Transcript Disiplin cezaları - Milli Eğitim Bakanlığı

İnceleme-Soruşturma
DİSİPLİN CEZALARININ MAHİYETİ:
Disiplin cezaları, memuru görevine bağlamak, kamu
hizmetlerinin en iyi düzeyde yürütülmesini sağlamak
maksadıyla düzenlemiştir.
Disiplin cezaları, kamu görevi ve hizmetlerinin
sağlıklı, düzenli, zamanında ve gereği gibi
yürütülmesini sağlamak için kanun, tüzük ve
yönetmeliklerin kamu görevlileri ve hizmetlerine
emrettiği ödevleri yurt içinde veya dışında yerine
getirmeyenlere, uyulması zorunlu kıldığı hususları
yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara, durumun
niteliğine ve ağırlığına göre uygulanan idari
yaptırımlardır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanun 124.
maddesinde, “… kamu hizmetlerini gereği
gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla
kanunların tüzüklerin ve yönetmeliklerin,
Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri
yurt içinde veya yurt dışında yerine
getirmemek, uyulmasını zorunlu kıldığı
hususlara uymamak, yasakladığı işleri
yapmak…” disiplin suçu olarak
tanımlanmaktadır
DİSİPLİN CEZALARININ AMACI:
Disiplin cezalarının amacı, kamu kurum
ve kuruluşlarında çalışan kamu görevlileri
ve hizmetlilerinin, görevlerini yetki ve
sorumlulukları dahilinde yerine
getirmelerini sağlamak ve bu
görevlilerin çalışma düzeni için sağlanan
şartları ve çalışma ortamını bozucu
eylemlerde bulunmalarını önlemektir.
Disiplin cezaları, hizmet ve memur
statüsü hükümlerine aykırı hareket
edenleri zorlayıcı yaptırımlar olmakla
birlikte, diğer kamu görevlilerine örnek
teşkil etme, ibret alma ve caydırıcı
nitelikli amaçlara yöneliktirler.
Genel olarak disiplin cezalarında amaç;
kamu görev ve hizmetlerinin yasalarla
belirlenen usul ve esaslara dahilinde
gereği gibi yerine getirilmesini ve
yürütülmesini sağlamak ve kamu
görevlilerini için oluşturulan çalışma
düzeni korumaktır.
DİSİPLİN CEZALARININ ÖZELLİKLERİ:
Disiplin cezaları, amacında da belirtildiği
üzere kamu görev ve hizmetlerinin sağlıklı ve
düzenli bir şekilde, zamanında görülmesini
sağlamaya yöneliktirler.
Bu cezaların özellikleri şöyle sıralanabilir:
• Sadece kamu görevlileri ile belli meslek
mensuplarına uygulanırlar.
• Kişiseldirler.
•
•
•
•
Memurun mali hak ve meslek statüsüne
yönelik etkileri vardır.
Savunma hakkı tanınmadan
verilemezler.
Takdiri cezalardır.
Takdir yetkisi, hiyerarşik üst ve belli
kurullara aittir. Ancak bu takdir hakkı
sınırsız değildir.
•
•
•
Uygulamalarda eşitlik ilkesi esas olup,
aynı eylemde bulunanların aynı
cezalarla muhatap kılınması temel alınır
Yargı kararı aranmaz ve verildiği
tarihten itibaren hüküm ifade ederler.
Ertelenmeleri mümkün değildir.
DİSİPLİN CEZALARININ YASAL DAYANAKLARI
VE ÇEŞİTLERİ:
Bazı teşekküllere ait özel disiplin cezalarının
mevcudiyeti dışında genelde disiplin suç ve cezaları
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 125. maddesinde
toplanmıştır.
DİSİPLİN CEZALARININ UYGULANMASINDA
TAKDİR HAKKI:
Disiplin cezalarının uygulanmasıyla ilgili 657 sayılı
Devlet Memurları Kanunun 126.maddesinde: “ Disiplin
Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulunun ayrı bir ceza
tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder.
Red halinde, atamaya yetkili amir 15 gün içinde başka
bir disiplin cezası vermekte serbesttirler” hükmü yer
almakta olup, bu hüküm karşısında takdir yetkisinin
sadece atamaya yetkili amire ait olduğu ortaya
çıkmaktadır.
Devlet Memurları Kanununun 125.
maddesi ile getirilen takdir hakkının
muhakkiklerce getirilecek tekliflere
yönelik olmadığı, bu hususun ilgili
kurullara ait bulunduğu anlaşılmalıdır.
DİSİPLİN CEZASI VERMEYE YETKİLİ AMİRLER
657 sayılı Kanunun 126. maddesine göre; uyarma,
kınam ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri
tarafından; kademe ilerlemesisin durdurulması cezası
memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulun
kakarı alındıktan sonra atamaya yetkili amirler, il
disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde
valiler tarafından verilir. Devlet memurluğundan
çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine
memurun bağlı olduğu kurumun yüksek disiplin kurulu
kararı ile verilir.
