Transcript การถ่ายทอดพลังงาน

การถ่ายทอดพลังงานใน
่ ชวี ต
สิงมี
ิ
่ ชวี ต
สิงมี
ิ ใน
ระบบนิ
เวศ
แบ่งตาม
หน้าที่ ได้
๓ กลุ่ม
ผู ผ
้ ลิต
(produc
er)
ผู บ
้ ริโภค
(consu
mer)
ผู ย
้ ่อย
สลาย
(decom
poser)
ผู บ
้ ริโภค
มีหลาย
ประเภท
่ ชวี ต
สัตว ์กิน สัตว ์กิน สัตว ์กิน สิงมี
ิ กินซาก
้
เนื อ
พืช
พืชและ อินทรีย ์(detritivore
(herbiv (carnivor สัตว ์
หรือ scavenger)
e) (Omnivo
ore)
re)
แหล่งพลังงานแรก
คือ
ของระบบนิ
เวศ
พลังงานแสงจาก
ดวงอาทิตย ์
่ ชวี ต
่
สิงมี
ิ ทีสามารถสร
้างอาหารเอง
ได ้(autotroph)
่
เปลีย
น
พลังงานแสง เป็ นพลังงานเคมี
ในอาหาร
่ ชวี ต
่
เรียก “สิงมี
ิ ทีสามารถสร
้างอาหารเองได ้” ว่า
“ผูผ
้ ลิต”
ผู บ
้ ริโภค ได้ร ับการถ่ายทอดพลังงาน
จากผู ผ
้ ลิตโดยการกิน
ผู ผ
้ ลิ
ต
สัตว ์กิน
พืช
ผู บ
้ ริโภค
่
ลาดับที๑
สัตว ์กิน
้
เนื อ
ผู บ
้ ริโภค
่
ลาดบ
ั ที๒
สัตว ์กิน
้
เนื อ
ผู บ
้ ริโภค
่
ลาดับที๓
การกินกันเป็ นทอด ๆ เรียกความสัมพันธ ์
้ า “ห่วงโซ่อาหาร”
นี ว่
ห่วงโซ่อาหาร
สายใยอาหาร
(food
web)
่
ในธรรมชาติสงมี
ิ ชวี ต
ิ มักจะกินอาหาร
หลายชนิ ด
โซ่อาหารในธรรมชาติ มีหลายสายมา
โยงใยกั
น
เรียกว่
า
สายใยอาหาร
(food web)
สายใยอาหาร
ตัวอย่างสายใยอาหารของระบบ
นิ เวศบนบก
ตัวอย่างสายใยอาหารของระบบ
นิ เวศในทะเล
โซ่อาหารดีไทรทัสและสายใย
อาหารดีไทรทัส
(detritus food chain and
detritus food web)
หรือ
โซ่อาหารแซโพรไฟติกและสายใย
อาหารแซโพรไฟติ
ก
่ มต้
่ น
คือ โซ่อาหารและสายใยอาหารทีเริ
(saprophytic
chain and
จากผู ย
้ food
่อยสลาย
saprophytic food web)
detritus food chain or
saprophytic food chain
คาถามหน้า ๔๒
 การถ่ายทอดพลังงานในโซ่อาหาร หรือ
สายใยอาหารมีความสาคัญอย่างไร
การถ่ายทอดพลังงานในโซ่อาหาร หรือสายใย
อาหาร พลังงานจะผ่านจากผู ้ผลิตไปตาม
้
ผูบ้ ริโภคลาดับต่าง ๆ ในแต่ละขันของห่
วงโซ่
้
อาหารหรือสายใยอาหาร เรียกว่า ลาดับขัน
่
การกิน(trophic level) ซึงจะท
าให ้เกิดการ
้ อหรื
่
นาธาตุอาหารไปใช ้ในการสร ้างเนื อเยื
อ
สังเคราะห ์สารในการทากิจกรรมต่าง ๆ ของ
ร่างกาย ทาให ้เกิดความสมดุลในระบบนิ เวศ
คาถามหน้า ๔๒
 นักเรียนคิดว่า ถ ้ามีสารพิษปนเปื ้อนอยู่ใน
้ กถ่ายทอดไปสูผ
ผูผ้ ลิต สารพิษนี จะถู
่ ู ้บริโภคได ้
หรือไม่ อย่างไร
ตอบ สารพิษสามรถถ่ายทอดไปผูบ้ ริโภคได ้
เรียกว่า การสะสมสารพิษในโซ่อาหาร
(biomagnification)
พีระมิดทาง
นิ เวศวิทยา
(ecological
้
การถ่ายทอดพลั
ง
งานแต่
ล
ะล
าดั
บ
ขั
น
pyramid)
สามารถนาไปเขียนเป็ นพีระมิดได ้
เรียกว่า “พีระมิดนิ เวศ”
พีระมิดทาง
นิ เวศวิทยา
(ecological
จาแนกได้ ๓
แบบ
pyramid)
พีระมิดจานวน
(pyramid of
number)
พีระมิดมวล
ชีวภาพ
(pyramid of
biomass)
พีระมิด
พลังงาน
