Transcript VARYANS ANALİZİ

VARYANS ANALİZİ
Varyans analizi iki yada daha fazla ortalama
arasında fark olup olmadığı ile ilgili hipotezi test
etmek için kullanılır. Varyans analizinde bağımlı
ve bağımsız değişkenlerden bahsedilir. Bağımsız
değişkenlerin bağımlı değişken üzerindeki etkisi
araştırılır. Örneğin;
Bağımsız
değişken:
Öğretim
(geleneksel, işbirlikli, bilgisayar destekli)
Bağımlı değişken: Akademik başarı
metodu
Bağımlı
ve
bağımsız
değişkenin
durumuna göre varyans analizinin türü
değişmektedir.
bağımlı
ve
Aşağıdaki
bağımsız
tabloda
değişken
sayılarına göre varyans analizlerinin
türü özetlenmiştir.
Bağımsız Değişken
Sayısı
Bir
Bağımlı
Değişken
Sayısı
İki
Bir
Tek Yönlü
ANOVA
İki Yönlü
ANOVA
Birden
Fazla
Tek Yönlü
MANOVA
İki Yönlü
MANOVA
Tek Yönlü ANOVA
Tek Yönlü ANOVA’da iki temel varsayım vardır.
Her bir grup normal dağılımdan gelir ve göreli
olarak
grupların
varyansları
homojendir.
Varyansların homojenliği testi SPSS de Tek Yönlü
ANOVA analizindeki Options menüsünden yapılır.
Örneğin; öğretim metodunun (geleneksel, işbirlikli
ve bilgisayar destekli) akademik başarı üzerinde
etkili olup olmadığının araştırıldığı bir çalışmadan
elde
edilen
verilere
uygulayalım.
Örnek Uygulama
Tek
Yönlü
ANOVA
Analyze
Compare Means
One-Way ANOVA
Aşağıdaki pencere açılır.
Şekilde gösterilen komutlar verildikten sonra
One-Way ANOVA ekranı açılır.
Değişkenler şekildeki gibi ilgili yerlere aktarılır.
One-Way ANOVA menüsünde Contrast, PostHoc.. Ve Options seçenekleri bulunmaktadır.
Değişkenler aktarıldıktan sonra Options seçeneği
işaretlenir. Ekrana One-Way ANOVA: Options
pencereisi gelir.
Bu
pencerede
Descriptive
(tanımlayıcı
istatistikler) ve Homogeneity of variance test
(varyansların
işaretlenir
homojenliği
testi)
seçenekleri
ve Continue seçilerek One-Way
ANOVA ekranına dönülür. Bu ekranda OK aktif
olacaktır. OK işaretlendiğinde ilk çıktılar OutputSPSS Viewer ekranında ayrı pencere olarak
görülür.
Öncelikle ANOVA tablosundaki sig.(anlamlılık(p))
değeri incelenir. p>0,05 ise gruplar arasında
anlamlı bir fark yoktur. p<0,05 ise gruplar
arasında incelenen özellik bakımından anlamlı
fark olduğu anlaşılır. Örneğimize ait ANOVA
tablosunda p=0,000 (p<0,05) olduğundan gruplar
arasında fark olduğu görülmektedir.
Gruplar arasına fark var ise; Homogeneity of
variance
test
(varyansların
homojenliği
testi)
tablosundaki sig.(anlamlılık(p)) değeri incelenir.
p>0,05 ise varyanslar homojen dağılmıştır, p<0,05
ise
varyanslar
Örneğimizde
varyanlar
homojen
dağılmamıştır.
p=0,001(p<0,05)
homojen
dağılmamıştır.
olduğundan
Bu
yorum
uygulanacak post-testi belirlemek için kullanılır.
Post-hoc testi eğer varyans analizi sonucunda
gruplar arasında bir fark bulunmuşsa, farklılığın
hangi gruplardan kaynaklandığını tespit etmek
için kullanılır. Post-hoc testlerinde birçok seçenek
bulunmaktadır. Hepsinin temel işlevi aynıdır.
Buraya kadar örneğimizdeki gruplar arasında
akademik başarı bakımından fark olduğunu ve
varyansların
homojen
dağılmadığını
tespit
ettik.
Bundan sonra farklılığın hangi gruplar arasında
oluğunutekrar en baştaki komutları izleyerek
post-hoc
testini
sonuçlandırırız.
de
yaparak
analizi
Analyze
Compare Means
One-Way ANOVA
Aşağıdaki pencere açılır.
Değişkenler şekildeki gibi ilgili yerlere aktarılır.
İşaretlenir ve aşağıdaki ekran açılır.
Örneğimizdeki
varyansların
homojen
dağılmadığını tespit etmiştik. Bu veriler için
hangi Post-Hoc testi yapılacağına varyansların
homojen dağılıp dağılmadığına bakarak anlarız.
(1)Varyanslar homojen dağılmışsa Equal Variances
Assumed başlığı altındaki testlerden herhangi biri,
(2)
varyanslar
homojen
dağılmamışsa
Equal
Variances Not Assumed başlığı altındaki testlerden
herhangi birinin yapılması yeterli olacaktır. Örneğimiz
için 2. kategorideki testlerden birisinin uygulanması
gerekiyor.