Transcript Profil (kesit) nivelmanı hesaplamaları tıkla indir

PROFİL (KESİT) NİVELMANI
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
Mühendislik çalışmaları içinde profil nivelmanı
önemli yer tutar. Karayolu, demiryolu yapımı,
içme suyu nakli, kanalizasyon şebekesi, açık
veya kapalı sulama ve drenaj tesisi yapımı
yapımı v.b. İşlerde profil nivelmanına
gereksinim duyulur.
Profil nivelmanı bir doğru üzerindeki değişik
noktaların yükseklik farklarını bulmak ve
arazinin bu doğru üzerindeki engebe durumunu
çıkarmak için yapılır.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
Bu şekilde arazi bir düşey düzlem tarafından
kesilir ve arazinin durumuna göre çıkarılacak kesit
çoğu zaman bir kırık çizgi veya daire yayları
şeklinde
olur.
Profil
nivelmanının
nokta
nivelmanından farkı kesiti çıkarılacak olan doğru
üzerindeki tüm standart ve karakteristik noktaların
başlangıçtan itibaren
yatay uzaklıklarının
ölçülmesidir. Bu şekilde ölçümü yapılan profilin
çizimi mümkün olur.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
Bazı mühendislik çalışmalarında profilin
bir hat boyunca çıkarılması yeterli olduğu
halde, bazılarında ise (yol yapımı gibi) bu
hattın sağında ve solunda beliri bir
mesafeye kadar topoğrafik durumun
bilinmesi gereklidir. Bu nedenle profil
nivelmanı boyuna ve enine profil
nivelmanı olmak üzere 2 şekilde yapılır.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Bir doğru üzerindeki noktaların başlangıç noktasından itibaren yatay
uzaklıklarının ve yükseklik farklarının bulunması esasına dayanır.
DOĞRUNUN BELİRLENMESİ VE PİKETAJ
İlk olarak profilin çıkarılacağı hat jalonlarla belirlenir. Bu doğru üzerinde
başlangıç noktasından itibaren belirli mesafelerle kazıklar çakılarak
noktaların yerleri belirlenir. Buna PİKETAJ ya da İSTASYONLAMA adı
verilir. Topoğrafik koşullara göre bu çakılan noktalar arasında 25-100 m
mesafe bulunabilir. Bu noktalara standart noktalar adı verilir. Başlangıçtan
itibaren her noktanın uzaklığı ölçülür ve noktaların yerleri kazıklarla
belirlenir. Bu kazıkların bulunuduğu yerlere miralar tutulur. Bu her noktanın
yanına ayrıca numara kazığı da çakılarak başlangıçtan itibaren uzaklıklar
hm cinsinden yazılır. Örneğin başlangıç kazığına 0+00, başlangıçtan
itibaren 200 m deki kazığa da 2+00 yazılır. Eğer hat çok uzunsa km
cinsiden de yazılabilir.
Standart noktalar dışında arazideki kırıklı noktalara da kazıklar çakılır.
Bunlara da KARAKTERİSTİK NOKTA adı verilir. Bundan sonra düşey
ölçümlere geçilir.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
Yüksekliklerin ölçümü ortadan nivelman yöntemi ile
yapılır. 2 standart nokta arasına birer defa nivo kurulur.
Burada her standart noktaya geri ve ileri okuma yapıldığı
gibi, her karakteristik noktaya da okuma yapılır. Bunlara
ARA OKUMA denir.
İlk alet durağında ilk standart noktaya mira tutulur ve
çizelgede geri okuma sütununa yazılır. 2. standart noktadaki
mira değeri ise ileri okuma sütununa yazılır. Karakteristik
nokta okumaları ise ara okuma sütununa yazılır. İşlemlere
bu şekilde her alet durağında devam edilir.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
Noktalar
0+00 noktası
850.000 m dir.
