Układ krwionośny człowieka
Download
Report
Transcript Układ krwionośny człowieka
Układ krwionośny
-budowa
serca i jego funkcje
-choroby i ich przyczyny
-podstawowe pojęcia
-różne krwiobiegi
-układ limfatyczny i związane z nim choroby
opracował Piotr Barański
Podstawowe pojęcia
Serce – narząd układu krwionośnego
kręgowców w postaci mięśniowego worka,
zapewnia obieg krwi w naczyniach. U
człowieka jest podzielone na 2 przedsionki i
2 komory i działa jak pompa ssąco-tłocząca.
naczyń chłonnych, tworzących układ naczyń
limfatycznych.
Żyły –
Tętnica – prowadzi krew z serca do
Krew – płyn ustrojowy, który za
pośrednictwem układu krążenia pełni
funkcję transportową, oraz zapewnia
komunikację pomiędzy poszczególnymi
układami organizmu.
Układ limfatyczny – otwarty układ
naczyń i przewodów, którymi płynie jeden z
płynów ustrojowych, która bierze swój
początek ze śródmiąższowego przesączu
znajdującego się w tkankach.
opracował Piotr Barański
Limfa – płyn tkankowy spływający do
wszystkie naczynia krwionośne
prowadzące krew do serca. Najczęściej jest
to krew odtlenowana. Tylko w wypadku żył
płucnych i pępowinowych jest to krew
natlenowana.
narządów ciała. Układ naczyń tętniczych jest
połączony z układem naczyń żylnych
poprzez sieć naczyń włosowatych.
Podstawowe pojęcia
Naczynia włosowate –cienkościenne
naczynia krwionośne oplatające tkanki i
docierające do niemalże każdej komórki
ciała. Zbudowane są ze śródbłonka. Ich
zadaniem jest wymiana (pod wpływem
ciśnienia) gazów, składników pokarmowych,
zbędnych produktów przemiany materii,
hormonów i witamin między krwią a tkanką.
Zastawki – różnego typu błoniaste fałdy
występujące głównie w układzie
krwionośnym i limfatycznym; warunkują
jednokierunkowy przepływ krwi.
opracował Piotr Barański
Aorta – duży pień tętniczy, którego
gałęzie doprowadzają krew tętniczą do
wszystkich tkanek. Jest największą tętnicą
człowieka.
Krążenie wieńcowe –
naczynia
krwionośne, które mają za zadanie
doprowadzenie krwi bogatej w tlen i
substancje odżywcze do komórek serca
oraz odprowadzenie dwutlenku węgla i
ubocznych produktów metabolizmu z tych
komórek.
Serce
Serce
- centralny narząd układu
krwionośnego położony w klatce piersiowej,
w śródpiersiu środkowym, wewnątrz worka
osierdziowego.
Funkcje serca :
pompuje krew do naczyń
transportowanie tlenu i substratów
odżywczych do tkanek
usuwanie dwutlenku węgla i produktów
przemiany materii ze wszystkich tkanek
organizmu
transport hormonów
opracował Piotr Barański
Ogólny schemat krążenia krwi
Żyły (prowadzą krew od tkanek i narządów) do
prawego przedsionka do prawej komory do
tętnic płucnych do naczyń włosowatych w
płucach do żył płucnych do lewego
przedsionka do lewej komory do aorty do
tętnic prowadzących krew do tkanek i
narządów w narządach i tkankach do naczyń
włosowatych
opracował Piotr Barański
Cykl pracy serca
1. Skurcz przedsionków tłoczy krew do komór przez otwarte zastawki
trójdzielną i dwudzielną. Zastawki półksiężycowate są zamknięte.
2. Początek skurczu komór, wzrasta w nich ciśnienie krwi, co powoduje
zamknięcie zastawek przedsionkowo-komorowych. Towarzyszy temu
pierwszy ton serca.
3. Ciśnienie krwi w komorach wzrasta, więc otwierają się zastawki
półksiężycowate i krew tłoczona jest do aorty i tętnicy płucnej. W czasie
rozkurczu komór, gdy ciśnienie w tętnicach staje się większe niż w
komorach, zastawki półksiężycowate zamykają się, czemu towarzyszy
drugi ton serca.
4. Następuje faza spadku ciśnienia krwi. Krew z żył wpływa do
rozkurczonych przedsionków i cykl powtarza się.
opracował Piotr Barański
Czynność elektryczna serca
Serce nigdy nie znajduje się w spoczynku, poza krótkimi, powtarzającymi
się okresami, kiedy komory lub przedsionki znajdują się w okresie
rozkurczu. Prawidłowa czynność serca zależy w dużym stopniu od
impulsów elektrycznych powstających w nim samym, niezależnie od układu
nerwowego. Układ nerwowy wpływa na jego czynność głównie przez
przyspieszanie, bądź zwalnianie akcji serca. Serce człowieka posiada
zdolność wytwarzania bodźców elektrycznych, które rozchodząc się w
sercu, pobudzają je do skurczu. Wyspecjalizowana w układ przewodzący
tkanka mięśnia sercowego, tzw. tkanka nerwowo-mięśniowa, układa się w
dwa węzły: zatokowy i przedsionkowo-komorowy i odchodzące od nich
włókna. W warunkach fizjologicznych bodźce do skurczów mięśnia
sercowego powstają w węźle zatokowo-przedsionkowym. Jest on głównym
rozrusznikiem serca, a impulsy w nim powstałe rozchodzą się do
przedsionków i następnie przez węzeł przedsionkowo-komorowy do komór,
pobudzając je do skurczu. Impulsy te przewodzone są również przez inne
tkanki aż na powierzchnię skóry, gdzie można je zarejestrować w postaci
elektrokardiogramu.
opracował Piotr Barański
Schemat krążenia krwi
Strzałki: kierunek, w którym płynie krew
Kolor czerwony: krew utlenowana,
Kolor niebieski: odtlenowana.
