Transcript Zihinsel Engellilerde Matematik Dersi

Zihinsel
Engellilerde
Disiplin Alanlarının
Öğretimi
Matematik Öğretimi
Matematik Öğretimi
• Okul programlarında yer alan matematik
disiplin alanı;
sayılar
dört işlem
problem çözme
para kullanma
saat okuma
hesaplamalarla ilgili kestirimlerde bulunma
geometrik şekiller vb.
Beceri ve kavramları içerir.
Matematik Öğretimi
• Beceri ve kavramların etkili öğretimi için;
•

ihtiyaçları karşılayacak öğretimsel içerik
içeriği en etkili yöntem, yaklaşım ve
stratejileri belirleyerek sunma
Matematik Öğretimi
• İçerik hazırlanırken;
İki türlü içerik hazırlanması önemlidir.
 Bir disiplin olarak matematik içeriğinin hazırlanması
 Ders olarak matematik içeriğinin hazırlanması
Matematiğin etkili şekilde öğretilmesi her iki içeriğinde uygun
şekilde hazırlanmasına bağlıdır.
Matematik içeriğinin hazırlanması
• Matematikte beceri, işlem ve kavramlar ardışık
bir özellik göstermektedirler.
• Yani, bu işlem, beceri ve kavramlar hiyerarşik
bir düzen içersinde birbirinin önkoşulu
niteliğindedir.
• Bu da bir işlem, beceri yada kavramın
öğrenilebilmesi
için
hiyerarşik
olarak
kendisinden önce gelen işlem, beceri yada
kavramın öğrenilmesini gerekli kılar.
Matematik içeriğinin hazırlanması
• Örneğin;
Temel toplama işlemlerini öğrenebilmek için
20’ye kadar olan sayıları okuyup yazma
20’ye kadar ritmik sayma
Saat okumayı öğrenebilmeleri için
12’ye kadar olan sayıları okuma
60’a kadar 5’erli saymaları
gerekmektedir.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
• Öğretimsel içeriğin hazırlanmasında üç yol
izlenebilir;
• Varolan içeriğin, varolan haliyle kullanılması
• Varolan öğretimsel içeriğin uyarlanarak kullanılması
• Öğretimsel içerik yoksa yeni öğretimsel içeriğin
hazırlanması.
Genelde varolan içerik uyarlanarak kullanılmaktadır.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
• Matematiğin içeriği, hiyerarşik sıra
dikkate alınarak oluşturulsa bile, eğer
öğretilecek içerik, öğrencilerin
performans düzeylerine uygun değilse
öğrencinin öğretilen işlem yada
becerileri öğrenmesi mümkün değildir.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
• Bir matematik becerisi öğretilirken;
 önce daha basit olan alt beceriler ve işlemlere ayrılır
 basit beceriler karmaşık becerilerden önce öğretilir
 birbirine karıştırılabilecek strateji yada bilgiler ardarda
öğretilmez.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
• Öğretimsel içeriğin hazırlanmasında;
Öğrencinin performans düzeyi ve bireysel
farklılıkları göz önünde bulundurun.
Aynı sınıftsa bulunan öğrencilerden, beceri ve işlemleri aynı düzeyde
yapmaları beklenemez beklendiği takdirde bu durum, matematik
dersinin içeriğini çocuğa uyarlamak değil, çocuğu matematik
dersinin içeriğine uyarlamak anlamına gelir.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
öğretimsel içeriğin sunumu
• Öğretimsel içeriğin hazırlanması kadar,
hazırlanan içeriğin uygun şekilde
sunulması da, öğrencilerin öğretilecek
olan işlem ve beceriyi kazanmalarında
etkilidir.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
öğretimsel içeriğin sunumu
• Uygun öğretim yöntemi seçildikten sonra,
öğretim sırasında kullanılacak olan format
hazırlanmalıdır.
Format: genel bir öğretim sürecinin, öğretmenin yaptığı yada
söylediklerine transfer edilmesidir.
Formatlar, öğretimin açık ve kısa bir şekilde
sunulabilmesi için, dikkatlice desenlenmelidir.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
öğretimsel içeriğin sunumu
• Sunu, sadece bilgi ve becerileri kazandırmak için
değil, aynı zamanda öğrenilenlerin sürdürülmesi içinde
önemlidir.
Sunu sırasında alıştırma ve tekrarlar bilgi ve becerilerin
sürdürülmesinde etkilidir.
• Ayrıca sununun yapısı öğrencinin ilgisini sürdürmesini
sağlamalıdır.
Öğretmen ne kadar çok konuşursa, öğrencinin tepki verme
olanağı o kadar azalır.
Öğretmenler, öğrencilerin daha fazla tepkide bulunmalarını
sağlamak için sunularını desenlemelidirler.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
öğretimsel içeriğin sunumu
Özel eğitimde genelde iki farklı yaklaşım içerik
hazırlanması ve sunumunda kullanılır.
