Transcript Slayt Başlığı Yok - canlılar ve enerji ilişkileri

HÜCREDE GEÇEN
TEMEL OLAYLAR
A. SOLUNUM
B. FOTOSENTEZ
A.Ç
A.Ç
A. SOLUNUM
Organizma canlılığını sürdürebilmesi,
bütünlüğünü koruyabilmesi için enerjiye
ihtiyacı vardır. Enerjiyi ise,organik
besinlerin parçalanmasıyla elde edilir.
Besinlerin hücre içinde parçalanarak
enerji elde edilmesi olayına HÜCRE
SOLUNUMU denir.
A.Ç
İki çeşit hücre solunumu vardır:
I. OKSİJENSİZ SOLUNUM
( FERMANTASYON )
II. OKSİJENLİ SOLUNUM
A.Ç
I. OKSİJENSİZ SOLUNUM:
Anaerobik Solunum ( mayalanmaFermantasyon)
Besinlerin oksijen kullanmadan
parçalanması ve enerji ( ATP )
üretmesi olayıdır. Hücrenin
sitoplazmasında gerçekleşir.Bu tür
solunuma Mayalanma ( fermantasyon )
adı verilir.
A.Ç
a. ALKOL FERMANTASYONU
GLİKOZ
2 ATP + 2CO2 + 2 ETİL ALKOL
Maya hücreleri tarafından gerçekleştirilen
solunumdur. Bakterilerde ve mantarlarda
görülür.
Örneğin; sütten yoğurt ve peynir elde
edilmesi olayı sırasında enerji açığa çıkar.
A.Ç
b. LAKTİK ASİT FERMANTASYONU:
Gereğinden fazla enerji harcayan
insanlarda, oksijen yetmediği zaman,
kas hücreleri laktik asit fermantasyonu
gerçekleştirir ve enerji üretilir.
GLİKOZ
Enzim
2 LAKTİK ASİT +ENERJİ(ATP)
A.Ç
NOT: BÜTÜN FERMANTASYON
ÇEŞİTLERİNDE ENERJİ ELDE EDİLİR.
Üzüm suyunun şarap olması, üzüm
suyunun sirke olması, sütün yoğurt
ve peynir olması, hamurun ekşimesi
fermantasyon sonucudur.
A.Ç
II. OKSİJENLİ SOLUNUM(YADIMLAMA):
Besinlerin oksijen ile yakılarak parçalanması
ve enerji (ATP) üretilmesi olayıdır.
Glikoz+Oksijen
C6H12O6 +6O2
Karbondioksit+su+ATP(enerji)
6CO2 + H2O + 38 ATP
A.Ç
II. OKSİJENLİ SOLUNUM(YADIMLAMA):
Oksijenli solunum hücrenin mitokondrisinde
gerçekleşir. Bütün canlılarda görülür. (bir
hücreli, mantarlar, bitki ve hayvan)
Üretilen ATP (adenozin trifosfat) canlının
tüm faaliyetlerinde kullanılır.
Oksijenli solunumda organik moleküller
yapıtaşları olan inorganik maddelere
kadar parçalanır.
A.Ç
NOT1. Oksijenli solunumda daha çok enerji
elde edilir. Oksijensiz solumda daha az enerji
elde edilir.
Örnek: bir hücreli canlılar, bazı mantarlar...
NOT2. Fermantasyon hücrenin
stoplazmasında, oksijenli, solunum
hücrenin mitokondrisinde gerçekleşir.
A.Ç
A.Ç
B - FOTOSENTEZ
(KARBON ÖZÜMLEMESİ)
A.Ç
FOTOSENTEZ İÇİN ;
* Güneş ışığı
* Su
* Hava
* Madensel maddeler
İhtiyaç vardır.
A.Ç
Güneş ışığı :
Yeşil bitkiler besinlerini güneş enerjisinden
yararlanarak yaparlar.
Güneş enerjisi alamayan yeşil
bitkiler,besin yapamaz,sararır,cılız
kalır,kurur ve ölür.
A.Ç
Su :
Bitkilerin 3 /4 ‘ü sudur. Bitkiler terleme
sonucu su kaybederler.
Bu suyu kökleriyle topraktan alırlar.
Bitkiler,kökleriyle suda erimiş madensel
maddeleri alırlar.
A.Ç
Hava :
Bitkiler,gündüz özümleme yapabilmek için
havanın karbondioksidine,gece solunum için
havanın oksijenine ihtiyaçları vardır.
Topraktaki hava,köklerin oksijen
gereksinimini karşılar,doğal gübreyi
madensel maddelere çevirir.
A.Ç
Madensel maddeler:
Bitki,madensel maddeleri kökleriyle
topraktan alır.
Toprak devamlı madensel madde
kaybeder.
A.Ç
A.Ç
B - FOTOSENTEZ
(KARBON ÖZÜMLEMESİ)
Canlıların kullandığı organik besinlerin
kaynağı Fotosentez Olayıdır. Canlıların
kullandığı organik besin maddeleri güneş
enerjisiyle sağlanır.