D – zastawka trójdzielna
C – pnia płucnego
A – mitralna
B – aorty
opracował Piotr Barański
Krwiobieg mały
Odtlenowana krew
wypompowywana jest z prawej
komory serca przez zastawkę pnia
płucnego do pnia płucnego, który
rozgałęzia się na dwie tętnice
płucne: lewą i prawą. Te w
płucach rozgałęziają się na sieć
naczyń włosowatych oplatających
pęcherzyki płucne, tam dochodzi
do wymiany gazowej. Utlenowana
krew powraca żyłami płucnymi do
lewego przedsionka serca, a tam
przez zastawkę dwudzielną krew
wpływa do lewej komory serca.
opracował Piotr Barański
Krwiobieg duży
Krew wypływa z lewej komory
serca przez zastawkę aortalną do
głównej tętnicy ciała, aorty,
rozgałęzia się na mniejsze tętnice,
dalej na tętniczki, a następnie
przechodzi przez sieć naczyń
włosowatych we wszystkich
narządach ciała. Naczynia
włosowate przechodzą w drobne
żyłki, które przechodzą w żyły
większego kalibru i żyłę główną
górną i dolną. Krew powracająca
żyłami jest odtlenowana i
przechodzi do prawego
przedsionka serca, po czym przez
zastawkę trójdzielną wpływa do
prawej komory.
opracował Piotr Barański
Żyły i tętnice
Żyły – wszystkie naczynia
krwionośne prowadzące krew do
serca.
Tętnica – prowadzi krew z serca
do narządów ciała.
opracował Piotr Barański
Krążenie wieńcowe
Krążenie wieńcowe – naczynia
krwionośne, które mają za
zadanie doprowadzenie krwi
bogatej w tlen i substancje
odżywcze do komórek serca
oraz odprowadzenie dwutlenku
węgla i ubocznych produktów
metabolizmu z tych komórek.
Po prawej stronie tętnica wieńcowa
opracował Piotr Barański
Krążenie wrotne
Krążenie wrotne wątroby - w
którym żyła wrotna zbierająca krew z
narządów jamy brzusznej np. żołądka,
jelit, trzustki i śledziony doprowadza ją
do wątroby.
Krążenie wrotne przysadki
mózgowej - w którym parzyste żyły
wrotne długie, zbierające krew z
włośniczek podwzgórza, tworzą wtórny
układ włosowaty w obrębie
gruczołowej części przysadki
mózgowej.
opracował Piotr Barański
Fizjologiczny sens układu
wrotnego:
Krew z całego układu pokarmowego, nim
trafi do żyły głównej dolnej musi przebyć
drogę przez wątrobę
W tym narządzie magazynowany jest
chwilowy nadmiar substratów
energetycznych np. cukry
Elementy morfotyczne krwi
Elementy morfotyczne krwi –
upostaciowane składniki krwi. Wyróżnia się
następujące składniki: erytrocyty,
trombocyty, leukocyty. Elementy
morfotyczne krwi są wytwarzane w układzie
krwiotwórczym.
opracował Piotr Barański
Układ krwiotwórczy
Układ krwiotwórczy –
grupa
narządów odpowiedzialnych za
powstawanie wszystkich elementów
morfotycznych krwi.
opracował Piotr Barański
Układ limfatyczny
Układ limfatyczny – otwarty układ
Funkcje układu limfatycznego :
odpornościowa w węzłach limfatycznych
powstają niektóre białe ciałka krwi
neutralizująca zwalczanie ciał oraz
substancji obcych
odprowadzająca odprowadzenie limfy z
powrotem do krwi
naczyń i przewodów, którymi płynie limfa.
Układ naczyń chłonnych połączony jest z
układem krążenia krwi. Oprócz układu
naczyń chłonnych w skład układu
limfatycznego wchodzą także narządy i
tkanki limfatyczne. Najważniejszą funkcją
układu chłonnego jest obrona przed
zakażeniami oraz cyrkulacja płynów
ustrojowych.
Po prawej stronie układ limfatyczny
opracował Piotr Barański
Choroby układu
limfatycznego
Słoniowacizna - nasilony obrzęk
kończyn na skutek utrudnionego
odpływu chłonki (limfy). Spowodowany
zaczopowaniem pni chłonnych,
masywną niedrożnością węzłów
chłonnych lub mniejszych naczyń
limfatycznych. Najczęściej występuje
w rozległych przerzutach raka sutka
do węzłów chłonnych pachowych lub
po ich operacyjnym usunięciu.
opracował Piotr Barański
Zapalenie naczyń chłonnych to stan zapalny powierzchownych
naczyń chłonnych, spowodowany
najczęściej przerwaniem ciągłości
skóry lub powstaniem ropnia. Wokół
uszkodzonej skóry pojawia się
zaczerwienienie, a następnie pojawia
się linijne zaczerwienie o
nieregularnych obrysach, biegnące od
miejsca zakażenia w kierunku
pobliskich węzłów chłonnych.
Funkcje układu krwionośnego
transport:
gazów oddechowych
substancji odżywczych
zbędnych produktów przemiany materii
hormonów
pełni rolę odpornościową
utrzymanie stałej temperatury ciała
uczestniczy w utrzymaniu stałego pH = 7,35-7,45
opracował Piotr Barański
Choroby układu krwionośnego
Przykładami chorób układu krwionośnego są:
tętniak i żylak
miażdżyca
żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
choroba Bürgera czyli zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic
zespół Takayasu
choroba Kawasaki
choroba Raynauda
opracował Piotr Barański