Transcript Projekt rewitalizacji

Projekt rewitalizacji
Na podstawie raportu z badania: ANDREAS BIILERT,
ŁUKASZ DOMINIAK, WOJCIECH KŁOSOWSKI, PAWEŁ
KOŁACZ, KATARZYNA ŁUCZAK,
IGOR MAKACEWICZ, JOANNA SUCHOMSKA, PIOTR
WIELGUS
Struktura projektu
Wprowadzono podział na (1) działania badawcze
i (2) pracę w grupach tematycznych (działacze
bez wskazywania afiliacji);
(3) grupa rekomendacyjna (przedstawiciele grup
tematycznych, eksperci, moderatorzy,
urzędnicy).
- Strukturyzacja -
Założenia projektu
Kto? „Założeniem Toruńskiej Fundacji Stare Miasto
jest reprezentowanie interesów mieszkańców
oraz przedsiębiorców skupionych na toruńskiej
Starówce”;
Co? „Wydawało nam się, że skoro jesteśmy jako
Fundacja tak bardzo związani z tą przestrzenią, to
mamy wiele gotowych rozwiązań. Ale okazuje się,
że nie możemy opierać się tylko na intuicji w
podejmowaniu ważnych decyzji. Badanie
przestrzeni i społeczności powinno być zawsze
pierwszym etapem rewitalizacji obszaru
staromiejskiego”.
Realizacja projektu w czasie
Programy projektu
Struktura części diagnostycznej
Cele:
• określenie sposobów użytkowania przestrzeni
• określenie obszarów funkcjonalnych,
wymagających interwencji
• określenie grup obecnych i potencjalnych
użytkowników przestrzeni
• określenie potrzeb użytkowników przestrzeni
• identyfikacja i zdefiniowanie problemów, z jakimi
borykają się użytkownicy i mieszkańcy
• wypracowanie rekomendacji dla dalszego
rozwoju Starego Miasta w Toruniu
Badanie przestrzeni
1. Badanie przestrzeni, w tym:
1.1 mapowanie przestrzeni pod kątem intensywności
obecności,
1.2 mapowanie przestrzeni pod kątem rozkładu
przestrzennego funkcji,
1.3 badanie percepcji przestrzeni przez użytkowników –
sondaż uliczny.
2. Badania społeczne, w tym:
2.1 Badania ilościowe – ankieta internetowa,
2.2 Badanie jakościowe – wywiady pogłębione,
3. Badania Desk‐research – analiza danych zastanych w
źródłach wtórnych.
4. Analiza planistyczna i gospodarczo‐przestrzenna
Mapowanie przestrzeni
O co chodzi?
„Badano oddzielnie każdą z ulic Starego Miasta,
poprzez subiektywną ocenę ich zagęszczenia
użytkownikami, a nie poprzez podanie liczby
bezwzględnej użytkowników. Dla określenia
liczby użytkowników przyjęto sześciostopniową
skalę ocen, gdzie 1 oznacza brak użytkowników, a
6 – maksymalne zagęszczenie, tłum. Ocenę
zapisywano w formularzu. Badania każdej z ulic
wykonano dla każdego dnia tygodnia o trzech
porach: rano, po południu i wieczorem”.
Obecność ludzi
Cd.
W niedzielę
Średnia dla tygodnia
Dystrybucja funkcji
Funkcje cd.
Dlaczego odwiedzam starówkę (sondaż
uliczny)
„…łączy ze sobą funkcje biznesowo ‐ usługowe
centrum miasta z funkcjami rekreacyjno ‐
rozrywkowymi.
Stare Miasto to miejsce zamieszkania, pracy i
załatwiania spraw służbowych, robienia
zakupów, ale też miejsce odpoczynku, spotkań
towarzyskich i uczestnictwa w wydarzeniach
kulturalnych”….
Kluczowe wnioski z analizy
…społecznych i uzależnienia od pomocy społecznej, przy
jednoczesnym wycofywaniu się przedsiębiorczości i
znikaniu lokalnych miejsc pracy.
Stwierdzono bardzo niekorzystne przestrzenne
rozdysponowanie funkcji w obszarze Starego Miasta, z
osłabieniem funkcji mieszkaniowej, niedoborem handlu i
usług materialnych oraz nadmiarem usług bankowych i
„gastronomiczno‐rekreacyjnych”.
