Transcript ppt

แนวทางการส่ งเสริมมันสาปะหลังไทยสู่ AEC
1
สถานการณ์การผลิต
มันสาปะหลังของโลก
พื้นที่ปลูก ร้อยละ 65 แอฟริกา 20 เอเชีย 15 ลาตินอเมริกา
ผลผลิต ร้อยละ 55 แอฟริกา 35 เอเชีย 13 ลาติน
อเมริกา
ผลผลิตเฉลี่ย แอฟริกา 1.7 เอเชีย 3.2 ลาตินอเมริกา 2.0
(ตัน/ไร่)
2
ความต้ องการใช้
- ความต้ องการใช้ มันสาปะหลังของประเทศ
ผู้ผลิต ทั้งในทวีปแอฟริกา เอเชีย และละตินอเมริกา
ใช้ บริโภคภายในประเทศเป็ นหลัก ประมาณร้ อยละ
90 ของผลผลิตทั้งหมด โดยอยู่ในรู ปหัวมันสดและ
ในรู ปผลิตภัณฑ์
- ประเทศไทยที่มีการใช้ ในประเทศร้ อยละ 2025 ของปริมาณผลผลิตที่ผลิตได้
3
ปี 2556 ความต้ องการใช้ มันสาปะหลังเพิม่ ขึน้ จากปี ที่ผ่านมา
• เพือ่ เป็ นอาหารและพลังงาน โดยความต้ องการใช้
มันสาปะหลังสาหรับอุตสาหกรรมเอทานอลในทวีปเอเชีย
ทาให้ ความต้ องการใช้ มันสาปะหลังของโลกขยายตัว
เพิม่ ขึน้ โดยจีน และเวียดนาม
• ในกลุ่มประเทศแอฟริกาและละตินอเมริกา มีมาตรการ
ส่ งเสริมให้ ใช้ แป้งมันสาปะหลังทดแทนธัญพืชนาเข้ า โดย
บราซิล มีมาตรการให้ ผสมแป้งมันสาปะหลังร้ อยละ 10
ในแป้งสาลี ทาให้ การบริโภคแป้งมันสาปะหลังสู งขึน้
4
การส่ งออก
ปี 2550-2554 ปริมาณและมูลค่ าการส่ งออก
ผลิตภัณฑ์ มันสาปะหลังของโลก (มันเส้ น มัน
อัดเม็ด และแป้งมันสาปะหลัง) ขยายตัวเพิม่ ขึน้ ร้ อย
ละ 5.69 และร้ อยละ 25.71 ต่ อปี ตามลาดับ
ประเทศผู้ส่งออกรายใหญ่ คือ ไทย มีส่วนแบ่ ง
การตลาดร้ อยละ 60.72 รองลงมาได้ แก่ เวียดนาม
และอินโดนีเซีย มีส่วนแบ่ งการตลาดประมาณร้ อย
ละ 30.91 และ ร้ อยละ 2.55 ตามลาดับ
5
ปริมาณและมูลค่ าส่ งออกผลิตภัณฑ์ มนั สาปะหลังของโลก ปี 2550-2554
ปริมาณ : ล้ านตัน มูลค่ า : ล้านดอลลาร์ สหรัฐ
2552
2553
2554
%
ประเทศ
ปริมาณ
มูลคา่
ปริมาณ
มูลคา่
ปริมาณ
มูลคา่
ปริมาณ
มูลคา่
ไทย
6.16
3.30
0.18
0.08
0.02
0.04
1,088
574
30
48
24
40
6.01
1.70
0.17
0.09
0.01
0.11
1,605
564
45
51
16
33
5.62
2.68
0.20
0.09
0.02
0.14
1,886
960
79
64
26
91
64
30.1
2.29
1.03
0.23
1.60
60.1
30.1
2.54
2.06
0.84
2.93
9.78
1,804
8.10
2,314
8.74
3,106
เวียดนาม
อินโดนีเซีย
คอสตาริกา
เนเธอรแลนด
์
์
อืน
่ ๆ
โลก
6
พืน
้ ทีป
่ ลูก(ลานไร
)่ ผลผลิตรวม (ลานตั
น) และผ
้
้
พืน
้ ทีป
่ ลูก (ลานไร
)่
้
ผลผลิตรวม (ลานตั
น)
้
ผลผลิตเฉลีย
่
2533
2543
2555
2533
2543
2555
2533
2543
2555
โลก
95
106
123
152
175
252
1.6
1.7
2.0
แอฟริกา
54
69
82
70
95
140