DİSİPLİN KURULLARI:
657sayılı Devlet Memurları kanunun
134.maddesi disiplin kurullarının
oluşmasına dayanak teşkil etmektedir.
Disiplin kurullarının kuruluş ve çalışma
şekilleri Disiplin Kurulları ve Disiplin
Amirleri Hakkındaki Yönetmelikte
belirtilmiştir.
•
•
•
•
Buna göre, Milli Eğitim Bakanlığı merkez
ve taşra teşkilatında çalışan görevlilerle
ilgili disiplin kurulları;
İl Disiplin Kurulu
İl Milli Eğitim Disiplin Kurulu
Merkez Disiplin Kurulu
Yüksek Disiplin Kurulu
• Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı dışında
çalışan görevlilerle ilgili; Bölge Disiplin
Kurulu, Anayasa Mahkemesi Disiplin ve
Yüksek Disiplin Kurulu, Mahalli
İdarelerin; İl özel İdaresi, Belediye,
Birlik ve Mahalli İdarelerin Yüksek
Disiplin Kurulları kurulur.
BAZI KAVRAMLAR VE TANIMLARI
• Sosyal İlişkiler (içtimai münasebetler):
İnsanların tutum ve davranışlarıyla diğer
insanlarla kurduğu ilişkilere sosyal ilişki denir.
• Sosyal Yükümler (içtimai mükellefiyetler):
Devlet tarafından desteklenmiş olsun veya
olmasın,toplum halinde yaşamaktan doğan ve
sosyal ilişkilerimize bağlı olan yüküm ve
ödevlere sosyal yükümler denir.
Sosyal Düzen Kuralları:Toplum halinde
yaşayan insanların yerine getirmek
zorunda oldukları ödevleri ve
kullanacakları yetkileri belirten
kurallara, sosyal düzen kuralları veya
sadece sosyal kurallar denir.
Sosyal Yaptırım: Sosyal düzen
kurallarına aykırı hareket, başka deyişle
kuralların düzenlendiği yetkilere yüküm
sınırlarını aşan bir davranış,sosyal bazı
tepkilere yol açar. Çok çeşitli biçimlere
bürünen bu tepkilere sosyal yaptırım adı
verilir.
Toplumsal Yaşamı Düzenleyen
Kurallar:Toplumsal yaşamı düzenleyen
başlangıçta aynı nitelikte sayılıp uzun bir
evrim uğraş sonucunda birbirinden
ayrılmış bulunan sosyal kuralları birkaç
grupta toplayabiliriz. Bunlar; hukuk, din,
ahlak ve görgü kurallarıdır.
• Hak: Hukuk kuralları tarafından kişilere
tanınan ve belirli bazı eylemlerin
yapılmasına müsaadeyi gerektiren bir
kudret, bir yetkidir.
• Hukuk: Genelde hayatın ve toplumun
bilimidir.Toplum düzeninin sağlayan ve
fertler tarafından uyulması zorunlu olan
kuralların tümü veya toplumu düzenleyen
ve kişilerin uymalarını sağlamak için
kamu gücü ile desteklenen kurallar
Hukuk Devleti:Yönetilenlerin değil,
yönetenlerinde kurallara uyduğu devlettir. Bu
ülkede yerleşmiş hukuk düzenine yalnız
bireylerin değil yönetiminde uymasını
gerektiren bir ilkedir.Anayasa Mahkemesinin
bir kararında belirtildiği gibi hukuk devleti;
insan haklarına saygı gösteren ve hakları
koruyucu,adil, bir 0hukuk düzeni kuran ve bunu
devam ettirmeye kendini zorunlu sayan ve
faaliyetlerinde hukuka,anayasaya uyan devlet
olarak açıklanmıştır.
Hukuk Devleti İlkesi:Temel hak ve
özgürlüklerini güvence altına alınmış
olması, kanunların anayasaya
uygunluğunun yapısal denetimimin,
kanuni,idari ilkesisin, idarenin yargısal
denetiminin, Devlet faaliyetlerinin
belirliliği ilkesinin, mahkemelerin
bağımsızlığı ve yargıç güvencesi
ilkelerinin ve idarenin mali sorumluğunun
sağlanmış olmasıdır.
• Teamül (Örf-Adet):Halk arasında yaygın
kurallar ve yazılı olmayan hukuk
demektir.
• Kamu Hukuku: Devlet ile bir şahıs veya
diğer bir devlet arasındaki ilişkileri
düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür.
• Özel Hukuk: Bir şahıs ile diğer bir şahıs
arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk
kurallarının tümüdür.
