Transcript Comaker 3.2 - Competentie portfolio

Pakkende binnenkomer
Het digitaal portfolio van
De Droomspiegel
Elze 't Hart, Marloes Mirck, Marinka van der
Linde, Serena van Rutten, Astrid Voskes en
Marleen Spoelder
Opbouw van de presentatie
•
•
•
•
Onderzoekstappen
Visie van de school
Onderzoeksvragen en subvragen
Theorie
o
Gespreksvoering
o
Vraagstelling
o
Reflectie
o
MI
o
Activiteit
Opbouw van de presentatie
•
•
•
•
•
•
Praktijk
o
Kleuterhandleiding
o
Digitaal portfolio
o
Leerkrachtenhandleiding
o
Leerlingenhandleiding
o
Interactie
Opbrengst
Conclusie
Opbrengst voor de studenten
Bronvermelding
Vragen
Onderzoeksstappen
Onderzoeksstappen:
•
•
•
•
•
•
•
•
Interview met directie
Verdiepen in de theorie
Porfoliogesprekken bijwonen
Vragen opstellen n.a.v. theorie
Testen in de praktijk
Handleiding schrijven voor leerkrachten
Handleiding schrijven voor leerlingen
Feedback van ICO en leerkrachten
Visie van de school.
Visie
“Wij beseffen en respecteren dat ieder mens uniek is en dat
ieder mens uniek mag zijn, waarbij wij kinderen waarderen op
wie zij zijn en niet op datgene wat ze (nog) niet kunnen. Wij
respecteren de eigen identiteit van ieder kind. Kinderen
moeten op weg worden geholpen naar een eigen levensopvatting,
waarbij christelijke waarden, zoals het opkomen voor de
zwakkeren en het nastreven van gerechtigheid een belangrijke
rol vervullen.”
Naast deze algemene visie heeft de school ook nog een visie
op het volgende:
- Identiteit
- Ontwikkeling van kinderen
- Zorg en begeleiding
- Ouderbetrokkenheid
Visie van de school interview
•
•
•
•
•
Kristian van den Berg
Visie
Reflecteren
Leerling gestuurd
Portfolio
Visie van de school interview
Onderbouw
•
•
Portfolio
Rapport
Visie van de school interview
Bovenbouw
•
•
Matchen stretchen en vieren
Portfolio
Onderzoeksvraag kleuters
Hoe kunnen wij het communiceren tussen kleuter
en leerkracht op de Droomspiegel verbeteren en
welke theorie is daarvoor nodig?
Subvragen kleuters
•
•
•
•
•
Welke kennis heb je nodig om tot een goed gesprek te komen?
Welke vragen stel je aan jonge kinderen?
Wat moet je doen en zeggen tijdens gesprekken over
moeilijke onderwerpen? (Dood, pesten e.d.)
Is de vraagstelling en gespreksvoering van de leerkrachten
voldoende?
Wat kunnen wij doen om de vraagstelling en gespreksvoering
van de leerkrachten te verbeteren?
Onderzoeksvraag
midden bovenbouw:
Op welke wijze kunnen wij middels vraagstelling
en het aanpassen van de inhoud van het
portfolio, het rendement van het digitaal
portfolio verhogen?
Subvragen
•
•
•
•
•
•
Wat is de visie van de school op de manier waarop de kinderen
reflecteren en wat is de theorie die hier achter schuilt?
Op welke manier worden op dit moment de meervoudige
intelligenties toegepast in het digitaal portfolio en wat is
de theorie die daar achter schuilt?
Welke vragen worden op dit moment gesteld in het digitaal
portfolio, welke antwoorden worden hier op gegeven en op
welke manier kunnen we met behulp van de theorie deze
opbrengt verbeteren?
Wat is de rol van de leerkracht op dit moment en wat gaat
hier in veranderen met de nieuwe vraagstelling?
Hoe kunnen we de leerkrachten een houvast geven voor het
werken met het digitaal portfolio?
Op welke manier wordt er aan het portfolio gewerkt binnen de
kleuterbouw?
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Gespreksvoering
Waar gaan we het over hebben?
De ontwikkelingstaken van de geboorte tot 5 jaar
Basale kenmerken goed open gesprek
Communicatie voorwaarden
Metacommunicatie
Gesprekken met kinderen van 4 tot 6 jaar
Gesprekken met kinderen van 6 tot 8 jaar
Soorten vragen
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
•
•
•
•
•
•
•
De ontwikkelingstaken van het kind
van de geboorte tot 5 jaar
Autonomie
Motoriek
Intellectueel
Communicatie
Emotie
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
•
•
•
•
•
Basale kenmerken goed open gesprek
•
•
Empatisch vermogen van de volwassene.