1.3
1.4
1.7
ลาตินอเมริกา
17
16
17
32
31
34
1.8
1.9
2.0
เอเซีย
20.9
20.9
26.6
49
49
88
2.3
2.2
3.2
จีน
1.4
1.5
1.7
3
4
5
2.2
2.6
2.6
อินเดีย
1.6
1.4
1.4
5
6
8
3.3
4.3
5.8
18
18
23.5
41
39
75
2.3
2.2
3.2
อาเซียน
7
พืน
้ ทีป
่ ลูก(ลานไร
)่ ผลผลิตรวม (ลานตั
น) และผ
้
้
พืน
้ ทีป
่ ลูก (ลานไร
)่
้
ผลผลิตรวม (ลานตั
น)
้
ผลผลิตเฉลีย
่
2533
2543
2555
2533
2543
2555
2533
2543
2555
18
18
23.5
41
39
75
2.3
2.2
3.2
0.07
0.1
2.4
0.06
0.2
8.0
0.8
2.2
3.3
ไทย
7
7
8.5
21
19
30
2.7
3.0
3.6
ลาว
0.03
0.04
0.7
0.06
0.07
2.66
2.0
1.5
3.8
0.03
0.04
0.3
0.05
0.07
0.7
1.5
1.6
2.1
1.3
1.3
1.4
1.9
1.8
2.2
1.3
1.3
1.6
1.6
1.5
3.5
2
2
10
1.3
1.3
2.8
8
8
7
16
16
24
2.0
2.0
3.2
0.4
0.1
0.04
0.10
0.14
0.13
1.6
2.3
2.7
บรูไน
0
0
0
0
0
0
0
0
0
สิ งคโปร
์
์
0
0
0
0
0
0
0
0
0
อาเซียน
กัมพูชา
เมียนมาร ์
ฟิ ลิปปิ นส์
เวียดนาม
อินโดนีเซีย
มาเลเซีย
8
สถานการณของไทย
์
การผลิต
• เกษตรกรผู้ปลูกประมาณ 500,000 ราย
• เป็ นเกษตรกรรายยอย
พท.ปลูกเฉลีย
่ 16
่
ไร/ครั
่ วเรือน
• ผลิตมันสาปะหลังไดมากที
ส
่ ุดในเอเชีย
้
ยกเวนปี
ี่ ระสบปัญหาเพลีย
้ แป้งระบาดทีท
่ า
้ ทป
ให้ผลิตไดน
้ ้ อยกวาอิ
่ นโดนีเซีย
• พท. ปลูกปี ละประมาณ 8 ลานไร
้
่
ผลผลิตประมาณปี ละ 26 – 30 ลานตั
น
้
9
เนื้อทีเ่ ก็บเกีย
่ ว ผลผลิต และผลผลิตตอไร
่
่
ของไทย ปี 2552-2557
รายการ
2552
2553
2554
2555
2556
อัตราเพิม
่
2557*
(รอยละ)
้
เนื้อทีเ่ ก็บเกีย
่ ว (ลานไร
)่
้
ผลผลิต (ลานตั
น)
้
8.29
30.09
3,628
7.41
22.01
2,972
7.10
21.91
3,088
8.51
29.85
3,506
8.14
28.28
3,474
1.02
1.82
0.79
7.98
28.75
3,601
ผลผลิตตอไร
่
่ (กก./ไร)่
10
ปริมาณและมูลค่ าการส่ งออกมันสาปะหลังและผลิตภัณฑ์
ปริมาณ : ล้ านตัน มูลค่ า : ล้านบาท
ปี
มันอัดเม็ด
มันเส้ น
ปริมาณ มูลค่ า ปริมาณ มูลค่ า
2552 0.33 1,482 4.02
2553 0.16
785
4.12
2554 0.04
284
3.69
2555 0.08
577
4.61
2556* 0.07
490
4.72
อัตรา -31.15 -22.29 4.42
เพิม่
(ร้ อย
ละ)
18,964
25,193
29,252
33,239
32,500
แป้งมันสาปะหลัง
รวมผลิตภัณฑ์
แป้งดิบ
แป้งดัดแปร
ปริมาณ มูลค่ า ปริมาณ มูลค่ า ปริมาณ มูลค่ า
1.80
1.74
1.89
2.24
2.20
16,651
24,553
28,238
30,796
31,500
0.70
0.69
0.79
0.85
0.89
12,844
15,609
19,056
18,930
19,800
6.85
6.71
6.41
7.78
7.88
49,941
66,140
76,830
83,542
84,290
14.51 6.76 16.20 7.10 11.17 4.37 13.66
