Transcript Ruch Okrężny

Makroekonomia I
Ćwiczenia 1
WPROWADZENIE, PODSTAWOWE
PROBLEMY MAKROEKONOMII
Wstęp



Barbara Bobrowicz
[email protected]
http://coin.wne.uw.edu.pl/~bbobrowicz/
Dyżur: środa 18:30 s.409 (po wcześniejszym kontakcie e-mailowym)
Zasady Zaliczenia:
-Przedmiotu:
90% oceny z egzaminu
10% oceny z ćwiczeń
-Ćwiczeń :
 40% 1sze kolokwium +
 60% 2gie kolokwium
Pozostałe:
 Obecność na ćwiczeniach obowiązkowa – max 2 nb
 Zaliczenie ćwiczeń dopuszcza do egzaminu.
 2 wykłady/egzaminy do wyboru:
-Prof. Sztandar-Sztanderska
-Dr Kondratowicz
Katedra Makroekonomii WNE UW
2
Literatura
Podręczniki podstawowe:

R. Barro, Makroekonomia, PWE, Warszawa 1997

D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Ekonomia, tom II
[Makroekonomia], wyd. III zmienione (wyd. II z roku 1996 jest
również dopuszczalne) PWE, Warszawa 2003.


plus zbiór zadań, tom III, PWE, Warszawa 1999 lub wcześniejsze
R. Hall, J. Taylor, Makroekonomia, wyd. III zmienione, PWN,
Warszawa 2000
Uzupełniające:
 Keynes J.M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza,
Warszawa1985, PWN, rozdz. 6, 18
 Dornbusch, Fischer, Macroeconomics, ed. 1987 lub późniejsze
 Snowdon b., Vane H., Wynarczyk P., Współczesne nurty teorii
makroekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, rozdz.
1-3
Katedra Makroekonomii WNE UW
3
Wstęp do Makroekonomii
 Produkt Krajowy Brutto (Gross Domestic Product GDP) – jest miarą wielkości produkcji wytworzonej
przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na
terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto
jest ich właścicielem.
 PKB jest podstawową miarą aktywności
ekonomicznej. Należy rozróżnić:
- nominalne i realne PKB
 poziom PKB (nominalny lub realny) oraz wzrost PKB
 PKB oraz PKB per capita
Katedra Makroekonomii WNE UW
4
Nominalne a realne PKB
Nominalny i Realny PKB w USA w latach 1980-2008
16 000
14 000
10 000
8 000
6 000
4 000
Nominalne PKB (miliardy
dolarów)
2 000
Realne PKB (miliardy
dolarów z 2000 roku)
Katedra Makroekonomii WNE UW
20
08
20
06
20
04
20
02
20
00
19
98
19
96
19
94
19
92
19
90
19
88
19
86
19
84
19
82
0
19
80
miliardy dolarów
12 000
5
Nominalne a realne PKB
 Nominalne PKB mierzy wartość
produkcji wytworzonej w cenach
obowiązujących w okresie czasu,
kiedy ta produkcja jest tworzona.
 Realne PKB mierzy wartość produkcji
wytworzonej w cenach
obowiązujących w okresie bazowym.
Katedra Makroekonomii WNE UW
6
Nominalne a realne PKB
 PKB dla USA (miliardy dolarów)
Nominalny
PKB
Realny PKB
Deflator
PKB
Populacja
Realny PKB
per capita
(miliardy
dolarów) 109
(miliardy
dolarów z
2000 roku)
109
(index
2000=100%)
(tysiące)
(dolary z
2000 roku)
1980
$2 789.5
$5 161.7
54.06
227 726
$22 666.0
1990
$5 803.1
$7 112.5
81.61
250 181
$28 429.0
2000
$9 817.0
$9 817.0
100
282 413
$34 761.0
2008
$14 280.7
$11 671.3
122.36
304 530
$38 326.0
Średnia roczna stopa
wzrostu w latach
1980-2008
6.03%
2.97%
1.04%
1.91%
Rok
Katedra Makroekonomii WNE UW
7
Roczne stopy wzrostu PKB
Roczne stopy wzrostu PKB w USA w latach 1980-2008
14.00%
12.00%
Stopa wzrostu
Nominalnego PKB
10.00%
Stopa wzrostu Realnego
PKB w dolarch z 2000r.
8.00%
6.00%
4.00%
2.00%
06
20
04
20
02
20
00
20
98
19
96
19
94
19
92
19
90
19
88
19
86
19
82
84
19
19
-2.00%
19
80
0.00%
-4.00%
Katedra Makroekonomii WNE UW
8
Roczne stopy wzrostu PKB per
capita
Roczne stopy wzrostu populacji i Realnego PKB per
capita w USA w latach 1980-2008
Stopa wzrostu populacji
7.00%
Stopa wzrostu realnego PKB w
dolarach z 2000r. per capita
6.00%
5.00%
4.00%
3.00%
2.00%
1.00%
20
06
20
04
20
02
20
00
19
98
19
96
19
94
19
92
19
90
19
88
19
86
19
84
19
80
-1.00%
19
82
0.00%
-2.00%
-3.00%
-4.00%
Katedra Makroekonomii WNE UW
9
Jak to policzyć?
 Stopa wzrostu PKB :
W=
 Deflator PKB :
D=
Katedra Makroekonomii WNE UW
10
Przykład
Średnie ceny
Ilość Sprzedana
1997
2007 % Zmiana
$ 12
$ 14
Mieszkanie
9
Rozrywka
Żywność
Maszyny
1997
2007
17 %
4
5
10
11 %
3
3
4
5
25 %
3
4
20
20
0%
2
2
Katedra Makroekonomii WNE UW
11
Przykład