Zdiagnozowano rozregulowanie na rynku nieruchomości:
oczekiwania spekulacyjne sprzedających/wynajmujących
przy jednoczesnym faktycznym spadku wartości
nieruchomości i ograniczeniu popytu na nie.
Stwierdzono bardzo znaczące deficyty przestrzeni publicznej:
brak miejsc do siedzenia, niezadowalająco uregulowaną
kwestię parkowania, utrudnienia w ruchu pieszym, deficyt
lokalizacji o funkcjach rekreacyjnych.
Debata i partycypacja
Część dyskursywną rozpoczęła debata publiczna
(dotycząca ogólnej diagnozy, tego jak jest i czy w
ogóle potrzebna jest rewitalizacja);
Po zakończeniu debaty rozpoczęto zapisy do grup
tematycznych. W dalszej kolejności dokonano
wyboru zespołu moderatora i „coacha” (jak
mniemam jest to wprowadzenie podziału na
osobę która prowadzi i która organizuje prace)
Jakie grupy wyróżniono?
1. Grupa „Jakość życia”
2. Grupa „Kultura”
3. Grupa „Wizja i wizerunek”
4. Grupa „Dostępność i komunikacja”
5. Grupa „Klimat dla biznesu”
6. Grupa „Przyjazne miejsca”
7. Grupa „Ład przestrzenny”
8. Grupa „Turyści”.
Informacje dot. grup tematycznych
Dobór mieszkańców do poszczególnych grup odbywał się na
podstawie zgłoszonych obszarów zainteresowań, ale także
w taki sposób, aby zapewnić różnorodność wiekową i
zachować parytet płci (choć zgłosiło się więcej mężczyzn).
Średnia wieku w grupach wynosiła 32 lata (najmłodsza
osoba miała 21, najstarsza 67 lat).
Łącznie w tej części projektu pracowało 140 mieszkańców
Torunia (wszyscy którzy się zgłosili), w tym między innymi
radni miejscy, studenci, artyści, przedsiębiorcy i urzędnicy
samorządowi.
W poszczególnych grupach pracowało społecznie od 10 do 14
osób. Pomiędzy końcem stycznia a kwietniem każda z Grup
spotykały przez od 4 do 6 razy, Spotkania trwały przeciętnie
3 – 4 godziny. W sumie grupy przepracowały ponad 120
godzin, a uczestnicy – ponad 2500 osobo‐godzin.
Każda grupa miała swojego moderatora i coacha, którzy
moderowali przebieg spotkań, ale nie sterowali wynikami
pracy.
Praca grup tematycznych była
podzielona na dwa etapy
1 etap:
a. określenie interesariuszy danego problemu, poprzez
wspólne wypracowanie listy grup społecznych, uczestników
danego obszaru tematycznego;
b. określenie potrzeb każdej z grup interesariuszy, poprzez
wspólne określenie (na podstawie wyników badań i
własnych doświadczeń, najważniejszych oczekiwań
poszczególnych grup.
c. analizie i ocenie stopnia zaspokojenia określonych potrzeb –
analizy dokonywano w skali ocen szkolnych a za
strategicznie ważne uznawano szczególności zajęcie się
tymi potrzebami, których obecne zaspokojenie było niższe,
niż 3,5. W rezultacie średnia ocena zaspokojenia potrzeb
użytkowników Starego Miasta w badanych obszarach
funkcjonalnych dla wszystkich ośmiu grup wyniosła 2,88 wg
sześciostopniowej skali ocen szkolnych.
2 etap: wypracowanie wstępnych propozycji
rozwiązań odpowiadających na określone
wcześniej potrzeby. Zadanie polegało na
zaproponowaniu takich rozwiązań aby jak
najbardziej dopasować przestrzeń Starego Miasta
do potrzeb jego użytkowników. Różny stopień
szczegółowości wyników poszczególnych grup i
różna ich specyfika, spowodowały modyfikowanie
planu pracy przez poszczególnych moderatorów.
W związku z tym wypracowane rozwiązania w
zależności od grupy przybrały różnorodne formy.
