Transcript Animal Health Investigation Team (A H I T)

P-AHIT
R-AHIT
C-AHIT
ลำดับเหตุกำรณ์กำรระบำดของโรคและกำรสอบสวนโรค (1)
การ
เกิด
โรค
ราย
แรก
เจ้าหน้า
ที่
ร ับทราบ
ว่ามีการ
เกิดโรค
รายงาน เก็บต ัวอย่าง
ตอบสนอง
ต่อการเกิด
โรค
70
60
50
40
โอกำสในกำรควบคุมโรค
30
20
39
37
35
33
31
29
27
25
23
21
19
17
15
13
11
9
7
5
3
10
0
1
จำนวนป่ วย
90
80
ลำดับเหตุกำรณ์กำรระบำดของโรคและกำรสอบสวนโรค (2)
90
80
โอกาสในการควบคุมโรค
60
50
40
30
20
10
วัน
39
37
35
33
31
29
27
25
23
21
19
17
15
13
11
9
7
5
3
0
1
จำนวนสัตว์ป่วย
70
เฝ้าระวังโรค
สอบสวนโรค
ควบคุมโรคเบื ้องต้ น
เตรี ยมทีม
• จัดตัง้
• พัฒนาวิชาการ
• บริหารจัดการทีม
• เตรี ยมสิ่งสนับสนุน
• แผนฝึ กซ้ อม
ปฏิบตั ิงานทาง
ระบาดวิทยา
• เฝ้าระวังโรค
• สอบสวนโรค
• ควบคุมโรค
ประสานงาน
• จัดทารายงาน
• เสนอผลงานทาง
วิชาการ
ทาง
ห้ องปฏิบตั ิการ
การเฝ้า
ระวังโรค
GIS
รายงานระบบ
เครื อข่าย
สอบสวนโรค
ข้ อเท็จจริ ง
Descriptive
ส
ถ
า
น
ก
า
ร
ณ์
Animal
Place
Time
ปั
จ
จั
ย
เ
สี่
ย
ง
ผ
ล
ก Experimental
Analytical
ร
ะ
การเปลี่ยนแปลงของ
ลักษณะเฉพาะ ท
การเกิดโรค
บ
ความสัมพันธ์ของ สุ
ผลกระทบต่อสุขภาพ และ
ปั จจัยที่เป็ นสาเหตุ ข
ผลผลิต
ภ
า
พ
การสอบสวนโรค
สอบสวนสัตว์
ป่ วยเฉพาะราย
สอบสวนโรค
ระบาด
-รวบรวมข้ อมูลสัตว์ป่วย
-ค้ นหาสัตว์ป่วย
-เก็บตัวอย่างส่งตรวจ
-ควบคุมโรคขันต้
้ น
-รายงาน
๑ ตรวจสอบข้ อมูลเบื ้องต้ น
๒ เตรี ยมการสอบสวนโรค
๓ กาหนดนิยามสัตว์ป่วย
๔ สัตว์ป่วยและเก็บรวบรวมข้ อมูลเชิงพรรณนา
๕ ตังสมมุ
้ ติฐานของการระบาด
๖ ศึกษาระบาดวิทยาเชิงวิเคราะห์
๗ ควบคุมโรค
๘ เขียนรายงาน
การกาหนดคาจากัดความในการค้ นหาสัตว์ ป่วย
สามารถปรับความไวและจาเพาะ


มีความไวสูง ครอบคลุมสัตว์ป่วยเกือบทั้งหมด และรวมส่วนหนึ่งที่
ไม่ใช่
มีความจาเพาะสูง พลาดสัตว์ป่วยบางส่วน มีโอกาสรวมสัตว์ที่ไม่
ป่วยน้อย
Transmission
• พาหะ
• ช่องทาง
Prevent factor
• (สาเหตุโน้ มนา)
Source
Risk factor
• (สาเหตุโน้ มนา)
• Common
source epid.
• Propagate
source epid.
