Transcript Prof. Tabip Tuğamiral Hayati BİLGİÇ

TÜRKİYE’DE SAĞLIK ALANINDA İŞBİRLİĞİ
SAĞLIK SEKTÖRÜNDE AR-GE
Prof. Tabip Tuğamiral Hayati BİLGİÇ
GATA Gelişim Proj. Değ. Grubu Başkanı
ve
GATA Bilimsel Araştırma Kurulu Başkanı
Ankara Sağlıkta Yenilikçilik Hareketi ; inovankara
Buluşma Toplantısı ve Kurucu Çalıştayı-2011
Bilimsel bilginin güce dönüşebilmesi için
teknolojiye gerçek anlamda bir katkı sağlaması
ya da doğrudan teknolojiye dönüşmesi şarttır.
Elde edilen bilimsel bilginin teknolojiye
dönüştürülebilme yeteneği ekonomiyi olumlu
yönde doğrudan etkileyen bir faktördür.
Bilimsel bilginin teknolojiye dönüştürülmesinde
en önemli ara kademe buluş niteliğinde bilgi
üretebilme ve bunu patent ile tescil etmedir.
Ülkelerin aldıkları patent sayıları teknolojiyi
ekonomiye yansıtma ve bilimsel bilgiyi
ekonomik gelişmede kullanmanın en önemli
göstergesidir.
Dünyada teknolojiyi ekonomiye yansıtma gücü
bakımından Amerika Birleşik Devletleri, İsveç
ilk sıralarda yer alırken ülkemiz ilk 30 ülke
içinde bulunmamaktadır.
Bu ülkelerde yıllık alınan patent sayısı yüzbinli
rakamlarla ifade edilirken ülkemizde 2000
civarındadır.
Ülkelerin teknolojik gelişmişlik düzeyleri ile
uluslararası ekonomik güçleri arasında
doğrudan bir ilişki söz konusudur.
Teknolojik gelişmişlik düzeyi bir ülkenin diğer
ülkeler arasındaki yerini ve saygınlığını da
belirleyen en önemli faktördür.
Gelişmiş ülkeler bilim insanlarını önceden
belirlenmiş araştırma politikaları ile yönlendirirler.
Belli kurum ve kuruluşlara kısa, orta ve uzun vadeli
görev tanımları yaparlar.
Ülkemizde bilim ve teknolojiye yaklaşım
konusunda en büyük sorun, bilim ve teknoloji
politikasının henüz tüm tarafların katılımı ile
ulusal bir politika haline getirilememiş olmasıdır.
Ünivesiteler yapıları itibari ile eğitim görevi
yapan, bilim üretme ağırlıklı, yayın çıkarma ve
dünya bilimine katkıda bulunma amaçlı temel
bilgi üreten kuruluşlardır.
2007 yılında dünyada en çok yayın, tıp,
matematik, kimya, malzeme bilimi, biyokimya,
çevre konuları alanında iken, Ülkemizde de
benzer şekilde tıp, kimya, gıda ve veterinerlik
alanında olmuştur.
Dünyada yıllık makale üretme potansiyeli
yönünden 18. sıradaki ülkemizin, ürettiği
makalelerin kazandırdığı bilimsel bilginin
ekonomiye ve endüstriye dönüşmediği bir
gerçektir.
Bilgi birikimini üretime dönüştürmenin en
önemli araçlarından biri üniversite-sanayi
işbirliğidir.
Bu işbirliği yoluyla sanayinin ihtiyacı olan
teknolojik bilgi, üniversitelerden firmalara
aktarılmaktadır.
Üniversitelerde elde edilen temel ve teorik
bilgilerin uygulamaya dönüştürülmesinin
güzel bir aracı olarak üniversite-sanayi işbirliği
çeşitli ülkelerde kullanılmaktadır.
Üniversite-sanayi işbirliğinin hızlandırılabilmesi
için beyin gücünü araştırma-geliştirme
faaliyetinde kullanacak sanayinin oluşması
gerekmektedir.
Türkiye’de ilk olarak üniversite-sanayi işbirliği
çerçevesinde İstanbul Teknik Üniversitesi ile
İstanbul Sanayi ve Ticaret Odası arasında 1985
yılında bir teknopark uygulaması başlatılmıştır.
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgesi
Kanunu kapsamında Ar-Ge firmalarına
sağlanan desteklerle, ülke ekonomisine ciddi
katkılar sağlanacağı bir gerçektir.
Üniversite-sanayi işbirliği açısından teknopark
uygulamaları ümit vericidir.
Aralarındaki küçük yapı farklarına rağmen bilim parkı,
teknopark, araştırma parkı gibi farklı terimlerle ifade
edilen teknokentler; üniversite, sanayi, araştırma
merkezleri, girişimciler ve piyasalar arasındaki
işbirliğini artırmak, bilgi ve teknoloji transferini
kolaylaştırmak yoluyla yüksek katma değerli, Ar-Ge’ye
dayalı ileri teknoloji ürün ve hizmetlerin üretilmesine
uygun altyapı, üstyapı ve hizmetleri kaliteli fiziksel
çevrede sunan organizasyonlardır.
Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya
eyaletinde Silikon Vadi gibi çok gelişmiş ve
ün kazanmış teknopark uygulama alanları
bulunmaktadır.
Birçok gelişmiş Batı’lı ülkede teknopark
uygulamaları bu ülkelerin ekonomik gelişme
programları içinde önemli bir araç olarak
görülmüş ve sayıları hızla artmıştır.
