Transcript Predavanja

ZAŠTO MAGISTARSKE STUDIJE?
?
NEŠTO NAUČIM IZ EKONOMIJE
?
PROMJENE NA TRŽIŠTU RADA, NE
ZNAM ŠTA DA RADIM
?
MASTER... PRVI OZBILJNIJI
CERTIFIKAT SA UNIVERZITETA
?
LAKO SE ZAVRŠAVA
?
ZNANJE ZASTARIJEVA
AKADEMSKE STUDIJE
MASTER PROGRAM
INFORMATIČKA EKONOMIJA
Prof. dr Vujica Lazović
18. 10. 2013..
ZAŠTO RASTE INFORMATIČKO DRUŠTVO
 INFORMATIČKA EKONOMIJA KREIRALA JE I
OBEZBIJEDILA MILIONE NOVIH POSLOVA I RADNIH
MJESTA
 GARANTUJE KONKURENTNOST I
TRANSPARENTNOST
 DONOSI EKOLOŠKE PREDNOSTI
 JAČA DEMOKRATIJU – AFRIČKO PROLJEĆE
 REVOLUCIONARNO MIJENJA STIL ŽIVOTA I RADA
UZ POMOC ICT
ZAŠTO EKONOMSKA KRIZA?
„USPAVALA“
SE
EKONOMSKA
NAUKA
ČAROBAN I
ČUDESAN
„FENOMEN
INFORMACIJE“
EKONOMIJA
MREŽE
„NEUHVATLJIVA“
INFORMATIČKA EKONOMIJA?
DIGITALNA-CYBER, NOVA EKONOMIJA
EKONOMIJA ZNANJA, WEB EKONOMIJA
VIRTUELNA EKONOMIJA


e-READINESS /e-SPREMNOST/
INFRASTRUKTURA

TRŽIŠTE

SERVISI

EDUKACIJA
DIGITALNA VS TRADICIONALNA EKONOMIJA
Crna Gora/e-readiness?
INFRASTRUKTURA – KOMUNIKACIONE
MREŽE
Najznačajnije elektronske komunikacione mreže putem
kojih se pružaju usluge širokopojasnog pristupa su:
 KABLOVSKE MREŽE
 BEŽIČNE MREŽE
Crna Gora/e-readiness?
INFRASTRUKTURA – KOMUNIKACIONE
MREŽE
 KABLOVSKE MREŽE
 Postojeće telefonske mreže (xDSL – mreže bazirane
na bakarnim kablovima),
 Mreže nove generacije (FTTx – mreže bazirane na
optičkim kablovima),
 Mreže kablovskih operatora (mreže bazirane na
koaksijalnim kablovima),
 Hibridne optičko-koaksijalne mreže (HFC).
Crna Gora/e-readiness?
INFRASTRUKTURA – KOMUNIKACIONE
MREŽE
 BEŽIČNE MREŽE:
 GSM/GPRS/EDGE – mobilne mreže druge deneracije
 UMTS/HSDPA/HSPA – mobilne mreže treće generacije
 Wi-Fi – bežične lokalne mreže
 WiMAX – fiksni bežični pristup
 LTE – mobilne mreže četvrte generacije
„ŽILAVA“ BAKARNA PARICA I KONVERGENCIJA
Crna Gora/e-readiness?
INFRASTRUKTURA-KOMUNIKACIONE MREŽE
1

Ukupan broj širokopojasnih priključaka, nezavisno od
tehnologije koja se koristi za pristup (ADSL, WiMAX, WiFi,
KDS) iznosi 88.974 (avgust 2013) što predstavlja rast od
8,9% u odnosu na isti period 2012. godine (81.701)
Ukupan broj prepaid i postpaid korisnika mobilnih operatora
koji su pristupili internetu tokom avgusta 2013. godine
iznosio je 263.439 (avgust 2012. godine 237.877), od čega je
155.062 koristilo isključivo 3G tehnologiju pristupa (avgust
2012. godine 117.859)
Crna Gora – digitalno društvo?
INFRASTRUKTURA-KOMUNIKACIONE MREŽE
1

Prema poslednjem izvještaju Cullen International i
Communications
Committee
penetracija
mobilnog
širokopojasnog pristupa u Crnoj Gori je 11,7% što je veće od
EU prosjeka za 9%, a značajno veće od prosjeka u regionu.
Po istom izvještaju penetracija u fiksnom širokopojansom
pristupu iznosi 13,7% što je najbolji rezultat u regionu.
Crna Gora – digitalno društvo?
INSTITUCIONALNA INFRASTRUKTURA
ZAKONI I REGULATIVA:
1