1997 nominalne PKB =
1997 Ilość x 1997 Ceny = wydatki w 1997 roku na:
Żywność Mieszkanie Rozrywkę
Maszyny
=4 • $12 + 3 • $9 + 3 • $4 + 2 • $20 = $48 + $27 + $12 + $40 =$127

2007 nominalne PKB
= 2007 Ilość x 2007 Ceny

1997 realne PKB
= 1997 Ilość x 1997 Ceny

2007 realne PKB=
= 2007 Ilość x 1997 Ceny
Wzrost PKB

Wzrost nominalnego PKB
= (nominalne PKB 2007 - nominalne PKB 1997) • 100 =
nominalne PKB 1997

Wzrost realnego PKB
= (realne PKB 2007 - realne PKB 1997) • 100 =
realne PKB 1997
Katedra Makroekonomii WNE UW
12
Metody liczenia PKB
 Wartość Dodana jest to przyrost wartości
dóbr w wyniku danego procesu produkcji.
 Dobra Finalne to dobra nabyte przez
ostatecznego użytkownika. Mogą to być
dobra konsumpcyjne lub dobra kapitałowe
– na przykład maszyny – nabywane przez
przedsiębiorstwa.
 Dobra Pośrednie to dobra częściowo
przetworzone, które stanowią nakład w
procesie produkcji.
Katedra Makroekonomii WNE UW
13
Metody liczenia PKB
 ZADANIE 1:
Rolnik produkuje jęczmień o wartości 3000 PLN. Z
tego 1/3 trafia bezpośrednio do hodowców a 2/3
sprzedawane są Przemysłowi Spożywczemu. Przemysł
spożywczy produkuje słód o wartości 3000 PLN, który
odsprzedaje browarowi. Browar kupuje także Chmiel o
wartości 1000 PLN i wodę o wartości 500 PLN oraz
niezbędne do produkcji piwa kadzie za 1000 PLN i
produkuje piwo warte 7000 PLN, które trafia do
sprzedaży. Proszę policzyć PKB na 3 sposoby.
Katedra Makroekonomii WNE UW
14
Metody liczenia PKB
dobro
sprzedawca
nabywca
Jęczmień
Rolnik
Hodowca
Jęczmień
Rolnik
Przemysł
Spożywczy
Słód
Przemysł
Spożywczy
Browar
Chmiel
Rolnik
Browar
Woda
Producent i
dystrybutor
wody
mineralnej
Browar
Kadzie
Producent
Kadzi
Browar
Piwo
Browar
Konsumenci
wartość
transakcji
wartość
dodana
wydatki na
dobra
finalne
dochody z
czynników
produkcji
Suma
Katedra Makroekonomii WNE UW
15
Ruch okrężny w małej gospodarce
zamkniętej bez rządu.
Oszczędności
=
Dochody czynników produkcji
=
PLN
PLN
Inwestycje
=
PLN
Zasoby
Gospodarstwa
Domowe
Przedsiębiorstwa
Dobra i usługi
=
PLN
Wydatki gospodarstw domowych na dobra i usługi
Katedra Makroekonomii WNE UW
16
Ruch okrężny w małej gospodarce
zamkniętej bez rządu.