11
ตลาดหลักที่สาคัญของผลิตภัณฑ์ มันสาปะหลัง
ส่ วนใหญ่ อยู่ในทวีปเอเชีย
- มันเส้ น ได้ แก่ จีน
- มันอัดเม็ด ได้ แก่ จีน และญี่ปุ่น
- แป้ งมันสาปะหลังดิบ ได้ แก่ จีน อินโดนีเซีย
ไต้ หวัน มาเลเซีย และญี่ปุ่น
- แป้ งมันสาปะหลังดัดแปร ได้ แก่ ญี่ปุ่น จีน และ
อินโดนีเซีย
12
18
15.27
14.44
16
14.25
13.85
14
12
9.2
10
8.92
7.81 7.92
8
5.86
6
4.89
7.25 6.9
7.09 7.2
6.29
4.51
4
2.53
2.25
2
8.69
10.2810.36
2.11
2.07
1.32
0
(ร้อยละ)
2552
2553
2554
2555
2556*
อัตราเพิม่
ราคาหัวมันสดที่เกษตรกรขายได้1/
ราคาส่ งออกมันอัดเม็ด 2/
ราคาส่ งออกมันเส้น 2/
ราคาส่ งออกแป้ งมันสาปะหลัง 2/
13
เชียงใหม่
เชียงราย
ผลไม้
ยางพารา
ข้าว ออย
้
ข้าวโพด
มันสาปะหลัง
ข้าว ออย
้
ข้าวโพด
มันสาปะหลัง
ข้าว ออย
้
มันสาปะหลัง
แหลงผลิ
ตสิ นค้าเกษตรหลักทีส
่ าคัญตามเขต
่
พืแหล
น
้ ทีงผลิ
่ ต(Zoning)
ของไทย
สิ นค้าเกษตรทีส
่ าคั
ญของประเทศไทย กระจายตัวอยู่
่
หนองคาย
ข้าว ออย
้
ยางพารา
ผลไม้ มัน
ข้าว ง
สาปะหลั
ออย
้
มันสาปะหลัง
ข้าว
ยางพารา
ผลไม้ มัน
สาปะหลัง
ผลไม้
ปาลมน
์ ้ามัน
ระยอง
กุ้ง
ผลไม้
กุง
ปาลมน
์ ้ามัน ้
สุราษฎร ์ ยางพารา
ข้าว
ธานี
ปาลมน
์ ้ามัน
ยางพารา
ตามแหล่ งผลิต
ใน
ส่ วนภู ม ิภ าคของประเทศ ทั้ง นี้ สิ นค้ าเกษตร ซึ่ ง เป็ นส่ วน
ส าคั ญ ใ นก ารขั บ เคลื่ อ นยุ ทธศา สตร ์ การ ส่ งออ กใ ห้ บรร ลุ
สิ นค้าเกษตร
ปริมาณการผลิต
แหลงผลิ
ตสาคัญ
่
เป้าหมายที
ว่ างไว้ ประกอบด
วย
ปี 2554 ้
1. ข้าว
31.47 ลานตั
น
้
อุบลราชธานี นครราชสี มา สุรน
ิ ทร ์
ร้อยเอ็ด บุรรี ม
ั ย ์ สุพรรณบุร ี
นครสวรรค ์ พิษณุ โลก พิจต
ิ ร
กาแพงเพชร
2. มัน
สาปะหลัง
21.91 ลานตั
น
้
นครราชสี มา กาแพงเพชร ชัยภูม ิ
สระแกว
้ ฉะเชิงเทรา
3. อ้อย
95.95 ลานตั
น
้
กาญจนบุร ี นครราชสี มา
นครสวรรค ์ ขอนแกน
่ สุพรรณบุร ี
4. ยางพารา
3.35 ลานตั
น
้
สุราษฎรธานี
สงขลา
์
นครศรีธรรมราช ตรัง ยะลา
5. ไกเนื
่ ้อ
1.37 ลานตั
น
้
(1,018.74
ลานตั
ว)
้
ชลบุร ี ปราจีนบุร ี ฉะเชิงเทรา
นครนายก ระยอง
6. กุ้งทะเล
579,930 ตัน
สุราษฎรธานี
จันทบุร ี ฉะเชิงเทรา
์
นครศรีธรรมราช สงขลา
กุ้ง
ปาลมน
์ ้ามัน
สตูล ยางพารา สงขลา
ข้าว
ยางพารา นราธิวาส
14
ศั กยภาพการแขงขั
่ น (Thailand Competitive
Attractivenes
s
New wave
Opportunity
Srar
• ตลาดโลก
• ตลาดอาเซียน
Trouble
Question mark
Falling star
competitiveness
15
-ตลาดโลก