ELEKTRONSKI POTPIS,
ELEKTRONSKA TRGOVINA,
ELEKTRONSKE KOMUNIKACIJE,
INFORMACIONA BEZBIJEDNOST,
SVE U SKLADU SA EU STANDARDIMA I DIREKTIVAMA
Crna Gora/e-readiness?
INSTITUCIONALNA INFRASTRUKTURA
1

INSTITUCIJE: KREATORI,
EMERGENCY SLUŽBE I SL.
REGULATORI,
OPERATORI,
MIDT, EKIP, T-COM, T-MOBILE, M-TEL, CIRT I DR.
Crna Gora/e-readiness?
STRATEGIJA RAZVOJA INFORMACIONOG DRUŠTVA
2012-2016
 ICT ODRŽIVOST
1

 ICT ZA DRUŠTVENU ZAJEDNICU
 ICT ZA DRŽAVNU UPRAVU
 ICT ZA EKONOMSKI RAZVOJ
 RAZVOJ MEDIJSKOG I RADIO DIFUZNOG TRŽIŠTA
Crna Gora/e-readiness?
Koliko ima korisnika mobilne tehnologije?
INSTITUCIONALNA
Kolika je internet
penetracija? INFRASTRUKTURA
181,07%
56,8%
INFORMATIČKA EKONOMIJA /
STEPEN EKONOMSKOG RAZVOJA?
PREDUSLOVI

LIBERALIZACIJA TRŽIŠTA TELEKOMUNIKACIONIH USLUGA

RAZVOJ FINANSIJSKOG TRŽIŠTA

VIRTUELNI PROIZVODI
Crna Gora – digitalno društvo?
LIBERALIZACIJA TRŽIŠTA
1

DA LI IMA MONOPOLA ILI DUOPOLA ILI OLIGOPOLA NA
TRŽIŠTU TELEKOMUNIKACIONIH USLUGA?
ŠTA JE DRŽAVA URADILA PO TOM PITANJU?
Izvor: Agencija za elektronske komunikacije i poštansku
djelatnost, avgust 2013
18
CENTRALNA BANKA
A
G
E
N
C
I
J
A
BANKE
BROKERSKO DILERSKA DRUŠTVA
KASTODI BANKE,
DEPOZITARI
CDA
BERZA
BROKERSKO DILERSKA DRUŠTVA
KOMPANIJE I
POJEDINCI
INVESTICIONI
FONDOVI
DOBROVOLJNI
PENZIONI
FONDOVI
Z
A
OSIGURAVAJUĆA
DRUŠTVA
N
A
D
Z
O
R
O
S
I
G
U
R
A
N
J
A
KOMISIJA ZA HARTIJE OD VRIJEDNOSTI
19
Internet domen
http://www.exploretheworldof.me/
CRNA GORA OSVOJILA NJENO
BOGATSTVO
• Do danas je registrovano oko 733 hiljade internet sajtova sa
adresom .me – podatak koji Crnu Goru transformiše u
vlasnika domena sa najbržim rastom u istoriji Interneta
• .Me domen je procentualno ostvario najveći rast u Evropi u
odnosu na druge ccTLD-jeve
• .Me domen se nalazi u 10 najčešće prodavanih TLD-jeva.
• .Me domeni su naročito popularni među startupovima i
nalaze se među prva četiri izbora startupa, čime postaju
popularniji i od .org domena.
Internet domen
•
•
•
•
•
•
•
FB.Me.
V.me
G.me
Wp.me
Me.me
Ti.me
About.me
•
•
•
•
•
•
Kiip.me
news.me
Via.me
Attachments.me
Collections.me
Pulse.me
CURRICULUM AND SYLLABUS?
1
KONCEPT I KARAKTERISTIKE DIGITALNE EKONOMIJE
2
EVOLUCIJA I KOMPONENTE DIGITALNE EKONOMIJE
3
POTREBA NOVE EKONOMSKE ANALIZE
4
5
6
7
EKONOMIJA MREŽE I TRENDOVI DIGITALNE EKONOMIJE
DIGITALNI JAZ I E-SPREMNOST
MODELI INTERNET POSLOVANJA
SOCIJALNE REFLEKSIJE DIGITALNE EKONOMIJE –
Da li internet „ubija“ romantiku?
LITERATURA:
1
„DIGITAL ECONOMIES, SMEs and E-Readiness“, S. MUTULA
Preporučujemo:
E-poslovanje” Ravi Kalakota, „Budućnost mreže“, Chuck Martin;
„Funky busine$$“ i „Karaoke kapitalizam“, J. Riderstrale, K.
Nordstrom; „Uspon umreženog društva“, Manuel Castells;
“Strategija razvoja ID” i slajdovi sa predavanja, Sajt EF
OCJENJIVANJE:

SEMINARSKI RAD + USMENI
1. Temu za rad studenti će dobiti nakon prijavljivanja na e-mail adresu:
[email protected]
2. U grupi mora biti 5 studenata
3. Rok za prijavljivanje: 26-29.10.2013. godine
4. U prijavi OBAVEZNO u Subjektu napisati – Prijava za seminarski rad iz
Informatičke ekonomije
5. Sa temom, studenti dobijaju i pravila za pisanje rada, koja će, takođe, biti
dostupna i na internet stranici magistarskih akademskih studija.
6. Prilikom prijave navesti imena i prezimena studenata (i broj indeksa) koji
čine grupu.
OCJENJIVANJE:

SEMINARSKI RAD + USMENI
7. Rok za slanje rada (na istu e-mail adresu kao i za prijavu rada, u Subjektu
OBAVEZNO napisati Seminarski rad iz predmeta Informatička ekonomija)
je najkasnije do 6.11.2013. godine.
8. Svi radovi koji se dostave nakon tog roka neće biti ocjenjivani.
9. Radovi koji ne budu urađeni prema uputstvima neće biti ocjenjivani.
10. Studenti 9.11. na ispitu brane prihvaćeni rad (odgovaraju na pitanja iz
rada) i odgovaraju na jedno pitanje sa liste ispitnih pitanja koja će biti
dostupna na sajtu fakulteta.
OCJENJIVANJE
1
AKTIVNOSTI U TOKU PREDAVANJA (0-10)
2
ODBRANA SEMINARSKOG RADA (0-40)
3
USMENI ISPIT (0-50)
ŠANSE ZEMALJA U RAZVOJU?
1
ZAHVALJUJUĆI INTERNET EKONOMIJI G20 ĆE OSTVARITI RAST DO 2016.
NA 4,2 BILIONA DOLARA ŠTO JE SKORO 2 PUTA VIŠE NEGO 2010.
2
DOK U ZEMLJAMA U RAZVOJU INTERNET EKONOMIJU OBEZBJEĐUJE 8%
GDP, TO U G20 ČINI 4,1%
3
BROJ KORISNIKA INTERNETA SVAKE GODINE RASTE ZA
200 MILIONA
IZAZOVI INFORMATIČKE EKONOMIJE I
ZEMLJE U RAZVOJU

