Transcript بودجه قابل انعطاف

‫بسمه تعالی‬
‫فصل ‪5‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫استادارجمند‪:‬جناب آقای دکترنیکبخت‬
‫ارایه کننده ‪ :‬عبداله مقدم‬
‫خردادماه ‪91‬‬
‫مقدمه‬
‫کنترل مدیریت‬
‫حسابداری مدیریت‬
‫استفاده ازبودجه بجای ابزارهای نظارتی دیگر درکنترل‬
‫کنترل مدیریت‬
‫‪ ‬کنترل دیگران‬
‫‪ ‬کنترل زیرمجموعه‬
‫‪ ‬کنترل مردم وفعالیتها‬
‫‪ ‬کنترل توسط ارقام‬
‫‪ ‬کنترل جهت دستیابی به اهداف ازپیش تعیین شده ‪.‬‬
‫‪ ‬کنترل افرادبااستفاده ازتکنیکهای مطمئن مثل اعداد‪.‬‬
‫حسابداری مدیریت‬
‫‪ ‬کنترل مدیریت همه حسابداری مدیریت نیست ‪.‬‬
‫‪ ‬تاآنجاییکه اعداددرگیرباشدحسابداری مدیریت است ‪.‬‬
‫‪ ‬اعداددرحسابداری مالی کاربرددارد‪.‬‬
‫‪ ‬درست است که حسابداری بامالی عجین شده ولی حسابداری بدون توجه به کنترل معناندارد‪.‬ارزش اطالعات غیرمالی‬
‫رانبایددست کم بگیریم‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪2‬‬
‫چشم انداز فصل ‪5‬‬
‫‪ ‬شرکتها با بودجه برنامه ریزی می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬بودجه بندی عملیاتی مختلف‬
‫‪ ‬بودجههه بنههدی یههم اب هزارمزم برنامههه ریههزی اهههت کههه درزم زینههه ا درزمههد ای هههازمام‬
‫)بطورکلی ( زیرمجموعه اش مشخص می شود‪.‬‬
‫‪ ‬بودج ههه منطل ههی هلی ههه ا ههداهی راموی ههامی کندک ههه م ههی واندجن ههه ههای م هها ی ف ا یته ههای‬
‫قابل برنامه ریزی شده راپوشش د د‪.‬‬
‫‪ ‬بودجههه یههم نههوو رههره سرنامههه اهههت کههه مههدیرام هههای مههی کننههد زنراانجهها د ند سههه ام‬
‫دهت یابند‪.‬‬
‫‪ ‬شره داهتام بودجه بد م پرداختم به ظیفه کنتر ی زم نا مها اههت‪.‬ایه فصهل درایه‬
‫خصوص اهت ‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪3‬‬
‫چشم انداز فصل ‪5‬‬
‫‪ ‬به موضوعات عمومی درزمینه کنترل می پردازد‪.‬‬
‫‪(1‬‬
‫‪(2‬‬
‫مفزو کنترل‬
‫بیط مفزو کنترل‬
‫باشناخت موضوعات فوق رابطه بیم کنترل مدیریت سودجه بدهت می زید‪.‬‬
‫‪ ‬بههه بو ههب دررابطههه بادامن ههه کنتههرل م ههدیریت مههی پ ههردازد‪.‬کههه در ههقع مواق ه ازع هارت‬
‫حیابداری مدیریت اهتفاده می شود ی با مرکزمتفا ت ‪.‬‬
‫‪(1‬‬
‫‪(2‬‬
‫ت اریف ”هییتم ای کنترل مدیریت ”درمکا ب فکری مختلف‬
‫ت اریف مختلف هییتم ای کنترل مدیریت درعمل‬
‫‪ ‬ارزیا ی کلی ازادبیات کنترل مدیریت‬
‫‪(1‬‬
‫مشخص کردم نیاز ای عملی که مدیرام رابرای رراحی هییتم ای کنترل مدیریت دایت می کند‪.‬‬
‫‪(2‬‬
‫‪(3‬‬
‫ایجادار اط بیم کنترل مدیریت عمومی کنترل بودجه ای‬
‫جن ه ای کنتر ی زینه یا ی اهتاندارد سودجه‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪4‬‬