Schemat analizy interesariuszy
stosowany w pracach grup
tematycznych
Kto?; jak oddziaływuje?; komu to szkodzi; na
czyją korzyść działa?
Przykład prac grupy poświęconej
jakości życia
Definicja: JAKOŚĆ ŻYCIA, to wszystko to, co
współkształtuje subiektywne zadowolenie
mieszkańców ze swojego życia tu i teraz, oraz
przyczynia się do decyzji o osiedleniu
się/zamieszkiwaniu/niewyprowadzaniu się.
Organizacja pracy
„1) W pierwszym etapie zdefiniowano
interesariuszy, z punktu widzenia których warto
mówić o jakości życia na toruńskim Starym
Mieście. To nie tylko mieszkańcy rozumiani
ogólnie, ale także różne grupy mieszkańców,
mające potrzeby specyficzne, inne, niż ogół.
Każdą z takich zgłoszonych do oceny grup
analizowano oddzielnie. Ponadto brano pod
uwagę różne grupy społeczne spędzające na
Starym Mieście część swojego życia (np. osoby
pracujące tutaj, turystów itd.).”
2. W drugim etapie zdefiniowano w odniesieniu do
poszczególnych grup potrzeby, których zaspokojenie
jest kluczowe dla ich subiektywnego odczuwania
jakości życia. Następnie oceniono kolejno, w jakim
stopniu – zdaniem grupy – dana potrzeba jest
zaspokojona zgodnie z oczekiwaniami rozpatrywanej
grupy beneficjentów. Oceny dokonywano drogą
dyskusji i głosowania, stosując skalę ocen szkolnych:
a. potrzeba nie zaspokojona w ogóle – ocena „1”
b. potrzeba zaspokojona niedostatecznie – ocena „2”
c. potrzeba zaspokojona miernie – ocena „3”
d. potrzeba zaspokojona dobrze – ocena „4”
e. potrzeba zaspokojona bardzo dobrze – ocena „5”
f. potrzeba zaspokojona idealnie – ocena „6”
Ustalono, ze potrzeby zaspokojone w stopniu
przynajmniej 3+ nie będą dalej opracowywane
(czyli są zaspokojone)
3. W trzecim etapie, w odniesieniu do tak
wytypowanych potrzeb w zakresie jakości życia
dyskutowano następnie ogólne kierunki
rozwiązań. Grupa tematyczna Jakość Życia nie
wypracowywała jednak katalogu gotowych
rozwiązań, uznając, że dopiero Grupa
Rekomendacyjna, mając do dyspozycji wyniki
pracy wszystkich ośmiu grup tematycznych,
może formułować rekomendacje rozwiązań,
które nie będą narażone na spojrzenie
wycinkowe, czy jednostronne. Toteż ten
fragment prac grupy ma charakter raczej
ogólnych sugestii co do pożądanych kierunków
działań, niż szczegółowych propozycji rozwiązań.
Beneficjenci i poziom zaspokojenia
potrzeb (przykład mieszkańców)
Jako najdotkliwszy deficyt wskazano brak ławek, i
ogólnie – miejsc do siedzenia w przestrzeni
publicznej Starego Miasta; potrzeba
mieszkańców w tym zakresie nie jest
zaspokojona w ogóle (ocena: 1,7).
Bardzo słabo zaspokojone są też potrzeby
mieszkańców co do technicznego standardu
miejsca zamieszkania (np. ogrzewanie węglowe,
nieuporządkowana gospodarka odpadami,
kłopoty z wymianą okien itp), oraz co do
bezpłatnych całorocznych miejsca spotkań (co
byłoby niezwykle ważne dla formowania się
lokalnego kapitału społecznego.
„Źle zaspokojone są także potrzeby w zakresie
porządku i bezpieczeństwa publicznego
(zastrzeżenia co do pracy policji i straży miejskiej,
brak rozwiązań systemowych), możliwości
dokonania codziennych zróżnicowanych
zakupów, oraz przyjaznego klimatu akustycznego
(skargi na hałas wiążą się zarówno z głośnym
zachowaniem gości gastronomii i imprez, jak i z
brukowaną nawierzchnią).”
Z kolei bardzo pozytywnie zostało ocenione
zaspokojenie potrzeb co do zamieszkiwania w
miejscu położonym centralnie, oraz co do uroku
miejsca zamieszkania i jego atmosfery.
