Transcript Slide 1
ՊԱԼԻԱՏԻՎ ԲԺՇԿՈՒԹՅԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈԻՏ
ՍԱՆ-ԴԻԵԳՈ ՀՈՍՊԻՍ
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳԻՐ Տառապանքների թեթևացում և կանխարգելում, կյանքի վերջին շրջանում կյանքի որակի լավացում www.CPSonline.info
2
Ցավ 3: Առաջադեմ տեղեկություններ
Ֆրենկ Ֆերրիս, բժիշկ Միջազգային ծրագրի տնօրեն Պալիատիվ Բժշկության Ինստիտուտ Սան-Դիեգո Հոսպիս Կալիֆորնիայի Համալսարան, Սան-Դիեգո Տորոնտոյի Համալսարան
3
Խնդիրները
1.
Քննարկել օպիոիդների ֆարմակոլոգիան 2.
Ուսումնասիրել օպիոիդների դեղաչափերի տիտրացիան 3.
Քննարկել օպիոիդների օգտագործման ռիսկերը
4 Ստանդարտ պերօրալ դեղաչափ
…
Դեղի երկարացված ազդեցությունը
• • •
Դեղերի ռեժիմով ընդունում Դեղաչափի ընդունումը 8, 12, կամ 24 ժամ ընդմիջումներով (կախված դեղից) Հաբերը չփշրել և չծամել Երկարատև ազդեցության դեղահատիկները հնարավոր է ընդունել արհեստական կերակրման զոնդի միջոցով Գտնել համապատասխան դեղաչափը 2-4 օրվա ընթացքում (կայուն վիճակի հասնելուց հետո)
5
…Ստանդարտ պերօրալ դեղաչափ
Երկարատև կիսատրոհման պարբերությամբ օպիոիդներ
•
Մեթադոնի ընդունումների միջև ընդմիջումները տատանվում են ( սովորաբար ադեկվատ է համարվում 6 կամ 8 ժամը մեկ)
•
Մեթադոնի դեղաչափը պետք է հաշվարկել 4-7 օրվա ընթացքում
6
•
Ճեղքող ցավի վերացման դեղաչափերը
Կիրառել արագ ազդեցության օպիոիդներ C max հասնելուց հետո դեղաչափից 5-15% օրվա Պերօրալ / ռեկտալ ե/մ, մ/մ ն/ե
1 ժամից
30 րոպեից
10 –15 րոպեից Չկիրառել երկարատև ազդեցության օպիոիդներ
7
• • •
Կլիրենս և դրա հետ կապված խնդիրներ Կոնյուգացվում է լյարդում 90-95% դուրս է գալիս մեզի միջոցով Ջրազրկում, երիկամային անբավարարություն, ծանր լյարդային անբավարարություն Դեղաչափերի մեջ ընդմիջումները, դեղաչափերը Օլիգուրիայի կամ անուրիայի դեպքում դադարեցնել Մորֆինի ստանդարտ դեղաչափի ընդունումը: Կիրառել միայն անհրաժեշտության դեպքում
Mercadante S, Arcuri E.
J Pain
. 2004.
8
Խորհուրդ չի տրվում . . .
•
Մեպերիդին Պերօրալ ընդունման ժամանակ անբավարար ներծծում Նորմեպերիդին – թունավոր մետաբոլիտ Ավելի երկար կիսատրոհման պարբերություն(6 ժամ), չի ցավազրկում Անբարենպաստ պսիխոտոմիմետիկ էֆեկտներ, միոկլոնիկ ցնցումներ Ցավազրկման համար ամեն 3 ժամը մեկ օգտագործման դեպքում՝ Նորմեպերիդինը կուտակվում է Կուտակվում է երիկամային անբավարարության ժամանակ
9
. . . Խորհուրդ չի տրվում
•
Պրոպօքսիֆեն Պլացեբոյից լավ չէ Սովորական վաճառքում գտնվող մատչելի դեղաչափերի դեպքում` ցածր արդյունավետություն Մեծ դեղաչափերի դեպքում – թունավոր մետաբոլիտ
. . . Խորհուրդ չի տրվում
10
•
Ագոնիստ-անտագոնիստ համատեղումը. Պենտազոցին, Բուտորֆանոլ, Նալբուֆին, Դեզոցին Մրցակցում ագոնիստի հետ “լոմկա”(կոտրում)
«Դեղաչափի էֆեկտ» Պենտազոցինի և Բուտորֆանոլի օգտագործման ժամանակ պսիխոտոմիմետիկ անցանկալի կողմնակի երևույթների մեծ ռիսկ կա
11
•
Օպիոիդներով ոչ լրիվ հանվող ցավ
Դեղաչափի ավելացման դեպքում
անցանկալի կողմնակի երևույթներ Անցանկալի կողմնակի երևույթների չեզոքացման համար պահանջվում են բարդ թերապևտիկ միջոցառումներ Այլընտրանք.