การควบคุมและ
กาจัดเชื ้อโรค
ลดจานวนพาหะ
การ
ประชาสัมพันธ์
การควบคุม
โรคระบาด
ควบคุมสัตว์ติด
เชื ้อ
ป้องกันสัตว์ที่ไว
ต่อโรค
การสุขาภิบาลสัตว์
การควบคุมแหล่ งเชือ้
การฆ่าเชื ้อ
การทาลายสัตว์ป่วย
การควบคุมสัตว์ ตดิ เชือ้
ควบคุมการเคลื่อนย้ ายสัตว์
การกักสัตว์ป่วย
ควบคุม
สิ่งแวดล้ อม
จัดระบบความ
ปลอดภัยทาง
ชีวภาพ
การควบคุมสัตว์
ที่ไวต่ อโรค
สร้ างภูมิค้ มุ กัน
โรค
การควบคุม
พาหะ
ควบคุมการ
เข้ าออกฟาร์ ม
การควบคุม
สมดุลทาง
ชีวภาพ
ลดจานวน
พาหะ
รายงาน
ข้ อเสนอ
สอบสวนโรค รายงานเบื ้องต้ น
ควบคุมโรค
(Primary
report) 2วันนับแต่เริ่มสอบสวน
รายงานสรุปผลการ
สอบสวน (Final
report) 15วันหลังสอบสวนเสร็จ
รายงานฉบับสมบูรณ์
(Full report)
ใช้ ประชุมวิชาการ
การกาจัดโรค
การป้องกันโรค
ข้ อเสนอในการเฝ้า
ระวังโรคต่อไปใน
อนาคต
การศึกษาตามลาดับเวลา
การศึกษาที่จุดเวลาใดเวลาหนึ่ง
การศึกษาไปข้ างหน้ า
การศึกษาย้ อนหลัง
เหตุ
ผล
การศึกษาภาคตัดขวาง
เหตุ
Crossectional study
ผล
Descriptive
ความชุกของโรคและอัตราความชุกของโรค
-ความชุกของโรค (Prevalence) หมายถึง จานวนผู้ป่วยทังหมดที
้
่มีอยูท่ งเก่
ั้ า
และใหม่ในประชากรที่จดุ เวลาที่กาหนดหรื อช่วงระยะเวลาที่กาหนด
-อัตราความชุกของโรค (Prevalence rate) หมายถึง สัดส่วนผู้ป่วยทังหมด
้
ที่มีอยูท่ งเก่
ั ้ าและใหม่ตอ่ หน่วยประชากรที่จดุ เวลาที่กาหนด หรื อช่วงระยะเวลา
ที่กาหนด
อัตราความชุกของโรค = จานวนผู้ป่วยทังหมดที
้
่มีอยูท่ ี่จดุ เวลาที่กาหนด x K
ที่จดุ เวลาที่กาหนด
จานวนประชากรทังหมดที
้
่จดุ เวลานัน้
รายงานสัตว์ ปีกป่ วยตายผิดปกติ
ชนิดสัตว์ ผู้เลีย้ ง สัตว์ สัตว์ ตาย
(ราย) ทัง้ หมด ป่ วย (ตัว)
(ตัว) (ตัว)
ไก่ พนื ้ เมือง
27
979 685 191
ไก่ เนือ้
3 1320 1320 13
ไก่ ไข่
1
500 500 100
เป็ ดไข่
1
8
6
1
ไก่ ชน
1
15 11 15
สัตว์ ปีกอื่น
1
400 280 100
ทัง้ หมด
34 3,222 2802 420
เป็ ดไข่
3%
ไก่ไข่
ไก่เนื ้อ
3%
9%
ผู้เลีย้ ง
สัตว์ปีกอื่น
(ราย)
ไก่ชน
3%
3%
ไก่
พื ้นเมือง
79%
GIS
ฟาร์ ม พิกดั ที่ตงั ้ จานวน จานวน
ฟาร์ ม ตัวป่ วย ป่ วยตาย
ลักษณะของ Epidemic Curve
 แผนภูมิแท่งทีไ
่ ม่มีชอ
่ งว่างระหว่างแท่งในช่วง
ติดกัน
 หนึ่งหน่วยเท่ากับ
สัตว์หนึง่ ตัว หนึ่งฟาร์ม หนึ่ง
พื้นที่
 การเลือกหน่วยของเวลา
