Transcript ΕΔΩ

Ομάδες που Συμμετείχαν
•
•
•
•
•
Χαλαρά, με τους:
Ραφαήλ Άλλα,
Μαρία Αυγιτίδου,
Λάσα Γιακομπασβίλι,
Παντελής Τσορπατζόγλου, και συντονίστρια η
Λία Καρεμφιλίδου.
Θέμα Διαπραγμάτευσης:
• Διαχείριση Άγχους και
• Σχέσεις με τους Γονείς.
•
•
•
•
•
Ventus με τους:
Τζένη Ρούτσι,
Τζένη Ντίνε,
Παγκάκης Δημοσθένης,
Νίνης Αλέξανδρος, και συντονιστής ο:
Καλαϊτζίδης Αποστόλης.
Θέμα Διαπραγμάτευσης:
• Κοινωνική Ανάπτυξη,
• Σχέση με τους Συμμαθητές, και
• Σχέσεις με το άλλο Φύλλο.
Τα Μεταλλαγμένα, με τους:
• Βλαχάκη Θεοδώρα,
• Γκιέτσκα Λαμπρινή,
• Αγγελή Ελένη,
• Κελίδου Μαρία, και συντονίστρια η:
• Θωμάη Μαρία.
Θέμα Διαπραγμάτευσης:
• Απροσάρμοστοι Έφηβοι, και
• Συναισθηματική Νοημοσύνη.
•
•
•
•
Οι Έφηβοι, με τους:
Θεόδωρος Στέφανος Δαδάνης,
Καρακαλίδης Σπύρος
Σαμαράς Βασίλης, και συντονιστής ο:
Σπανός Ιωάννης
Θέμα Διαπραγμάτευσης:
• Έφηβοι και Σχολείο,
• Επιλογή Επαγγέλματος, και
• Σχέσεις με τους Καθηγητές.
Περιεχόμενα
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ορισμός Εφηβείας
Σχέσεις με Γονείς
Σχέσεις με Καθηγητές και Συμμαθητές
Σχέσεις με το άλλο Φύλο
Έφηβοι και Σχολείο
Επιλογή Επαγγέλματος
Συναισθηματική Νοημοσύνη
Piercing
Διαχείριση Άγχους
Ερωτηματολόγιο
• Εφηβεία ονομάζεται η μεταβατική περίοδος στην ανάπτυξη του
ανθρώπου, που μέσα από έντονες σωματικές, γνωστικές,
συναισθηματικές και κοινωνικές αλλαγές μεταβαίνει από την
παιδική ηλικία στην ώριμη ενήλικη ζωή.
• Το κορυφαίο και πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της εφηβείας
αποτελεί η ήβη, οι σωματικές, δηλαδή αλλαγές που
μεταμορφώνουν το παιδί σε ώριμο σεξουαλικά, ικανό για
αναπαραγωγή ενήλικα.
Οι σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν στην εφηβεία είναι
αποτέλεσμα μιας σειράς ενδοκρινικών μεταβολών και
περιλαμβάνουν:
• Ωρίμανση γεννητικών οργάνων.
• Εμφάνιση-ανάπτυξη δευτερογενών χαρακτηριστικών του
φύλου.
• Επιτάχυνση της κατά μήκος αύξησης.
• Αλλαγές στη σύσταση του σώματος, στα όργανα και
στις λειτουργίες του οργανισμού.
Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, παρατηρείται μια διαρκής και πολύ έντονη
αλληλεπίδραση ανάμεσα στους γονείς και στους εφήβους. Η σχέση τους
χαρακτηρίζεται από έναν ανταγωνισμό, ο οποίος επιδεινώνεται σταδιακά. Ο
έφηβος γίνεται συχνά αλαζονικός και θεωρεί τους γονείς του
«ξεπερασμένους». Σημαντικό ρόλο παίζει ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η
απομάκρυνση από τους γονείς, αν πραγματοποιείται δηλαδή με κάποια
ανεκτικότητα ή με τη μεγαλύτερη δυνατή διαμάχη και απόρριψη. Οι
γονείς επηρεάζουν την πορεία της ανάπτυξης του εφήβου με τη
συμπεριφορά τους, που μπορεί να χαρακτηρίζεται από τη συγκατάθεση,
την αδιαφορία ή την απαράδεκτη τιμωρία. Συχνά βρίσκονται σε τέτοια
σύγχυση που αντιδρούν με όλους αυτούς τους τρόπους μαζί, πράγμα
που δημιουργεί συναισθηματική αναστάτωση στον έφηβο.
Οι έφηβοι έχουν ανάγκη από σταθερότητα, και όσο και αν
προσπαθούν να δείξουν την ανεξαρτησία και την αυτονομία τους,
εκφράζουν με τις πράξεις τους ότι η συνεπής παρουσία των ενηλίκων,
τα ευδιάκριτα και σταθερά όριά τους, είναι απαραίτητα όσο ποτέ άλλοτε.