Ներմուծման ձևը օպիոիդ («օպիոիդների հերթափոխում») Կոանալգետիկ Օգտագործել ոչ ֆարմակոլոգիական մոտեցումներ
12
• • •
Մշտական գերագնահատական
Ավելացրեք դեղաչափը այնքան, մինչև հասնեք ցավի թուլացման կամ մինչև անցանկալի կողմնակի երևույթները չհասնեն անթույլատրելիի սահմանը Պատրաստ եղեք ցավի որակի հանկարծակի փոփոխություններին Դեղաչափը անվնաս է, երբ.
ցավը ենթարկվում է հսկողության, դեղաչափը կայուն է, չկան անցանկալի կողմնակի երևույթներ
13
•
Ներմուծման այլընտրանքային միջոցներ էնտերալ զոնդ
• • • • •
Լորձաթաղանթների միջոցով Ռեկտալ Տրանսդերմալ Պարէնտերալ Ներողնուղեղային
Կոդեին, Հիդրոկոդոն, Հիդրոմորֆոն, Մորֆին, Օքսիկոդոն ն/ե ե/մ կամ մ/մ C max պերօրալ /ռեկտալ 14 0 Կիսատրոհում (t 1/2 ) Ժամանակ
15
Պարէնտերալ
•
ե/մ, ն/ե, մ/մ Միանվագ ներարկում 4 ժամը մեկ Անընդհատ ինֆուզիա Հեշտ է ներարկել Ցավի ավելի կայուն հսկողություն առաջնային / լրացուցիչ ե/մ մ/մ ամեն 30 ր ն/ե ամեն 15 ր
16
Տրանսդերմալ սպեղանի
•
Ֆենտանիլ Առավելագույն էֆեկտը ստացվում է
ժամից 24 Սպեղանու ազդեցությունը 48-72 ժամ Առավելագույնս ամուր փակցնել մարմնին
Gourlay GK, et al.
Pain
. 1989.
17
• • • •
Ներողնուղեղային ներմուծում
Էպիդուրալ Ողնաշարային կանալի մեջ Մորֆին, Հիդրոմորֆոն, Ֆենտանիլ Խորհրդակցել
18
• •
Միանվագ ներարկման էֆեկտ
Պլազմայի մեջ կոնցենտրացիայի փոփոխություն Քնկոտություն ներարկումից ½ –1 ժամ հետո Ցավային ախտանիշ հաջորդ ներարկումից առաջ Պետք է անցնել.
երկարատև ազդեցության դեղերի ե/մ և ն/ե անընդհատ ներմուծման
19
• •
Ընդունման միջոցների փոփոխում
Էկվիանալգետիկ սանդղակ Սկզբնական դեղաչափի ընտրության հիմք Պերօրալ և ռեկտալ դեղաչափերի էական նախահամակարգային նյութափոխանակություն Կոդեին, Հիդրոմորֆոն, Մորֆին պերօրալ/ռեկտալ 3
դեպի ե/մ, ն/ե, մ/մ 1
20 Օպիոիդ ցավազրկողների էկվիանալգետիկ դեղաչափեր պերօրալ/ռեկտալ (մգ) ցավազրկող 100 Կոդեին 15 4 15 10 Հիդրոկոդոն Հիդրոմորֆոն Մորֆին Օքսիկոդոն ե/մ, ն/ե, մ/մ ( մգ) 60 1.5
5 -
21
22
23
Օպիոիդների փոփոխում . .
