Transcript Fadime Üstüner Top, Dilek Küçük Alemdar, Melek Öztaş, Feray

5-6 Yaş Grubu Çocuklara
Bağışıklanmayı Güçlendirici Unsurların
Analoji Tekniği ile Öğretilmesi ve
Etkisinin Değerlendirilmesi
Fadime Üstüner Top, Dilek Küçük Alemdar, Melek Öztaş, Feray Metin
Giresun Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi,
Hemşirelik Bölümü, Giresun
Giriş
Okul öncesi çocukların bulunduğu ortamlar toplu
kullanım alanları olduğu için (oyuncak, tuvalet, yemek
araç-gereçleri, halılar…vb) sürekli enfeksiyon
tehdidiyle karşı karşıya kalmalarına neden olmaktadır.
Bu nedenle bağışıklık sistemlerinin güçlendirilmesi
gerekmektedir.
Bağışıklık sistemlerinin iyi çalışması ve iyi
eğitilmiş olması ömür boyu daha sağlıklı olmalarını
sağlar.
Çocuklarda bağışıklık sistemini güçlendirmek için
dengeli beslenme, aşılama, kişisel bakım, enfeksiyon
unsurlarının önemi vurgulanmalı ve kendi öz bakım
becerilerini geliştirmeleri sağlanmalıdır .
Çocuklara bağışıklık sisteminin önemi çocukların gelişim
dönemlerine uygun bir şekilde anlatılmalıdır.
Bağışıklık sistemi gibi soyut bir konunun çocukların
ilgisini çekecek ve bu ilgiyi koruyacak özellikte bir
yöntem kullanılarak öğretilmesi gerekmektedir.
Buna bağlı olarak okul öncesi dönemdeki çocuklara
bağışıklık sisteminin öğretilmesinde en etkili yöntemin
analoji tekniği olduğu düşünülmüştür.
• Analoji (benzeşim), bilinenler ile bilinmeyenler
arasında bağ oluşturmaktır.
• Analoji; bilinmeyen, yabancılık çekilen bir olgunun,
bilinen benzer olgularla açıklanmasıdır.
• Analoji kullanımının en önemli amacı, somut olarak
bahsedilenden soyut olayları (olguları) anlamayı
geliştirmektir.
AMAÇ:
Araştırma, okul öncesi dönemdeki çocukların
bağışıklık sisteminin gücünü belirleyen
kavramlar hakkındaki bilgilerini ve bu
kavramların analoji tekniği ile verilmesinin
etkisini değerlendirmek amacıyla
planlanmıştır.
YÖNTEM:
Araştırmanın tipi: Araştırma ön test son test desenli
Araştırmanın yeri: Giresun ili
Araştırmanın evrenini : Giresun’da okul öncesi eğitim
alan 5-6 yaş grubu çocuklar
Araştırmanın örneklemi: Örneklem grubunu ise rastgele
seçilen bir anaokulunun 5-6 yaş grubu (n:40) çocukları
oluşturmuştur.
Veri toplama aracı: Araştırmada, “Bağışıklık Sistemi”
konusu ile ilgili sorulardan oluşan görüşme formu
kullanılmıştır.
 Görüşme formu “hastalık, aşı, mikrop,yara, kan ve
damar” gibi bağışıklık sistemi konusunun ele alındığı
beş bölümden oluşmuştur.
Formda;
 “hastalık” konusunda 3,
 ”mikrop” konusunda 5,
 ”aşı” konusunda 1,
 ”yara” konusunda 4,
 ”kan ve damar” konusunda ise 2 soru bulunmaktadır.
Formda her bir soru ile ilgili çocukların verebilecekleri
olası cevaplar yer almaktadır. Bunların dışında
çocukların verebilecekleri farklı cevaplar içinde yer
bulunmaktadır.
Uygulama:
Araştırmada kullanılan hikayeler bağışıklık sisteminin
unsurlarını anlatan analoji tekniği ile yazılmış dört
tane hikaye metninden oluşmaktadır. Hikayelerin her
birinde “mikrop, hastalık, aşı ve yara” konuları
bulunmaktadır.
Hikayelerde anlatılacak konular çocukların
bildikleri, günlük yaşantılarında karşılaştıkları
olaylara, durumlara benzetilmeye çalışılmıştır.
Çocuklara anlatılan bilgilerin daha da somut hale
getirilmeleri için hikayeler resimlendirilmiştir.