‫مفزو کنترل‬
‫‪ ‬کنت ههرل را نو ههع ههوام مود دب ههه حی ههابداری م ههدیریت نم ههود ی فز ههم حی ههابداری م ههدیریت‬
‫ازجن ه ای کنترل زهام اهت ‪.‬‬
‫مه ههی‬
‫‪ ‬دامنه ههه ناموه ههد دکنترل شه ههامل چنه ههدی هه ههطوه مختله ههف جزیه ههه ولیه ههل‬
‫باش ههد(ازاف هراددر م هههازمام ههامویط ههای اجتمهها ی )‪.‬ای ه موههیط ابههه ر یههب وه هط‬
‫ر انشناسقع‪,‬جام ه شناسقع هازمانی ئوری ای اجتما ی هی اداره می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬هوال اهاسقع مشترک بیم زنها‪ :‬چه کسقع چه کسقع راکنترل می کند؟ سرچه اهاسقع ؟‬
‫‪ ‬بههارره ایه هههواجت بامجموعههه ای ازموضههوعات ولیلههاتی بیشههتری ر سر خههوا یم شههد‪:‬‬
‫مکانیز کنترل ‪,‬نتایج کنترل اقدامات شفابخش برای مشکالت کنترل‬
‫(‬
‫‪ ‬بههارره عنههوام ای ه موضههوعات عههده ای بههه عوامههل ر شههه ای موضههوعات کنتر ههی‬
‫جام ه شناهام ) عده ای به رره راه حل (مدیرام )می پردازند‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪5‬‬
‫مفزو کنترل‬
‫•‬
‫‪‬‬
‫•‬
‫‪‬‬
‫هرد جنبه مددیریی جامعده شنا د کنتدرل بهرای درک ههترحیهابداری مهدیریت درعمهل‬
‫رراحی ههترهییتم ای کنتر ی مزم یتند ‪.‬‬
‫جنبد د دده جامعد د دده شنا د د د بیشترمشه ه ههکالت رابه ه ههازعومی کند زنهارابه ه ههه عوامه ه ههل اجتمه ه هها ی‬
‫هیاس ه ههقع رس ه ههط داده ااینک ه ههه راه حل ه ههی ارای ه ههه د ه ههد‪.‬مثالکارکردپ ه ههاییم ک ه ههار رام رایاناش ه ههقع‬
‫ازفر نگ کاری می دانندیافشار ای هیاسقع ا وادیه ای کار ری ‪.‬‬
‫جام ه ههه شناه ه ههام ازکنت ه ههرل ب ه هرای درک ه ه ههازمام جام ه ههه اه ه ههتفاده م ه ههی کنندن ه ههه اینک ه ههه‬
‫بخوا ندبوهیله زم زنهاراتغییرد ند‪(.‬ر هلندر‪)1992,‬‬
‫درملابل جنبه مدیریی بیشتربدن ال راه حل اهت مثل ررحزای انگیزشقع ‪.‬‬
‫مدیرام ازکنترل برای کشف اختالفات بهیم” چهه یهت ” ” چهه بایدباشهد”اههتفاده مهی‬
‫کنند‪(.‬راهه ‪)1960,‬‬
‫باکشف ای اختالفات ‪,‬مدیرام های می کنندبرای اصاله زنهاقداماتی که ممک اهت‬
‫یابه نتایج مثبت ختم شودیامنفی بکارسبرند‪ (.‬یکرز‪)1972,‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪6‬‬
‫مفزو کنترل‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫هییتم کنترل بودجه یکی ازراه حل اهت ‪.‬‬
‫کنت ههرل خ ههود ب ههه به هها ی ههد نیی ههت بلک ههه ه ههیله اه ههت به هرای‬
‫دهتیا ی به د ‪ :‬به ع ارت دیگر هییهتمزای عملیهاتی را هه هود‬
‫می بخشد‪).‬ایورت‪.)1992,‬‬