• •
.
Էկվիանալգետիկ սանդղակ Ենթամաշկային Ֆենտանիլ 25 մկգ սպեղանի մգ Մորֆին/24 ժ
45-135 ( հաճախ 50-60)
24
. . . Օպիոիդների փոխում
• •
Խաչաձև կայունություն Սկսել էկվիանալգետիկ դեղաչափի 50 75% ից Ավելացնել ցավերի ժամանակ, քչացնել անցանկալի կողմնակի երևույթների հայտնվելուն պես Մեթադոն Սկսել էկվիանալգետիկ դեղաչափի 10 25% ից
Ripamonti C, Zecca E, Bruera E.
Pain
. 1997.
25
Ադյուվանտ ցավազրկողներ
•
Դեղեր, որոնք լրացնում են առաջնային ցավազրկողներին Կարող են հանդես գալ որպես առաջնային ցավազրկողներ Կարելի է կիրառել ԱՀԿ-ի «սանդղակի» ցանկացած աստիճանի վրա
26
Ցավ ոսկրերում . . .
27
• • • •
Պաթոֆիզիոլոգիա
Նոցիցեպտորների անմիջական խթանում Պրոստագլանդինների սինթեզ Բորբոքում Հևոց / շնչահեղձություն Հնարավոր է նյարդերի ներքաշում
28
Միշա
• • • • • •
Տղամարդ, 67 տարեկան Աղիների քաղցկեղ Մետաստազներ ոսկրերում Ցավ աջ ազդրի շրջանում, 1 ամիս Նվացող, պուլսանման Մշտական, 8 / 10; ուժեղանում է շարժման ժամանակ
29
• • • • • •
Ոսկրերի ցավի հսկողություն
Օպիոիդներ Ացետամինոֆեն ՈՍՀՄ Դեքսամետազոն Բիոֆոսֆատներ Ճառագայթային թերապիա
30
Ցավ ոսկրերում
• • •
Վերնոսկրի բարակում Ոսկրերի թուլություն Ի նկատի ունենալ.
կոտրվածքի վտանգ ոսկրային ձողեր
31
Նեյրոպաթիկ ցավ . . .
Ցավ Նեյրոպաթիկ ցավ 32 Իշիալգիա(Իսխիալգիա) Դիաբետ Անդամահատում Աղիների անոթների ախտահարում պերիֆերիկ քրոնիկ կենտրոնական
33
Ռ.Ս., տղամարդ, 66 տ . . .
• •
Աճող ցավ ձախ թիակի շրջանում Ստացել է Պերկոսետ օրը 8 հաբ 1 ամսվա ընթացքում, առանց արդյունքի
•
ԿՏ-հետազոտություն = նորագոյացություն թոքի գագաթի շրջանում Մեծացած միջնորմային ավշահանգույցներ Ասեղով բիոպսիա = տափակաբջջային կարցինոմա
Ռ.Ս., տղամարդ, 66 տ . . .