Οι γονείς λοιπόν πρέπει να παρέχουν έλεγχο και καθοδήγηση, βασισμένοι στις δικές τους
αρχές. Αν οι αρχές αυτές έχουν νόημα και ουσία για τους ίδιους, θα υπάρξει σταθερό πλαίσιο
ορίων και θα δοθεί νόημα στην προσπάθεια των παιδιών τους για ξεπέρασμα αυτών των
αρχών, Αν, όμως, το πλαίσιο δεν είναι σταθερό και οι αρχές ρηχές, τότε μπορεί να έχει
αρνητική επίδραση στην ψυχολογία του εφήβου. Καθοριστικό ρόλο στην συναισθηματική –
ψυχική κατάσταση του εφήβου, παίζει η ίδια η συμπεριφορά των γονιών ανεξάρτητα από
οτιδήποτε άλλο. Δηλαδή, αν ένα παιδί ή έφηβος είναι ευάλωτο σε κάποια διαταραχή, μπορεί
να μην την εκδηλώσει αν οι γονείς του παρέχουν το ενδιαφέρον που έχει ανάγκη και το
καλύπτουν συναισθηματικά. Πολλοί γονείς μην έχοντας συνείδηση της ειδικής αναπτυξιακής
περιόδου στην οποία βρίσκεται το παιδί τους, απαιτούν από αυτό πράγματα χωρίς να το
διευκολύνουν και χωρίς να του δίνουν το δικό του χώρο να χειριστεί τις καταστάσεις, Μια
πρόσθετη δυσκολία, είναι οι επιπλοκές που δημιουργούνται από την τυχόν μειωμένη
ικανότητα των γονέων για αποχωρισμό, καθώς οι ίδιοι αντιμετωπίζουν την κρίση της μέσης
ηλικίας σε συνδυασμό με το πένθος για την απομάκρυνση των παιδιών τους. Ο τρόπος με
τον οποίο θα βιώσουν και οι δύο πλευρές τις αναταραχές που θα προκληθούν σε προσωπικό
επίπεδο και οι επιπτώσεις που θα έχουν στη σχέση τους, είναι καθοριστικές. Οι γονείς,
έχουν να επιτελέσουν μια σημαντική ψυχική εργασία. Πρέπει να περάσουν σταδιακά από μια
σχέση παιδιού-γονέα σε μια σχέση ενήλικου προς ενήλικα. Θα πρέπει να εγκαταλείψουν την
ιδέα της «εξουσίας» πάνω στο παιδί τους και συγχρόνως να αντιμετωπίσουν την απότομη
έλευση της σεξουαλικότητάς του. Συχνά, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έχουν να
αντιμετωπίσουν και την απώλεια των δικών τους γονιών και τον επαναπροσδιορισμό της
συζυγικής τους σχέσης. Η εμφάνιση καταθλιπτικής διάθεσης, αγχώδους διαταραχής ή και
άλλων συμπτωμάτων δεν είναι σπάνια κατά τη διάρκεια αυτής της «εκρηκτικής περιόδου»
όσο για τους γονείς, όσο και για τους εφήβους. Συχνά προκύπτει η ανάγκη συμβουλής, έτσι
ώστε να επιλυθούν τα προβλήματα που προκύπτουν με σκοπό την όσο πιο ομαλή
αυτονόμηση και των δύο πλευρών. Ωστόσο έρευνες έχουν επισημάνει, πως οι σχέσεις των
περισσότερων εφήβων με τους γονείς τους είναι αρμονικές. Αυτό που πρέπει να ληφθεί υπ’
όψη είναι ότι αναφερόμαστε σε μια ηλικιακή περίοδο που τη διακρίνει ρευστότητα και τίποτα
σχεδόν δεν αποτελεί κανόνα.
Για να μπορέσουμε να γίνουμε παιδαγωγοί και σύμβουλοι των εφήβων θα πρέπει πρώτα να
φροντίσουμε να εγκαταστήσουμε μια γνήσια σχέση μαζί τους. Δυστυχώς ότι πολλές φορές η
σχέση καθηγητή-μαθητή είναι μια ανεκμετάλλευτη σχέση. Ο μεγάλος αριθμός μαθητών μέσα
στην τάξη, οι λίγες ώρες παραμονής των εκπαιδευτικών μέσα στο Σχολείο, ο φόρτος εργασίας
(καθηγητών και μαθητών) κ.α. μπορεί να συμβάλλουν σ’ αυτό. Για να έχουμε καλύτερη
επικοινωνία τόσο με την ομάδα της τάξης όσο και με τον κάθε μαθητή ξεχωριστά πρέπει να
γίνει πιο ουσιαστική σχέση μας μαζί τους. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν: Η σχέση μας είναι
προσωπική. Κάθε μαθητής είναι ένας ξεχωριστός και μοναδικός κόσμος και έχει ανάγκη
μια εξατομικευμένη προσέγγιση. Οι γενικεύσεις και οι αφορισμοί πρέπει να αποφεύγονται.
Η καθοδήγησή μας ανταποκρίνεται (τις περισσότερες φορές) σε αίτημα δικό τους ή των
οικογενειών τους. Η άκαιρη ή απρόσκλητη ή η δημόσια συμβουλή (π.χ. μέσα στην τάξη) μπορεί
να έχει αρνητικά αποτελέσματα. Επιδεικνύουμε συμπάθεια και ευσπλαχνία προς όλους
(κάθε επίδοσης, κάθε διαγωγής, κάθε φυλής, φύλου, κοινωνικής κατάστασης
κ.α.). Είναι φυσικό κάποιους μαθητές να τους συμπαθούμε περισσότερο θα πρέπει
αυτό να το δείχνουμε όσο το δυνατόν λιγότερο για να μην αποθαρρύνουμε και τους
υπολοίπους. Ακόμη περισσότερο πρέπει να συγκρατούμε τα ακραία αισθήματα θυμού και
απόρριψης σε κάποιους ζωηρούς ή χαμηλών επιδόσεων μαθητές. Τα παράπονά μας για τις
επιδόσεις ή την συμπεριφορά ενός τμήματος δεν τα εκφράζουμε υποτιμώντας και
αποδοκιμάζοντας ένα τμήμα. Υπάρχει κίνδυνος να υιοθετήσουν οι μαθητές ακριβώς αυτή τη
συμπεριφορά και την επίδοση την οποία εμείς ως «ειδικοί» εκφράζουμε. Άλλωστε ο ρόλος ο
δικός μας είναι ακριβώς να διορθώσουμε όλα αυτά και όχι να τα παγιώσουμε. Τμήματα με
μέτριους μαθητές τα επαινούμε συχνότερα (όταν διακρίνονται σε κάποιες εκδηλώσεις) ώστε να
ρίχνουμε τους μαθητές τους στο φιλότιμο. Είναι κρίμα να χάνεται η ευκαιρία να πλησιάσουμε
κάποιους μαθητές επειδή έχουμε υιοθετήσει άθελά μας κάποια στερεοτυπική αντίληψη για ένα
τμήμα ή για κάποιους μαθητές. Στις χαμηλές επιδόσεις των μαθητών ενός τμήματος να
αναλαμβάνουμε και τις προσωπικές μας ευθύνες. Άλλωστε οι γραπτές και οι προφορικές
εξετάσεις δεν γίνονται μόνο για να αξιολογηθούν οι μαθητές. Αξιολογούμε και
επαναπροσδιορίζουμε και εμείς οι εκπαιδευτικοί τον τρόπο παρουσίασης του μαθήματός μας
αλλά και τον τρόπο που εξετάζουμε τους μαθητές.