(pyramid of
energy)
พีระมิดจานวน
(pyramid of
number)
เป็ นการสร ้างโดยใช้สด
ั ส่วนของ
จานวนผู ผ
้ ลิตและผู บ
้ ริโภคลาดับต่าง ๆ
มาเขียนเป็ นรู ปพีระมิด
พีระมิดมวลชีวภาพ(pyramid
of biomass)
้ อของ
่
ใช้มวลชีวภาพหรือเนื อเยื
่ ชวี ต
้
สิงมี
ิ ทังหมดในรู
ปของน้ าหนักแห้ง
ในการสร ้างพีระมิด
พีระมิดพลังงาน
(pyramid of energy)
เป็ นการสร ้างโดยใช้พลังงานใน
่ ชวี ต
้
สิงมี
ิ แต่ละลาดับขันมาขี
ยนในรู ป
ของพีระมิด
พีระมิด
พลังงาน
(pyramid of
หลักการ
ของลินด ์
แมน
กฎสิบ
เปอร ์เซ็นต ์
(Law of ten
่ ้ร ับจากผู ้ผลิตทุก
พลั
ง
งานที
ได
percent)
่
ๆ ๑๐๐ ส่วน มี ๑๐ ส่วน ที
ผูบ้ ริโภคนาไปใช ้ได ้
พลังงานในผูบริ
้ โภคแต่ละ
ลาดับทุก ๆ ๑๐๐ ส่วน จะถูก
นาไปใช ้ได ้ ๑๐ ส่วน
คาถามหน้า ๔๕
 จากภาพพลังงานอีก ๙๐ ส่วน ในแต่
้
ละลาดับขันของ
ผูบ้ ริโภคสูญหายไปไหน
่ ญไป ๙๐ ส่วน คือ
พลังงานทีสู
่ นไม่ได ้ หรือ กินได ้ย่อยไม่ได ้เป็ น
 ส่วนทีกิ
กากอาหาร
 สูญเสียออกมาในรูปของพลังงานความ
ร ้อน
้
19. ภาพปิ รามิดนี แสดงถึ
งจานวนของ
่ ชวี ต
สิงมี
ิ ในโซ่อาหารใด
่
1. หญ้า → กระต่าย → งู → เหยียว
๊
2. หญ้า → ตักแตน
→ แมงมุม → กบ
้ → ด้วงเต่าลาย → นก
3. ต้นไม้ → เพลีย
4. ต้นไม้ → หนอนผีเสือ้ → แตนเบียน → ผู ้
ย่อยสลายอินทรียสาร
11. จากสายใยอาหานข้างล่างนี ้ ข. และ
่ ชวี ต
ง. เป็ นสิงมี
ิ ในกลุ
ข ่มใดตามลาดับ
แสง
ก
ค
ง
1. ผู ผ
้ ลิต และ ผู บ
้ ริโภคสัตว ์
้ ชและสัตว ์ และ ผู ้
2. ผู บ
้ ริโภคทังพื
ย่อยสลายสารอินทรีย ์
3. ผู บ
้ ริโภคพืช และ ผู บ
้ ริโภคสัตว ์
้ ชและสัตว ์ และ
4. ผู บ
้ ริโภคทังพื
11. จากสายใยอาหารข้างล่างนี ้ ค. และ
่ ชวี ต
ง. เป็ นสิงมี
ิ ในกลุ
ข ่มใดตามลาดับ
แสง
ก
ค
ง
1. ผู ผ
้ ลิต และ ผู บ
้ ริโภค
้ ชและสัตว ์ และ ผู ้
2. ผู บ
้ ริโภคทังพื
ย่อยสลายอินทรียสาร
3. ผู บ
้ ริโภคพืช และ ผู บ
้ ริโภคสัตว ์
้ ชและสัตว ์ และ
4. ผู บ
้ ริโภคทังพื
่
้ อของสิ
่
่ ชวี ต
่
1. เมือเนื
ัยอยู ่ใน
อเยื
งมี
ิ ทีอาศ
่
สระน้ าทัวไปมาตรวจหาปริ
มาณสารกาจัด
่
้ อนอยู ่ในน้ า พบว่ามี
แมงชนิ ดหนึ่ งทีปนเปื
้ งทีสุ
่ ดในปลาช่อน
การสะสมของสารนี สู
1. ผู บ
้ ริโภคพืชลาดับแรกของโซ่
เสมอ แสดงว่าปลาช่อนเป็ น
อาหาร
้ ตว ์และพืช
2. ผู บ
้ ริโภคทังสั
3. ผู บ
้ ริโภคสัตว ์ลาดับแรกของโซ่
อาหาร
4. ผู บ
้ ริโภคลาดับสุดท้ายของโซ่
อาหาร
5. พลังงานอีก ๙๐ % ใน
้
แต่ละลาดับขันของการ
ถ่ายทอดสู ญหายไปไหน
สายใยอาหารดี
ไทรทัส
หรือ
สายใยอาหารแซ
โพรไฟติก
พีระมิด
พลังงาน
(pyramid of
energy)
5. พลังงานอีก ๙๐ % ในแต่ละ
้
ลาดับขันของการถ่
ายทอดสู ญ
หายไปไหน
่ นไม่ได ้ หรือ กินได ้ย่อยไม่ได ้
 ส่วนทีกิ
เป็ นกากอาหาร
 สูญเสียออกมาในรูปของพลังงานความ
ร ้อน