Hikaye kartları metin olmaksızın hikaye resimleri
tek tek kartonlara yapıştırılarak
oluşturulmuştur. Kartlar olay sırasına
konulmuştur ve hikayeyi anlatırken çocuklara
gösterilmiştir.
Veri toplama:
Araştırmacılar, çocuklara eğitim öncesi görüşme
formu kullanarak ön test uygulamıştır. Bir hafta
sonra konu ile ilgili eğitim verilmiştir. Eğitimden 1
ay sonra son test uygulanmıştır.
Verilerin değerlendirilmesi:
Değerlendirme sürecinde çocukların sorulara
verdikleri cevaplar, doğru cevap ve yanlış cevap
olarak sınıflandırılmıştır. Veriler bilgisayar
ortamına aktarılarak değerlendirilmiştir.
BULGULAR:
Çalışma grubunun % 52.5’i (n:21) kız, % 47.5’i (n:19)
erkek olup, % 42.5’inin 5 yaş grubu, % 57.5’inin 6 yaş
grubu olduğu belirlenmiştir.
• Çocukların ön testte % 45’i (n:18), son testte ise
%97.5’i (n:39) insanların mikroplar nedeniyle
hastalandığını ifade etmiştir.
• Ön testte çocukların % 20’si (n: 8) mikropların gözle
görülemediğini, % 32.5’i (n:13) hastalık yaptığını,
%22.5’i (n:9) tuvalette bulunduğunu belirtirken, son
teste bu oranlar sırasıyla %72.5’e (n:29), %57.5’e
(n:23), % 62.5’e (n:25) ulaşmıştır.
Tablo1. Mikropla ilgili bilgilerin ön test-son test değerlerinin dağılımı
Ön test
MİKROPLA İLGİLİ
SORULARI
Doğru Cevap
Son test
Yanlış Cevap
Doğru Cevap
Yanlış Cevap
Test değerleri
1.Mikroplarla ilgili neler söyleyebilirsin?
n
%
n
%
n
%
n
%
x²
P
a.Gözle görülemezler
8
20
32
80
29
72,5
11
27,5
3,79
0,00
b.Hastalık yaparlar
13
32,5
27
67,5
23
57,5
17
42,5
2,97
0,02
c.Tuvalette bulunurlar
9
22,5
31
77,5
25
62,5
15
37,5
6,96
0,00
a.Tuvaletten sonra elleri yıkamama
8
20
32
80
27
67,5
13
32,5
0,75
0,00
b.Kirli ellerle yemek yeme
8
20
32
80
13
32,5
27
67,5
0,11
0.30
a.Kana karışarak
3
7,5
37
92,5
19
47,5
21
52,5
0,47
0,00
b.Vücuda girdikleri, yerde çoğalırlar
3
7,5
37
92,5
13
32,5
27
67,5
6,73
0,00
a.Tükürük mikrobu öldürür
1
2,5
39
97,5
11
27,5
29
72.5
2,70
0,00
b.Burnumuzdaki tüyler mikrobu tutar
1
2,5
39
97,5
12
30
28
70
0,44
0,00
c.Kulağımızdaki tüyler ve sıvılar mikropları yakalar
1
2,5
39
97,5
10
25
30
75
3,07
0,00
a.Aşı olmalıyız
16
40
24
60
39
97,5
1
2,5
0,68
0,00
b.Tuvaletten sonra eller yıkanmalı
4
10
36
90
18
45
22
55
1,61
0,00
c.Yemekten önce ve sonra eller yıkanmalı
9
22,5
31
77,5
23
57,5
17
42,5
0,39
0,00
2.Mikroplar vücudumuza hangi yollarla girerler?
3.Mikroplar insan vücuduna girince ne yaparak insanları hasta ederler?
4.Vücudumuz kendini mikroplardan korumak için neler yaparlar?
5.Mikroplardan korunmak için neler yapmalıyız?
Mikroplardan korunmak için neler yapmalıyız sorusuna
ön teste % 40’ı (n:16) aşı olunmalı, % 22.5’i (n:9)
yemekten önce ve sonra eller yıkanmalı, %10’u (n:4)
tuvaletten sonra eller yıkanmalı diye belirtirken, son
testte sırasıyla doğru cevap oranı % 97.5 (n:39),
%57.5 (n:23), % 45 (n:18) olarak saptanmıştır.
SONUÇ:
Çalışmada, ön test ve son test arasındaki fark okul
öncesi dönem çocuklarının bağışıklık sistemini
güçlendirici unsurlar konusunda olumlu yönde
gelişmeler olduğunu göstermektedir.
TEŞEKKÜR EDERİM