34
• • • •
Ճառագայթային թերապիա XRT 2 000 Rads / 5 Մորֆինի տիտրում Մորֆինի ընդունում 60մգ 12 ժամը մեկ Հարմարավետությունը և շարժունակությու պահպանվել են 2 ամիս
. . . Ռ.Ս., տղամարդ, 66 տ
35
• • • •
Դրանից հետո դաշունահարող ցավերի ուժեղացում նախաբազկի շրջանում Ուժեղ նվվացող ցավեր արմունկի շրջանում Այրման զգացում դաստակի շրջանում Մորֆինից հետո նույնպես վիճակի թեթևացում չի նկատվում
36 Նեյրոպաթիկ ցավի ախտանիշները
• • • • •
Դաշունահարող Կրակող Ճառագայթող Այրող Ծակող
• • • •
Թմրացություն Ճնշում Սառնություն «Կրակի մեջ վառվում է»
37
• • •
Նեյրոպաթիկ ցավի պաթոֆիզիոլոգիա Իշեմիա Օրինակ, դիաբետիկ նեյրոպաթիա Դեմիելինիզացիա Օրինակ, ԿԱՍ, ՄԻԱՎ, հերպես, քիմիոթերապիա Ճնշում Օրինակ, իշիազ, ֆանտոմային վերջույթ, ճնշման զգացում, պլեքսոպաթիա
38
Նեյրոպաթիկ ցավի հսկում
• • •
Օպիոիդներ Կորտիկոստերոիդներ Ադյուվանտներ
39 Ադյուվանտները նեյրոպաթիկ ցավի ժամանակ
• •
Հակադեպրեսանտներ Ամիտրիպտիլին, Դեսիպրամին Հակացնցումային դեղեր Գաբապենտին, Վալպրոաթթու, Կարբամազեպին, Պրեգաբալին
Հակադեպրեսանտները նեյրոպաթիկ ցավի ժամանակ 40
•
Ամիտրիպտիլին, Դեսիպրամին կողմնակի երևույթներ) Սկսել 10 – 25 մգ-ից քնելուց առաջ Ավելացնել 4-7 օրվա ընթացքում ( ավելի քիչ Խորհուրդ է տրվում ≥ 100 մգ / օր դեղաչափի դեպքում հսկել արյան ճնշումը Կողմնակի երևույթներ – հակախոլիներգիկ Քնկոտություն, չորության զգացում բերանում, օլիգուրիա, փորկապություն Կարդիոլոգիկ բարդություններ
Հակացնցումային դեղերը նեյրոպաթիկ ցավի ժամանակ 41
• • • •
Գաբապենտին Սկսել 100-300 մգ քնելուց առաջ Մինիմալ էֆեկտիվություն 900 – 1 800 մգ / օր, երեք դեղաչափ Մաքսիմալ դեղաչափ 3 600 – 5 400 մգ / օր Երիկամների լավ ֆունկցիա Կողմնակի երևույթներ / սահմանափակումներ Քնկոտություն, գլխապտույտ, մշուշոտ տեսողություն/դիպլոպիա, տհաճություն դեղեր ընդունելուց, ցածր ներծծվածություն, միոկլոնիկ ցնցումներ
42
• •
Հակացնցումային դեղերը նեյրոպաթիկ ցավի ժամանակ Պրեգաբալին Սկսել 25-75 մգ օրը 2 անգամ Մինիմալ էֆեկտը 100-150 մգ / օր, 2 – 3 դեղաչափ Մաքսիմալ դեղաչափ 300 - 600 մգ / օր, 2-3 դեղաչափ
•
Երիկամների լավ ֆունկցիա
•
Կողմնակի երևույթներ / սահմանափակումներ Քնկոտություն, գլխապտույտ, մշուշոտ տեսողություն/դիպլոպիա, ցրված մտքեր , խանգարված ներծծում, միոկլոնիկ ցնցումներ
Հակացնցումային դեղերը նեյրոպաթիկ ցավի ժամանակ 43
•
Կարբամազեպին Սկսել 100 մգ օրը 2 անգամ Տիտրել 5-7 օր հետո Հետևել դեղի մակարդակը արյան մեջ Հիմնական խումբ = 4 – 12 մկգ / մլ Ծերեր = 4 – 6 մկգ / մլ Հետևել հեմատոլոգիական և լյարդի ֆունկցիաները
44 Հակացնցումային դեղերը նեյրոպաթիկ ցավի ժամանակ
•
Վալպրոաթթու Սկսել 250 մգ-ից քնելուց առաջ Թերապևտիկ մակարդակի մոնիտորինգ Հիմնական խումբ = 50 – 125 մկգ/ մլ Ծերեր = 40 – 60 մկգ / մլ
Ադյուվանտները նեյրոպաթիկ ցավի ժամանակ
45
• • •
Անեսթետիկներ – Na անցուղիների բլոկատորներ Լիդոկաին, Մեքսիլիտին NMDA ռեցեպտորների բլոկատորներ Այլ Մեթադոն, Դեքստրոմեթորֆան, Կետամին Կլոնիդին (α-2 ագոնիտ), Բակլոֆեն (GABA ագոնիստ)
46
Ցավ որովայնի խոռոչում . . .