Oι σχέσεις ενός παιδιού με τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές του είναι
σημαντικές γιατί μπορεί να επηρεάσουν την όλη στάση του απέναντι στο σχολείο. Oι
καλές σχέσεις με τους συμμαθητές του μπορεί να γίνουν πηγή θετικών
συμπεριφορών. Σε περίπτωση όμως που το παιδί έχει συχνές διενέξεις ή βιώνει
απόρριψη από τους συμμαθητές του, είναι πιθανό οι κακές σχέσεις να αποτελέσουν
αφορμή ώστε το παιδί να αρχίσει να αδιαφορεί για τα μαθήματα ή και να μισεί το
σχολείο. Tα παιδιά στην εφηβεία δεν είναι υποχρεωτικό να είναι αρεστά σε όλους,
ούτε, αντιστρόφως, να συμπαθούν τους πάντες. Πολλές φορές έχουν αντιπάθειες
έντονες και ανεξήγητες. Φιλίες και συμμαχίες διαλύονται και σχηματίζονται
αστραπιαία μέσα στην τάξη. Aν όμως έχει πολλές και έντονες αντιπάθειες στην τάξη,
δε διαθέτει ένα βασικό πυρήνα φίλων και αυτή η κατάσταση δε δείχνει σημεία
βελτίωσης, τότε πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί συμβαίνει αυτό και ωα στηρίξουμε
πιο πολύ το παιδί αυτό. Mια συζήτηση με καλοπροαίρετους καθηγητές που
γνωρίζουν το παιδί ίσως δώσει μια σχετικά αντικειμενική άποψη για την εικόνα που
αυτό παρουσιάζει στην τάξη και τα διαλείμματα. Ίσως χρειάζεται τόνωση της
αυτοπεποίθησης του παιδιού, μετριασμός του άγχους του ή έλεγχος της τυχόν
επιθετικότητάς του, καλλιέργεια των προσωπικών του κινήτρων για καλή συνεργασία
με τα άλλα παιδιά και τους καθηγητές. Σε σπάνιες περιπτώσεις, βέβαια, μπορεί να
φταίει και το ίδιο το σχολείο. Aυτό το πρόβλημα παρατηρείται συνήθως στα
συγκροτήματα σχολείων. Όταν οι χώροι είναι αχανείς και ο αριθμός των παιδιών
μεγάλος, οι καθηγητές δεν μπορούν να κάνουν σωστά τη δουλειά τους, αλλά ούτε και
να αναπτύξουν μια στοιχειώδη σχέση με τα παιδιά.
Αν και οι δραστηριότητες των παιδιών δεν είναι όλες κοινές και για τα δύο φύλα (οι
ξεχωριστές δραστηριότητες είναι επίσης απαραίτητες), αγόρια και κορίτσια
συναντιούνται με φυσικό τρόπο στο σχολείο, στο σπίτι, με τους φίλους, με τους
αδελφούς και τις αδελφές τους, τα ξαδέλφια κ.λ.π. Έκτος από τις συγκεντρώσεις οι
οποίες οργανώνονται ειδικά για τους νέους, είναι δυνατόν να υπάρχουν και ευκαιρίες
συνάντησης όλων των ηλικιών. Βέβαια οι νέοι σχηματίζουν συνήθως τη δική τους
ομάδα, αλλά βρίσκονται μεταξύ ανθρώπων άλλων γενεών. Τα παιδιά μαθαίνουν μ'
αυτόν τον τρόπο από το παράδειγμα των μεγαλυτέρων πώς άνδρες και γυναίκες
μπορούν να βρίσκονται μαζί χωρίς κόμπλεξ και φλερτ. Οι γονείς φοβούνται μήπως τα
παιδιά τους πέσουν στην αμαρτία πριν από το γάμο. Σε πολλές περιπτώσεις αντί να
τα οπλίζουν με συμβουλές, τους απαγορεύουν ακόμη και να συναντηθούν με το άλλο
φύλο η να πάνε σε συναναστροφές, όπου μπορεί να δουν νεαρούς και νεαρές, που
ήδη έχουν ερωτικό σύντροφο.