‫درمکانیز کنترل ‪,‬نتایج راه حل مشکالت بدهت می زید‪.‬‬
‫د ازفرزیندکنترل ‪,‬دهتیا ی هییتم به عملکرددرهت درجزت‬
‫ا دا هازمانی اهت ‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪7‬‬
‫کنترل مدیریت‬
‫• کنترل مدیریت ازایده کنترل نشات گرفته ‪.‬‬
‫‪ ‬کنتد ددرل مد دددیریت ‪:‬ایجادچیدمانهاواقد دددامات سد ددازمانی بد ددرای دسد ددتیابی اعبد ددا آن بد دده عم کردمط د ددوب‬
‫وباحداقل نتایج ناخواسته‪(.‬انصاری ‪)1977,‬‬
‫‪ ‬کنت ددرل م دددیریت فرآین دددی اس ددت ک دده م دددیران ‪ ,‬سایراعب ددا س ددازمان راب ددرای اج ددرای اس ددترات ی ش ددرکت‬
‫تحت تاثیرقرارمی دهند‪.‬‬
‫‪ ‬کنتددرل مدددیریت شددامل ک یدده روشهاودسددتورالعمل هددای رزم اسددت کدده بددرای اطمینددان یددافتن ازانطبددا‬
‫آنهابااسترات ی هاوخط مش های سازمانی مورداستفاده قرارمی دهد‪.‬‬
‫•‬
‫معمد ددورکنترل مد دددیریت بد دده کنتد ددرل هد ددای رسد ددمی درمحد ددیط سد ددازمانی رجد ددو مد ددی کندتابد دده کنتد ددرل هد ددای‬
‫غیررسمی درمحیط اجتماعی ‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪8‬‬
‫کنترل مدیریت‬
‫• درتددارین نددوآوری هددای کنتددرل مدددیریت ‪,‬سیسددتم هددای کنتددرل رسددمی بدده ا جدداد(تربیددت) “‬
‫مدیرحرف د دده ای ” و ” ساختاررس د ددمی کنت د ددرل ” پیون د دددزده ش د ددد‪ .‬تکمی د ددل ش د ددده توس د ددط‬
‫تی وروفایول ‪.‬‬
‫• مطد د د دداب نظد د د ددرتی د د د ددور(‪)1967‬فرآیند د د دددکنترل بایدبراسد د د ددا اسد د د ددتانداردکار (تقس د د د د م‬
‫ك د د ددار‪,‬ك ف د د ددت اب د د ددزارو‪) ....‬باش د د ددددرحالیکه ف د د ددایول معتق د د دددبودکنترل ه د د ددای رس د د ددمی‬
‫بایدازطری نظارت مستقیم ایجادشود‪.‬‬
‫• عم یات سيستم هاي كنترل رسمي ازطری حسابداري است ‪.‬‬
‫• كنترل مد ريت شاخه اي ازحسابداري است ‪(.‬امرسون ‪,1912,‬چرچ‪)1918‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪9‬‬
‫کنترل مدیریت‬
‫• سيستم هاي كنترل رسمي با دبراسا‬
‫‪ (1‬چه عملي مهم وقابل توجه است ‪.‬‬
‫‪ (2‬ثبت دق وارا ه منطقي وقايع‪.‬‬
‫‪ (3‬برر ي وقايع‪.‬‬
‫( آرگیدري‬
‫نگدرش حسدابداري كنتدرل مدد ريت نااد ي ازارتبداد حسدابداري بدا روانشنا د ي اجتمداعي‬
‫‪ )1964,‬وتح ل سازماني وحسابداري است ‪ (.‬مارچ ‪.)1958,‬‬
‫تحق قددات مددمكورمنتج بدده ش د ل گیددري ” مدددل هددارواردكنترل مددد ريت ”( ‪, )HMMC‬سددا نرنت ‪,‬تئددوري‬
‫سيستم هاي عمومي وتئوري اقتبايي گرد د‪.‬‬
‫مشكالت اسا ي درا ن تحق قات ‪,‬نگرش س ا ي – اجتماعي كنترل مد ريت راش ل داد‪.‬‬
‫مواردذ ل طراحي شود‪:‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪10‬‬