ตามระยะฟักตัว เช่น
หนึ่งในสามของระยะฟักตัว
ตัวอย่ำงแผนภูมก
ิ ำรระบำด:
แหล่งแพร่โรคร่วม (common source)
Common
source
10
9
8
7
6
5
4
Point source
Continuing common source
20
3
2
15
1
0
10
5
19
16
13
10
7
4
0
1
Example: food contamination
Example: Insecticide contamination
ตัวอย่ำงแผนภูมก
ิ ำรระบำด:
Propagated source
30
25
20
15
10
5
0
Example: Brucellosis outbreak among goat farms
Case – Control Study
เป็ นการศึกษา เปรียบเทียบ ประวัติ การได้ รับปั จจัยเสี่ยง
ระหว่ าง 2 กลุ่ม
 กลุ่มที่เป็ นโรค (CASE)
กับ
 กลุ่มตัวอย่ างที่ไม่ เป็ นโรค (CONTROL)
Odds Ratios
case
control
Expose
140
Expose
20
Non Expose
30
Non Expose
160
รวม
170
รวม
180
= 140/170= 0.82
= 20/180= 0.11
ODDs Ratios = 0.82/0.11= 7.45
Expose
Non Expose
CASE
20
7
Control
8
15
27
23
Odds Ratio (OR)
=
ค่ าความเชื่อมั่น 95% =
28
22
50
5.36
1.59 < OR < 18.06
( P-Value = 0.0052777
• ทาการสุม่ เลือกขนาดตัวอย่างซึง่ มีจานวนแน่นอน
• วัดปั จจัยที่คาดว่าจะมีอิทธิพลต่อการเกิดโรคและวัดการเกิดโรคที่มี
อยูไ่ ปพร้ อมกัน
• เปรี ยบเทียบว่า “ความชุกของโรค” ในกลุม่ ที่มีปัจจัยที่ศกึ ษาว่า
แตกต่างจากกลุม่ ที่ไม่มีปัจจัยนันหรื
้ อไม่
• ทาได้ ง่ายและรวดเร็ว
• ใช้ เป็ นเครื่ องมือขันต้
้ นในการหาความสัมพันธ์ระหว่าง
exposure กับ outcome ที่สนใจ
• เกิดปั ญหาในแง่ของการอธิบายความเป็ นเหตุเป็ นผลหากพบว่ามี
ความสัมพันธ์จากการศึกษาชนิดนี ้
Prevalence (ความชุก)
คือ จานวนผู้ป่วยเก่ าและใหม่ ทงั ้ หมดของประชากร
ในช่ วงเวลาใดเวลาหนึ่งที่กาหนด
Prevalence Ratio(อัตราความชุก)
คือสัดส่วนผู้ป่วยทังหมดที
้
่มีอยูท่ งเก่
ั ้ าและใหม่ตอ่ หน่วยประชากร
ที่จดุ เวลาที่กาหนด หรื อช่วงระยะเวลาที่กาหนด
มีปัจจัยและป่ วย
ประชากร
ศึกษา
กลุ่ม
ศึกษา
มีปัจจัยและไม่ ป่วย
ไม่ มีปัจจัยและป่ วย
ไม่ มีปัจจัยและไม่ ป่วย
กลุ่ม
เปรี ยบเทียบ
41
แหล่งน้ า กับการเกิดโรค
ป่ วย
ไม่ ป่วย
รวม
กินนา้ ในลาธาร
7
82
89
ไม่ กิน
3
87
90
17
162
179
รวม
Prevalence (ความชุก) ในกลุ่มที่กนิ นา้ = 7 / 89 = 7.9%
Prevalence (ความชุก) ในกลุ่มที่ไม่ กนิ = 3/ 90 = 3.3%
Prevalent ratio = 2.4 , Prevalent difference = 4.6%