Transcript sınıf ortamının fiziksel özellikleri

Dr. Mustafa Aydın BAŞAR
SINIF ORTAMININ FİZİKSEL
ÖZELLİKLERİ
Sınıf, okul içerisinde eğitim öğretim etkinliklerinin gerçekleştiği
ortamdır.
Öğretmen, sınıfta belirli süre içerisinde belirlenen amaçlara
ulaşabilme amacı taşımaktadır.
Bu amaca ulaşabilmek için öğretmen yeterlikleri ile birlikte,
sınıf ortamının eğitim öğretim etkinliklerine
uygun düzenlenmesi gerekmektedir.
FİZİKSEL ORTAMIN ÖNEMİ
İyi yapılandırılmış sınıf ortamı,
☺ öğrencilerin güdülenmesini kolaylaştırır.
☺ istenmeyen davranışların azaltmasına katkıda bulunur.
☺ etkinliklerden yararlanma istek ve yönelimini etkiler.
☺ birlikte çalışma isteği oluşmasına katkıda bulunur.
FİZİKSEL ORTAMIN
DEĞİŞKENLERİ
* Sınıfın büyüklüğü ve öğrenci sayısı
* Isı
* Işık
* Renk ve görünüm
* Gürültü
* Temizlik
* Yerleşim düzeni
* Estetik
Sınıfın Büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı
 Sınıf içi etkinliklere göre sınıf büyüklükleri
değişmektedir.
 Sınıf büyüklüğü, öğrenciye dolaşabileceği,
eşyalarını koyabileceği,
etkinliklerini yapabileceği alanlar bırakmalıdır.
 İdeal öğrenci sayısı,
dersin niteliğine,
eğitimin düzeyine ve türüne göre değişebilmektedir.
Isı
 Sınıfın aşırı sıcak veya soğuk olması,
güdülemeyi olumsuz etkiler.
 İdeal sınıf ısısının 20 derece olduğu kabul edilir.
 Sınıf ısısının düzenlenmesi,
ısıtıcı ve soğutucularla yapılabileceği gibi,
öğrenciler de ısı değişimiyle tutarlı giysi seçimi yapılabilmelidir.
Işık
 Sınıfta görme ya da okumanın rahatça yapılmasını
sağlayacak bir aydınlatma olmalıdır.
 Sınıfta ışık doğrudan değil dolaylı gelmeli,
doğal aydınlatma yolları kullanılmalıdır.
 Genellikle gün ışığı ya da gün ışığına yakın
bir aydınlatma tercih edilmelidir.
 Sınıfın pencereleri,
gün ışığından yeterince yararlanmayı sağlayacak
yönde ve büyüklükte olmalıdır.
Renk ve Görünüm
 Renkler öğrencilerin fiziksel ve davranışsal durumunu
etkilemektedir.
Nefes alışımız, kan basıncı, nabız, kas etkinliği, renklerle
değişebilmektedir.
 Öğrencilerin gelişim özelliklerine göre
sınıf renkleri değişiklik göstermelidir.
Renklerin dilinde;
açık mavi gevşetici ve rahatlatıcı, koyusu uyarıcı,
kırmızı heyecan verici ve kışkırtıcı, gerilim yaratıcı,
açık sarı ve portakal rengi uyarıcı olarak
görülmektedir.
Renk ve Görünüm
 Sınıf rengi diğer eşyalarla uyum içinde olmalıdır.
 Renkler, öğrenciye ve
mekânların,
araçların kullanılış amaçlarına göre de değiştirilmelidir.
Gürültü
Rahatsız edici, işitmeyi engelleyici, dikkati dağıtıcı,
ruhsal sağlığı bozucu bir değişkendir.
Gürültü zamanın iyi kullanılmasını engeller.
Sınıf kurallarının gürültüyü içermesi
gürültüyü azaltan bir etkendir.
Sınıf dışı gürültüler için fiziki yapının uygun olması gerekir.
Temizlik
Sınıflar toplu yaşamın gerçekleştiği yerler olduğu için
devamlı temiz tutulmalıdır.
Sınıfın temiz tutulması için,
öğrencilere temizlik alışkanlığı kazandırmak önemlidir.
Sınıf kurallarında temizlik ile ilgili kurallar bulunabilir.