ศักยภาพการแข่ งขันมันสาปะหลังของประเทศไทย
 ประเทศไทยมีงานวิจย
ั และพัฒนาทีด
่ ี มีการ
นาเทคโนโลยีมาใช้ตัง้ แตปลู
่ ว
่ กจนถึงเก็บเกีย
 มีมาตรฐานการส่งออก พึง่ พาตนเองไดใน
้
การผลิตมันสาปะหลัง
 มีถนนภายในประเทศทีด
่ ี เชือ
่ มตอไปยั
ง
่
ประเทศเพือ
่ นบานได
้
้
 มีการขนส่งทางเรือทีด
่ ี
 นโยบายรัฐในการสนับสนุ นการผลิต
 การยอมรับของตลาดดีกรณีแป้ง ส่วนมัน
เส้นตองปรั
บปรุง
้
16
-ตลาดอาเซียน
ประเทศไทยมีโรงงานแปรรูปทีท
่ น
ั สมัย
และมาตรฐานการส่งออกทีด
่ ี
ในขณะทีต
่ นทุ
่ เทียบ
้ นยังคงสูงอยูเมื
่ อ
กับเวียดนาม
การวิจย
ั และพัฒนาอยางสม
า่ เสมอทัง้
่
ในเรือ
่ งการพัฒนาสายพันธุที
่ ี การ
์ ด
ป้องกันกาจัดศั ตรู และวิทยาการหลัง
การเก็บเกีย
่ ว
17
การใช้เทคโนโลยีของเกษตรกรไทย (ส
• การใช้พันธุดี
์ อันดับ 1
เกษตรศาสตร ์ 50
อันดับ 2 ระยอง 5 อันดับ
3 ระยอง 90
• การใช้ปุ๋ยเคมี อัตราการใช้เฉลีย
่ ไร่
ละ 26.21 กก
• การใช้ปุ๋ยคอก อัตราการใช้เฉลีย
่ ไร่
ละ 33.09 กก
• การใช้ปุ๋ยหมัก อัตราการใช้เฉลีย
่ ไร่
18
วิเคราะห์ SWOT
-
S
มีงานวิจัย
มีเทคโนโลยี
เกษตรกรมีความรู้
มีภมู ิปัญญา
มีพนั ธุ์ดี
O
- ภาคเอกชนให้การสนับสนุน
- นโยบายรัฐ
W
-
ดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่า
ดินดาน
ค่าจ้างแรงงานสูง/หายาก
ต้นทุนต่อผลผลิตสูง
ระบบชลประทานไม่ทั่วถึง
การระบาดของโรคและแมลง
T
- มีพชื แข่งขัน (อ้อย,ข้าวโพดเลีย้ งสัตว์
ยางพารา) ทาให้พน้ ื ทีป่ ลูกลดลง
- ภัยธรรมชาติ
19
แนวทางการพัฒนา (ยกราง)
่
ตนน
้ ้า
1. การลดตนทุ
้ นการผลิตตอหน
่
่ วย
1.1 ส่งเสริมการใช้ปุ๋ยตามคาวิ
่ เคราะห ์
ดิน
1.2 ส่งเสริมการรวมกลุมเกษตรกรเพื
อ
่
่
จัดหาปัจจัย
การผลิต, ถายทอดความรู
,้
่
แรงงาน(ลงแขก)
1.3 ส่งเสริมการเชือ
่ มโยงการใช้ปุ๋ยจาก
วัสดุเหลือใช้(เปลือกมันสาปะหลัง) กับ
20
แนวทางการพัฒนา (ยกราง)
่
2. การเพิม
่ ประสิ ทธิภาพการผลิตมัน
สาปะหลัง
2.1การจัดการดิน
1) ไถระเบิดดินดาน
2) ปรับปรุงบารุงดิน โดยใช้ปุ๋ยพืช
สด ปุ๋ยน้าหมัก,
ปุ๋ยหมัก
2.2 การจัดการน้า เช่น
ระบบน้า
หยด น้าใตดิ
้ น
21
แนวทางการพัฒนา (ยกราง)
่
2. การเพิม
่ ประสิ ทธิภาพการผลิตมัน
สาปะหลัง
2.3 พันธุ ์
1) ผลิตและกระจายพันธุในพื
น
้ ที่
์
2) ส่งเสริมการทาแปลงพันธุไว
้ ้เอง
์ ใช
หรือจาหน่าย
3) คัดเลือกพันธุให
์ ้เหมาะสมกับสภาพ
ดิน และพืน
้ ที่
2.4 การดูแลรักษา
1) พัฒนาศูนยจัดการศั ตรูพช
ื ชุมชน
22
แนวทางการพัฒนา (ยกราง)
่
2) รณรงคการใช
