Transcript 091205054

KAMU ÖLÇMELERİ
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI KAPSAMINDA
KIRSAL ALANA GÖTÜRÜLECEK
HİZMETLERİN ARAŞTIRILMASI
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
DURMUŞ ALİ SERT
091205054
KONYA,2012
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI NEDİR?
• Arazi Toplulaştırması, tarım ve orman alanında
üretim ve çalışma koşullarını iyileştirmenin yanı sıra
tarımsal kültürü ve kırsal gelişmeyi desteklemeyi
amaçlayan kırsal alanı yeniden düzenleme
yöntemidir.
• Ülkemizde Arazi Toplulaştırması olarak
adlandırırken Avrupa ülkelerinde Kırsal Toprak
Düzenlemesi olarak adlandırılır.
• Kırsal Toprak Düzenlemesi; çevreyi biçimlendiren,
iyelik koşullarını yeniden düzenleyen ve sonuçları
haritalarla sergileyen bir dizi önlemler bütünüdür.
Arazi Toplulaştırmasının Temel
Amacı :
• Kırsal alanda, kentsel alan ile eşdeğer
yaşam şartlarını sağlanması olmalıdır.
Arazi Toplulaştırması
Kimlere yöneliktir ?
•
•
•
•
•
•
•
Çiftçiler
Taşınmaz Sahipleri
Belediyeler
Mevsimlik İşçiler
Turizm Amaçlı İnsanlar
Yurttaşlar
Ülke Genelinde Düşünüldüğünde
TOPLUM
Arazi Toplulaştırması
Kapsamında Kırsal Alana
Götürülecek Hizmetler :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1)Arazi Toplulaştırma
2)Topraklandırma
3)Köy Yerleşim Alanını Düzenlemek
4)Köy Gelişme Alanı Düzenlemek
5)Teknolojik Değişime Uyum Sağlama
6)Yol Yapımı
7)Sulama
8)Drenaj
9)Arazi Tesviyesi
10)Sınır Düzeltmeleri
Arazi Toplulaştırması
Kapsamında Kırsal Alana
Götürülecek Hizmetler :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
11)Dere Yatağı Islahı
12)Mera Arazilerinin Düzenlenmesi
13)Kanalizasyon ve Arıtma
14)İçme Suyu,Elektrik ve Telefon Şebekeleri
15)Ağaçlandırma
16)Doğal Afetler Karşı Önlemlerin Alınması
17)Enerji Üretimi
18)Sosyal Tesisler
19)Kamulaştırma
20)Kadastro Yenilemesi
1)Arazi Toplulaştırma
• Araziler, miras,yol yapımı,sulama kanalı ve diğer kamu
kurumlarının yatırımları nedeniyle sürekli parçalanmaktadır.Bu
parçalanma her gün biraz daha artmakta ve tarımsal
işletmeler,ekonomik işletme büyüklüklerini
koruyamamaktadır.Bu da tarımsal faaliyetleri engellemekte ve
verimliliği artırıcı tedbirlerin alınmasın güçleştirmektedir.
• Arazi toplulaştırması sayesinde dağınık parseller birleştirilerek
elde edilen işletmelerde üretim artışı ve buna bağlı olarak da
ekonomik iyileşme olmaktadır.
• Arazi toplulaştırması sayesinde zaman, maliyet, toprak ve iş
gücü kazancı vardır.
Karaman Merkez Kisecik Sulama ve Toplulaştırma Projesi
(700 ha / 2750 ha)
Ortalama parsel büyüklüğü
1,61 ha
3,61 ha
Sulamaya doğrudan erişim
% 61
% 100
2) Topraklandırma
• Yeterli toprağı bulunmayan ve topraksız çiftçilerin zirai aile
işletmeleri kurabilmeleri için Devletin mülkiyetinde bulunan
topraklarla topraklandırılmaları, desteklenmeleri,eğitilmeleri
amaçlanmaktadır.
• Topraklandırma Cumhuriyet döneminden beri yasalarda
sürekli yer bulmuştur.
