Transcript Slide 1
ՊԱԼԻԱՏԻՎ ԲԺՇԿՈՒԹՅԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈԻՏ ՍԱՆ-ԴԻԵԳՈ ՀՈՍՊԻՍ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳԻՐ Տառապանքների թեթևացում և կանխարգելում, կյանքի վերջին շրջանում կյանքի որակի լավացում www.CPSonline.info Նախագիծ EPEC-O TM Կյանքի վերջին շրջանում գտնվող հիվանդներին օգնություն և պալիատիվ խնամք ցուցաբերելու համար մասնագետների պատրաստում. օնկոլոգիական հիվանդություններ The EPECTM-O Curriculum is produced by the EPECTM Project with major funding provided by NCI, with supplemental funding provided by the Lance Armstrong Foundation. 2 EPEC – Ուռուցքաբանություն Կյանքի վերջին շրջանում գտնվող հիվանդներին օգնություն և պալիատիվ խնամք ցուցաբերելու համար մասնագետների պատրաստում. օնկոլոգիական հիվանդություններ 3 Մոդուլ 3p Ախտանիշներ Սրտխառնոց / փսխում Սրտխառնոց / փսխում . . . • Սահմանում Սրտխառնոց –փսխման մոտեցող տհաճ սուբյեկտիվ զգացում: Փսխում – Բերանով ստամոքսի պարունակության արագացված դուրս բերման ռեֆլեքս : 4 . . . Սրտխառնոց / փսխում • Հետևանքները հյուծող և հոգնեցնող են. - Սրտխառնոցի զգացում - Պինդ կամ հեղուկ սնունդը պահելու անկարողություն - Թթու և դառը համ բերանում - Փսխման զանգվածի տհաճ հոտ 5 Հիմնական ոլորտները • Պաթոֆիզիոլոգիա • Գնահատում • Բուժում 6 Պաթոֆիզիոլոգիա • Սրտխառնոց Սուբյեկտիվ զգացողություն Խթանում Ստամոքսի և աղիների լորձաթաղանթ, երկարավուն ուղեղի քեմոռեցեպտորային տրիգեր գոտի (ՔՏԳ), վեստիբուլյար համակարգ, գլխուղեղի մեծ կիսագնդերի կեղև: • Փսխում Նյարդամկանային ռեֆլեքս 7 Պաթոֆիզիոլոգիա քեմոռեցեպտորային տրիգեր գոտի (ՔՏԳ) Փսխման կենտրոն Նեյրոտրանսմիտերներ Նեյրոկինին Սերոտոնին Դոպամին Ացետիլխոլին 8 Հիստամին Կեղևային շերտ Վեստիբուլյար համակարգ ՍԱՏ Պատճառները • Մետաստազներ • Ուղեղի թաղանթների գրգռում • Շարժում • Տագնապային վիճակ • Դեղորայք • Լորձաթաղանքի գրգռում 9 • Մեխանիկական օբստրուկցիա • Մոտորիկա • Նյութափոխանակություն • Մանրէներ • Սրտամկան Գնահատում • • • • • • • 10 Ե՞րբ Սուր կամ քրոնիկ Պարբերական կամ մշտական Կապված տեսքի կամ հոտի հետ Բնականոն սննդակարգ Աղիների բնականոն գործունեություն Դեղորայք Բուժում • Դոպամինի անտագոնիստներ • Հակահիստամինային դեղեր • Հակախոլիներգիկ • • • • Պրոկինետիկ միջոցներ Անտացիդներ Ցիտոպրոտեկտորներ Այլ դեղորայք միջոցներ • Սերոտոնինի անտագոնիստներ • Նեյրոկինինի 11 անտագոնիստներ Gralla R, et al. J Clin Oncol. 1999. Սրտխառնոց` կապված քիմիոթերապիայի հետ • Սուր < 24 ժամ Քեմոռեցեպտորային տրիգեր գոտի Սերոտոնինի ձերբազատում ՍԱՏ • Հետաձգված 24 ժամից (նույնիսկ մի քանի օր հետո) 12 Մեխանիզմը պարզ չէ Քիմիոթերապիաի էմեթոգենություն Էմեթոգենության Սուր փսխման աստիճանը տարածվածությունը I Մինիմալ ( < 10 % ) II Ցածր ( 10 - 30 % ) III Միջին ( 30 – 60 % ) IV Չափավոր ( 80 – 90 % ) V Բարձր ( > 90 % ) 13 Դոպամինի անտագոնիստներ • • • • • 14 • Պրոխլոպերազին • Դրոպերիդոլ • Տրիտիլպերազին • Հալոպերիդոլ Պրոմետազին Տրիմեթոբենզամիդ Մեթոկլոպրամիդ Օլանզապին Պերֆենազին Հիստամինի անտագոնիստներ (Հակահիստամինային դեղեր) • Դիֆենհիդրամին • Մեկլիզին • Հիդրոկսիզին 15 Ացետիլխոլինի անտագոնիստ (Հակախոլիներգիկ) • Սկոպոլամին 16 Սերոտոնինի անտագոնիստներ • • • • 17 Օնդանսետրոն Գրանիսետրոն Դոլասետրոն Պալոնոսետրոն 1 տիպի նեյրոկինիտինային ռեցեպտորների անտագոնիստներ • Ապրեպիտանտ 18 Պրոկինետիկ դեղամիջոցներ • Մեթոկլոպրամիդ • Դոմպերիդոն • Մակրոլիդների խմբի հակաբիոտիկներ, օրինակ՝ Էրիթրոմիցին 19 Անտացիդներ • Անտացիդներ • H2 – ռեցեպտորների անտագոնիստներ Կլիմետիդին Ֆամոտիդին Ռանիտիդին • Պրոտոնային պոմպի ինհիբիտորներ Օմեպրազոլ 20 Լանսոպրազոլ Այլ դեղամիջոցներ • Դեքսամեթազոն, 6-20 մգ/օր, per os • Տետրահիդրոկաննաբինոլ 2,5-5 մգ օրը 3 անգամ, per os • Լորազեպամ 0,5-2 մգ 4-6 ժամը մեկ, per os • Օկտրեոտիդ 10 մկգ /ժամ, ն/ե կամ ե/մ, կամ 100 մկգ ե/մ 8 ժամը մեկ աղիքային անանցանելիության ժամանակ 21 Հետևություններ Կոմպլեքս գնահատումը և պաթոֆիզիոլոգիական բնութագրերի վրա հիմնված թերապիան նպատակ ունեն բուժել ոչ միայն առաջնային պատճառը, այլ նաև բարելավել ուռուցքով հիվանդների ընդհանուր վիճակը: 22 Պալիատիվ բժշկության ինստիտուտ Սան-Դիեգո Հոսպիս Միջազգային ծրագիր 23 www.CPSonline.info