851.875
0.252
Not
Çıkar
1.23
1.954
2.32
1.45
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
851.875
0.252
1.23
1.954
Not
Noktalar
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
Topla
2.32
1.45
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
851.875
0.252
Not
Noktalar
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
852.836
1.23
1.954
Çıkar
2.32
1.45
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
851.875
0.252
Not
Noktalar
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
852.836
1.23
851.61
850.882
1.954
2.32
1.45
0.867
Topla
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
851.875
0.252
Not
Noktalar
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
852.836
1.23
851.61
850.882
1.954
2.32
1.45
853.333
0.867
Çıkar
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
851.875
0.252
Not
Noktalar
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
852.836
1.23
851.61
850.882
1.954
2.32
1.45
853.333
0.867
851.01
851.88
852.466
2.12
2.082
Topla
1.33
1.45
1.516
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
851.875
0.252
Not
Noktalar
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
852.836
1.23
851.61
850.882
1.954
2.32
1.45
853.333
0.867
2.12
851.01
851.88
852.466
854.052
2.082
1.33
1.45
1.516
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
Çıkar
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
851.875
0.252
Not
Noktalar
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
852.836
1.23
851.61
850.882
1.954
2.32
1.45
853.333
851.01
851.88
852.466
854.052
851.93
851.970
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
1.516
Topla
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
851.875
0.252
Not
Noktalar
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
852.836
1.23
851.61
850.882
1.954
2.32
1.45
853.333
851.01
851.88
852.466
854.052
851.93
851.970
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
853.494
1.516
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
Çıkar
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
851.875
0.252
Not
Noktalar
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
852.836
1.23
851.61
850.882
1.954
2.32
1.45
853.333
851.01
851.88
852.466
854.052
851.93
851.970
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
853.494
1.516
Toplam
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
852.16
852.04
851.978
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA PROFİL NİVELMANI
Mira Okumaları
Alet
Durağı
Gözleme
Noktalar
I
0+00
0+09
0+14
0+38
0+50
1.875
0+50
0+71
1+00
1.213
1+00
1+15
1+36
1+50
2.451
1+50
1+92
2+00
1.586
2+00
2+18
2+41
2+50
1.524
II
III
IV
V
Toplam
Geri
Ara
Yükseklikler
İleri
1.46
1.58
0.72
Gözleme
Ekseni
Not
Noktalar
851.875
0.252
850.42
850.30
851.16
851.623
0+00 noktası
850.000 m dir.
852.836
1.23
851.61
850.882
1.954
2.32
1.45
853.333
851.01
851.88
852.466
854.052
851.93
851.970
0.867
2.12
2.082
1.33
1.45
853.494
1.516
8.649
6.671
Fark
1.978
851.978 - 850.000=1.978 Fark
Hesaplamalar doğrudur.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
852.16
852.04
851.978
2+50
noktasının
yüksekliği
851.968 m dir.
BOYUNA KESİTLERİN ÇİZİMİ
Boyuna kesit bir hat üzerindeki noktaların belirli bir
başlangıç noktasından itibaren yatay mesafelerini ve bu
noktaların belirli bir kıyas düzlemine olan düşey
uzaklıklarını ölçekli olarak kağıt üzerinde gösteren
çizimlerdir. Bu çizimde yatay ve düşey uzaklıklar için ayrı
ölçekler kullanılır. Yatay mesafe ölçeği küçük, düşey
mesafe ölçeği ise bunun 10 katı kadardır.
Arazinin yüzey şeklini göstermek için hesaplanan
en düşük yükseklikten daha küçük yuvarlak bir sayı bütün
yükseklik değerlerinden çıkarılarak elde edilen farklar
düşey doğrultuda gösterilir. Bu yuvarlak sayı kıyas
düzlemi kotu olur.
Bir boyuna kesit çizildikten sonra çalışmanın
gerektirdiği şartlara göre proje kotları hesaplanarak kağıt
üzerine çizilir.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
ENİNE PROFİL NİVELMANI
Bir çok mühendislik çalışmasında sadece boyuna kesitler değil,
bunun sağındaki ve solundaki arazinin belirli bir mesafeye kadar
yüksekliklerinin bilinmesi de gerekmektedir. Bu toprak hacim hesaplarının
yapılmasına yardımcı olmaktadır. Bu nedenle boyuna kesit doğrusu
üzerinde daha önce belirlenmiş noktalardan geçen ve bu eksene dik olan
doğrunun her iki yönünde enine kesitlerin çıkarılması gereklidir.
BOYUNA KESİTLERE DİK OLARAK GEÇİRİLEN DÜŞEY
DÜZLEMLERE ENİNE KESİT DENİR.
Dik çıkmada gönye ve prizmalar ya da nivo ve teodolitlerin açı
düzeni kullanılır.
Düzgün ve az eğimli arazilerde 100 m de bir enine kesit yeterli iken,
engebeli ve fazla eğimli yerlerde daha sık alınması gerekir.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
NİVO İLE ENİNE KESİT ÖLÇÜMÜ
Nivo boyuna kesit doğrusu
çıkarılacağı nokta üzerine kurulur.
üzerinde
en
kesitin
Dürbün boyuna profil doğrusu üzerine çevrilerek gözleme
ekseni boyuna profil doğrultusuyla çakıştırılır ve bir açı
değeri okunur. Dürbün sağa doğru 90 O yada 100 grad
çevrilerek bu doğrultudaki noktalar belirlenir. Sağa tekrar 180
o veya 200 grad çevrilerek diğer yöndeki noktalar belirlenir
ve işaretlenir. Eğimin değiştiği tüm noktalara mira tutulur ve
değerler okunur. Elde edilen değerler kroki ya da çizelgeye
kaydedilir.
Slayt 6 daki şekildeki boyuna profile ait 1+00 noktasından
geçen enine profil için hazırlanmış kroki ve çizelge
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
YÜZEY NİVELMANI
Yol ve kanal inşaatı gibi arazinin dar şeritler halinde
topoğrafik durumunu ortaya çıkartmak amacıyla enine ve
boyuna profil ölçümleri yeterli olduğu halde daha büyük arazi
parçalarının sulamaya hazırlanması veya tesviye eğrili plan ve
haritaların elde edilmesi için yüzey nivelmanı ölçümlerine
gereksinim duyulur.
