Transcript + m (еритін зат)

Сабақтың тақырыбы:
Еру. Ерігіштік.
Сабақтың мақсаты:
1) «Еру», «ерігіштік», «концентрация» ұғымдарымен
таныстыру;
2) Судың маңызын еске түсіру;
3) Өткен химиялық формулалардың молярлық массаларын
есептеуді қайталау және қауіпсіздік техникасын еске түсіру;
4) Ерітінді есептерін шығара білу.
Негізгі түсініктер: еру, концентрация, еріткіш,
ерітінділер.
Сабақтың негізгі жоспары:
«Ерітіндінің массалық үлесіне есептер шығару және
әр түрлі пайыздағы ерітінділер дайындау алу».
Су (Н2О) табиғатта ең көп
таралған зат. Сусыз тіршілік жоқ.
Адам өмірінде оттектен кейінгі
екінші орын алатын маңызды
қосылыс.
Суда қатты, сұйық және газдар ериді.
Су – әмбебеп еріткіш. Көптеген
заттарды ерітіп, су ерітіндіге
айналады.
1. Есептің негізгі классификациясы.
2. Деңгейлері:
А - базалық
Б – орта
В – ортадан жоғары
•
•
•
•
3. Есептің негізгі жоспары:
Есеп шартын оқу;
Проблемалық ситуацияларды анализдеу;
Шешу жолын қарастыру. Есеп сызбасын құру.
Және оны табу.
Ерітінділер дегеніміз не?
H₂O
еріткіш
Еріген зат
Ерітінді
m (ерітінді) = m (еріткіш) + m (еритін
зат)
m (еріткіш)= m (ерітінді) – m (еритін
зат)
Ерітінділер – еріткіш пен еріген зат
бөлшектерінен тұратын біртекті жүйе.
• Заттардың барлығы дерлік суда жақсы ери
бермейді. Көріп жүргеніміздей, заттардың
ерігіштігі шексіз емес.
• - берілген температурада одан әрі зат
ерімейтін ерітінді «қаныққан»
• - ал одан әрі зат ери алатын ерітінді
«қанықпаған»
Бір зат екіншісінен салыстырғанда
қаншалықты еритінін көрсету үшін
«ерігіштік» деген ұғым қолданылады.
Заттардың ерігіштігі әр түрлі:
кейбіреулері суда жақсы ериді, енді
бірінің болмашы ғана ерігіштігі бар.
Ондай заттар ерімейтін заттарға
жатқызылады.
9%-тік ерітінді нені көрсетеді?
Мысалы: 100г ерітіндіде 9г еритін
зат және 91мл су бар.
Ал, 500г ерітіндіде?
100г ерітінді- 9г еритін зат және 91мл Н₂О
500г ерітінді- x г еритін зат және y г Н₂О
Х= 9·500:100;
X= 45г еритін зат
m(Н₂О)= 500-45=455мл
Жақсы
еритіндер
Аз еритіндер
Ерімейтіндер
Химияда суда еріген зат пен еріткіштің
арасындағы сандық қатынасты анықтау
үшін ерітіндінің концентрациясы
деген ұғым енгізілген.
• Ерітіндінің
концентрациясы
еріген
зат
шамасының
жалпы
ерітінді
шамасына
қатынысымен анықталады.
• Ерітіндінің
концентрациясын
әр
түрлі
тәсілдермен көрсетуге болады. Мысалы;:
проценттік, молярлық, т.б.
• Ең
қарапайым
әдіс
проценттік
концентрацияны қарастырсақ.
Күнделікті өмірде және іс жүзінде
ерітіндінің концентрациясы процентпен
өрнектеледі.
• Ерітіндідегі заттың массасы массалық
үлеспен (ω омега) өрнектеледі.
• Яғни, массалық үлесі белгілі ерітінді
даярлау үшін:
ω = m (еріген зат)/ m (ерітінді) • 100%
800г ерітіндіде 40г ас тұзы (NaCl ) бар. Ерітіндінің
массалық үлесі қанша?
Берілгені:
m ер-ді = 800 г
m(NaCl)=40 г
Шешуі.
m е.з.
ω= m
ер  ді
ω (NaCl) =
Табу керек:ω (NaCl)
40
800
= 0,05 (5%)
Ответ: ω (NaCl) = 5 %
Тамақты жаю үшін 4% соданың (NaHCO3) ерітіндісі қажет.
Соданың 4%-тік 50 г ерітіндісін дайындау керек.
сұрақ: ерітінді дайындау дегеніміз не?
жауап: есептегі сода мен судың мөлшерін табу.
берілгені:
mер-ді = 50 г
ω (NaHCO3) = 4 %
Табу керек
m (NaHCO3)
V(H2O)
шешуі.
m (NaHCO3) = 50 г • 0,04 = 2 г
mер.з. = mер-ді •
ω
mеріткіш = mер-ді –
m (H2O) = 50 г – 2 г = 48 г
mер.з
V=m:ρ
V (H2O) = 48 г : 1 г/мл = 48 мл
Ответ: 2 г NaHCO3 , 48 мл H2O
Жердегі тіршілік те ең бірінші
суда пайда болған жоқ па?........
Үй жұмысы:
• Тұздың 15%-тік 200г ерітіндісін
даярлау үшін қанша тұз, қанша су
қажет?
• 60г суда 20г қант ерітілді. Осы
ерітіндінің массалық үлесі (%) қанша?
• Массасы 20г тұзды 180мл суда
еріткенде түзілген ерітіндідегі тұздың
массалық үлесін есептеңдер.