Beneficjenci i poziom zaspokojenia
potrzeb (przykład seniorów)
Najdotkliwszy deficyt z punktu widzenia seniorów
stanowią techniczne warunki zamieszkania.
Standard bywa bardzo niski i jest prawdziwym
wyzwaniem dla osób starszych.
Bardzo dotkliwy deficyt dotyczy potrzeby spokoju i
ciszy. Jest to także problem w odniesieniu do
całej grupy mieszkańców, ale osoby starsze mają
wyższe oczekiwania w tym obszarze.
Dotkliwy deficyt występuje w zakresie dwóch
potrzeb: komfortu poruszania się poza domem,
oraz potrzeba spotykania się. Co do potrzeby
spotykania się, deficyt nie jest aż tak głęboki, jak
w innych grupach, ale z kolei problemy z
poruszaniem się w przestrzeni publicznej są
bardziej nasilone. Powtarza się tu problem bruku,
jako nawierzchni utrudniającej bezpieczne
chodzenie, ale dodatkowo wskazano na problem
przegradzania ciągów komunikacyjnych przez
zabudowane ogródki piwne i parkujące
samochody. Stanowi to nie tylko poważne
utrudnienie w ruchu, ale także zagrożenie
bezpieczeństwa w sytuacjach potrzeby dojazdu
pogotowia lub straży pożarnej.
I na koniec pozytyw…
Z kolei zadowalająco zaspokojona w przypadku
seniorów jest potrzeba dostępu do ochrony
zdrowia, oraz możliwości zrobienia tanich
zakupów.
Analogicznie kolejni interesariusze…
To samo w formie tabeli
Zestawienie wniosków (w formie tabeli) na
stronie 80 i kolejnych.
Przykład wniosków grupy: kultura
Przykłady rekomendacji (dla jakości
życia)
Potrzebne jest zapisanie generalnych
rozstrzygnięć co do Starego Miasta w
dokumentach strategicznych Torunia dla
podkreślenia trwałości zamierzeń w tym
zakresie.
Trzeba nastawić się nie tyle na ustawienie ławek, co
na przemyślane tworzenie miejsc wypoczynku,
miejsc kontemplacji, miejsc spotkań, wreszcie –
miejsc, których funkcję dodefiniują sami
użytkownicy. W tych wszystkich miejscach mogą
być potrzebne ławki, ale same ławki nie sprawią,
że w miejscach tych ludzie będą wypoczywali,
kontemplowali gotycką architekturę, spotykali się,
lub tworzyli nowe funkcje w przestrzeni miasta.
Ławki mogą być tylko jednym z potrzebnych
elementów, a myśleć trzeba o całości rozwiązań.
Etapowanie prac zespołu
rekomendacyjnego
1. Analiza „swot” (zgodnie z przyjętymi założeniami)
„ …. dzieli wszystkie zidentyfikowane czynniki strategiczne (a
więc – wszystko, co wpływa znacząco na strategiczną
sytuację Starego Miasta) na cztery grupy: mocne strony,
słabe strony, szanse i zagrożenia. Oczywiście mocne strony
i szanse, to czynniki pozytywne, zaś słabe strony i
zagrożenia, to czynniki negatywne. Mniej oczywisty jest
podział pionowy. W niniejszej analizie przyjęto, że mocne i
słabe strony, to te czynniki, na które siły lokalne Torunia –
mieszkańcy i władze – mają wpływ sprawczy i mogą je
(przynajmniej częściowo) kształtować według przyjętych
zamierzeń. To”.
Fragment tabeli
Etapowanie prac zespołu
rekomendacyjnego cd.
2. Formułowanie rekomendacji. Sześć grup
rekomendacji:
ROWIĄZANIA GENERALNE dla Starego Miasta
WYZWANIA SPOŁECZNE na Starym Mieście
BIZNES na Starym Mieście
PRZESTRZEŃ PUBLICZNA Starego Miasta
Stare Miasto a TURYSTYKA
STRAŻ MIEJSKA na Starym Mieście
Końcowym etapem jest konferencja i dyskusja
tego, co zostało wydyskutowane,
Sadzenie drzewa symbolizującego
restart