Το κακό είναι ότι ένας τέτοιος περιορισμός συχνά δημιουργεί περισσότερα
προβλήματα από όσα λύνει. Όταν δοθούν οι κατάλληλες προειδοποιήσεις και
τοποθετηθούν κατάλληλα όρια, παρατηρείται συχνά ένα παιδί το οποίο ζει με τα ηνία
λίγο χαλαρά, να αισθάνεται ευγνωμοσύνη, και να μην θέλει να διαψεύσει την
εμπιστοσύνη που του έχουν δείξει οι γονείς του. (Τουλάχιστον θα σκεφθεί ότι, αν δεν
σεβασθεί τα όρια που του έθεσαν, οι γονείς του μπορεί να μην τού δώσουν δεύτερη
ευκαιρία...). Αν εμπιστευόμαστε τον νέο, θα γίνει υπεύθυνος. Ένα παιδί στο οποίο
δείχνουν κάποια εμπιστοσύνη δέχεται ευκολότερα τις συμβουλές των γονέων του,
παρά κάποιο άλλο, στο οποίο δεν επιτρέπουν να διακινδυνεύσει το παραμικρό. Οι
αρνητικές εμπειρίες που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας έφηβος είναι δυνατόν να
γίνουν αντικείμενο συζητήσεως και να του γίνουν μάθημα για όλη του τη ζωή.
Βιολογικά, η Αγάπη είναι μια έντονη νευρολογική κατάσταση, όπως η πείνα ή η δίψα, αλλά πιο
μόνιμη. Λέμε για την αγάπη ότι είναι τυφλή, με την έννοια ότι δεν την ελέγχουμε. η Αγάπη δεν είναι
ένα πράγμα. Αγάπη για τους γονείς, τους συντρόφους, τα παιδιά, την πατρίδα, τον διπλανό, τον
Θεό, κτλ., όλες έχουν διαφορετική υφή. Κάθε μια έχει τις παραλλαγές της: Τυφλή, μονόπλευρη,
τραγική, σταθερή, ρευστή, υστερόβουλη, ανολοκλήρωτη, άνευ όρων... Στην καλύτερη πάντως, όλες
οι εκδοχές της είναι μια ευγενής και παθιασμένη δέσμευση, την οποία καλλιεργούμε και
εξελίσσουμε, αν και συχνά εμφανίζεται στις ζωές μας απρόσκλητη. Γι' αυτό και είναι κάτι
περισσότερο από ένα δυνατό συναίσθημα. Χωρίς την δέσμευση, είναι μόνο ένας ενθουσιασμός.
Χωρίς το πάθος είναι μόνο εμμονή. Ακόμα και η μεγαλύτερη Αγάπη, χωρίς vα tην φροντίσεις και να
την καλλιεργήσεις, μαραίνεται και πεθαίνει. Θα μπορούσαμε να πούμε, πως η λέξη αγάπη, είναι η
θέληση που έχει ένας άνθρωπος να επεκτείνει την πνευματική του ανάπτυξη ή εαυτό του, για
την προσωπική του "καλλιέργεια". Παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η συμπεριφορά ενός ατόμου προς
ένα άλλο και ο σκοπός που έχει απέναντί του. Θα έχετε παρατηρήσει πολλές φορές, όταν κάποιος
σας λέει "σ'αγαπώ", εάν το εννοεί πραγματικά ή αν προσπαθεί με αυτό τον τρόπο να πετύχει κάτι,
κάνοντάς σας να πιστεύετε πως έχει καλές προθέσεις απέναντί σας. Δεν σημαίνει πως δεν έχει,
αλλά εσείς θα συνεχίσετε να έχετε κάποιες αμφιβολίες, μέχρι τελικά να σας το αποδείξει. Η αγάπη
δεν μετριέται με λόγια, αλλά με πράξεις, λένε. Και δεν έχουν άδικο. Όμως τα λόγια είναι και αυτά
εξίσου σημαντικά, ως προς τον τρόπο έκφρασης.
Έχουμε ανάγκη να μιλάμε και να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας προς τον άλλον,
πέρα από τις πράξεις. Ο καθένας επιθυμεί σε κάποιο βαθμό να έχει αισθήματα αγάπης,
ωστόσο πολλοί δεν εμπνέονται από τέτοια αισθήματα. Αυτό είναι λίγο περίεργο.
Κάποιοι, από τη στιγμή που έχουν επιλέξει να μην αγαπάνε, παρά τις προθέσεις που
έχουν να αγαπήσουν, στην πραγματικότητα δεν αγαπάνε. Ενώ αν έχουν στόχο την
πνευματική τους ανάπτυξη, τότε το έχουν επιλέξει και θα αγαπάνε πραγματικά. Βλέπετε,
τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα μέσα μας, κάποιες φορές, γιατί και οι προθέσεις
παίζουν και αυτές τον δικό τους ρόλο. Υπάρχει η ερωτική αγάπη, η φιλική αγάπη και η
αγάπη προς άλλους ανθρώπους αλλά και προς τους γονείς μας. Ο τρόπος με τον
οποίον μπορεί κάποιος να αγαπήσει, τον ξέρει μόνο
αυτός.