‫مدل ار اردکنترل مدیریت‬
‫• رهییتم کنتر ي (هییهتم کنتهرل مهدیریت )بایدحهداقل یکهی از‪4‬اجهزا ییهل‬
‫راداشته باشد‪:‬‬
‫‪ ‬ی ههم ردی ههاد یامش هها ده کنن ههده ک ههه بتواندزنا ههه ک ههه ا ف ههاق م ههی افتدراکش ههف‬
‫یامشا ده کند‪.‬‬
‫‪ ‬یم ارزیاد که بتواندعملکردراارزیا ی کند‪.‬‬
‫‪ ‬ی ههم مدیریات ههدیل کنن ههده ک ههه درص ههورت نیازستواندتغییریااص ههالحات راانج هها‬
‫د د‪.‬‬
‫‪ ‬یههم شه که ار ههاری کههه بتوانههدارالعات رابههیم ردیههاد‪ ,‬ارزیههاد مههدیرانتلال‬
‫د د‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪11‬‬
‫مدل ار اردکنترل مدیریت‬
‫سیستم کنترل مدیریت فرآیندارتباطی است که تمام اجزا آن بایکدیگرعمل می کنند‪.‬‬
‫کنتددرل مدددیریت فرآیندددی اسددت کدده مدددیران درب ددارگیری تمددام منددا ع بدده مااطمینددان مددی دهندددوآنهارا‬
‫می نمایند‪ (.‬آنتوني ‪)1965‬‬
‫دراجراي اهداف سازمانی به طورموثروکارآمداستفاده‬
‫کنتددرل مدددیریت ید زیددر‪-‬سیسددتم سددازمانی اسددت کدده بددین برنامدده ریددزی اسددترات ی وکنتددرل عم یدداتی‬
‫واقع شده ‪.‬‬
‫مددي‬
‫سيسدتم هداي برنامده ريدزي اسددترات ي ‪,‬اسدترت ي هداي سدازمان ‪,‬رابوجدود‬
‫آوردوسيستم هاي كنترل عم ات ‪,‬موازنه وبازر ي روزانه راانجام م دهد‪.‬‬
‫سیسددتم هدداي کنتددرل مدددیریت بددرای حصددول اطمینددان ازاجرا ه د یر اسددترات ی هددای برنامدده ریددزی‬
‫شده ‪,‬آنها رابرر میکند‪.‬بودجه بهتر ن مثال است ‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪12‬‬
‫مدل ار اردکنترل مدیریت‬
‫درای ددن م دددل‪ ,‬سیس ددتم کنت ددرل م دددیریت ی د فعالی ددت برنام دده ری ددزی ش ددده اس ددت وش ددامل فرآیندبرنام دده ری ددزی‬
‫‪,‬بودجه بندی ‪,‬عم یات واندازه گیری ‪,‬وگزارش دهی وتجزیه وتح یل است‪.‬‬
‫ا ددن فعال تهاوا س ددته ب دده حس ددابداري هس ددتند‪ :‬ددي ازوف ددا اا ددلي حس ددابداران كنت ددرل هزين دده ه داي ورودي‬
‫باانج د ددام اق د دددامات ازپ د دديش برنام د دده ري د ددزي ش د ددده م د ددي باش د ددد‪.‬ك د دده بودج د دده د د د ابد د دزار كنترل د ددي برجس د ددته‬
‫درحسابداري است ‪.‬‬
‫مد د د دددل هارواردبد د د دده انسد د د ددان توجد د د دده وی د د د د ه دارد‪.‬همانندروانشنا د د د د ي اجتمد د د دداعي ”دامند د د دده توجد د د دده ااد د د ددلي ”‬
‫”انسان ” است نه ”زيرسيستم هاي فیز ي ”‪.‬‬
‫موفق ت اعدم موفق ت ستگي به مشخصه هاي شخصد ي داندش مدد ريت ‪,‬تفكدرات وتواندايي تاثیرگدماري‬
‫ايشان برد گران دارد‪.‬‬
