Transcript Aile Hekimliğinin Tanımı ve İlkeleri

AİLE HEKİMLİĞİ
TANIMI VE İLKELERİ
KTÜ Aile Hekimliği AnabilimDalı
Dr. Salih Z. KARSLIOĞLU
26.08.2014
AMAÇ
• Aile hekimliğinin tanımı
hakkında
• Aile hekimliğinin temel
özellikleri ve ilkeleri hakkında,
bilgi verilmesi amaçlandı.
AiLE HEKİMİNİN TANIMI
• Yaş, cins, hastalık ayırt
etmeksizin,
• Bireysel,kapsamlı ve sürekli
• Bütüncül sağlık hizmeti veren
• Tıp fakültesinden mezun
olduktan sonra uzmanlık eğitimi
almış, birinci basamak
hekimidir.
Aile Hekimi;
• Disiplininin prensipleri doğrultusunda
eğitim almış uzman doktordur.
• Tıbbi bakım isteyen kişiye, yaş, cinsiyet ve
hastalıktan bağımsız, kapsamlı ve sürekli
sağlık bakımı sunmakla sorumludur.
• Yetenek ve değerlerini etkin ve güvenli bir
sağlık bakımı vermek üzere geliştirmekle
yükümlüdür.
European definition of GP/FM, WONCA 2002
AİLE HEKİMLİĞİNİN TEMEL
ÖZELLİKLERİ VE İLKELERİ
Aile Hekimliği;
 kendine özgü eğitim içeriği olan,
 araştırması olan
 kanıt temeli ve uygulaması olan,
 akademik ve bilimsel bir disiplin olan
 birinci basamak yönelimli
klinik bir uzmanlıktır.
WONCA 2005
Bütüncül Modelleme
• Sağlık sorunlarını bedensel,
ruhsal, toplumsal, kültürel ve
varoluş boyutlarıyla ele alır.
 Bunların çoğu rahatsızlık davranışını ve
hastalık kalıplarını değiştirir ve çoğu
mutsuzluğun nedeni hasta için sorunun
temelindeki nedeni dikkate almayan
girişimlerdir.
Birinci Basamak
Yönetimi
• İlk temas, açık erişim, tüm sağlık
sorunları
• Sağlık sistemiyle ilk tıbbi temas
noktasını oluşturur;
• hizmet almak isteyenlere açık ve sınırsız
bir giriş sağlar;
• yaş, cinsiyet ya da kişinin başka
herhangi bir özelliğine bakmaksızın tüm
sağlık sorunlarıyla ilgilenir.
Birinci Basamak
Yönetimi
• Bakımın koordinasyonu ve
savunmanlık
• Bunu bireylere sunulan bakımı koordine
ederek,
• birinci basamakta diğer sağlık
çalışanlarıyla birlikte çalışarak,
• gerektiğinde hasta adına üstlendiği
savunmanlık göreviyle diğer uzmanların
sunduğu hizmetlerle teması yöneterek
yapar.
Kapsamlı Yaklaşım
• Hasta sıklıkla semptomların
henüz başlangıcında başvurur
ve bu erken evrede tanı koymak
güçtür.
Bu tarz başvurunun anlamı, hasta için
önemli kararların sınırlı bilgiler
temelinde alınmak zorunda kalınması
ve klinik bakı ve testlerin kestirim
değerinin daha az kesin olmasıdır .
Kapsamlı Yaklaşım
• Akut ve kronik sağlık sorunları
• Hastaların akut ve kronik sağlık
sorunlarını eş zamanlı yönetir
• Sağlık ve esenlik durumunu
geliştirme
• Uygun ve etkili girişimlerle sağlığı ve
iyilik durumunu geliştirir
Özgül Sorun Çözme
Becerileri
• İnsidans ve prevalansa dayalı karar
verme
• Rahatsızlıkların toplum içindeki prevalans ve
insidansının belirleyici olduğu özgün bir karar
verme süreci vardır.
• Hiçbir ön eleme olmadığı için rahatsızlıkların
prevalans ve insidansı hastane ortamından
farklıdır ve ciddi hastalıklar birinci basamakta
hastanede olduğundan daha az sıklıkla görülür.
• Sorunları erken ayrışmamış
evrelerde görülmesi
• Gelişiminin erken evresinde henüz
ayrımlaşmamış bir şekilde ortaya çıkan ve ivedi
girişim gerektirebilen rahatsızlıkları yönetir.
Toplum Yönelimli Olma
• Sağlık sorunlarını bedensel,
ruhsal, toplumsal, kültürel ve
varoluş boyutlarıyla ele alır.
Kişi Merkezli Bakım
• Hasta ve bağlam merkezli
• Bireye, ailesine ve toplumuna yönelmiş
kişi merkezli yaklaşım geliştirir.
• Doktor hasta ilişkisi
• Kendine özgü bir hastayla görüşme
süreci vardır. Bu süreç etkili bir
iletişimle, doktor ve hasta arasında
zaman içinde gelişen bir ilişki
kurulmasını sağlar.
Kişi Merkezli Bakım
• Süreklilik
• Sağlık bakımının hastanın
gereksinimleriyle belirlenen boylamsal
(longitüdinal) sürekliliğini sağlamaktan
sorumludur.
• Hastayla birlikte karar verme
Bu ilkelerin uygulanmasında temel
kabul edilmesi gereken 3 önemli ek
özellik vardır.
• Bağlamsallık: Hekimlerin kendi bağlamlarının ve
içinde çalıştıkları ortamın anlaşılması
• Tutumsallık: Hekimin mesleksel yeteneklerine,
değerlerine ve etiğe dayalı tutumlar oluşturması
• Bilimsellik: Tıbbi uygulamaya eleştirel ve
araştırmaya dayalı bir yaklaşım gösterme ve sürekli
öğrenme ve kalite geliştirme yoluyla bunu
sürdürme.
Kaynaklar
• Aile Hekimliği Avrupa Tanımı WONCA
2005
• http://www.tahud.org.tr
• Prof. Dr. İsmail Hamdi Kara. Aile
Hekimliğinin tanımı ve ilkeleri,
dünyada ve Türkiye’de aile hekimliği
• http://ailehekimligi.gov.tr