Transcript Gąbki – zwierzęta beztkankowe

Gąbki – zwierzęta
beztkankowe
- pochodzenie gąbek
- budowa i funkcje życiowe
- przegląd systematyczny
- znaczenie gąbek
- charakterystyka gąbek
- rozmnażanie
opracował Piotr Barański
Pochodzenie gąbek
 Powstanie gąbek :





wywodzą się z pierwotnych protistów
lub do współczesnych wiciowców
kołnierzykowych
pojawiły się w prekambrze czyli 600
milionów lat temu
z kambru wywodziły się gąbki
wapienne i pospolite
w okresie kambryjskim rafy koralowe
były zbudowane z archeocjatów
Z prekambru zostali znalezieni
przedstawiciele gąbek
krzemionkowych
opracował Piotr Barański
Charakterystyka gąbek
 Cechy morfologiczne :





przyjmują kolor od żółtego po
brunatny
gąbka budową przypomina worek
są przebijane ostiami
brak otworu gębowego
szkielet jest zbudowany z igiełek
są zwierzętami osiadłymi

po prawej gąbki szklane

opracował Piotr Barański
Budowa wewnętrzna i
zewnętrzna
 Ostie – otwory w ścianach gąbek
 Otwór odpływowy – woda
prowadzące bezpośrednio do jamy
wewnętrznej ciała
wpływa przez ten otwór górny
 Mezoglea – bezpostaciowa
galaretowata ciecz wypełniająca ciało
gąbek
 Pinakocytami – zewnętrzna warstwa
jest zbudowana z płaskich komórek
 Choanocytami – wewnętrzne jamy
są zbudowane z komórek
kołnierzykowych
 Amebocyty – komórki poruszające
się ruchem pełzakowatym
 Spikul – jest to szkielet gąbek który
ma postać igieł tkwiących w mezoglei
 Spongina – jest to rodzaj
substancji białkowej przypominającej
kolagen który służy jako spoidło
węglanu wapnia lub krzemionki
opracował Piotr Barański
Typy morfologiczne gąbek

Askon – jeden z typów

Gastrula – stadium rozwojowe





1 – oskulum
2 – jama praglastarna
5 – ektoderma
4 – porocyty
3 – choanoderma
morfologicznych gąbek,
charakteryzujący się najprostszą
budową. Osobnik dorosły przypomina
przytwierdzoną do podłoża gastrulę.
zarodka większości zwierząt.
Gastrula jest zbudowana z dwóch
warstw komórek: ektodermy i
endodermy nazywanych listkami
zarodkowymi.
opracował Piotr Barański
Proces gastrulacji
 Gastrulacja -
faza w rozwoju
zarodka zwierząt, następująca po
bruzdkowaniu. W wyniku gastrulacji
powstaje gastrula. W procesie
gastrulacji dochodzi do zgrupowania
komórek pełniących podobne funkcje
w organizmie.




1 – blastula
2 – gastrula
pomarańczowy – ektoderma
czerwony - endoderma
opracował Piotr Barański
Typy morfologiczne gąbek
 Sykon – jeden z typów morfologicznych gąbek, który
charakteryzuje się zwiększoną w stosunku do askonu grubością
ścianek. Choanocyty wyścielają jamę paragastralną jedynie w
stadiach młodocianych, później tworzą wyściółkę komór bocznych.
Pinakocyty wyścielają ścianki komory ciała i powierzchnię
zewnętrzną. Charakterystyczny dla rodzaju Scypha.
opracował Piotr Barański
Typy morfologiczne gąbek
 Leukon – jeden z typów morfologicznych gąbek, który
charakteryzuje się największą komplikacją planu budowy ciała –
wykształconym systemem komór rozmieszczonych w
skomplikowany sposób, otoczonych przez choanocyty znajdujące
się w komorach wiciowych. Ten typ jest charakterystyczny dla
większości gąbek.
opracował Piotr Barański
Rozmnażanie
 Płciowe – przez wytwarzanie
gamet. Procesem wytwarzania
gamet zajmują się amebocyty.
 Bezpłciowo – przez proces
zwany pączkowaniem.
opracował Piotr Barański
Cechy rozmnażania gąbek
 Charakteryzuje je brak gonad
 Gąbki są głównie organizmami hermafrodytycznymi
 Komórki jajowe powstają z archeocytów natomiast
plemniki z choanocytów
opracował Piotr Barański
Larwy gąbek i pączkowanie
 Pączkowanie - jest to rodzaj rozmnażania
bezpłciowego. Polega ono na wytwarzaniu przez
rodzicielski organizm małego fragmentu, który po
oderwaniu się od rodzica samodzielnie rozwija się w
identyczną genetycznie jego kopię.
 Gemmule – są to larwy gąbek.
opracował Piotr Barański
Znaczenie gąbek w
przyrodzie





- są filtratorami
- służą jako tampony do wycierania krwi podczas operacji
- służą do celów kosmetycznych
- składnik ekosystemów
- bioindykatory
opracował Piotr Barański
Gąbki krzemionkowe
 Po prawej koszyk Wenery
opracował Piotr Barański
Gąbki wapienne
 Po prawej Sycon
opracował Piotr Barański
Gąbki pospolite
 Po prawej Gąbka grecka
opracował Piotr Barański