47
Պաթոֆիզիոլոգիա
• •
Նոցիցեպտիվ Ձգում Բորբոքում Ինֆեկցիա Նեյրոպաթիկ Կոմպրեսիա Ներաճում
48
Ջ.Ս., տղամարդ, 54տ . . .
• • •
Հիվանդության պատմությունից. ալկոհոլիզմ, լյարդի ախտահարում Լյարդի քաղցկեղ, 1 տարի Փորի փքվածություն – 3 ամիս ուռածություն, փքվածություն Տարածում, տհաճ զգացումներ փորի մեջ 5 / 10, 6-7 / 10 պառկած Պարբերաբար լինում է այրոց Առիթմիկ շնչառություն
49
Ջ.Ս., տղամարդ, 54տ
Ո՞րն է ցավի պատճառը Ի՞նչ կարող ենք առաջարկել ցավը վերահսկելու համար
Ջ.Ս., տղամարդ, 54տ
50
• • •
Պունկցիան անմիջապես վերացնում է ցավը Շարունակել միզամուղների ընդունումը, սահմանափակել Na+, չնայած որ հիվանդին դժվար է սահմանափակել հեղուկների ընդունումը Պունկցիայից մի քանի շաբաթ հետո 1 շաբաթվա ընթացքում «Ավելի ուժեղ ցավ» որովայնի աջ վերին հատվածում Ցավը ուժեղանում է շարժման և խորը ներշնչման ժամանակ Պարբերաբար սուր ցավեր աջ ուսագոտում
51
Ջ.Ս., տղամարդ, 54տ
Ո՞րն է ցավի պատճառը Ի՞նչ կարող ենք առաջարկել ցավը վերահսկելու համար
Ռ.Դ., կին, 49 տ . . .
52
• • • • •
Գերհոգնածություն, ախորժակի վատացում, 3 ամսում նիհարել է 10 ֆունտով (ավելի քան 4կգ) Սկզբում եղել է թեթև դիսկոմֆորտ աղիներում, որը ուժեղացել է ուտելուց հետո Հետագայում, «կրծող ցավեր» կրծքավանդակի ստորին հատվածի միջնամասում, որը ճառագայթում է մեջքին Ուժեղանում է պառկած դիրքում, թուլանում է նստած դիրքում Հայտնվել է դեղնուկ ԿՏ-հետազոտություն = Ենթաստամոքսային գեղձի գլխիկի նորագոյացություն Լյարդի ախտահարման բազմաթիվ փոքր օջախներ
53
Ռ.Դ., կին, 49 տ
. . .
Ո՞րն է ցավի պատճառը: Ի՞նչ կարող ենք առաջարկել ցավը վերահսկելու համար:
54
Նյարդային բլոկադա
• • •
Արևային հանգույց Վերին հիպոգաստրիկ հանգույց Կենտ հանգույց
Մ.Վ., 35-ամյա կին. . .
55
• • • • • •
Ձվարանի մետաստատիկ քաղցկեղ Տանջվում է աղիքային անանցանելիությունից Աղիները չեն գործել 2 շաբաթ, գազերը դուրս չեն գալիս ուղիղ աղիքով Տարածված ցավ և ճնշում որովայնի ստորին մասում Գղտոց Ախորժակի բացակայութուն, ուժեղ սրտխառնոց և փսխում
56
Մ.Վ., 35-ամյա կին. . .