• 1945 tarih 4753 sayılı ‘Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu’
• 1973 tarih 1757 sayılı ‘Tarım ve Toprak Reformu Kanunu’
• 1984 tarih 3083 sayılı ‘Sulama Alanlarında Arazi
Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu’
3)Köy Yerleşim Alanı Düzenlemek
• Köyde yaşayan insanların yaşam standardını yükseltilmesi
için yapılabilecek hizmetlerdir.Bunları sıralarsak:
• Cadde ve sokakları asfalt ya da parke taşı ile kaplamak
• Köylülerin boş vaktini geçirebileceği ya da dinlenmek için
kullanabileceği kahve,kıraathane vb. tesisler yapmak
• Köylülerin düğün,sünnet vb. organizasyonlarında
kullanabileceği salonlar yapmak
• Avluların sınırını belirlemek, mümkünse duvar ya da çit örmek
• Köylünün alışveriş ihtiyacını karşılayacak tesisler açmaya
teşebbüs etmek, teşvik vermek
• Köylünün harman.vb işlerde kullanacağı alanları tahsis etmek
• Köylüye makine parkı tahsis etmek
• Camii yerleri ve mezarlık yerleri tahsisi yapmak
4) Köy Gelişme Alanı Düzenlemek
• Gelişebilecek köy nüfusu göz önünde bulundurularak onların
yaşayabileceği ve geçimini sağlayabileceği alanları tahsis
etmek
• Yeni yerleşim sahaları ayrılmalıdır.
• Toplulaştırmada yapılacak olan diğer hizmetler de gelişime
uygun yapılmalıdır.
5) Teknolojik Değişime Uyum Sağlama
• Toplulaştırma yapılırken yeni oluşturulan parseller traktör ve
biçerdöverlerin dönüşüne uygun oluşturulmalıdır.
• Sulama projeleri teknolojiye uygun yapılmalıdır.
• Kanallar tarla ortasından değil de yer altın veya uygun
yerlerden geçmelidir.
• Yol yapımında asfalt ya da beton yapı elemanları(parke)
kullanılmalıdır.
• Hayvancılıkla uğraşanlara teknolojik tesis yapma imkanı
sağlanmalıdır.Bu kişilere uygun yerlerden dağıtım yapılmalıdır.
6) Yol Yapımı
• Parçalı ve farklı mevkilerde bulunan arazilere ulaşım,daha çok
zaman,işgücü ve mali kayıplara neden olurken;Toplulaştırma
sonrası araziler mümkün olduğunca tek parçalı olacağından
bu kayıplar önlenmiş olur.
• Tarla bölünmelerinin önüne geçilmiş olunur.
• İleride yapılacak yolların geçkileri toplulaştırma esnasında
araziye uygulanmalıdır.
• Yol yapımı sulama ağı ile bağlantılı olmalıdır.
• Trafik yolunun dışında gezi yolları ve bisiklet yolları yapılabilir.
• Toplulaştırma esnasında yapılacak yolların özellikleri:
•
Uzun erimli olmalıdır.
•
Olabildiğine az toprak kapsamalıdır.
•
Ana trafik ile bağlantılı olmalıdır.
•
Oluşturulan yol ağı ile akılcı bir işletmecilik yapılabilmelidir.
•
Tüm işletmelere ulaşılabilir olmalıdır.
7)Sulama
• Bir tarım işletmesinin en temel ihtiyacı ‘su’ dur.Susuz tarım
yapılamaz.
• Toplulaştırma sırasında yapılacak hizmetlerin en önemlisi
sulama hizmetidir.
• Toplulaştırma ile birlikte sulama projelerinin de yapılması
halinde, her tarlanın yapılmış veya yapılacak olan sulama
kanalına cephesi olacak, yani tarlalar sulama şebekesinden
doğrudan suyunu alabilecektir.
• Yapılan kanallar işletmeleri bölmemesi gerekir.
• Yapılan kanallar mümkünse yer altından geçmelidir.
• Her işletmenin su ihtiyacına karşılık verebilecek kanallarla
sulama yapılmalıdır.
8)Drenaj
• Toprağa zararlı ve bitki gelişimini olumsuz yönde etkileyen
taban suyu seviyesini bitki kök bölgesinin altında kontrolde
tutulması için yapılan mühendislik çalışmasına
drenaj(boşaltma) denir.
• İşletmelerden daha iyi verim alabilmek için toplulaştırma
projelerinde drenaj da sulama projeleri ile birlikte yapılabilir.
9)Arazi Tesviyesi
• Sulama suyunun,bitkilerin tamamının kök bölgesine eşit ve
kayıpsız olarak, aynı zamanda da toprak aşınımına neden
olmadan verilebilmesi için arazi tesviye edilmelidir.
• Arazinin işlenmesinde ve ürünün hasadında da arazinin
düzgünlüğü önem taşımaktadır.
• Arazi toplulaştırması sırasında işletmelerden alınan verimi
artırmak için arazi tesviyesi yapılabilir.