PROBLEMI NISKE RAČUNARSKE
PISMENOSTI

SPORI RAST BROADBANDA

NIZAK PROCENAT LJUDI KOJI SE BAVE
„E-POSLOVIMA“

DRUŠTVENE I EKONOMSKE
NEJEDNAKOSTI
1
Your Logo
OCJENJIVANJE:
 IMA LI ZAOKRUŽENOG ODGOVORA NA PITANJA:
Kako se transformiše tradicionalno poslovanje u uslovima Internet
ekonomije?
Kakve su forme biznisa na Internetu i šta je to novo tržište?
Poslovne mreže i Internet infrastruktura?
Ideja i inovacija -Intelektualni kapital i kako se mjeri?
Transakcioni troškovi u Informatičkoj ekonomiji?
izvor kreiranja vrijednosti u informatičkoj ekonomiji i Ekonomije “rastućih
prinosa”?
OCJENJIVANJE:
 IMA LI ZAOKRUŽENOG ODGOVORA NA PITANJA:
Poslovni modeli u informatičkoj ekonomiji ?
Virtuelizacija poslovanja i virtuelni lanac vrijednosti?
Kakva je konkurentska strategija kompanije u informatičkoj ekonomiji?
Informatička ekonomija i globalizacija poslovanja?
Kuda sve ovo ide i ”ima li manija za infomacijama kraja”?
FENOMEN INFORMACIJE
INFORMACIJA POSTAJE NAJVAŽNIJI ČINILAC LJUDSKOG ŽIVOTA I USPJEHA NA
TRŽIŠTU
POD UTICAJEM BRZOG RAZVOJA INFORMATIČKO-KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE
MIJENJAJU SE MEĐULJUDSKI ODNOSI, DRUŠTVENA PRAVILA I POSLOVNI ODNOSI
MOĆ
NEISCRPAN RESURS
PODNOSI VIŠE
KONZUMENATA
RESURS BUDUĆNOSTI
INFORMACIJA
NOVAC
SVI PROBLEMI LJUDSKOG
ZNANJA I NEZNANJA
VEZANI SU ZA INFORMACIJU
PROMJENA STRUKTURE RADNE SNAGE
U RAZLIČITIM SEKTORIMA U SAD
ZAPOSLENI
%
%
INFORMACIJE
60
USLUGE
45
INDUSTRIJA
30
15
POLJOPRIVREDA
1880
1900
1920
1940
1960
1980
Da li su Oni glavni krivci?
34
Forbes-ova lista
10 najbogatijih ljudi u 2012. godini
1
Carlos Slim Helu &
family
$69 B
Telecom
2
Bill Gates
$61 B
Microsoft
3
Warren Buffett
$44 B
Berkshire Hathaway
4
Bernard Arnault
$41 B
LVMH
5
Amancio Ortega
$37,5 B
Zara
6
Larry Ellison
$36 B
Oracle
7
Eike Batista
$30 B
Mining, oil
8
Stefan Persson
$26 B
H&M
9
Li Ka-shing
$25,5 B
Diversified
10
Karl Albrecht
$25,4 B
Aldi
35
FENOMENI INFORMATIČKE EKONOMIJE