Ո՞րն է ցավի պատճառը: Ի՞նչ կարող ենք առաջարկել ցավը վերահսկելու համար:
57
Ավանդական մոտեցում
• •
Դեքսամետազոն 10-20 մգ /օր Մետոկլոպրամիդ 10 մգ պերօրալ / ն/ե 4 ժամը մեկ
58
• •
Սոմատոստատին ( Օկտրեոտիդ)
100 մկգ, ն/մ 8 ժամը մեկ Ավելացնել 100 մկգ-ով 8 ժամը մեկ մինչև սկսի ազդել
•
կամ 10 մկգ / ժամ CSCI / ՍԽՀՀ(Սոցիալական Խնամքի Հսկողության Հանձնաժողով), տիտրել արդյունքի հասնելու համար
59
Այլընտրանք
•
Սկոպոլամին, 10 մկգ/ժամ, ե/մ կամ ն/ե, տիտրել մինչև արդյունք ստանալը
60
Օպիոիդների անցանկալի կողմնակի երևույթները
Տարածվածները Ոչ տիպիկ Փորկապություն Սարսափ երազներ / Հալյուցինացիաներ Չորություն բերանում Դիսֆորիա / դելերիում Սրտխառնոց/ Փսխում Միոկլոնիկ ցնցումներ Սեդատիվ էֆեկտ Քոր / Եղնջացան ՔրտնարտադրությունԸնկճված շնչառություն Օլիգուրիա
61
Ալերգիա օպիոիդներից
• • •
Սրտխառնոց / փսխում, փորկապություն, քնկոտություն, գիտակցության մթագնում Անցանկալի կողմնակի երևույթներ, ոչ ալերգիկ ռեակցիաներ Անաֆիլակտիկ ռեակցիա – ալերգիայի միակ իսկական դրսևորումը Բրոնխոսպազմ Եղնջացան, բրոնխոսպազմ, կարող են լինել ալերգիկ ռեակցիաներ. անհարաժեշտ է մանրազնին գնահատական
62
Եղնջացան, քոր
• •
Մաստոցիտների անկայունացում Մորֆինով, Հիդրոմորֆոնով Բուժում. ստանդարտ հակահիստամինային դեղեր երկարատև և ոչ սեդատիվ ազդեցությամբ Ֆեկսոֆենադին 60 մգ պերօրալ օրը 2 անգամ կամ ավելի հաճախ: Կամ կարելի է փորձել Դիֆենհիդրամին, Լորատադին կամ Դոկսեպին
63
Փորկապություն
• • •
Հատկանշական է բոլոր օպիոիդների համար Օպիոիդները ազդում են ԿՆՀ-ի, ողնուղեղի, մկանա-աղիքային հյուսակի վրա Ավելի հեշտ է կանխարգելել, քան բուժել
64
. . . Փորկապություն
• • • • •
Միայն դիետան հիմնականում բավարար չէ Խորհուրդ չեն տրվում աղիների պարունակության ծավալը ավելացնող միջոցներ Լուծողականներ, աղիների խթանիչներ Կասիա, Բիսակոդիլ, Գլիցերին, Կասանտրանոլ և այլն Նշանակել կղանքը փափկացնող դեղերի հետ Կասիա + Նատրիումի Դոկուզատ
65
. . . Փորկապություն
• • •
Պրոկինետիկ նյութեր Մետոկլոպրամիդ, Ցիսապրիդ Աղային լուծողականներ օսմոտիկ էֆեկտով Լակտուլոզա, Սորբիտոլ Այլ միջոցներ
66
Սրտխարնոց / Փսխում . . .
• •
Առաջանում է օպիոիդների օգտագործման հենց սկզբից Տանելիությունը ձևավորվում է մի քանի օրվա ընթացքում Կանխարգելում և բուժում Դոպամինի բլոկատոր հակաէմետիկներով Պրոքլորպերազին 10 մգ 6 ժամը մեկ Հալոպերիդոլ 1 մգ 6 ժամը մեկ Մեթոկլոպրամիդ 10 մգ 6 ժամը մեկ
67
. . . Սրտխարնոց / Փսխում
• •
Այլ հակաէմետիկներ ևս կարող են արդյունավետ լինել Այլընտրանքային օպիոիդներ անընկալունակության դեպքում
68
Սեդատիվ էֆեկտ . . .