PKB = Y
Oszczędności (Savings) = S
Wydatki Konsumpcyjne (Consumption) = C
Wydatki Inwestycyjne (Investment) = I
Amortyzacja. Zużycie kapitału trwałego = A
 A = IG - IN [Inwestycje brutto – Inwestycje netto]





S=Y-C
Y=C+S
Y=C+I
Y=C+S=C+I
S=I
Katedra Makroekonomii WNE UW
17
Ruch okrężny w małej gospodarce
zamkniętej z rządem.
Wprowadzamy rząd :
 T – Podatki (Taxes)
 B – Transfery Rządowe
 NT – Podatki netto (T-B)
 G – Wydatki Rządowe (Government Spending)

Y=C+I+G

Saldo budżetu
= NT (Podatki netto) – G (Wydatki Rządowe)
Gdy Saldo Budżetu < 0
Gdy Saldo Budżetu > 0



 Deficyt budżetowy
 Nadwyżka budżetowa
Y = C + I – Saldo budżetu +NT
(Y-NT) – C = S = I – Saldo budżetu
S = I – Saldo budżetu
Katedra Makroekonomii WNE UW
18
Ruch okrężny w małej gospodarce
otwartej z rządem.
Wprowadzamy ROW (Rest of the world)
 X – Eksport
 M – Import





NX – Eksport netto (tzw. Bilans handlowy)
NX = X – M
Y = C + I + G + X –M = C + I + G + NX
S = I – Saldo budżetu + NX
S – I = NX - Saldo budżetu
(po lewej nadwyżka finansowa sektora
prywatnego, po prawej państwa i zagranicy)
Katedra Makroekonomii WNE UW
19
Wydatki
–
M
System
finansowy
C
–
S
Gospodarstwa
domowe
+
I
Reszta
Świata
+
X
+
G
–
Te
Państwo
(rząd)
+
B
–
Td
Katedra Makroekonomii
Dochody WNE UW
Przedsiębiorstwa
Y
20
Ruch okrężny w małej gospodarce
otwartej z rządem.
 Po odpowiednim uporządkowaniu można
wykazać równość odpływów i dopływów w
ruchu okrężnym:
(odpływy) S + Td + Te + M  I + G + B + X (dopływy)
 oraz zależności między oszczędnościami
sektora prywatnego, państwa i zagranicy:
(S – I)  (G + B – Td – Te) + (X – M)
Katedra Makroekonomii WNE UW
21
Spis wprowadzonych skrótów:















Y - Suma wynagrodzeń czynników produkcji (dochody
właścicieli pracy, kapitału, ziemi etc.)= PKB (GDP)
S - Oszczędności (Savings)
C - Wydatki konsumpcyjne (Consumption)
I - Wydatki Inwestycyjne (Investment)
IN – Inwestycje netto
IB – Inwestycje brutto
A – Amortyzacja (zużycie majątku trwałego)
G – Wydatki rządowe
Te – Podatki pośrednie (np. VAT)
Td – Podatki bezpośrednie (od dochodu)
NT – Podatki netto
B – Transfery
X – Eksport
M – Import
NX – Eksport netto
Katedra Makroekonomii WNE UW
22