Dünyada hızla gelişen bilişim sektöründeki
yeniliklerin ülkemize kazandırılmasında ve
yeni inovatif fikirlerin geliştirilmesinde
Teknokentlerin rolü tartışılmaz özelliktedir.
ABD, İngiltere, Fransa, Japonya, Çin, Kore,
Hindistan, İsrail, Finlandiya gibi bir çok ülkede
üretim ve hizmet sektörleri ürettikleri katma
değerin önemli bölümü teknoparklar bünyesinde
yürütülen AR-GE çalışmalarına borçludur.
Tıbbi uygulamalarda kullanılabilecek
biyomalzemeler ve bunların hücre içeren hibrit
ürünlerinin tasarımı, geliştirilmesi, biyomalzeme ve
doku mühendisliği alanında faaliyet gösteren kurum
ve kuruluşlarla işbirliği konusuna GATA büyük
önem vermektedir.
GATA Araştırma Merkezi Tıbbi- Kanser ve Laboratuar
Araştırma Kısmı’nda bulunan yaklaşık 35 adet cell line
(hücre dizisi) ile yeni kemoterapötik ilaçların sitotoksisite
çalışmaları ve sitotoksisitenin mekanizması moleküler
yöntemlerle incelenmektedir.
İlk insan çalışması olarak, karaciğer sirozlu
vakalarda kemik iliği kökenli otolog mezankimal
kök hücrelerin karaciğer rejenerasyonu üzerine
etkisinin araştırıldığı Sanayi Bakanlığı destekli
projede 20. vaka alınmıştır.
Kranium kemik defektleri, gerek travmatik
gerekse non-travmatik nedenlerle olsun
kapatılması zor ve uzun süreç gerektiren
hasarlardır. Bu defektler kozmetik sorunların
yanı sıra işlevsel (nörolojik) bozukluklara da
neden olabilir.
GATA, bioseramiklerin insan kranium kemik
defektlerinin kapatılmasında kullanılıp
kullanılamayacağını ortaya koymak ve
bunların ileri dönem sonuçlarını incelemek için
çalışmalar başlatmıştır.
Bu proje ile üretilen materyallerin ticari
kullanıma girmesi ile birlikte gerek metil
metakrilat gerekse poröz polietilen için
yurtdışına döviz çıkışı engellenmiş olacak ve
bu materyallerden daha etkili, güvenli ve
biyouyumlu bir madde tıbbın hizmetine
sunulmuş olacaktır.
Doku mühendisliği genel anlamıyla doku ve
organların yapı ve fonksiyonunu restore etmek,
geliştirmek ve sağlığına yeniden kavuşturmak
amacıyla biyoloji, tıp, diş hekimliği ve
mühendislik dallarının birlikte çalıştığı
multidisipliner bir bilim alanı olarak
tanımlanmaktadır.
Periodontoloji alanında dental doku
mühendisliği önceki yıllarda sadece deneysel
bir ilgi alanıyken günümüzde klinik olarak
uygulanan ve önemli başarılar sağlayan bir
tedavi yaklaşımı olmuştur.
Doku mühendisliğinin dişhekimliği
uygulamalarındaki en önemli etkisini mineralize
dokuların tedavisi konusunda göstereceği
düşünülmektedir.
Özellikle periodontal defektlerin tedavisi,
maksiler ve mandibular greftleme
prosedürlerinin geliştirilmesi ve diş kayıplarının
tedavisine yönelik beklentiler bulunmaktadır.
GATA projeleri kapsamında, alveoler kemik
rejenerasyonu ile ilgili bir doku mühendisliği
çalışması olarak “Dişhekimliğinde meydana gelen
kemik kayıplarının doku mühendisliği yöntemiyle
rejenerasyonunun sağlanmasına yönelik yeni bir
tedavi modeli oluşturmak” isimli araştırma
çalışmaya konmuştur.
Üniversite sanayi işbirliği;
Üniversitelerde araştırma-geliştirme faaliyetlerinin
artırılması yanında sanayiinin araştırma-geliştirme
faaliyetleri sonucu teknolojik bilgileri sanayiye
uyarlayıp kalitenin, standartın ve verimliliğin artışını
uluslararası seviyelere taşıyacaktır.
Kendi üretim teknolojisini üretebilen bir
sanayi uluslararası pazarlarda rekabet
edebilme yeteneğine kavuşabilir.
Bilginin elde edilmesi ve bunun üretimde
kullanılması üniversite-sanayi işbirliğinin iyi
kullanılması ile daha kolay gerçekleşecektir.
112 yıldan beri milletimize yasal
mevzuatlar doğrultusunda en yüksek
seviyede sağlık hizmeti sunan GATA, bu
süre içerisinde tıp teknolojisi alanında
birçok ilklere imza atmıştır.
GATA, ülkemizde sağlık teşkili olarak
bünyesinde Biyomedikal Mühendislik Merkezini
bulunduran ilk kurumdur.
Tıp teknolojilerinin giderek etkin hale
getirilmesi için öncü rolünü oynamaya ve katkı
sağlamaya devam edecektir.
“Ankara Sağlıkta Yenilikçilik Hareketi Çıkış
Toplantısı ve Yol Haritası Çalıştayı” na Diğer
üniversiteler gibi Gülhane Askeri Tıp Akademisi de
destek verecektir.
Ülkemizde ve Dünyada örnek olan bu çalışmalara
katkı sağlayan tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür
ediyor, çalışmalarını takdirle kutluyoruz.
Prof. Dr. Hayati BİLGİÇ