PPTOK

Wykład - 15 godzin

Projektowanie Procesów Technologicznych Obróbki Skrawaniem

Dr inż. Jan BERKAN Instytut Technik Wytwarzania pok. ST 319 www.cim.pw.edu.pl/jberkan

OCENA Z PRZEDMIOTU

     Egzamin z materiału wykładowego (sesja) Zaliczenie zajęć projektowych - koniec semestru Tematyka zajęć projektowych (druga połowa semestru) projekt półfabrykatu – 1 tydzień projekt procesu obróbki – 2 tygodnie - projekt wybranej operacji – 2 tygodnie projekt uchwytu obróbkowego – 2 tygodnie Oceny z projektów: proces i uchwyt – waga 2 pozostałe – waga 1

Ocena z przedmiotu

– średnia pozytywnych ocen z egzaminu i projektowania

Literatura:

Mieczysław Feld: Podstawy projektowania procesów technologicznych typowych części maszyn. WNT Warszawa 2003 Mieczysław Feld: Projektowanie i automatyzacja procesów technologicznych części maszyn. WNT Warszawa 1994 Janusz Tymowski: Technologia budowy maszyn. WNT Warszawa 1989 Obróbka skrawaniem. Poradnik inżyniera. Praca zbiorowa. t. II i III WNT Warszawa 1991-94 Tadeusz Puff: Technologia budowy maszyn. PWN Warszawa 1987 Michał Skarbiński: Technologiczność konstrukcji maszyn WNT Warszawa 1982

Podstawowe pojęcia



TECHNIKA

wiedza o sposobach operowania materią w celu wytworzenia środków materialnych służących człowiekowi -

prof. Lucjan Tadeusz WROTNY



TECHNOLOGIA

nauka obejmująca dział techniki dotyczący metod wytwarzania surowców, półfabrykatów i wyrobów -

prof. Janusz TYMOWSKI



TECHNOLOGIA BUDOWY MASZYM

mechanizmy i maszyny (montaż) - technologia zajmująca się postawami projektowania procesów wytwarzania części oraz ich łączenia w gotowe

PRZYKŁAD

Ścięcia i poprzeczny otwór Gwint

Ile czasu zajmie wykonanie tej części z pręta Ф 15 przy zastosowaniu obróbki skrawaniem ?

Otwór sześciokątny

Klasyfikacja technik wytwarzania

Kryterium – sposób oddziaływania narzędzia na obrabiany przedmiot a. Punktowe b. Liniowe c. Powierzchniowe d. Objętościowe P.O

P.O

P.O

f

p

W f N f

k

Obróbka narzędziem punktowym N f Obróbka narzędziem kształtowym N Kształtowanie w formach P.O

Zanurzenie

Podstawowe definicje

wg normy PN-83/M-01250 „Technologiczne Przygotowanie Produkcji”  

PROCES PRODUKCYJNY

wykonywanych w danym zakładzie dla wytworzenia wyrobów z materiałów, półfabrykatów, części lub zespołów.

obejmuje ogół działań

PROCES TECHNOLOGICZNY

procesu produkcyjnego obejmująca działania mające na celu uzyskanie żądanych kształtów, wymiarów i właściwości przedmiotu pracy lub ustalenie wzajemnych położeń części lub zespołów w wyrobie.

podstawowa część

Proces technologiczny

Stan początkowy przedmiotu pracy (półfabrykat) Stan końcowy przedmiotu pracy

Operacja technologiczna

1 S ...

S k-1 k S

operacja 10 operacja k0

Operacja technologiczna

– część procesu technologicznego wykonywana na jednym stanowisku roboczym, na jednym przedmiocie (lub grupie przedmiotów), bez przerw na inną pracę

Zabieg technologiczny

– część operacji technologicznej realizowana przy pomocy tych samych środków technologicznych i przy niezmienionych parametrach obróbki, ustawieniu i zamocowaniu

Przejście

– część zabiegu, podczas której usuwana jest jedna warstwa materiału

Zabieg 1

Strona A

Zabieg 2 Jedna operacja dwa zamocowania Obróbka strony A , Obrót wałka o 180 0 Obróbka strony B

Strona B

Interpretacja definicji operacji Dwie operacje Obróbka strony A we wszystkich wałkach Przerwa Obróbka strony B we wszystkich wałkach

Zamocowanie

– część operacji technologicznej wykonywana bez zmiany zamocowania przedmiotu pracy (przy jednym zamocowaniu)

Pozycja

– określone położenia przedmiotu pracy ustalonego i zamocowanego w przyrządzie z mechanizmem podziałowym (kątowym lub liniowym) Urządzenia podziałowe

Przedmioty pracy:

Materiał

– wyjściowy przedmiot pracy podlegający dalszemu przetworzeniu w toku procesu produkcyjnego

Półfabrykat

– niewykończony przedmiot pracy (w trakcie obróbki lub kształtowania)

Część

– składnik wyrobu wykonany z jednego lub różnych rodzajów materiału połączonych ze sobą w sposób nierozłączny