Kind en leerkracht moeten zich goed voelen bij elkaar.
Een open gesprek betekent dat beide een mening of gevoel kan
inbrengen.
Het kind moet informatie vanuit eigen wil geven.
Als je een gesprek houdt met een kind voor hulpverlening, dat
moet je ervoor zorgen dat het kind de hulp wilt en begrijpt.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
•
•
•
Communicatie voorwaarden
•
•
•
•
•
•
•
Ga op dezelfde (oog)hoogte zitten als het kind
Kijk naar het kind terwijl je spreekt
Verwissel het wel en niet maken van oogcontact. Kijk soms
bijvoorbeeld even naar het kind zijn kleren.
Stel het kind op zijn of haar gemak
Luister naar wat een kind te zeggen heeft
Laat met behulp van voorbeelden zien, dat wat het kind zegt, effect
heeft.
Maak het kind duidelijk dat hij of zij moet vertellen wat hij of zij
wilt, omdat je het niet weet als het kind het niet verteld.
Probeer tijdens het gesprek, spelen en praten te combineren. Als het
kind wat te doen heeft, voelt het zich minder snel ongemakkelijk.
Signaleer dat je het gesprek afbreekt en later voortzet, wanneer je
merkt dat het kind afhaakt.
Wanneer je een moeilijk gesprek hebt gehad, zorg dan dat het kind tot
zichzelf kan komen. Even rustig wat gaan eten bijvoorbeeld.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
•
•
•
Metacommunicatie
over communiceren
o Ongeschreven regels voor een gesprek
• Maak het doel van het gesprek duidelijk.
• Laat een kind weten wat je intenties zijn.
• Laat een kind weten dat je feedback nodig hebt.
• Laat een kind weten dat het mag zwijgen.
• Probeer te benoemen wat je voelt en volg wat je
•
•
voelt.
Volg je intuïtie.
Nodig het kind uit zijn of haar mening over het gesprek
te geven.
Maak metacommunicatie een vast onderdeel van je
communicatie.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
• Communiceren
Gesprekken met kinderen van 4 tot 6 jaar en
van 6 tot 8 jaar
leeftijd
o Intuïtie
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
•Mentale
Soorten vragen
Vraagtechnieken
Vraagtechnieken
Omschrijving
1
Open vragen
Vragen waar een onbeperkt aantal antwoorden op mogelijk zijn.
2
Gesloten vragen
Vragen waar een beperkt aantal antwoorden op mogelijk zijn.
Vragen waarop de vrager het antwoord weet en niet zeker is of
de bevraagde dat ook weet en vraagt de kennis te tonen.
3
Toonvragen
Vragen waarop het antwoord voor vragen en bevraagde duidelijk
is en ze dat van elkaar weten.
4
Retorische vragen
5
Doorvragen
6
Suggestief vragen
7
Meervoudig vragen
8
Vraag herhalen
9
Tegendeelvragen
10
Vraag verduidelijken
11
Waarom-vragen
Een vraag stellen om naar verantwoording en motivatie te
vragen.
12
Antwoord herhalen
Antwoord herhalen.
13
Antwoord samenvatten
Antwoord samenvatten.
14
Samenvattend vragen
Vraag waarin het antwoord van de gevraagde wordt samengevat.
Vragen die op een opmerking , een zinsdeel doorgaan.
Vragen die een antwoord suggereren.
Vragen die meer dan een vraag tegelijk behelzen.
Herhalen van een vraag.
Een vraag stellen om een tegenreactie uit te lokken.
Uitleg geven over de vraag.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Vraagstelling
•
•
•
•
Verschillende vormen gesprekken
Fases van een gesprek
8 tot 10 jaar
o
Metacommunicatie
o
Voorwaarden waar het gesprek plaats vind.
o
Verbaal aspect
o
Non-verbaal aspect
o
Vraag technieken
10 tot 12 jaar
o
Metacommunicatie
o
Voorwaarden waar het gesprek plaats vind.
o
Verbaal aspect
o
Non-verbaal aspect
o
Vraag technieken
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Vraagstelling
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Reflectie
•Doel
van reflecteren
o Bewustwording en inzicht in eigen handelen
o Persoonlijk handelen verbeteren in
toekomstige situaties
•Voorwaarde
is een lerende houding!