GLOBALIZACIJA

DIGITALIZACIJA

VIRTUALIZACIJA

DISINTERMEDITACIJA
OSNOVNE KARAKTERISTIKE
INFORMATIČKE EKONOMIJE
 DINAMIČKA I UMREŽENA
 EKSPANZIJA USLUGA, ZNANJE
KAO RESURS
 FAKTORI KONKURENTNOSTI:
 Inovacija,
 Kvalitet proizvoda i usluga,
 Vrijeme i
 Niski troškovi
INTENZIVNA SARADNJA MEĐU PREDUZEĆIMA I ULAZAK U
STRATEŠKE POSLOVNE ALIJANSE
•TRANSFORMIŠU SE STRUKTURE I FUNKCIONISANJE
EKONOMIJE
•NOVI KONCEPTI I TERMINI; WEB GODINE, RADNIK ZNANJA
•SNIŽENJE TROŠKOVA I POVEĆANJE EFIKASNOSTI
•RIJETKOST GENERIŠE VRIJEDNOST – KLASIČNA
EKONOMSKA TEORIJA
•OBILJE GENERIŠE VRIJEDNOST – INFORMATIČKA
EKONOMIJA
KARAKTERISTIKE INFORMATIČKE
EKONOMIJE
✓
INFORMACIJA JE GLAVNA SIRIVINA I
GLAVNI PROIZVOD
✓
PROŠIRENOST NOVIH TEHNOLOGIJA
✓
FLEKSIBILNOST I NOVE VRSTE POSLOVNIH
MODELA
✓
PRIBLIŽAVANJE SPECIFIČNIH
TEHNOLOGIJA U VISOKO POVEZANI
SISTEM
Još neke karakteristike digitalne ekonomije
„VRIJEDNOST MREŽE RASTE
KAO KVADRAT BROJA NJENIH KORISNIKA“
Metcalfeov zakon
Kada se broj čvorova povećava aritmetički
vrijednost mreže raste geometrijski
1
U INDUSTRIJSKOJ EKONOMIJI OBIMA VRIJEDNOST SE POVEĆAVA LINEARNO, U
EKONOMIJI MREŽE TO SE DEŠAVA BRŽE I EKSPONENCIJALNO
2
5
6
SA EKONOMSKOG ASPEKTA ZA DIGITALNE PROIZVODE MARGINALNI
TROŠKOVI PROIZVODNJE I DISTRIBUCIJE SU VEOMA NISKI
3
PO PRVI PUT U ISTORIJI POSLOVANJA RAZDVAJAJU SE PRODAJA I
KUPOVINA
4
PRODAJEM ONO ŠTO MOGU DA NAPRAVIM – OLD ECONOMY
PRODAJEM ONO ŠTO MOGU DA ISPORUČIM – NEW ECONOMY
PROIZVODNJA VIŠE NE PRIDODAJE VRIJEDNOST, VRIJEDNOST DAJU ZNANJE I
DISTRIBUCIJA
INFORMACIJA POSTAJE GLAVNI FAKTOR
PRODUKTIVNOSTI
Istovremeno podnosi više konzumenata, niski troškovi
multiplikovanja, trošenjem i dijeljenjem se povećava
vrijednost
DA LI ĆE NACIONALNA DRŽAVA PREŽIVJETI
GLOBALIZACIJU EKONOMIJE I INFORMATIČKU
REVOLUCIJU KOJA JE PRATI
EKONOMSKA REALNOST NOVOG DOBA JESTE DA
SE SVAKO SA SVAKIM TAKMIČI. SVI SE NALAZE
U GLOBALNOJ KONKURENCIJI – I POJEDINCI I
KOMPANIJE I DRŽAVA
VRIJEME FANKIZMA
KOMBINACIJA
MANIJE ZA
INFORMACIJAMA I
MOĆI IZBORA
SLOBODA NIKADA NIJE BILA VEĆA, ALI I
IZAZOVI I TERETI SLOBODNOG IZBORA SU
PORASLI
FENOMENI INFORMATIČKE EKONOMIJE
•INFORMATIČKA EKONOMIJA I NOVA MEĐUNARODNA
PODJELA RADA
•KULTURA, INSTITUCIJE ORGANIZACIJE
INFORMATIČKE EKONOMIJE
•KRAJ MASOVNE PUBLIKE I USPON INTERAKTIVNIH
MREŽA
•TRANSFORMACIJA URBANOG OBLIKA
•INFORMATIČKI GRAD:
 Posljednja američka granica u predgrađu
 Izblijedjeli šarm evropskih gradova
 Urbanizacija trećeg milenijuma –mega gradovi
2
Your Logo
INTERNET, JEFTINI RAČUNARI I RAČUNARSKE
MREŽE
GLAVNI KRIVCI?
 KADA JE I ZAŠTO NASTAO INTERNET?
 INTERNET JE OTKRIVEN 1969. GODINE KAO PROJEKAT
MINISTARSTVA ODBRANE SAD-a. CILJ JE BIO POVEZATI
VOJNE BAZE I ISTRAŽIVAČE ZA SLUČAJ ATOMSKOG NAPADA
 DVADESET GODINA ON JE EGZISTIRAO KAO
NEKOMERCIJALNI PROJEKAT ZAHVALJUJUĆI DONACIJAMA
MINISTARSTVA ODBRANE
O INTERNETU SE NEŠTO VIŠE SAZNALO TEK 1986. GODINE
KADA JE NACIONALNA FONDACIJA ZA NAUKU PLATILA
VELIKO PROŠIRENJE MREŽE
POJAVA I ŠIROKA UPOTREBA JEFTINIH PERSONALNIH
RAČUNARA OMOGUĆILA JE KOMERCIJALIZACIJU CIJELOG
PROJEKTA I DALJI RAZVOJ MREŽE
EVOLUCIJA POSLOVANJA NA MREŽI
11..
FAZA OGLAŠAVANJA
22..
FAZA STVARANJA PROIZVODA
NAMIJENJENIH MREŽI
33.. FAZA STVARANJA INTRANETA
4.
FAZA POVEZIVANJA
DOBAVLJAČA, KUPCA…….
55..
FAZA UNAPREĐIVANJA
POSLOVNOG JEZGRA PREDUZEĆA
JEDINA ORGANIZACIJA SPOSOBNA ZA RAST BEZ PREDRASUDA
ILI UČENJA VOĐSTVA JE MREŽA
KOMPONENTE INFORMATIČKE
EKONOMIJE
1
VLADA
2
5
6
POLITIKA I REGULACIJE
3
INTERNET, WWW, INFRASTRUKTURA
4
HARDVERSKA I SOFTVERSKA INDUSTRIJA
SERVIS PROVAJDERI
E-BUSINESS I E-COMMERCE
KOMPONENTE INFORMATIČKE
EKONOMIJE
1
SISTEMI UPRAVLJANJA ZNANJEM I INFORMACIJAMA
2
PRAVA INTELEKTUALNE SVOJINE
3
4
5
...
LJUDSKI RESURSI
ISTRAŽIVANJE I RAZVOJ