Wyrób

– przedmiot pracy stanowiący końcowy wynik procesu produkcyjnego

Wyposażenie technologiczne

– maszyny i urządzenia technologiczne, na których umieszczone są przedmioty pracy i pomoce warsztatowe, służące do realizacji określonej części (operacji) procesu produkcyjnego

Pomoce warsztatowe

– środki technologiczne stosowane przy obróbce, montażu, kontroli lub transporcie stanowiskowym przedmiotu pracy. Są one uzupełnieniem maszyn i urządzeń technologicznych lub służą bezpośrednio pracownikowi przy pracy

Środki technologiczne

wyposażenie technologiczne + pomoce warsztatowe =

Pomoce warsztatowe

Narzędzie

– pomoc warsztatowa do bezpośredniego oddziaływania na przedmiot pracy w celu zmiany jego kształtu, wymiarów lub właściwości

Narzędzia Oprawka

– pomoc warsztatowa do ustalania i mocowania narzędzi Oprawka

Pomoce warsztatowe

Uchwyt

– pomoc warsztatowa do ustalania i zamocowania przedmiotu pracy w celu wykonania operacji obróbki lub montażu Imadło maszynowe

Pomoce warsztatowe

Przyrząd

– pomoc warsztatowa stanowiąca przedłużenie łańcucha kinematycznego maszyn i urządzeń technologicznych, przeznaczona do rozszerzenia ich możliwości technologicznych przez realizowanie dodatkowych ruchów .

Stół podziałowy o osi pionowej

Pomoce warsztatowe

Narzędzie pomiarowe

– pomoc warsztatowa przeznaczona do sprawdzania i pomiarów Sprawdziany Suwmiarka cyfrowa

Proces technologiczny wałka

Operacja 10.

Frezować czoła i wykonać nakiełki Zabieg 1 Zabieg 2

Frezować czoła na wymiar 125 Wykonać dwa nakiełki

Proces technologiczny wałka c.d.

Operacja 20.

Toczyć zgrubnie i wykańczająco Zamocowanie 1

Toczyć zgrubnie i wykańcz. średnicę A

Zabieg 1

Toczyć zgrubnie Ø30,5 Przejście 1.

Toczyć Ø36

B

Przejście 2.

Zabieg 2

Toczyć Ø30,5 Toczyć wykańczająco Ø30

A Zamocowanie 2 Zabieg 1 Zabieg 2

Toczyć zgrubnie i wykańcz.

powierzchnię B Toczyć zgrubnie Ø40,5 Toczyć wykańczająco Ø40

Rys. konstrukcyjny Wskaźniki techn. ekonom.

Poziom cen Program produkcji Możliwości inwestycyjne Terminy uruchom. produkcji.

Materiał, półfabrykat Park obrabiarek. i urządzeń.

Wykonawstwo oprzyrządowania. specjalnego Obsada personalna

Materiały, półfabrykaty

10 20 30 40 Frezować i nawiercać Toczyć Toczyć K.T.

Obróbka cieplna 50 60 70 Frezować Wiercić K.T.

Obróbka cieplna 80 ...

90 Szlifować średnicę ..............................

K.T. ostateczna

Część gotowa Elementy procesu technologicznego

a b c ...

Toczyć na wym. A Toczyć na wym. B Toczyć na wym. C ..............................

Przejście 1-sze Przejście 2-gie ......................

Bazowanie Obrabiarka Narzędzia Przyrz. i Uchwyt.

Narz. pomiarowe T p. z + t j Organiz. obróbki Obsada Koszty Opłacalność normalne specjalizowane specjalne

Dokumentacja technologiczna

– zbiór dokumentów zawierający informacje potrzebne do realizacji procesu technologicznego

Dokumenty główne:



karta technologiczna



instrukcja technologiczna



program obróbki (CNC)



karta normowania czasu pracy



wykaz pomocy warsztatowych



karta normowania materiału

Karta technologiczna

( zawiera spis operacji procesu technologicznego )

Instrukcja technologiczna

(zawiera opis operacji technologicznej)

Instrukcja technologiczna

( szkic obróbkowy )

Szczęki hydrauliczne pryzmowe Podpora stała

Dokumentacja technologiczna

Rysunki:

 półfabrykatów  narzędzi specjalnych  matryc, modeli, kokili itp..

 przyrządów i uchwytów specjalnych  narzędzi pomiarowych specjalnych

Dokumenty pomocnicze:

• • • zbiory norm klasyfikatory części katalogi pomocy warsztatowych

Dokumentacja technologiczna

dokumenty związane z organizacją produkcji:

 rozplanowanie stanowisk pracy oddziału  obciążenie stanowisk pracy  zestawienie pracochłonności wyrobu  wykresy cykliczne obróbki lub montażu

dokumenty związane z dyscypliną technologiczną:

 karta zmian procesu technologicznego  karta zawiadomienia o zmianie procesu technologicznego  protokół opanowania produkcji  protokół sprawdzenia operacji