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Reflecteren
•Het
o
o
o
o
o
o
ui-model
Omgeving
Gedrag
Bekwaamheden
Overtuiging
Identiteit
Betrokkenheid
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Kernreflectie
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Kernreflectiecirkel
• Reflectie
ook vorm van
kwaliteitsverbetering
• “Het
werkt veel krachtiger wanneer je de
kernkwaliteiten van mensen aanboort, dan
wanneer je focust op wat iemand niet kan
of wat niet goed gaat”.
• “De
benadering vanuit kernkwaliteiten is
sterk motiverend omdat het werken aan
kwaliteit van binnenuit komt”.
Fred korthagen en Angelo Vasalos
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Kernkwaliteiten
• Socratisch
gesprek
o Filosofische vraag
o Samen op zoek naar antwoorden
o Standpunten respecteren
• Succesreflectie
o Basis positieve ervaring
o Energie, positief zelfbeeld
o Bewustwording
• Waarderende
reflectie
o Zoektocht naar topervaringen, droombeeld
o Droombeeld omzetten in onderwerp voor
werkomgeving
o 4 fases van Appreciative Inquiry (Discover,
Dream, Disign, Deliver)
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Soorten reflecties
•Voordelen
zijn:
o Intrinsieke motivatie van de leerlingen
wordt groter.
o De leerlingen werken gerichter en
doelmatiger, leertijd wordt daarom
efficiënt gebruikt.
o Krijgen door dat het ‘product’ het
resultaat is van een proces dat ze zelf
bedacht en doorlopen hebben.
o Gebruiken daarom voorgaande ervaringen voor
nieuwe ervaringen.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Reflecteren met kinderen
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Praktijk
“Het gaat er niet om hoe intelligent je bent,
maar om hoe je intelligent bent” - Gardner
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Meervoudige
intelligentie
•
•
•
•
•
Gardner
Ontwikkelt rond 1980
9 intelligenties
Ieder individu heeft talenten/intelligenties.
Die talenten staan los van elkaar en zijn verschillend qua
niveau
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Meervoudige intelligentie
1. Een
intelligentie moet onafhankelijk zijn en bij een
hersenbeschadiging afzonderlijk beschadigd kunnen raken.
2. Het moet
3. Voor een
iets zijn dat zich uitzonderlijk manifesteert.
intelligentie moeten meer vaardigheden nodig
zijn, die weer met elkaar samenhangen.
4. Het
moet iets zijn dat je in kaart kunt
noteren.
5. Je
moet een intelligentie kunnen testen
brengen, kunt
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Eisen intelligentie
1. verbaal-linguïstische intelligentie (taal –slim)
2. logisch-wiskundige intelligentie (reken – slim)
3. muzikaal-ritmische intelligentie (muziek – slim)
4. lichamelijk-motorische intelligentie (beweeg – slim)
5. visueel-ruimtelijke intelligentie (beeld – slim)
6. interpersoonlijke intelligentie (samen – slim)
7. Intrapersoonlijke intelligentie (zelf – slim)
8. natuurgerichte intelligentie (natuur – slim)
9. existentiële intelligentie (denk – slim)
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
9 intelligenties
Verbaal-linguïstische intelligentie
•
•
•
Grote gevoeligheid voor gesproken en geschreven taal
Makkelijk talen leren en een taal gebruiken om doelen
te bereiken
Voorbeeld:
Schrijvers, dichters en taalkundigen
Advocaten of politici.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
(taal –slim)
Logisch-wiskundige intelligentie
•
•
•
Kan problemen goed en logisch analyseren
Snel wiskundige opgaven maken en wetenschappelijk
onderzoek doen
Voorbeeld:
Je kunt hierbij denken aan wetenschappers, filosofen en
wiskundigen. Als voorbeeld noemt Gardner, Albert
Einstein.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
(reken – slim)
Muzikaal-ritmische intelligentie
•
•
Houd van muziek
Kan muziek maken/ uitvoeren en componeren.
Voorbeeld:
Je hebt gevoel voor ritme. Denk aan musici, componisten
en dirigenten.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
(muziek – slim)
Lichamelijk-motorische intelligentie
•
•
Kan zijn lichaam of lichaamsdelen (hand, mond, ogen)
goed gebruiken om iets te doen.
