moet deugdelijk zijn en onafhankelijk
van het bestuur functioneren
Leden van het intern toezicht worden benoemd op basis
van vooraf gemaakte profielen en competenties
Functionele of organieke scheiding
• Functionele scheiding:
-
-
Feitelijke scheiding binnen één orgaan: bestuur van de rechtspersoon
voorbeeld: bestuur kent algemeen bestuur en dagelijks bestuur
Dagelijks bestuur bestuurt (directeur-bestuurder) en algemeen bestuur
is toezichthouder
Statutair te regelen taken- en bevoegdhedenverdeling
• Organieke scheiding:
-Twee organen: bestuur van de rechtspersoon en de toezichthouder
-Raad van toezicht en college van bestuur statutair geregeld
-Gangbare bestuursmodel in non-profitorganisaties, waaronder
onderwijssectoren
-Groeiende populariteit in voortgezet onderwijs en primair onderwijs
3 basismodellen
• Instructiemodel: bestuur, directie, mandaat of delegatie
• One tier model: binnen het bestuur zijn uitvoerende en
toezichthoudende bestuurders
• Two tier model: twee organen: college van bestuur en
raad van toezicht
• Beter:
• Bestuur – directie model (huidig) , vrijwilligersbestuur
• Raad van Toezicht model
• Raad van Beheer model
IJkpunten van toezicht, inleiding
•
De toezichthouder oordeelt vanuit een expliciete set van
criteria over de prestaties en opbrengsten van de
organisatie. Dit toetsingskader voorziet er in dat de
toezichthouder vanuit zijn statutaire verantwoordelijkheid
er op kan toezien dat:
•
De doelstellingen worden behaald die wettelijk en
maatschappelijk van de school mogen worden verwacht.
De algemen gang van zaken , het opereren van de
organisatie in zijn algemeenheid geschiedt op een te
verantwoorden wijze.
•
IJkpunten van toezicht, criteria
•
Doelstellingen zijn uitspraken over de bestaansreden van
de organisatie:
•
•
•
•
Welk resultaat of resultaten
Moeten bij welke ontvanger worden bereikt
Om de kosten te rechtvaardigen
En wat heeft daarbinnen prioriteit?
IJkpunten van toezicht, beleidsterreinen
Onderwijs en zorg
•
•
•
•
•
•
•
Instroom
Doorstroom
Uitstroom
Onderwijsontwikkeling
Onderwijstijd
Basiszorg
profilering
IJkpunten van toezicht
Financien en Beheer
•
•
•
•
•
•
Kwaliteitszorg (wo klanttevredenheid)
Huisvesting
Onderhoud (meerjarenplanning)
Weerstandsvermogen
Schoolkosten
Afhandeling van klachten
IJkpunten van toezicht,
personeel en organisatie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Identiteit
Personeel
Zieteverzuim
Bevoegdheid en bekwaamheid
Loopbaanontwikkeling en promotie
Mobiliteit
Inductie
Opleiden in de school
ARBO
Locale en regionale samenwerking
Als we willen dat de dingen
blijven zoals ze zijn, dan zullen
de dingen moeten veranderen
Guiseppe di Lampedusa, 1896-1957, Italiaans schrijver
Statuten VCVO Z
Wet goed onderwijs goed bestuur
maakt wijziging statuten
noodzakelijk !
Statuten VCVO Z
•
Stammen uit de 20er jaren van de vorige eeuw
•
Laatste wijziging 1983
•
Noodzaak tot aanpassing : scheiden bestuur en toezicht
•
Meer dan alleen bestuurlijk strikt noodzakelijk
Statuten VCVO Z
•
Aanpassing bestuurlijk noodzakelijk: artikel 8:
•
Statuten: spreken slechts van een algemeen bestuur,
geen scheiding van bestuur en toezicht!
•
Leden moeten in meerderheid behoren tot de Hervormde
Kerk of een der Gereformeerde Kerken in Nederland
behoren en in meerderheid ouders zijn
•
Leden moeten verklaren artikel 3 (volgt) te aanvaarden
als grondslag voor zijn of haar handelen
Statuten VCVO Z
•
Artikel 3: De grondslag voor de Vereniging voor het
geven van onderwijs is de erkenning van de Bijbel als het
onfeilbaar woord van God en van Jezus Christus als de
eniggeboren Zoon van God en de enige algenoegzame
zaligmaker
•
Christelijke identiteit belangrijk, staat buiten discussie
maar wel op een moderne leest geschoeid
•
Aanpassing bestuurlijk wenselijk !