10)Sınır Düzeltmeleri
• Toplulaştırma öncesi çok parçalı tarım arazilerinde, tarla sayısı
fazla olduğundan sınırların toplam uzunluğu da fazla
olmaktadır.Bu da ekilebilecek alanların ekilemeyerek boş
kalması demektir.
• Genelde tarla sınırları hendek ya da toprak yığması olduğu
için çok yer kaplar.
• Toplulaştırma sonucu parseller düzgün şekilli olur.
• Toplulaştırma sonucunda oluşan tek parçalı ve büyük
tarlalarda tarla sınırı azalacağından ya da yok olacağından
ekilebilecek arazi miktarı artar.
• Köy sınırları sabit noktalara dayandırıldığından, köyler
arasındaki sınır ihtilafları ortadan kalkmaktadır.
11) Dere Yatağı Islahı
• Dere yatağı ıslahı toplulaştırma kapsamında götürülecek
hizmetlerden biridir.
• Dere yatakları taşkının en önemli sebebidir.
• Dere yatakları ıslah edilerek tarım alanlarının daha verimli
kullanılması sağlanabilir.
• Ürünlerin su altında kalmasının önüne geçilebilir.
• Toplulaştırma ile eski dereler toprak olarak tarıma
kazandırılabilir.
12) Mera Arazilerinin Düzenlenmesi
• Günümüzde yapılan Toplulaştırma işlemlerinde meralar vasıf
değişikliği yapılarak tarımsal arazi olarak dağıtılmaktadır.
• Meraların azaltılması değil artırılması gerekir.Meraları artırıp,
hayvancılığı teşvik etmek toplulaştırma kapsamında kırsal
alana götürülecek hizmetlerdendir.
• Çiftçilik ve hayvancılık bir bütündür.
• Mera vasfında arazi olup da şahıs elinde olan araziler dağıtım
yapılırken tekrar mera olarak halka verilmelidir.
13) Kanalizasyon ve Arıtma
• Özellikle sulamaya açılan yerlerde sulamayla birlikte taban
suyu yükseleceğinden köydeki foseptikler bir su deryası
içerisinde kalıyor ve çok ciddi problemler ortaya çıkıyor.
• Toplulaştırma kapsamında köy yerleşim birimlerinde çevre
sağlığı hizmet ve düzenlemelerinin gerçekleştirilmesi
maksadıyla köylerde kanalizasyon ve arıtma ile ilgili altyapı
projeleri yapılmalıdır.
• Tüm evlere kanalizasyon sistemi döşenmeli ve çevreye zarar
vermemesi için arıtma tesisi kurulmalıdır.
• Arıtmadan çıkan atık su tarım işletmelerine zarar vermeyecek
şekilde dışarıya bırakılmalıdır.
14) İçme Suyu,Elektrik ve Telefon
Şebekeleri
• Su, canlılığı sürdürmenin en önemli kaynağıdır.
• Eskiden köylerde bir ya da iki çeşme olur, köylüler çeşme
başlarında sıra beklerlerdi.
• Toplulaştırma kapsamında içme suyu şebekesi, elektrik,
telefon hizmetleri kırsal alana yapılmalıdır.
• İçme suyunu sadece insanlar için düşünmemek
gerekir.Hayvanlar için de temiz içme suyu tesisi
düşünülmelidir.
• Hayvanların su içmesi için ark ve göletler yapılmalıdır.
• Kırsal alana telefon internet telefon vb. hizmetler toplulaştırma
kapsamında altyapı ile beraber yapılmalıdır.
15)Ağaçlandırma
• Ağaçlandırma önceden orman olan alanların yeniden
ağaçlandırılması, canlandırılması ya da daha önce orman
olmayan alanların sıfırdan ağaçlandırma işlemi olarak
tanımlanabilir.
• Toplulaştırma kapsamında kırsal kesimde ağaçlandırma için
uygun olan alan varsa bu alanlar ağaçlandırılabilir.
• Eski orman yerleri canlandırılabilir ya da tarıma uygun
olmayan alanlarda sıfırdan ağaçlandırma yapılabilir.
• Dünya orman varlığının %24 ü özel ormandır. Özel ormanlar
ceviz,badem vb. ağaçlardan oluşan ormanlardır.
• Çiftçilere ağaçlandırma için(özel orman) uygun alanlar tahsis
edilir ya da kiralanırsa çiftçiye maddi katkısı ve ülke
ekonomisine canlılık gelir.
• Günümüzde yanan ormanlarımızı yerine
dikmeliyiz.Toplulaştırma kapsamında böyle bir kampanya
başlatılabilir.