‫عضد د ي هامعتقدن ددد‪ HMMC‬ب دده عام ددل انس دداني تاك دددنمي كن دددوحیي ب دددل ل ع دددم توج دده ب دده جنب دده ه دداي‬
‫فرآ ندي كنترل مد ريت موردانتقادمي باشد‪.‬‬
‫‪HMMC‬چه به انسان توجه كندچه نكندروشن نيست ‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪13‬‬
‫ساینرنتی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫هههاربرنت ك ههه درعلههم نتههرل ار ارههات وه ه ه داده شههده ‪ ,‬ههوده اا ازجرنانههات متصههل بههه ههم‬
‫مي باشد ه وانايي اصاله انورافاتش از برنامه ای خودرادارد‪ (.‬ارنر‪)1948,‬‬
‫هایبرنتیم علم مرسوط به چگونگي ار ارات در انیام ماشیم اهت ‪.‬‬
‫یههم دانههش جدیههدی بهرای کنتههرل ن ههیم مجموعههه ههای پیایههده اهههت بهههرورخالصههه مههی هوام‬
‫فههت کههه هههایبرنتیم دانیههقع اهههت کههه پههو ش ههای کنتههرل ن ههیم را در ن هها ههای پیایههده مههورد‬
‫بررس ههقع مطا ههه ق هرار م ههید ههد ههد اهاس ههقع زم ی ههافتم ه ههر ری ‪،‬مناه ههب ههری م ه ر ری‬
‫شیوهی کنترل ن یم در هازمام ا ن ا ای پیایده اهت‪.‬‬
‫ازررنق ارنگونه هيیتم هاا نتهرل ههازماني ‪,‬عمل هات ف ا تههاا ههازمام باردبااههتفاده ازفه‬
‫ز را هاا ر زدن هها‪ ,‬ههم ز نههگ شهده ‪,‬هيیههتم ارههالو رهههاني قههوا داشهته چههك شههده سههه موازنههه‬
‫ره ده باشد‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪14‬‬
‫ئوری عمومی هییتم ا‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫در ئوری عمومی هییتم ا مفا یم ‪,‬قوانیم مد زابرای مشخص کردم‬
‫ما یت هییتم ای کنترل درهازمام تشکیل شدند‪.‬‬
‫یم هییتم دارای چزارجز مر ط به م ‪ :‬داده) در م داد( ‪,‬هتانده‬
‫(بر م داد)‪,‬پردازش سازخورد(پیامد )می باشد‪.‬‬
‫هاربرنت ك ئورا عمومي هيیتم اهاي داردهيیتم نترل مدررنت‬
‫را مانندهییتم ز یت شناسقع ‪,‬ش ه علم ار ارات ت ریف کند‪.‬‬
‫ولیلات نشام داده که ا دا هازمانی باجم ا دا نیر ی انیانی‬
‫برابرنییت ‪:‬کارکنام انت اراتی دارندکه مورد وجه مدیریت هازمام نییت‬
‫‪(.‬ز لی‪)1983,‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪15‬‬
‫ئوری اقتضا ی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ب ددا بهب ددود تئ ددوری عم ددومی سیس ددتم ه ددا و س دداینرنتی تئ ددوری اقتب ددا ی م دددیریت (حس ددابداری )ش د ل‬
‫گرفت‪.‬‬
‫براس ددا ای ددن تئ ددوری ‪ :‬ی د روش فراگیرب ددرای سیس ددتم کنت ددرل م دددیریت س ددازمانهای مخت د نم ددی ت ددوان‬
‫طراحی کرد‪.‬‬
‫سددازمان بایدساختارمخصددود خددود رابددا پیقمدددهای اقتبددا ی خودمقا سدده کنددد‪(.‬محددیط سددازمانی –‬