En yaygın olarak kullanılan yüzey nivelmanı tipleri :
1. Işınsal yöntem
2. Kareler ağı yöntemi
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
IŞINSAL YÖNTEMLE YÜZEY NİVELMANI
Bu yöntemde nivonun kurulduğu nokta merkez olmak
üzere değişik doğrultudaki noktalara gözleme yapıldığı için
ışınsal yöntem adı verilmiştir. Bu işlem için yatay açı düzeni olan
bir nivoya gereksinim vardır.
Bu işlemde önce arazi gezilerek incelenir ve alet
duraklarının yerine karar verilir. Bu noktalar arazideki hakim
noktalar olmalıdırlar. Eğer arazi küçükse tek nokta ile de işlem
tamamlanabilir. Bir kroki hazırlanarak alet durakları krokide
işaretlenir ve gözlenecek noktalara 1 den başlayarak sıra ile
numara verilir.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
IŞINSAL YÖNTEMLE YÜZEY NİVELMANI KROKİSİ
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
IŞINSAL YÖNTEMLE YÜZEY NİVELMANI
İŞLEMİNDE DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
• Kuzey yönü belirlenerek ışınlardan birinin kuzeyle yaptığı açı
ölçülmelidir.
• İlk gözleme doğrultusunda küçük bir yatay açı değeri okunacak
şekilde alet ayarlanmalıdır.
• Yatay açı değerleri saat yönünde arttığı için doğrultular
üzerindeki noktalar buna göre numaralandırılmalıdır.
• Her doğrultu değişikliğinde açı değeri okunmalıdır. İki
doğrultuda okunan açı değerleri arasındaki fark bu doğrultular
arasındaki yatay açıyı verir.
• Bir alet durağından bütün doğrultularda bulunan noktalara
gözleme işi tamamlandıktan sonra bir sonraki alet durağına mira
tutularak mira ve yatay açı değerleri kaydedilmelidir.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
KARELER AĞI İLE YÜZEY NİVELMANI
Sulama veya diğer amaçlarla arazi tesviyesi gerekli ise bu
yöntem uygulanır. Arazinin tesviye eğrili planı çıkartılacaksa da
bu yöntem uygulanır.
Kareler ağını oluşturmak için
arazi incelenir. Arazi boyunca
düzgün bir sınır çizgisi var ise
bu çizgi esas alınır veya buna
paralel bir doğru jalonlarla
işaretlenerek araziye çakılır.
Sonra oluşturulacak kareler
ağına temel olmak üzere bu
doğru şeritmetre ile ölçülerek
eşit ara mesafeli noktalar
bulunarak kazıkla işaretlenir.
Dik çıkma aletlerinden biri
kullanılarak, bu noktalardan
dikler çıkılarak jalonla uzatılır.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
KARELER AĞI YÖNTEMİYLE YÜZEY
NİVELMANI İŞLEMİNDE DİKKAT EDİLECEK
NOKTALAR
• Arazinin eğim koşullarına göre genellikle kare kenar uzunlukları
10 -30 m arasında alınır. Eğim az ise büyük değerler, fazla ise
küçük değerler alınır.
• Şekildeki AG doğrusuna başlangıç noktası olan A dan
başlayarak her noktadan dik çıkılır. Yatay ölçme ile eşit mesafeli
noktalar işaretlenerek, bu noktalardan I II III IV dikleri çıkılır.
• Tüm köşe noktalarına kazıklar çakılarak işaretlenir. Bu kareler
ağı bir kroki üzerine çizilerek noktaların yeri belirlenir. Arazideki
kırıklı noktaların da işaretlenmesi gereklidir.
• Yükseklik ölçmeleri yapılır.
• Nivo hakim bir noktaya kurulduktan sonra ilk gözleme kotu
bilinen bir noktaya yapılır. Bu noktaya tutulan mirada okunan
değer kayıt cetvelinde geri okuma sütununa kaydedilir.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/
KARELER AĞI YÖNTEMİYLE YÜZEY
NİVELMANI İŞLEMİNDE DİKKAT EDİLECEK
NOKTALAR
• Bu noktanın yüksekliğine mirada okunan değer eklenerek
nivonun gözleme ekseni yüksekliği elde edilir.
• Bundan sonra sırasıyla diğer noktalara da gözleme yapılarak
orta kıl değeri gözleme ekseni yüksekliğinden çıkarılarak tüm
noktaların yükseklikleri bulunur.
• Bu alet durağında son noktada okunan ileri okuma sütununa,
diğerleri ise ara okuma sütununa yazılır.
• Kuzeyle yapılan açı ölçülür ve sonrasında uygun bir ölçek
seçilerek arazinin konum planı çizilir ve ölçeğe göre kareler
ağına ait noktalar yerleştirilir.
• İstenirse her noktanın yüksekliği yanına yazılarak plankote de
elde edilir.
http://onuraltinkaynak.wordpress.com/