• •
Ի հայտ է գալիս օպիոիդների ընդունման սկզբից Տարբերակել ցավից առաջացած հյուծումից Տոլերանտությունը զարգանում է մի քանի օրվա ընթացքում Դառնում է ավելի բարդ հիվանդության վերջին փուլերում:
69
. . . Սեդատիվ էֆեկտ
• •
Եթե չի անցնում, ապա պետք է օգտագործել այլընտրանքային օպիոիդ կամ փոխել ներմուծման եղանակը: Կարող են օգնել հոգեմետ դեղերը Մեթիլֆենիդատ 5 մգ առավոտ և կեսօրին, տիտրել:
70
Զառանցանք (Դելիրիում) . .
•
Դրսևորումները.
.
Գիտակցության մթագնում, սարսափ երազներ, հալյուցինացիաներ Անհանգիստ և գրգռված վիճակ Միոկլոնիկ ջղաձգումներ, ցնցումներ Ընկճված գիտակցություն Ընկճված շնչառություն
71
•
. . . Զառանցանք ( Դելիրիում)
Լինում է հազվադեպ, բացառությանբ դեպքերի, երբ առկա են առաջացնող բազմաթիվ գործոններ: Այդ դեպքում.
-
Հետևել օպիոիդների նշանակման սահմանված կարգին
-
Պահել նորմալ երիկամային կլիրենս
Ընկճված շնչառություն . . .
72
•
Օպիոիդները տարբեր կերպ են ազդում հիվանդների վրա, որոնք այդ դեղերը ընդունում են ցավի բուժման համար: Ցավը – շնչառական գործունեության շատ ուժեղ խթանիչ է: Շնչառության ընկճմանը հաջորդում է գիտակցության կորուստը: Ֆարմակոլոգիական տանելիություն:
73
. . . Ընկճվաց շնչառություն
•
Հսկում` Հայտնաբերել և բուժել պատճառները Նվազեցնել օպիոիդների դեղաչափը Հետևել` Անկայուն վիճակի դեպքում ստուգել օրգանիզմի կենսագործունեության ցուցանիշները Նալոքսոն 0,1-0,2 մգ ն/ե 1-2 րոպեն մեկ անգամ
Ցավի հսկողություն ոչ ֆարմակոլոգիական միջոցներով . . .
74
• • • • •
Նյարդախթանում Տրանսդերմալ էլեկտրական նյարդախթանում ( ՏԷՆԽ / TENS), ասեղնաբուժություն Անեսթեզիա Նյարդերի բլոկադա Վիրաբուժություն Կորդոտոմիա Ֆիզիոթերապիա Ֆիզիկական վարժություններ, տաք և սառը
75
• •
. . .
Ցավի հսկողություն ոչ ֆարմակոլոգիական միջոցներով Օգտագործել հոգեբանական մեթոդներ / հնարքներ Կոգնիտիվ թերապիա (թուլացում, կառավարվող երևակություն, հիպնոզ) Կենսաբանական հակադարձ կապ Վարքային թերապիա, հոգեթերապիա Կոմպլիմենտար թերապիա Մերսում Մշակույթ, երաժշտություն, առոմաթերապիա
76
Խոչընդոտներ . . .
• • • •
Համապատասխան ուշադրության չեն արժանանում Վիճակի թերագնահատում Գիտելիքների և ինֆորմացիայի պակաս Վախ.
Կախվածության առաջացում Տանելիություն Անցանկալի կողմնակի երևույթներ
77
. . . Խոչընդոտներ
• • •
Ադմինիստրատիվ-կարգավորող օրգանների թերի զննում Հիվանդներ, որոնք չեն ուզում հայտնել ցավային ախտանիշի մասին Հիվանդներ, որոնք չեն ուզում դեղեր խմել
78
Հետևություններ
Ցավի նկատմամբ վերահսկողության հաստատումը հանդիսանում է օնկոլոգիական հիվանդների կոմպլեքս խնամքի կարևոր բաղադրիչը:
Պալիատիվ բժշկության ինստիտուտ
Սան-Դիեգո Հոսպիս
Միջազգային ծրագիր 79 www.CPSonline.info