• İdare Hukuku: Devlet idaresisin teşkilat ve
işleyişini, şahısların idare ile olan ilişki ve
anlaşmazlıklarının çözümünü, kamu
hizmetlerinin görülmesini düzenleyene hukuk
kurallarının tümüdür.
• Anayasa:Devletin temel yapısını, yani
kuruluşunun, yönetim biçimini, Devletin temel
organlarını, bunların birbirleriyle olan
ilişkilerini, kişilerin, Devlete karşı olan temel
haklarını ve ödevlerini düzenleyen kanundur.
Kanun Hükmünde Kararname:Yasama
organının kanun ile belli konularda
Bakanlar kuruluna verdiği kanun
hükmünde kararname çıkarma yetkisi
çerçevesinde çıkarılan, aynen kanunlar
gibi yürürlüğe giren yazılı hukuki
metindir.
Tüzük (Nizamname): Bakanlar Kurulunca,
kanunun uygulanmasını göstermek veya
kanunun emrettiği işleri belirtmek
üzere,kanunlara aykırı olmamak şartıyla
Danıştay'ın incelemesinden geçirilerek
çıkartılan, Cumhurbaşkanı tarafından
imzalanarak kanunlar gibi Resmi
Gazetede yayımlanarak düzenleyici
işlemlerdir.
•
Yönetmelik (Talimatname):Devlet örgütü
içerisinde bulunan çeşitli kurum ve
kuruluşları kendi iç bünyelerini
ilgilendiren çalışma usullerini düzenleyen
kurallar bütünüdür.
Yönerge:Başbakanlık, bakanlıklar, ve kamu
tüzel kişilerinin,kendi görev alanlarını
ilgilendiren konularda, kanun, tüzük, ve
yönetmeliklerde yer alan düzenlemeler
dahilinde, bu düzenlemelerde ayrıntılı olarak
düzenlenmemiş hususlarda yapılacak
uygulamaları, yürütülecek iş ve işlemleri
düzenleyen, açıklayan,kurum veya kuruluşun en
üst yetkilisi tarafından onayla yürürlüğe
konulan kurallar bütünüdür.
Genelge: Kanun, tüzük, ve yönetmelik
hükümlerinin uygulanmasında düşülen
duraksamaları gidermek için veya bu yasal ve
idari düzenleyici metinlerde yer alan
hususların daha kolay anlaşılabilmesi ve
uygulanabilmesi için, yargı kararında yer alan
bazı hususlarda yapılacak idari iş ve işlemleri
açıklamak için idarenin açıklanmasını gerekli
gördüğü hususları teşkilat birimlerine ve
çalışmalarını bildirmek için yayımladığı genel
nitelikli yazılı emirler bütünüdür.
• İçtihat:Belirli bir hukuk sorun
konusunda mahkemelerin ya da hukuk
bilginlerinin görüşüdür.
• Kamu Görevi:Devlet tarafından kamu
yararı için tahakkuk ettirilen zaruri ve
sürekli görülen faaliyetlerdir.Devlet
tarafından yürütülmesi zorunludur.
Kamu Hizmeti:Devlet yad a diğer kamu
tüzel kişileri tarafından ya da bunların
gözetimi ve denetimleri altında genel ve
ortak gereksinimlerini karşılamak, kamu
yararı yada çıkarını sağlamak için yapılan
ve topluma sunulmuş bulunan sürekli,
düzenli ve ihtiyari etkinliklerdir.
• Kamu Görevlisi: Kamusal faaliyetin
yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya
da herhangi bir surette sürekli, süreli veya
geçici olarak katılan kişidir. (TCK 6.mad.)
• Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet
ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare
esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu
hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler. (DMK
4/a mad.)
İnceleme: Yetkili makam veya mercilerin
onay ve emirleri üzerine ihbara veya
şikayete konu olan hususların, görevliler
tarafından açıklığa kavuşturulması
çalışmalarıdır.Denetim çalışmaları
sırasında belirlenen bazı durumların,
aksaklık ve noksanlıkların ilgili mevzuat
yönünden incelenmesi ve
değerlendirilmesi çalışmalarıdır.
• Soruşturma (Disiplin Yönünden): Disiplin
hukukuna aykırı fiillerin doğrudan ihbar,
şikayet veya diğer yollarla öğrenilmesi
üzerine idari makamlar tarafından yürütülen iş
ve işlemlerdir.
• Soruşturma (Adli Yönden): Kanuna göre
yetkili mercilerce suç şüphesisin
öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar
geçen evrede yürütülen iş ve işlemlerdir.
Ön İnceleme:Yetkili merci tarafından
4483 sayılı Kanunda belirtilen usul ve
esaslar dahilinde yapılan/yaptırılan
inceleme ve soruşturma çalışmalarının
bütünüdür.