Καψούρα = παθιασμένος έρωτας συνήθως χωρίς ανταπόκριση. Αυτό αναφέρει το λεξικό σαν
ερμηνεία της λέξης καψούρα. Πως αναλύουμε όμως την καψούρα; Η καψούρα είναι το συναίσθημα
εκείνο που έχει αρρώστια, νταλκά, ντέρτι, πόνο βαρύ και ασήκωτο, που σε κάνει να τρελαίνεσαι, σε
κάνει λιώμα, σε ρίχνει στον πάτο. Είναι το κάψιμο των εγκεφαλικών σου κυττάρων και γίνεσαι τόσο
καμένος ώστε να εκμηδενίζεται η σκέψη σου και το κενό της καταλαμβάνεται από γεμάτα ηδονή
συναισθήματα. Στο μυαλό σου δεν υπάρχει άλλη σκέψη εκτός από την καψούρα σου. Είναι
πονεμένα μοναχικά όνειρα που σου καίνε την ψυχή και πικρά παράπονα που κρύβονται στο βάθος
της καρδιάς σου. Τη νύχτα τα όνειρα σου κατακλύζονται από την εικόνα του πόθου σου που σβήνει
ανελέητα το πρωί. Η καψούρα δεν είναι έρωτας, ο έρωτας εμπεριέχει την καψούρα, η καψούρα όχι
απαραίτητα τον έρωτα, που έχει την προοπτική να εξελιχθεί σε κάτι βαθύτερο, ενώ η καψούρα
συνήθως όχι. Η καψούρα είναι ένα καπρίτσιο που συνήθως ξεφουσκώνει γρήγορα αλλά αφήνει
σημάδια και τραύματα από τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Αυτός ο ανεκπλήρωτος πόθος που για να
τον απαλύνεις σε κάνει να χώνεσαι στα μπαρ και να ακούς καψουροτράγουδα που μιλούν για τον
καημό σου, να πέφτεις σε ατελείωτο πιόμα και μέθη για να ζαλίζεις το μυαλό σου και να εκφράζεις
τον νταλκά σου βουβά με ένα ζεϊμπέκικο, τον χορό της θλίψης και του πόνου. Στην καψούρα όλα
επιτρέπονται, όπως για παράδειγμα χαριτωμενιές του τύπου πάω στα ίδια μέρη που πάει και
αυτός/η μόνο και μόνο για να τον δω από μακριά ή ακούω τη μουσική που του/της αρέσει κι ας μην
μου αρέσει, μόνο και μόνο για να τον νιώθεις πιο κοντά. Η καψούρα έχει χτυπήσει την πόρτα όλων
μας αρκετές φορές στη ζωή μας με διαφορετικά πρόσωπα και κάθε φορά, ενώ ξέρουμε ότι μας
τυραννάει και μας βασανίζει της ανοίγουμε και μπαίνει στη ψυχή και στο μυαλό μας και σαν
οδοστρωτήρας μας πατάει και μας λιώνει. Τελικά αυτό το συναίσθημα δεν το απαρνιέται κανείς μας.
• Όλοι οι άνθρωποι και γενικότερα οι νέοι έχουν ανάγκη από ένα
επάγγελμα το οποίο θα τους εξασφαλίσει όλα τα αναγκαία για την
ζωή τους. Πριν όμως να επιλέξουν το επάγγελμά τους, θα πρέπει να
λάβουν υπόψη τους κάποια σημαντικά κριτήρια. Αυτά είναι τα εξής:
• Ο χώρος εργασίας
• Κάποιος που θέλει να επιλέξει ένα επάγγελμα ενδιαφέρεται πάρα
πολύ για το χώρο εργασίας, δηλαδή, αν θα εργάζεται σταθερά σε
ένα χώρο ή αν θα μετακινείται. Για παράδειγμα, αν είσαι
στρατιωτικός ή ναυτικός είσαι υποχρεωμένος να μετακινείσαι αρκετά
συχνά.
• Οι οικονομικές απολαβές
• Κάθε άνθρωπος χρειάζεται πολλά λεφτά για να μπορέσει να ζήσει.
Έτσι, δεν θα πρέπει να επιλέξει ένα επάγγελμα από το οποίο θα
λαμβάνει χαμηλό μισθό, αλλά αρκετό, τόσο που να μπορεί να
καλύψει τις ανάγκες του.
• Ικανότητες που απαιτεί το κάθε επάγγελμα
• Κάθε νέος δηλαδή, θα πρέπει να έχει τις κατάλληλες σωματικές
ικανότητες, ανάλογες του επαγγέλματος του οποίου θα επιλέξει. Για
παράδειγμα, αν κάποιος έχει μυωπία, δεν μπορεί να γίνει
αεροπόρος ή αν κάποιος έχει πρόβλημα στα πόδια του ή του λείπει
κάποιο πόδι, δεν μπορεί να επιλέξει ένα επάγγελμα στο οποίο
χρειάζεται να τρέχει.
• Πνευματικές ικανότητες που απαιτεί το κάθε επάγγελμα
Για παράδειγμα, αν σε κάποιο άνθρωπο δεν του αρέσει να διαβάζει
και βαριέται, δεν μπορεί να πάει να δουλέψει στο πανεπιστήμιο.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ικανοποίηση που προκαλεί το κάθε επάγγελμα
Για να επιλέξει κάποιος ένα επάγγελμα θα πρέπει να τον ικανοποιεί, να του αρέσει.
Δεν γίνεται δηλαδή κάποιος στον οποίο δεν αρέσει η ιατρική να σπουδάσει γιατρός.
Θα πρέπει να βρει το κατάλληλο επάγγελμα , δηλαδή το επάγγελμα που του
ταιριάζει.
Ωράριο εργασίας
Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να επιλέξει ένα επάγγελμα στο οποίο το ωράριο εργασίας
θα τον βολεύει, έτσι ώστε να κάνει τις δουλειές που χρειάζεται, όπως τα ψώνια, η
φροντίδα των παιδιών και πολλά άλλα.
Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει παιδιά και πρέπει να τα παίρνει από το σχολείο, δεν
μπορεί να επιλέξει ένα επάγγελμα στο οποίο θα δουλεύει από το πρωί ως το βράδυ.
Γιατί θα αναγκαστεί να πάρει έναν άνθρωπο και να τον πληρώνει για να πηγαίνει το
παιδί του από το σχολείο στο σπίτι.
Οικογενειακές υποχρεώσεις
Δεν γίνεται δηλαδή κάποιος να μην βλέπει την οικογένειά του καθόλου ή πολύ
σπάνια. Οπότε θα πρέπει να επιλέξει ένα επάγγελμα έτσι ώστε να μπορεί να βλέπει
την οικογένειά του και να περνάει πολλές ώρες δίπλα στη γυναίκα του και στα παιδιά
του. Γι’ αυτό θα πρέπει να αποφεύγει επαγγέλματα όπως είναι ο ναυτικός, γιατί
αλλιώς θα βλέπει σπάνια την οικογένειά του.