Yeşil bitkiler güneş enerjisi kullanarak su ve
karbondioksitten besin üretirler. Besin
üretirken oksijende elde edilir. Yani
fotosentez, güneş ışığı enerjisi, canlıların
kullanacağı enerjiye dönüştürme işidir.
A.Ç
Fotosentez olayı hücrenin kloroplastlarında
geçer. Kloroplastta en önemli yapı
KLOROFİLDİR.
KLOROFİL: Fotosentez olayının
gerçekleşmesi klorofil pigmentlerinin
katalizörlüğünde olur. Bitkilerde görülen
klorofil, klorofil a ve klorofil b olmak üzere
iki tiptir.
A.Ç
Klorofil molekülü alyuvarlardaki taşıyıcı
pigment olan hemoglobin molekülüne
benzer. Tek fark hemoglobinde bulunan
demir(Fe) klorofilde magnezyum (Mg)
bulunmasıdır. Magnezyum yeşil renk verir.
Üretici (klorofili ) canlılar güneş ışığı, su ve
karbondioksit gibi inorganik maddelerden,
organik maddeler oluşturma işine
FOTOSENTEZ denir.
A.Ç
B - FOTOSENTEZ
(KARBON ÖZÜMLEMESİ)
Klorofil
Besin + Oksijen
Karbondioksit+ Su
Güneş ışığı
Klorofil
6CO2 + 6H2O
Güneş ışığı
C6H12O6 + 6O2
A.Ç
FOTOSENTEZ HIZI
Fotosentezi etkileyen faktörlerin
hangisi en düşük seviyede ise
fotosentezin hızı buna bağlıdır.
Örneğin ışık şiddeti, su miktarı
arttırıldığı halde karbondioksit miktarı
sabit kalıyorsa, fotosentezin hızı
karbondioksit miktarına bağlı kalır.
A.Ç
FOTOSENTEZİN GENEL
ORTAK ÖZELLİKLERİ
1. Fotosentez klorofilli hücrelerde ve ışıklı
ortanda gerçekleşir.
2. Fotosentezde yeşil bitki havadan
yapraklarındaki stomalarla karbondioksit,
topraktan kökleriyle su alır.
3. Fotosentez sonunda organik besin den
oksijen üretilir.
A.Ç
4. Fotosentezde ışık enerjisi organik besin
maddesinde kimyasal bağ enerjisi olarak
depolanır.
5. Fotosentez için demir, magnezyum,
madensel tuzlar gerekir.
6. Fotosentez için en uygun sıcaklık
30-350Cdir.
A.Ç
NOT: Fotosentez; ışıklı ortamda yeşil
bitkinin besin ve oksijen üretmesi
olayıdır ve hücrenin kloroplastında
gerçekleşir.
A.Ç
SOLUNUM İLE FOTOSENTEZİN
KARŞILAŞTIRLMASI
SOLUNUM;
1. Enerji üretimini ve dönüşümünü
sağlar.
2. Bütün hücrelerde gerçekleşir.
3. Her ortanda geçekleşir.
A.Ç
4. Hücrede bir kısmı sitoplazmada bir kısmı
mitokondride gerçekleşir.
5. Besin maddesinde depolanmış kimyasal bağ
enerjisinden ATP sentezlenir.
6. Tüm canlılarda madde azalmasına neden
olur.
7. Hammadde olarak organik besin ve oksijen
kullanılır.
8. Son ürünler su ve karbondioksittir.
A.Ç
FOTOSENTEZ;
1 Enerji üretimi ve dönüşümünü sağlar.
2. Klorofili hücrelerde gerçekleşir.
3. Işık enerjisi olduğu ortamlarda
gerçekleşir.
4. Hücrede kloroplast organeli içinde
gerçekleşir.
A.Ç
FOTOSENTEZ;
5. Işık enerjisi, besin maddesinde
kimyasal bağ enerjisine dönüştürülerek
depolanır.
6. Bitki ağırlığında madde artışına
neden olur.
7. Hammadde olarak CO2 ve H2O
kullanılır.
8. Son ürünler organik besin ve
oksijendir.
A.Ç
FOTOSENTEZ İLE SOLUNUM İLİŞKİSİ
BESİN
Güneş ışığı
enerjisi
OKSİJEN
FOTOSENTEZ
SOLUNUM
CO2
H2 O
ATP + ISI
A.Ç
FOTOSENTEZ İLE SOLUNUM İLİŞKİSİ
Fotosentez ve solunum olayında meydana
gelen tepkimeler birbirinin tersi yönünde
işler.
Fotosentezin ürünleri solunumun
hammaddeleri, solunumun ürünleri
fotosentezin hammaddeleri olarak
kullanılır.
Sonuçta madde ve enerji akışı olur.
A.Ç
Burada hammadde tekrar
kullanılabilirken enerji akışı tek yönlü
olmaktadır.
Fotosentez organik besinlerde
depolanan enerji,solunumla serbest
kalmakta ve enerji gerektiren canlılık
olaylarında kullanılmaktadır.
A.Ç