Doğrudan öğretim
Basamaklandırılmış öğretim
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
doğrudan öğretim yaklaşımına göre
matematik öğretimi
• Doğrudan öğretim;
 Öğretimi yapılacak içeriğin, ardışık şekilde sıralanması
 Öğrencilerin tam katılımı
 Öğretmenin düzeltici dönütler vermesi
 İpuçlarının düzenlenmesi
 İpuçlarının uygulanması ve geri çekilmesi
anlamına gelir
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
doğrudan öğretim yaklaşımına göre
matematik öğretimi
• Doğrudan öğretim;
• Öğretimi organize etmek için bir ortam sunar; böylece, öğrenciler
yeni öğrenilen konuları kazanır, aklında tutar ve genellerler.
• Öğretilecek konu ve öğrencinin özelliklerine göre, öğretmene
farklı şekillerde kullanılma imkanı sağlar.
Öğretilecek konuda belli bir beceri düzeyinde yada üzerinde olan
öğrencilerle daha fazla bağımsız çalışma imkanı sağlarken, belli
beceri düzeyinin altında olan öğrencilerle daha fazla öğretmen
kontrolünde ve yapılandırılmış ortamda çalışmayı gerektirir.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
doğrudan öğretim yaklaşımına göre
matematik öğretimi
• Doğrudan öğretim;
• Karmaşık becerileri daha alt becerilere bölerek, önce bu alt
becerileri öğretmeyi ve daha sonra öğretilen alt becerileri
birleştirmeyi göstererek daha kolay öğretmeyi amaçlar.
• Doğrudan öğretimin amacı, öğretimi yapılan
içerikte ipuçlarının aşamalı olarak geri
çekilmesiyle öğrenciyi bağımsız hale
getirmektir.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
doğrudan öğretim yaklaşımına göre
matematik öğretimi
• Öğretim yapılmaya başlandığında, ilk başta, bütün sorumluluk
öğretmende iken, öğretim ilerledikçe sorumluluk, öğretmenden
öğrenciye geçmektedir.
Başta
sorumluluk
öğretmende
Sonda
sorumluluk
öğrencide
• Sorumluluk, öğretmenden öğrenciye aşamalı ve yavaş yavaş
geçmelidir.
Öğretimsel içeriğin hazırlanması
doğrudan öğretim yaklaşımına göre
matematik öğretimi
• Doğrudan öğretim;
 Model olma
 Rehberli uygulamalar
 Rehbersiz uygulamalar
basamaklarından oluşur.
doğrudan öğretim yaklaşımına göre matematik
öğretimi
model olma aşaması
• Doğrudan öğretimde model olma, öğrenciye
kazandırılacak beceriyle ilgili açıklamalar yapılması ve
becerinin nasıl yapılacağının öğretmen tarafından
gösterilmesidir.
Yüksek sesle düşünme
Öğretmenin sorduğu soruların cevaplarını kendisinin
vermesi
Kuralların yüksek sesle söylenmesi
doğrudan öğretim yaklaşımına göre matematik
öğretimi
rehberli uygulamalar
• Öğretmen yeterli sayıda model olduktan sonra,
öğrenme sorumluluğu aşamalı olarak öğrenciye
bırakılmalıdır. Bunun içinde, öğrencinin, öğretmen
rehberliğinde ipuçlarının aşamalı olarak geri çekildiği
alıştırmalar yapması gerekir.
• Rehberli uygulamalar, öğrenciye kazandırılacak
matematik konuları ile ilgili alıştırmaları denetlemek ve
öğrencinin bağımsızlığa ulaşmasını sağlamak için
yapılır.
doğrudan öğretim yaklaşımına göre matematik
öğretimi
rehberli uygulamalar
• Rehberli uygulamada, öğretmen, öğrencinin kendi
başına yapacağı şeyleri ve öğretmen rehberliğinde
yapacağı şeyleri birbirinde ayırarak belirler.
• Öğrenci, model olma aşamasında öğrendiği beceriyi
uygular. Bu da, öğretmenin becerinin ne kadar
geliştiğini gözlemesine imkan verir.
• Daha sonrada, henüz yapamayacakları beceriler için,
öğrencilere, yeterli sayıda alıştırmaların sunulduğu
rehberli uygulama yaptırarak, onları bu becerileri yapar
hale getirir.
doğrudan öğretim yaklaşımına göre matematik
öğretimi
rehberli uygulamalar
• Rehberli uygulamalar sırasında sorulan sorulara,
öğrencilerin verdiği cevap onların neyi anlayıp,
anlamadıkları hakkında öğretmene bilgi verir. Bu
cevaplar, rehberli uygulamalara ne kadar devam
edileceği, ne tür düzeltmeler yapılacağı hakkında fikir
verir.
• Rehberli uygulamalar sırasında, ipuçlarıyla
kendisinden bekleneni gerçekleştiremeyen
öğencilerde, model olma aşamasına geri dönülür.
doğrudan öğretim yaklaşımına göre matematik
öğretimi
bağımsız(rehbersiz) uygulama
• Rehberli uygulamalar sona erdiğinde, öğrencilerden,
öğretilen matematik işlemlerini, öğretilen stratejiyi
kullanarak yapmaları beklenir. Bu aşama, bağımsız
uygulama olarak bilinir.
• Sorumluluğun aşama aşama öğrenciye geçmesi
tamamlanmış olur.
• Bağımsız uygulamada, öğrencilerden yapmaları
beklenecek matematik işlemleri model olma ve
rehberli uygulamalarda öğretilenlerden farklı fakat aynı
zorluk düzeyinde olmalıdır.