Ανεργία και χρόνος αποκατάστασης
Κάθε νέος θα πρέπει να επιλέξει ένα επάγγελμα στο οποίο μόλις πάρει το πτυχίο να
προσληφθεί αμέσως και να μην μείνει για πολύ καιρός άνεργος.
Αν κάποιος λάβει υπόψη του όλα αυτά τα κριτήρια αλλά και πολλά ακόμη θα μείνει
ευχαριστημένος από το επάγγελμα το οποίο θα επιλέξει και δεν θα χρειαστεί να
αλλάξει επάγγελμα.
Ποιοι παράγοντες επιδρούν στην
επιλογή του επαγγέλματος
Το φυσικό περιβάλλον, στο οποίο ζει ο νέος, ασκεί, άμεσα ή έμμεσα, την επίδρασή του,
επειδή απ' αυτό ο άνθρωπος αντλεί πόρους. Η ανάγκη, λοιπόν, να αξιοποιηθούν οι
δυνατότητες και οι ευκαιρίες που προσφέρει το φυσικό περιβάλλον, υπαγορεύει συχνά
και το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν ορισμένοι απ' όσους ζουν σ' αυτό. Είναι πολύ
πιθανό, λόγου χάρη, αυτοί που ζουν σε πεδινές περιοχές να γίνουν γεωργοί, ενώ αυτοί
που ζουν σε νησιά με ναυτική παράδοση να γίνουν ναυτικοί. Το κοινωνικό περιβάλλον,
επειδή προβάλλει κάποια πρότυπα επιτυχημένου επαγγελματία, ωθεί τους νέους σε
μίμηση αυτών των επαγγελματικών προτύπων. Σε αρκετές, όμως, περιπτώσεις, κυρίως
σε κλειστούς επαρχιακούς χώρους, ακόμα και σήμερα, ο περιορισμένος κύκλος
επαγγελμάτων που ασκούν τα μέλη της μικρής κοινωνίας στερεί από τον νέο τη
δυνατότητα γνωριμίας με νέα ενδιαφέροντα επαγγέλματα. Ο περιορισμός αυτός τον
οδηγεί να επιλέξει αναγκαστικά κάποιο από τα ήδη γνωστά και δοκιμασμένα
επαγγέλματα. Η κοινωνία επιδρά στην επιλογή επαγγέλματος και με τις στερεοτυπικές
αντιλήψεις των μελών της για την αξία των επαγγελμάτων. Παραδοσιακά, παρατηρείται
μια υποτίμηση της χειρωνακτικής εργασίας και μια ιδιαίτερη προτίμηση για την
πνευματική. Συνέπεια των αντιλήψεων αυτών είναι η στροφή της πλειονότητας των νέων
σε αναζήτηση επαγγελμάτων που, όπως πιστεύουν, θα τους καταξιώσουν κοινωνικά,
έστω κι αν αυτά, από πολλές απόψεις, δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στις ανάγκες,
αλλά και στις δεξιότητες που έχουν.
Οι γονείς, αλλά και οι συγγενείς, επειδή επιθυμούν την καλύτερη, κατά τη
γνώμη τους, επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών τους ή και επειδή
θέλουν να δουν το παιδί τους να πραγματοποιεί δικά τους ανεκπλήρωτα
όνειρα, άλλοτε διακριτικά υποδεικνύουν και άλλοτε πιεστικά προσπαθούν να
επιβάλλουν κάποια προτίμηση, χωρίς να λαμβάνουν πάντοτε υπόψη το
χαρακτήρα και την προσωπικότητα του νέου. Συχνά, μάλιστα, η ανάγκη να
συνεχιστεί μια επαγγελματική οικογενειακή παράδοση δεν αφήνει πολλά
περιθώρια για άλλη επιλογή. Η επιλογή επαγγέλματος εξαρτάται και από την
οικονομική ευχέρεια των γονιών, αφού είναι γνωστό ότι για πολλά επαγγέλματα
απαιτούνται μακρόχρονες και δαπανηρές σπουδές. Το σχολείο, ανάλογα με το
είδος του, και μάλιστα όταν αυτό είναι συνειδητή επιλογή του μαθητή,
προδιαγράφει σε γενικές γραμμές την επαγγελματική του προτίμηση και
πορεία. Επιπλέον, το σχολείο με τις γνώσεις και την ενημέρωση που
προσφέρει, με την ενθάρρυνση του νέου από τους διδάσκοντες να επιδοθεί σε
κάτι ασκεί σημαντική επίδραση στην επιλογή του. Και, εφόσον οι σχολικές
λειτουργίες γίνονται κατάλληλα για κάθε μαθητή, εφόσον δηλαδή
διαπιστώνονται τα ενδιαφέροντα, τα φυσικά χαρίσματα και οι δυνατότητές του,
μπορεί να τον προσανατολίσουν στη σωστή κατεύθυνση και να τον βοηθήσουν
στην ορθή επιλογή επαγγέλματος.
Όταν οι ψυχολόγοι ξεκίνησαν να εστιάζουν στην νοημοσύνη, αρχικά ασχολήθηκαν με τις πιο
«συμπαγείς» πλευρές της, όπως η μνήμη ή η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, το γνωστό IQ.
Σύντομα όμως, έγινε αντιληπτό ότι επίσης -ή και ακόμα περισσότερο σημαντικές- είναι κάποιες μη
«συμπαγείς» πλευρές της. Στην σύγχρονη εποχή, μια από τις πλέον πολυσυζητημένες έννοιες,
είναι αυτή της Συναισθηματικής Νοημοσύνης ή του EQ (Emotional Quadrant). Ο άνθρωπος που την
διέδωσε στο ευρύ κοινό, είναι ο Daniel Goleman με το ομώνυμο βιβλίο του (1995).