Vereniging of Stichting?
Vereniging
Stichting
Ledenvergadering is hoogste orgaan;
trage besluitvorming
Bestuur is hoogste orgaan; grotere
slagvaardigheid
Standpunt ledenvergadering is niet
noodzakelijk representatief bij lage
opkomst
Medezeggenschapsraad is een
gekozen (en daarmee representatief)
inspraakorgaan
Risico verenigingsbeleid bij “waan van de
dag”
Grotere beleidscontinuïteit
Toezicht formeel bij ledenvergadering,
feitelijk bij (toeziend) bestuur
Bestuursstructuur duidelijk verankerd
Vereniging of Stichting?
Vereniging
Stichting
Benoeming bestuursleden door de leden,
merendeel ouders, niet noodzakelijkerwijs
beste kwaliteit
Open werving en selectie op basis van
competenties
Binding met achterban statutair
Geregeld
Binding met achterban afhankelijk van
bestuursbeleid
Achterban van leden is niet noodzakelijk
het relevante forum
Bestuur (AB+DB) kan sturen op kring
van belanghebbenden, Good Governance
Vereniging of Stichting?
Vereniging
Stichting
Benoeming bestuursleden door de leden,
merendeel ouders, niet noodzakelijkerwijs
beste kwaliteit
Open werving en selectie op basis van
competenties
Binding met achterban statutair
Geregeld
Binding met achterban afhankelijk van
bestuursbeleid
Achterban van leden is niet noodzakelijk
het relevante forum
Bestuur (AB+DB) kan sturen op kring
van belanghebbenden, Good Governance
Omzetting Vereniging in Stichting
Omzetting
• Een vereniging kan zich omzetten in een stichting (artikel
2:18 van het Burgerlijk Wetboek).
Door omzetting blijft de rechtspersoon (thans een
vereniging, straks een stichting) bestaan. Er ontstaat dus
niet een nieuwe rechtspersoon. Er is geen sprake van
een rechtsovergang. Zo behoeven er bijvoorbeeld geen
nieuwe arbeidscontracten te worden afgesloten of
vermogensbestanddelen te worden overgedragen.
Omzetting Vereniging in Stichting
•
•
Voor een omzetting is vereist:
1.een besluit genomen door algemene ledenvergadering. Dit besluit
dient te worden genomen met inachtneming van de (statutaire)
vereisten voor een statutenwijziging en genomen met de stemmen
van tenminste 2/3 van de uitgebrachte stemmen;
•
•
2.een notariële akte van omzetting die ook de nieuwe statuten bevat;
3.machtiging van de rechtbank (dit blijkt meestal slechts een
formaliteit);
•
4.inschrijving van de nieuwe statuten bij de kamer van koophandel;
•
5.eventuele inschrijving naamswijziging bij andere registers,
bijvoorbeeld het kadaster.
•
De ALV heeft een besluitvormende of goedkeurende bevoegdheid in de
volgende actuele kwesties:
- wijziging van de statuten (2/3 meerderheid aanwezige leden)
- vaststelling/wijziging van het huishoudelijk reglement
- ontbinding van de vereniging (4/5 meerderheid aanwezige leden)
en voorts:
- herziening van een besluit tot opzegging/ontzetting van een lid
- vaststelling van de contributie
- benoeming, schorsing en ontslag van bestuursleden
- verlenen van goedkeuring aan kopen of vervreemden van onroerend goed
- verlenen van goedkeuring aan borgstelling
- verlenen van goedkeuring aan het jaarverslag en de jaarrekening
Niet uitdrukkelijk geregeld zijn bijvoorbeeld de volgende besluiten:
- overdracht van de onder de vereniging ressorterende school
- omzetting van de vereniging in een stichting
- juridische fusie van de vereniging met een andere vereniging
Echter, ook deze besluiten lijken tot de competentie van de algemene
vergadering (en dus niet rechtsgeldig alleen door het bestuur kunnen worden
genomen
Omzetting Vereniging in Stichting
•
•
Voor een omzetting is vereist:
1.een besluit genomen door algemene ledenvergadering. Dit besluit
dient te worden genomen met inachtneming van de (statutaire)
vereisten voor een statutenwijziging en genomen met de stemmen
van tenminste 2/3 van de uitgebrachte stemmen;
•
•
2.een notariële akte van omzetting die ook de nieuwe statuten bevat;
3.machtiging van de rechtbank (dit blijkt meestal slechts een
formaliteit);
•
4.inschrijving van de nieuwe statuten bij de kamer van koophandel;
•
5.eventuele inschrijving naamswijziging bij andere registers,
bijvoorbeeld het kadaster.