Voorbeeld:
Dansers, acteurs en sporters
Denk ook aan een chirurg, topvoetballer, een laborant,
een tandtechnicus, een instrumentmaker. Zij gebruiken
hun handen om iets verfijnds te maken.
•
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
(beweeg –slim)
Visueel-ruimtelijke intelligentie
•
•
Goed in het herkennen van patronen en beelden
Kunt je goed oriënteren
Voorbeeld:
Bijvoorbeeld kunstenaars, schakers, piloten, zeevaarders,
chirurgen horen tot deze groep. Pablo Picasso hoort
hierbij
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
(beeld – slim)
•
•
Kunnen goed andere mensen begrijpen
Begrijpen wat anderen verlangen of bedoelen en kunnen
goed met anderen samenwerken
Voorbeeld:
Je ziet deze kenmerken vaak bij verkopers, leraren,
psychologen, politici, religieuze leiders enzovoorts.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
Interpersoonlijke intelligentie
(samen – slim)
Intrapersoonlijke intelligentie
•
•
•
goed zelfinzicht en een goed zelfbeeld
weet wat jouw capaciteiten zijn, maar ook wat je
tekortkomingen zijn en je kunt dit inzicht zo gebruiken
dat je je eigen leven goed kunt organiseren
Voorbeeld:
Je ziet deze kenmerken wel bij schrijvers en dichters,
maar ook bij filosofen en psychologen, zoals Dr. Phil.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
(zelf – slim)
Natuurgerichte intelligentie
•
zien de samenhang in de wereld om hen heen
Voorbeeld:
Denk aan de bioloog of aan de dierenverzorgers. Het gaat
hierbij om een grote interesse in en kennis van de
natuur. Charles Darwin wordt hier als voorbeeld genoemd.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
(natuur – slim)
Existentiële intelligentie
•
•
•
Pas bijgekomen, nog in onderzoek
De kosmos, maar ook met de zin van het leven
Voorbeeld:
Filosofen en spirituele leiders zouden deze
intelligentie kunnen bezitten en mensen met
belangstelling voor religie. Denk hierbij aan de Dalai
Lama.
Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI
(denk – slim)
Rollenspel!
Interactie
Praktijk
•Kleuterhandleiding
•Digitaal portfolio toen
•Leerkrachtenhandleiding
•Leerlinghandleiding
o Middenbouw
o Bovenbouw
Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding leerlinghandleiding
Waar gaan we het over hebben?
•Waarom
hebben we niet gewerkt aan de
portfoliovragen?
•Wat
staat er in de handleiding?
o Theorie
Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding
- leerlinghandleiding
Kleuterhandleiding
Wat is het digitaal portfolio?
Doelen:
o De nadruk leggen op de ontwikkeling van de individuele
leerling en daar tastbaar bewijs voor bewaren
o de volledige ontwikkeling in kaart brengen, en ons niet
alleen focussen op standaardtoetsen die landelijk
afgenomen worden (Cito). Zo voorkomen wij een eenzijdig
beeld van de leerlingen.
o open communicatie met ouders.
Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding leerlinghandleiding
Digitaal portfolio
Wat is hier voor nodig vanuit de leerkracht?
o
o
o
o
Het verschil tussen kinderen zien
Het verschil in het kind zien
Het verschil vertalen in goede onderwijs activiteiten
Kinderen leren zelf verschil te ervaren tussen
verschillende aanpakken
Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding leerlinghandleiding
Digitaal portfolio
•
Theorie
o Gespreksvoering
o Vraagstelling
o Reflectie
•
•
•
•
o MI
Vorm van het portfolio
Rol van de leerkracht
Rol van de leerlingen
Presentatie
Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding
- leerlinghandleiding
Leerkrachtenhandleiding
Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding
- leerlinghandleiding
•
Theorie
o Gespreksvoering
o Vraagstelling
o Reflectie
•
•
•
•
o MI
Vorm van het portfolio
Rol van de leerkracht
Rol van de leerlingen
Presentatie
Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding
- leerlinghandleiding
Leerkrachtenhandleiding
leerlinghandleiding
Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding -
Leerlinghandleiding
Oude vragen portfolio
Nieuwe vragen portfolio
Beeldslim:
Hoe helpen filmpjes plaatjes en andere beelden
mij om de les te begrijpen?
Door goed te luisteren wat er wordt uitgelegd.
Bij deze lessen zijn beelden gebruikt:
Klokhuis en bij de filmpjes van pesten.