Κατηγορίες
Στη νεώτερη του μελέτη το 2002, ο εν λόγω συγγραφέας, διακρίνει 4 κύριες κατηγορίες
Συναισθηματικής Νοημοσύνης:
Self-awareness/αυτοεπίγνωση: Η αυτοεπίγνωση, περιλαμβάνει ως υποκατηγορίες την
συναισθηματική επίγνωση, την αυτοαξιολόγηση και τέλος την αυτοπεποίθηση. Selfmanagement/αυτοδιαχείριση: Η αυτοδιαχείριση συνίσταται από τις ακόλουθες υποκατηγορίες, τον
συναισθηματικό αυτοέλεγχο, την προσαρμοστικότητα, τον προσανατολισμό στους στόχους και την
θετικότητα.
Social-awareness/κοινωνική επίγνωση: Η κοινωνική επίγνωση περιλαμβάνει ως υποκατηγορίες
την εμπάθεια, την επίγνωση του συνόλου και τον προσανατολισμό στην εξυπηρέτηση των
συνανθρώπων. Relationship management/διαχείριση σχέσεων: Η διαχείριση των σχέσεων
συνίσταται από τις ακόλουθες υποκατηγορίες, την ηγεσία, την παρακίνηση, την δυνατότητα
ανάπτυξης των τρίτων, τη διαχείριση των συγκρούσεων, τη σύσφιξη των σχέσεων και τέλος την
ομαδικότητα και τη συνεργασία. Οι 4 κύριες κατηγορίες Συναισθηματικής Νοημοσύνης, δεν είναι
κληρονομικοί παράγοντες ή ταλέντα, αλλά επίκτητες ικανότητες (και άρα μπορούν να αναπτυχθούν
από τον καθένα, αρκεί όμως να το θέλει και να το προσπαθήσει). Σύγχρονες έρευνες μάλιστα,
έδειξαν ότι το IQ από μόνο του δεν επαρκεί για να μετρήσει την εργασιακή απόδοση ή ικανότητα!
Μετρά καλά τις «ακαδημαϊκές» ικανότητες, αλλά δεν αρκεί για να υποδείξει τους καλύτερους για μια
εργασία. Σύμφωνα πάλι με τον Daniel Goleman, υπάρχει σχέση μεταξύ του IQ και του EQ. Αυτή η
σχέση αποτυπώνεται σε 4 στερεότυπα:
High I.Q. Male
Ο άντρας με υψηλό IQ χαρακτηρίζεται συχνά ως διανοούμενος, διαθέτοντας
ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων και ικανοτήτων. Είναι φιλόδοξος και παραγωγικός.
Διαθέτει αυτοπεποίθηση. Παράλληλα όμως είναι προβλέψιμος και τυπικός.
Είναι εκλεκτικός και δύσκολα ευχαριστιέται. Συχνά είναι κριτικός. Δεν
εξωτερικεύει εύκολα τα συναισθήματα του. Χαρακτηρίζεται «κρύος».
High E.Q. Male
Ο άντρας με υψηλό ΕQ είναι «κοινωνικός» τύπος, εξωστρεφής και πρόσχαρος.
Δεν δείχνει να ανησυχεί ιδιαίτερα για το αύριο. Δεσμεύεται με τους ανθρώπους,
αναλαμβάνει ευθύνη και έχει «φιλότιμο». Γίνεται εύκολα συμπαθής και δείχνει
ενδιαφέρον για τις σχέσεις του. Ζει «γεμάτη» κοινωνική ζωή. Τα «έχει καλά» με
τον εαυτό του και τους γύρω του.
High I.Q. Female
Η γυναίκα με υψηλό IQ χαρακτηρίζεται από αυτοπεποίθηση. Και εκείνη διαθέτει
ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων και ικανοτήτων. Εκφράζεται με ευφράδεια. Διαθέτει
καλαισθησία και αντίληψη του εαυτού της. Είναι όμως επιρρεπής στο άγχος και
τις ενοχές, ενώ διστάζει να εκφράσει τον θυμό της δημοσίως.
High E.Q. Female
Η γυναίκα με υψηλό ΕQ είναι σθεναρή και δυναμική. Εκφράζει τα
συναισθήματα της χωρίς να τα φιλτράρει. Νοιώθει καλά με τον εαυτό της. Είναι
εξωστρεφής και εκφραστική. Λειτουργεί καλά σε αγχωτικό περιβάλλον. Είναι
ανοικτή στη γνωριμία νέων ατόμων, ενώ σπανίως νοιώθει ενοχές.
Το συμπέρασμα όλων των παραπάνω είναι ότι το IQ από μόνο του δεν επαρκεί
για την επιτυχία στη ζωή, αλλά απαιτείται και η ανάπτυξη των ικανοτήτων της
Συναισθηματικής Νοημοσύνης.
Το άγχος είναι ένα πολύ δυσάρεστο συναίσθημα που νιώθει ο έφηβος μπροστά σε ένα
αόριστο κίνδυνο ή απειλή. Στην εφηβεία τα παιδιά «τα χάνουν» εύκολα και κατά
συνέπεια βρίσκονται πολύ συχνά σε κατάσταση «έντονου άγχους». Εντούτοις, όσο
φυσιολογικό και αν είναι το έντονο άγχος σε έναν έφηβο, οι γονείς πρέπει να μπορούν
να το αναγνωρίσουν για να πάρουν τα μέτρα τους.