‫تکنولوژی )‬
‫سیسددتم هددای کنتددرل حسددابداری بایددد بددا انطبددا آنهددا بددا ماهیددت محددیط سددازمانی وتکنولددوژی توسددعه‬
‫یابند‪.‬‬
‫می باشدانتخاب‬
‫هرسازمانی بهترین سیستم کنترلی که منطب برنو تکنولوژی وانعت خود‬
‫می کند‪.‬‬
‫مطالع ددات کم ددی درزمین دده ارتب دداد ب ددین می ددزان اقتب ددا یات وسیس ددتم کنت ددرل س ددازمانی ا ددورت گرفت دده‬
‫‪.‬وبدددلیل محدددودیتهای موجددوددر تئددوری اقتبددا ی ‪ :‬متغیرهددای محدددودتعری نشددده ‪,‬ارتباطددات آمدداری‬
‫‪,‬عدم توجه به پیچیدگی های اجتماعی موردانتقادمی باشد‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪16‬‬
‫نگرش هیاسقع ‪ -‬اجتما ی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫با وج ههه ب ههه مو ههد دیتهای موجوددر ئ ههوری اقتض هها ی ‪ ,‬ولیل ههات دامن ههه داری درهیی ههتم‬
‫ای کنترل درهازمانها مویط ای اجتما ی –هیاسقع بزر ترصورت رفت‪.‬‬
‫درای ه ه نگه ههرش فه ههرو ب ه هرای اهه ههت که ههه مجموعه ههه پیایه ههدعی متله ههابلی به ههیم هییه ههتمزای‬
‫حیابداری ملو ه هازمانی هیاسقع‪-‬اجتما ی جوددارد‪.‬‬
‫درایه نگههرش مشهکالت موضههوعات هییههتم های کنتههرل ت یههیم شهده سههد یل اعتلادبههه‬
‫”ت ری ههف مش ههکالت بج ههای اف هزاتش کورکوران ههه هیی ههتم ههای جدی ههد“ نس ههخه ای ب هرای‬
‫رراحی هییتم ای ههترارایه نشده اهت ‪.‬‬
‫نگ ههرش هیاس ههقع – اجتم هها ی اکی ههدبرما یت پیای ههده کنت ههرل دارد ییام ههد ای پیای ههده‬
‫هیاسقع‪-‬اجتما ی راکشف می کند‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪17‬‬
‫چارچود کنترل‬
‫• چارچود کنترل مجموعه ای ازکنتر زای اهاسقع یتندکه بایدبرای جلو یری اززیانهای‬
‫ما ی ارالعاتی درهازمام اهتفاده شوند‪.‬‬
‫• اجزا چارچود کنترل ‪:‬‬
‫‪ ‬ش که ای ارالعات‬
‫‪ ‬ار ارات اجتما ی‬
‫درش ه که ارالع ههات ‪,‬هیی ههتم کنت ههرل م ههدیریت‪ ,‬ارالع ههات راجم ه ز ری ‪,‬پ ههردازش انتل ههال م ههی‬
‫د ه ههد‪.‬ای ه ه ف ا یتهه ههادرچنیم ش ه ه که ای باعه ههب تیه ههزیل درار اره ههات هه ههازمانی درراه ه هتای‬
‫دهههتیا ی بههه ا ههدا ‪,‬نتههایج کشههف انورافههات بههیم زنهااهههت ‪.‬بههه ع ههارت دیگهرای شه که‬
‫ه ههاختاری اه ههت ک ههه فز ههم م ههدیری ع انوراف ههات ب ههیم ” زنا ههه ی ههت ” “ زنا ههه بایدباش هد“‬
‫رامشخص می کند‪.‬‬
‫•‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪18‬‬
‫چارچود کنترل‬
‫ش که ای ارالعات‬
‫برای رراحی هییتم کنترل ههینه ازمن رش که ارالعات هواجت ییل رابایددرن ر رفت ‪:‬‬