• Yıllara göre ağaçlandırma miktarı
16) Doğal Afetler Karşı Önlemlerin Alınması
• Kırsal alandaki yerleşim yerleri ve toprakların; rüzgar
erozyonu, su erozyonu, sel taşkını gibi doğal afetlerden
korunması için gerekli önlemlerin alınması gerekir.
• Toplulaştırma kapsamında bu önlemler devlet eliyle
uygulanmalıdır.
• Sel taşkını için dere yatağı ıslahı ya da kurutma sistemleri
yapılabilir.
• Çığ için ağaçtan ya da duvardan set çekilebilir.
• Erozyon için bitki örtüsü güçlendirilir.
• Çiftçilerin tarım sigortası ve hayvan sigortası yapması
sağlanabilir.
17)Enerji Üretimi
•
•
•
•
•
•
•
Çiftçinin evinde ya da tarım işletmesinde kullanacağı elektrik enerjisi
kırsal enerji sistemleri yardımıyla elde edilebilir.
Kırsal enerji sistemleri bünyesinde kullanılabilecek alternatif enerji
kaynakları arasında güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi uygulanabilir.
Kuvvetli akarsuyu bulunan köylerde akarsudan tribünler yardımıyla
elektrik üretimi yapılabilir.
Su pompalama sistemlerinde kuyu veya sondaj elektrik olmayan bir
yerde ise burada rüzgar veya güneş enerjisinden yararlanılabilir.
Toplulaştırma kapsamında çiftçilere böyle imkanlar verilebilir.
Toplulaştırma esnasında verimsiz kıraç topraklara bölgenin güneş
kapasitesine göre ya da rüzgar kapasitesine göre kırsal enerji
sistemleri kurulabilir.
Bu şekilde sadece o bölgenin değil de civar bölgelerin enerji
ihtiyaçları karşılanabilir.
18) Sosyal Tesisler
• Spor sahaları, parklar, yüzme havuzu, bayram-pazar yeri,
çocuk bahçesi, okul, sağlık ocağı ve kooperatif binası gibi
sosyal tesisler için gerekli araziler, toplulaştırma planları içinde
kamulaştırma yapılmadan temin edilmesi gerekir.
19)Kamulaştırma
• Burada anlatılmak istenen kamulaştırma doğrudan doğruya bir
hizmet olarak görülemez.
• Toplulaştırması yapılan bölgede gelecekte yapılacak olan
karayolu, demir yolu, gölet, sulama kanalı vb. projeler için
kamulaştırma işlemi yapılmalıdır.
• Bu şekilde yapılan kamulaştırma uzun vadede bir hizmet
olarak görülebilir.İleride yapılacak bir kamulaştırma işlemi
işletmelerin parçalanmasına neden olabilir.
• Bu şekilde yapılacak kamulaştırma hizmeti yapılmazsa
Toplulaştırma işleminin anlamı kalmaz.
20)Kadastro Yenilemesi
• Kadastrosu olmayan yerlerde ilk önce kadastro yapılır, daha
sonra toplulaştırma yapılır.
• Kadastrosu olan yerlerde toplulaştırma sonrası kadastro
yenilenmiş olur.
• Kadastro çalışmaları eski tarihlerde yapıldığı için, sınır ve alan
uyuşmazlıkları gibi birçok sorun yaşanmaktadır.
• Toplulaştırma çalışması ile kanal, yol gibi tesisler ile yeni
dağıtılan tarım arazileri en son ölçme teknikleri ile ölçülerek
kadastro paftaları hazırlandığından, o bölgenin kadastrosu da
yenilenmiş olacağı gibi o güne kadar var olan birçok sorunun
da önüne geçilmiş olacaktır.
Kaynakça
•
•
•
•
•
http://www.tarim.gov.tr/
http://www.tarimtv.gov.tr/
http://www.tarimreformu.gov.tr/
http://www.agri.ankara.edu.tr/
Demirel, Z. .Arazi Toplulaştırma., Yıldız Teknik Ünv. Yayını
99001,1999, İstanbul.
• Ali ERDİ, Tayfun ÇAY, Gülgün ÖZKAN, TÜRKİYE’DE ARAZİ
DÜZENLEME ÇALIŞMALARINDA HEDEFLER VE
UYGULAMALAR
• Halil AKDENİZ II. KADASTRO KONGRESİ – 2008 TOPRAK
KORUMA, ARAZİ KULLANIMI VE TOPLULAŞTIRMA