Τα συμπτώματα
Ο έφηβος έχει νευρικότητα, ανησυχία και απότομη συμπεριφορά ή δείχνει κακή
διάθεση, που δεν συνοδεύεται απαραίτητα από εριστικότητα. Μπορεί να παραπονιέται
για ταχυκαρδίες ή να βλέπετε ότι τρώει τα νύχια του, παρουσιάζει αλλαγή στις συνήθειες
του ύπνου, αλλαγές στη γενική συμπεριφορά, κάνει συχνά παράπονα για
πονοκεφάλους, ζαλάδες, προβλήματα στο στομάχι και άλλες αδιαθεσίες που συχνά
είναι ψυχοσωματικές. Κάνει συχνά λάθη, σαν να «λέει» με τον τρόπο του στους
άλλους ότι «τα έχει χαμένα» και ότι δεν ξέρει πώς να αντιδράσει, δείχνει
πελαγωμένο σε απλές δουλειές, πίνει ή καπνίζει στα κρυφά κλπ.
Ειδικά τα συνεσταλμένα και ευαίσθητα παιδιά δεν εκδηλώνουν τα άγχος τους ούτε με
νεύρα ούτε με φωνές. Προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα για να ευχαριστήσουν τους
γονείς τους, παρότι νιώθουν βουβή απελπισία και τρομερή πίεση. Αυτά τα παιδιά
χρειάζονται ακόμα μεγαλύτερη προσοχή.
Τα παιδιά μπορεί να προβληματίζονται κυριολεκτικά για οτιδήποτε και κανείς δεν μπορεί
να προβλέψει τι από όλα «τους φαίνεται βουνό». Πάντως ανάμεσα στα συνηθισμένα
«βουνά» για τους εφήβους (και συχνά για τους ενηλίκους) είναι τα εξής:
- οι φυσιολογικές αλλαγές στην εμφάνισή τους (σώμα, πρόσωπο, σπυράκια)
- οι μεγάλες απαιτήσεις των γονιών για σχολικές επιδόσεις (τα παιδιά πιέζονται πάντα
πολύ για να ανταποκριθούν στις υψηλές προσδοκίες όσων αγαπούν)
- οι διαμάχες των γονιών μεταξύ τους
- το διαζύγιο ή ο θάνατος ενός γονιού (τα παιδιά φοβόνται ότι επέρχονται αλλαγές που
θα τους στερήσουν πολλά)
- οι πολλές υποχρεώσεις – δραστηριότητες (οι έφηβοι μπορεί να νιώθουν ανήμποροι να
τα βγάλουν πέρα, αλλά να μην το λένε)
- οι σοβαρές ασθένειες στην οικογένεια (προκαλούν στον έφηβο ανασφάλεια είτε γιατί
φοβάται το θάνατο, είτε γιατί απλώς αλλάζουν οι ρουτίνες στις οποίες είχε συνηθίσει και
τις ταύτιζε με τη σιγουριά)
- τα οικονομικά προβλήματα στο σπίτι (τα παιδιά αισθάνονται το στρες των γονιών
και νιώθουν μια γενική απειλή για το μέλλον, ενώ παράλληλα αλλάζει και η ζωή τους)
- οι αλλαγές σχολείου ή καθηγητή ή σπιτιού (έχουν την έγνοια αν θα γίνουν αποδεκτοί
από τους νέους συμμαθητές, γείτονες, καθηγητές αλλά κι αν θα βρουν κι εκείνα
κάποιους να ταιριάξουν)
- οι απαιτήσεις των φίλων (καμιά φορά ζητούν από το παιδί να κάνει κάτι που το ίδιο δεν
θέλει)
- οι διαμάχες με συμμαθητές ή φίλους (οι έφηβοι βιώνουν τη διαμάχη ως απόρριψη και
αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την κοινωνικότητά τους)
- κάποιες γενικές κοινωνικές αναστατώσεις (ειδήσεις για εγκλήματα στη γειτονιά,
πλημμύρες κ.λπ. γεγονότα που το παιδί μπορεί να νιώσει ότι ίσως απειλήσουν και το
ίδιο).
ΌΤΑΝ ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΕ
ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΕΣΤΕ;
ΑΣΚΕΙΤΕ ΒΙΑ ΣΤΟΥΣ ΓΥΡΩ ΣΑΣ;
ΕΧΕΙΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ;
ΗΣΑΣΤΑΝ ΠΑΡΟΝ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟ
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΒΙΑΣ;
ΞΕΡΕΤΕ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΓΧΟΣ;
ΑΝ ΝΑΙ,ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ;
ΞΕΡΕΤΕ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΓΧΟΣ;
ΑΝ ΝΑΙ,ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ;
ΞΕΡΕΙΣ ΠΟΥ ΒΟΗΘΑΕΙ ΤΟ ΑΓΧΟΣ;
ΞΕΡΕΙΣ ΤΙ ΣΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΑΓΧΟΣ;
ΝΙΩΘΕΙΣ ΑΒΟΛΑ ΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΕΝΑ
ΚΑΙΝΟΙΥΡΓΙΟ ΠΡΟΣΩΠΟ;
ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΠΟΤΑ;
ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΣΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ
ΓΟΝΕΙΣ;
ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΣΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΣΟΥ;
ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΣΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ
ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ ΣΟΥ;
ΕΙΣΤΕ ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΑ
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΕΦΗΒΕΙΑ, ΚΑΙ ΑΝ ΝΑΙ ΑΠΟ ΠΟΥ ΕΧΕΤΕ
ΕΝΗΜΕΡΩΘΕΙ;
ΕΙΣΤΕ ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΑ
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΕΦΗΒΕΙΑ,ΚΑΙ ΑΝ ΝΑΙ ΑΠΟ ΠΟΥ ΕΧΕΤΕ
ΕΝΗΜΕΡΩΘΕΙ;