İNCELEME VE SORUŞTURMA
İŞLEMİNİN ANLAMI
Kamu görevlileri, yasaların kendilerine tanıdığı sıfat ve
yetkileri dolaysıyla adli suç işlemleri halinde, bu sıfat
ve yetkilere sahip bulunmayan kimselerden farklı ve
özel hükümlere tabi tutulmaktadır.Bu husus
Anayasanın 129. maddesi son fıkrasında; "Memurlar ve
diğer kamu görevlileri hakkında... ceza kovuşturması
açılması kanunla belirlenen, istisnalar dışında, kanunun
gösterdiği idari merciin iznine bağlıdır"; yine 657
Sayılı Devlet Memurları Kanunun 24. maddesinde de;
"Devlet memurlarının görevleri ile ilgili... işledikleri
suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması
ve haklarında dava açılması özel hükümlere tabidir."
şeklinde ifadesini bulmuştur.
İNCELEME VE SORUŞTURMA
KONULARI VE ÇEŞİTLERİ
Bakanlığımız kurum ve kuruluşlarında görev yapan
elemanlar hakkında inceleme ve soruşturma
yapılmasını gerektiren fiil ve haller:
a) Türk Ceza kanununda ve ceza hükümlü diğer
özel kanunlarda açık olarak suç sayılan hareketler,
b) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125.
maddesinde ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları
Kanunun 9. maddesinde belirtilen memuriyet ve
mesleki yönden yasaklanmış fiil ve haller,
olmak üzere iki kısımda toplamak mümkündür.
Müfettişlerin Soruşturma Yapma Sıfat ve
Yetkileri
Anayasamızın 6, 42 ve 129. maddeleri ile
652 Sayılı Milli Eğitim Bakanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun
Hükmündeki Kararnamenin 17. maddesi,
Maarif Müfettişleri Başkanlıkları
Yönetmeliğinin 6, 8, 46, 57/a. maddeleri
müfettişlerin yetkilerinin Anayasadan
yönetmeliğe kadar uzanan hukuki
dayanaklarıdır.
İNCELEME-SORUŞTURMA VE ÖN İNCELEME
EMRİ VEREBİLECEK MAKAMLAR
657 Sayılı devlet memurları kanunun 134.
maddesine dayanılarak Bakanlar Kurulunca
çıkarılan, Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri
Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesinde, kurum
ve kuruluşların bu yönetmelik çerçevesinde
hazırladıkları özel disiplin amirleri
yönetmeliklerinde "disiplin amiri", "üst disiplin
amiri", ve "en üst disiplin amiri" olarak
belirlenen amirler, memurlar ve diğer kamu
görevlileri hakkında disiplin soruşturması
başlatmaya ve yetkisi dahilinde olan gerekli
cezaları vermeye/uygulamaya yetkilidirler.
4483 sayılı Kanuna göre,Bakanlığımız ve merkez ve
taşra teşkilatı ile bağlı kuruluşlarında çalışan memur
ve diğer kamu görevlilerinden;
1) İlçede görevli olanlar hakkında kaymakam,
2) İlde ve merkez ilçede görevli onalar hakkında
vali,
3)Bakanlığımız merkez teşkilatında görevli
olanlardan ortak kararla atanmayanlar hakkında en üst
idari amir (Müsteşar),
yokluklarında ise vekilleri, ön inceleme yaptırmaya
ve soruşturma izni vermeye yetkilidirler.
DİSİPLİN SORUŞTURMASI VE DAYANDIĞI
KANUNLAR
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda
sayılan fiil ve hallerin yanı sıra;
1) Görevle ilgili olmayıp görev mahallinde
veya dışında vatandaş olarak işlenen;
2) 4483 sayılı Kanun kapsamında bulunan;
3) Takibi şikayete ve izne bağlı olan;
Fiil ve haller disiplin soruşturması kapsamına
girer.
SORUŞTURMANIN YÜRÜTÜLMESİ VE
İNCELEME/SORUŞTURMA RAPORUNUN
DÜZENLENMESİ
a) Evrak incelenmesi, delil toplanması
ve değerlendirilmesi
b) İfadelerin alınması
c) Sonuç çıkarma
ç) Belgelerin tasnifi
d) Soruşturma raporunun
yazılmasında dikkat edilecek hususlar
e) Soruşturma raporunun bölümleri
İdari soruşturma raporların yazılmasında bir şekil
şartı zorunluluğu bulunmamakla birlikte, bu raporların
genellikle aşağıda belirtilen bölümlerden oluşturulması
yaygın bir uygulama halini almıştır.
1. Giriş
II. İnceleme ve Soruşturmanın Konusu
III. Yapılan İnceleme ve Soruşturmalar
IV. Bilgi, Belge ve İfadelerin Değerlendirilmesi
V. Sonuç-Kanaat ve Teklif