‫‪ ‬متغیر ههای قاب ههل کنت ههرل کدامن ههد‪,‬چگون ههه ب ههه چندمتغییر لی ههیم ش ههده چگون ههه دره ههطوه‬
‫مختلف اندازه یری می شوند؟‬
‫‪ ‬چه اختالجتی بایدشناها ی اندازه یری شوند؟‬
‫‪ ‬کی چند قت یک ارسایداخ ارانورافات به ارالو مدیریت رهانیده شود؟‬
‫‪ ‬کدا چلدرتغییرات بایددرارالعات درداخل ش که ایجاد شود؟‬
‫‪ ‬چه رچند قت یک ار زارش بازخوردی بایدبه کارکنام ارایه شود؟‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪19‬‬
‫چارچود کنترل‬
‫ار ارات اجتما ی‬
‫• ازدیههدعاه ار ار ههات اجتمهها ی ‪,‬هیی ههتم کنتههرل م ههدیریت هههای ب ههه رراحههی‬
‫فرزیندی داردکه مدیرام ارشدمی وانندبررفتارکارکنام ا رسگذارند‪.‬‬
‫• در‪ HMMC‬وجزههات اقتصههادی ‪,‬ار ارههات بههیم کنتههرل کننههدعام زناههه ک هه‬
‫بایههدکنترل ش ههودراههترمی کنههد‪.‬ه ههایبرنتیم ئ ههوری هییههتم ههای عم ههومی زم‬
‫را ایی ه ههدمی کن ه ههد‪ ,‬ئ ه ههوری اقتض ه هها ی ه ههم ف ه ههرو داردک ه ههه ی ه ههم راه ههتر اب ه ههت‬
‫جودندارد‪.‬درعهوو ار ارهات بهادرن ر رفتم شهرایط موهیط موق یهت مهی‬
‫واندهه ودیابد‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪20‬‬
‫کنترل بودجه ای – کنیم ر ش‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫بودجه ه ه ه ههه بنه ه ه ه ههدی یه ه ه ه ههم ر ش مزه ه ه ه ههم برنامه ه ه ه ههه ریه ه ه ه ههزی اهه ه ه ه ههت که ه ه ه ههه زینه ه ه ه ههه‬
‫هودهازمام(بطورکلی سرای ما احد ا)رامشخص می کند‪.‬‬
‫بودج ههه ی ههم ن ههوو برنام ههه ای اه ههت ک ههه م ههدیرام ه ههای م ههی کنندزنرااجرا س ههه‬
‫ا دا زم دهت پیداکنند‪.‬‬
‫بودجه یم ظیفه کنتر ی م دارد‪.‬‬
‫کنتههرل بودجههه ای یکههی ازاصههلی ههری کنیههم ههای کنتههرل اهههت کههه بصههورت‬
‫یترده ای درهازمام اهتفاده می شود‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪21‬‬
‫کنترل بودجه ای – کنیم ر ش‬
‫• ازن ر کنیکه ه ه ه ههی کنته ه ه ه ههرل بودجه ه ه ه ههه ای فرزیندحصه ه ه ه ههول ارمینه ه ه ه ههام از طه ه ه ه ههابق‬
‫عملکرد اقاههی باررحزا سرنامههه اهههت ‪.‬ازای ه ر عناصراصههلی هییههتم کنتر ههی‬
‫شامل ‪:‬‬
‫‪ ‬برنامه ا ‪/‬یا م یار ادرملابل کدا عملکرد اقای ملاتیه می شوند‪.‬‬
‫‪ ‬هییتم ارالو رهانی بت عملکرد اقای – برای ملاتیه بابرنامه‪.‬‬
‫‪ ‬هییه ههتوع ب ه هرای ملاتیه ههه عملکرد اقاه ههی بابرنامه ههه ب ه هرای تشه ههخیص ‪ ,‬جزیه ههه‬
‫ولیل زارش انورافات ازسرنامه ‪.‬‬
‫‪ ‬هییه ه ههتوع ب ه ه هرای ن ه ه ههیم عملکرد اقا ه ه ههی ‪:‬دهه ه ههتیا ی ب ه ه ههه عملیه ه ههات ه ه ه یح‬