Temizlik alışkanlığı aile ve çevre ile birlikte
yürütülebilecek bir etkinliktir.
Sınıfın Yerleşim Düzeni
Yerleşim düzeni,
eğitimin etkin ve akıcı bir işleyişe kavuşturulmasına dönük
eylemleri içerir.
Davranışı değiştirmenin çok etkili bir yolu,
çevreyi değiştirmektir.
Sınıftaki araç gereçlerin hareketli olması,
gerektiğinde istenilen biçimde düzenlenebilmesi önemlidir.
Öğrencilerin oturma biçimleri,
öğrencilerin fiziksel özellikleri,
dersin özellikleri ve sınıf içindeki
davranış biçimlerine göre düzenlenebilmelidir.
İlk sınıflarda öğretmenler çeşitli etkenlere göre
düzenlemeler yapabilirken,
üst sınıflarda öğrencinin görüşleri alınmalıdır.
Sınıf Düzenleme İlkeleri
Öğrencilerin sınıf içerisinde yaptıkları hareket kalıpları
Öğrencilerin farklı materyaller,
referans kitapları, araç gereç ve destek materyallerini
elde etmede karşılaşacakları zorluklar
Öğrencilerin öğretim materyallerinin gösteriminde ve
görmesinde karşılaşacakları zorluklar.
Sınıf düzenlemesi örneği
Sınıfın Yerleşim Düzenleri
•
•
•
•
Sıralı(sütun) yerleşim düzeni
Bireysel yerleşim düzeni
Çok gruplu yerleşim düzeni
Tek grup düzeni
Sıralı (sütun) yerleşim düzeni
•
•
•
•
Kalabalık sınıflar için uygundur
Öğretmen merkezli yerleşim düzenidir
Öğrenci etkileşimi ve katılımı azdır
Daha çok düz anlatımın kullanıldığı,
öğrencilerin dinleme ve not alma
etkinliklerine uygun bir düzendir.
Sıralı yerleşim düzeni
Bireysel yerleşim düzeni
• Öğrencilerin bağımsız olarak
kullanabildikleri tek kişilik sıra ve masalarla
oluşturulabilen yerleşim düzenidir. Bu
yerleşim düzeninde öğretmen ve
öğrenciler değişik biçimlerde bir araya
gelebilirler.
Çok gruplu yerleşim düzeni
• Sınıf ortamında, küçük gruplarla çalışma
düşüncesine uygun öğrencilerin bir masa
etrafında grup oluşturmasıyla
gerçekleştirilen yerleşim düzenidir.
• İşbirliğine dayalı öğretim, tartışma ve diğer
küçük grupla öğretim yöntemleri için
uygundur.
• İyi bir plan ve gözetim gerektirir.
Çok gruplu yerleşim düzeni
Tek grup düzeni
Sınıftaki öğrencilerin bir grup olarak
düşünüldüğü, öğrencilerin birbiriyle iletişim
kurabildiği, derse aktif olarak katıldığı,
ilginin dağılmadığı ve istenmeyen
davranışların kolaylıkla belirlenebildiği bir
yerleşim düzenidir. Bu düzende çember ve
U modellerinden herhangi biri
uygulanabilir.
Tek grup düzeni
ŞEKİL I
İLKÖĞRETİMİN İLK SINIFLARI İÇİN SINIF DÜZENİ ÖRNEĞİ
ŞEKİL II
İLKÖĞRETİMİN ÜST SINIFLARI İÇİN SINIF DÜZENİ ÖRNEĞİ
ŞEKİL III
BİREYSEL SINIF DÜZENİ ÖRNEĞİ I
ŞEKİL IV
BİREYSEL SINIF DÜZENİ ÖRNEĞİ II
ŞEKİL V
ÇOK GRUP DÜZENİ I
Tek grup düzeni, sınıfın tamamını bir grup olarak ele alır.
Öğrencilerin tümüne söz alma, dinleme, konuşma, tartışma, vücut diliyle
iletişim, herkesi her an görebilme fırsatı verir.
ŞEKİL VI
ÇOK GRUP DÜZENİ II
ŞEKİL VII
İLKÖĞRETİM İÇİN SINIF DÜZENİ ÖRNEĞİ
ŞEKİL VIII
TEK GRUP DÜZENİ