•
Omzetting Vereniging in Stichting
•
Rol MR bij besluit tot omzetting
•
De interne organisatie van het bevoegd gezag is geen
medezeggenschapsaangelegenheid, op grond van vaste
jurisprudentie van de Landelijke geschillencommissie. Dat
neemt niet weg dat het de MR vrijstaat over dit onderwerp een
advies uit te brengen.
Het bestuur is op grond van artikel 8, eerste lid Wet
medezeggenschap op scholen (Wms) verplicht om de MR, al
dan niet gevraagd, tijdig alle inlichtingen te verstrekken die de
MR voor de vervulling van zijn taak nodig heeft. De MR kan het
bevoegd gezag schriftelijk vragen welke afwegingen er aan het
voornemen ten grondslag liggen, inclusief een afweging van de
voor- en nadelen van beide rechtsvormen.
•
De MR heeft op basis van de WMS een formeel
adviesrecht ten aanzien van de volgende elementen
van op te stellen huishoudelijk reglement:
- de profielschets voor de AB-leden
- de benoemingsprocedure voor de rector-bestuurder
- de bevoegdheidsregeling voor de rector-bestuurder
( het 'managementstatuut')
- de klokkenluidersregeling
De rest geldt voor de MR formeel als 'informatie', maar
MR wordt uitgenodigd eventuele opmerkingen over
andere ter kennis van het bestuur te brengen.
Concept Plan van Aanpak BC 15 november 11
• Bestuur kiest bestuursmodel 15 november 2011
Keuze voor zowel beheer-model (one tier) als toezichtmodel (two tier) noopt tot aanpassing statuten. De
belangrijkste verschillenzijn de organieke scheiding van
bestuur en toezicht (bij two tier) en daarmee de allocatie van
de bestuursaansprakelijkheid, alsmede de bij two tier
grotere afstand (zowel formeel als materieel) van
toezichthouders tot het besturen.
• De keuze moet met gezag kunnen worden verdedigd t.o.v.
handhaving van de status quo (vrijwilligersbestuur met
mandatering van de bestuurlijke verantwoordelijkheid)
i.v.m. een gewijzigde relatie met (= status van) de vereniging.
PVA BC vervolg 15 november 2011
Bestuur spreekt zich uit over:
• 1. Handhaven van de vereniging (en statutenwijziging;,
• 2. Omzetten van de vereniging in een stichting of
• 3. Stichting oprichten en school overdragen; vereniging krijgt
rol in de horizontale verantwoording (klankbordfunctie)
• In geval van 2 of 3: Bestuur stemt in met heroverweging
grondslag ten aanzien van personeelsbeleid.
• In dat laatste geval dienen de statuten van de vereniging ook
gewijzigd te worden, namelijk in de richting van een
‘vereniging vrienden van’.
PvA BC november / december 2011
PvA BC januari 2012
• Bestuur voltooit stukken. Naast ijkpunten voor toezicht zijn
dat: profiel + wervingsprocedure toezichthouders,
huishoudelijk reglement toezichthouder, integriteitscode,
klokkenluidersregeling en (aanpassing van) directiestatuut.
• Bestuur bespreekt met MR de nieuwe bestuursvorm plus
rechtspersoon.
• Extern en advies door Jos van Elderen, Check fusietoets:
inbegrepen.
• Januari’12 Bestuurlijke amendering/accordering van
conceptstatuten.
PvA BC Maart 2012
• Briefing van de vereniging over de
gemaakte keuzes.
PvA BC Maart – mei 2012
• Voorbereiden besluitvorming vereniging en
medezeggenschap.
• Indien vereist: inzending fusie-effectrapportage aan Ministerie
OCW.
• Regelen van alles dat komt kijken bij een nieuwe
rechtspersoon (KvK, Brinetc)
• Doen opstellen van notariële acten
• Voorbereiden benoeming leden AB (RVT) nu de termijn van 2
leden van het huidige bestuur afloopt.
PVA BC juni 2012
• Besluitvormende algemene
ledenvergadering
• Voordracht leden nieuw AB