Dit heb ik deze periode gemaakt:
We hebben lampionnen gemaakt.
Praktijk:
•
•
Testje in de praktijk van de vragen
Portfolio
Aan de slag!
•
•
•
•
Ieder een slim.
Handleiding + vragen.
Vul in.
Tips en tops.
Opbrengst voor De Droomspiegel
•
•
•
•
Kennis van de verschillende theorieën
Leerling handleiding
Leerkrachtenhandleiding
Aanpassing van de vraagstelling
Conclusies
Kleuters
Hoofdvraag:
Hoe kunnen wij het communiceren tussen kleuter en leerkracht
op de Droomspiegel verbeteren en welke theorie is daarvoor
nodig?
•
•
•
•
•
Subvragen:
Welke kennis heb je nodig om tot een goed gesprek te
komen?
Welke vragen stel je aan jonge kinderen?
Wat moet je doen en zeggen tijdens gesprekken over
moeilijke onderwerpen? (Dood, pesten e.d.)
Is de vraagstelling en gespreksvoering van de
leerkrachten voldoende?
Wat kunnen wij doen om de vraagstelling en
gespreksvoering van de leerkrachten te verbeteren?
Conclusie
• Veel punten om op te letten
Praktijk
Goed bezig!
•
Conclusie
midden en bovenbouw
Onderzoeksvraag:
Op welke wijze kunnen wij middels vraagstelling
en het aanpassen van de inhoud van het
portfolio het rendement van het digitaal
portfolio verhogen?
Opbrengst voor de studenten
Samenwerken met collega’s:
o …
Interpersoonlijke competentie:
o ……..
Vakinhoudelijke & didactische competentie:
o ……….
Pedagogische competentie:
o ……
Opbrengst voor de studenten
Competent in reflectie en ontwikkeling:
o ….
Competent in samenwerken met de omgeving:
o ………
Organisatorische competentie:
o ……..
Bronnenoverzicht
Literatuur:
Reflectie:
•
•
•
Groen M., (2006), “Reflecteren de basis, op weg naar bewust en bekwaam handelen”.
Groningen-Houten: Wolters-Noordhoff.
K, Benammar., van Schaik, M., Sparreboom, I., Vrolijk, S., Wortman, O. (2006).
“Reflectietools”. Den haag: LEMMA bv.
Janssens, M. (2008). “De kunst van reflectie, werkboek voor leraren”. Baarn: HB uitgevers.
Meervoudige intelligentie:
•
Spencer Kagan, Dr. & Kagan, M. (1998). Meervoudige Intelligentie Deel 1. Middelburg: RPCZ.
Vraagstelling:
•
Delfos, M.F, Luister je wel naar míj?, 16e druk, Amsterdam, Uitgeverij SWP, 2011.
Gespreksvoering:
•
Delfos, M.F, Luister je wel naar míj?, 16e druk, Amsterdam, Uitgeverij SWP, 2011.
Bronnenoverzicht
Internet:
Meervoudige intelligentie:
•
www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties inzage: 17-10-12
Gespreksvoering:
•
•
•
•
•
http://www.peuteren.nl/afscheid/kinderen.php 4-1-2013
http://www.jeugdenseksualiteit.be/dossiers/Microsoft_Word_Hoe_praten_met_kinderen_over_seks_met_nieuw_logo.pdf, 19-12-2012
http://www.ggdgelre-ijssel.nl/GetDocument.ashx?DocumentID=15357&name=Seksueleontwikkelingsfasen-info-voor-ouders-(Rutgers-Nisso-Groep)&rnd=634731083763335941 , 19-122012
http://sociaalemotioneel.slo.nl/thema/gevoelens/lessen/, 04-01-2013
http://www.pestweb.nl/aps/pestweb/voor+leerkrachten/Pesten+in+mijn+klas/Pesten+aanpakken/,0
4-01-2013
Bronnenoverzicht
Personen:
Gespreksvoering
•
Humanitas, rouwen, gast college, Windesheim Flevoland, PABO, 30-11-12
Overig:
•
Berg , van den, K. De Droomspiegel (oktober, 2012). Interview betreffende digitaal
portfolio. Almere-Poort.
07-01-13
Door: Astrid Voskes, Elze ’t Hart, Marinka van der Linde, Marloes Mirck, Serena van
Rutten en Marleen Spoelder
Katholieke Basisschool De Droomspiegel