้เทคโนโลยีดานการ
้
์
ผลิต ไดแก
้ ่ การเตรียมดิน การแช่ทอน
่
พันธุ ์ การใช้ระยะปลูกทีเ่ หมาะสม และ
เทคโนโลยีในการเก็บเกีย
่ ว
3) การส่งเสริมการใช้เครือ
่ งจักรกล
ทดแทนแรงงาน ไดแก
้ ่ การปลูก การเก็บ
เกีย
่ ว ใส่ปุ๋ย กาจัดวัชพืช และการใช้
เครือ
่ งมือทีเ่ หมาะสม
2.5 ศึ กษาวิจย
ั การใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่
และภูมป
ิ ญ
ั ญาชาวบานเพือ
่ ใชในการเพิม
่
23
แนวทางการพัฒนา (ยกราง)
่
กลางน้า
3. การเพิม
่ มูลคาผลผลิ
ต
่
3.1การพัฒนากลุมเกษตรกรผลิ
ตมัน
่
สาปะหลังสะอาดคุณภาพดี
1) มีการกาหนดมาตรฐานและบังคับใช้
มาตรฐานในการกาหนดราคาทีเ่ ทาเที
่ ยมกัน
2) กาหนดเป้าหมายหรือความตองการ
้
ในการผลิตมันสาปะหลังเพือ
่ ตอบสนองความ
ตองการของผู
้ หรือตลาด
้
้รับซือ
24
3.2 การพัฒนามันสาปะหลังแบบมีส่วน
รวมแบบครบวงจร
เช่น กาแพงเพชร
่
โมเดล โคราชโมเดล (บูรณาการรวม
่
ระหวางภาครั
ฐเอกชน/ประกอบการ)
่
25
แนวทางการพัฒนา (ยกราง)
่
ปลายน้า
4. การตลาด
4.1Contract Farming (ตลาดขอตกลง
้
ลวงหน
่
้ า)
4.2
การเชือ
่ มโยงเครือขายระหว
างผู
่
่
้ผลิต
และผู้รับซือ
้
1) จัดทาฐานขอมู
ตและ
้ ลดานการผลิ
้
ผู้ประกอบการรับซือ
้
ในพืน
้ ที่
2) รวบรวม และแลกเปลีย
่ นขอมู
้ ลดาน
้
26
4) เพือ
่ สมรรถนะความสามารถในการ
แขงขั
่ นให้กับผู้ประกอบการโดยเตรียม
ความพรอมผู
ประกอบการ
้
้
ผานระบบ
IT
่
- อบรม/ศึ กษาดูงานต้นแบบ
- การประชาสั มพันธ/การสื
่ อสารโดย
์
ขอเสนอแนะอื
น
่ ๆ
้
1) จัดตัง้ กองทุนพัฒนามันสาปะหลัง
27
เนือ้ หาการอบรม เจ้าหน้าทีจ่ งั หวัด/อาเภอ
1.มาตรฐานสินค้าเกษตรสู่ AEC เพิม่ ความแตกต่าง/เหมือน ระว่าง ASEAN GAP+GAP
2.กฎ ระเบียบ ข้อบังคับเกีย่ วกับสินค้าเกษตร (ข้อมูลเพิม่ เติม จากวิทยากรในพืน้ ที,่ รายสินค้าทีม่ ปี ญั หา
รายพืน้ ที)่
3.กองทุน FTA / การเปิ ดเสรีด้านการค้า
4.TCM หลักการ/ทีม่ าของ TCM สรุปว่าแต่ละพืชอยู่ในจุดไหน(จากเอกสาร)
5.แบ่งกลุม่ พืชเพือ่ ร่วมกันวิเคราะห์แนวทางส่งเสริมรายพืช เพือ่ นาสู่การปฏิบตั ใิ นพืน้ ที่
- สถานการณ์การผลิต
ข้อมูลทีว่ ท
ิ ยากรกลุม
- สถานการณ์การผลิตของเพือ่ นบ้านใน ASEAN
่
นาเสนอ
- สถานการณ์พชื ข้อได้เปรียบ/เสียเปรียบ
29
- แนวทางส่งเสริมภาพรวม
- ต้นทุนการผลิต
- แนวโน้มพืน้ ทีป่ ลูก
- ปัญหา
จัดทาแนวทางไปสู่การปฏิบตั ริ ายพืช
ผู้รวมอภิ
ปรายนาขอมู
่
้ ลมา
ประกอบ
อภิปราย + นาเสนอ
ส่งให้จงั หวัดไปประยุกต์ใช้ในพืน้ ที่
30