‫بمن ورازسیم بردم یاکا ش انورافات‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪22‬‬
‫کنترل بودجه ای – کنیم ر ش‬
‫سیستم کنترل بودجه ای توانایی اصالح عملیات زمانیکه برنامه ای‬
‫ازعملکردواقعی منحرف می شودرادارد‪.‬‬
‫• نتایج عملیات برنامه ریزی مدیری ع‪:‬‬
‫‪ (1‬بودجه بندی‬
‫‪ (2‬هییهتم ارالعهات حیهابداری اههت کهه عملیهات قهات رار زسههه‬
‫ر ز بت زارش می د د‪(.‬عموما)‬
‫‪ (3‬بخش مرکزی کنترل هازمانی‬
‫‪ (4‬کنترل بودجه ای زینه یا ی اهتاندارد‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪23‬‬
‫کنترل بودجه ای – کنیم ر ش‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫شههکل ‪5-1‬بخشههزاا مختلههف کنتههرل مههدیریت جایگههاه بودجههه بنههدی درکههل‬
‫هییتم رانماتش می د د‪:‬‬
‫ف ا ت بودجه درد سخش برنامه رنزا نترل قابل مشا ده اهت‪.‬‬
‫درسخ ههش برنام ههه رن ههزا ‪,‬بودج ههه ا ههدا ن ههره م هها ي راب هراا ده ههت ا ي ه ههازمام‬
‫زنرمجموع ههه ب ههه زم ن ههیم م ههي ند سرنام ههه ههای عملی ههاتی اه ههترا ری راب ههه‬
‫ا دا پو ی درزمد ا زینه دیل می کند‪.‬‬
‫درسخ ههش نت ههرل ‪ ,‬نت ههرل بودج ههه اا‪ ,‬عملكرد اقا ههي بابرنام ههه ب هراا مش ههخص‬
‫شدم انورافات ملايیه علل زنهارا ولیل مي ند‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪24‬‬
‫کنترل بودجه ای – کنیم ر ش‬
‫• حی ههابدارا م ههدررنت ب هراا ول ههق ا ههدا م ههذسور ازد ابزاریی ههل اه ههتفاده‬
‫ند‪.‬‬
‫‪ ‬بودجه قابل ان طا‬
‫‪ ‬زننه را ي اهتاندارد ‪ -‬جزیه ولیل انورافات‬
‫دراکثرکتاهها منه ههاب ازای ه ه د کنیه ههم بصه ههورت مجزانه هها به ههرده مه ههی شه ههودبد م اشه ههاره‬
‫ه یح ب ههه ار ههاط ب ههیم زنه هها‪ .‬ههی رکی ههب دره ههت ای ه د ‪,‬پتانی ههیل یک ههدیگررابرای‬
‫تشخیص جزیه ولیل انورافات زینه هودراباجمی برد‪.‬‬
‫درسودجههه بنههدی قابههل ان طهها انورافههات قابههل وجههه درهههطح و یههدان وه مش هخص‬
‫درسودجههه بنههدی اهههتاندارددجیل انورافههات کههل هههود‪,‬درزمد زینههه ا ولیههل مههی‬
‫شههوند جزییات انورافههات هههود زینه اکههه درسودجههه قابههل ان طهها نشههام داده‬
‫می شودبه ر یب مشخص می کند‪.‬‬
‫م ههي‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪25‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫‪ ‬بودجه به ر زشده یم بودجه ابت ‪.‬‬
‫ای بودجه نماتیقع ازییش بینع زینده اهت ق هل ازاینکهه زینهده بهه قهوو ب یونددتهیهه شهده‬
‫اهت ‪.‬‬
‫‪ ‬بودجه قابل ان طا ان کاسقع ازا فاقات ذشته اهت‪.‬‬
‫‪ ‬بیشتریم ابزارکنتر ی بازخورداهت ایم ابزارسرنامه ریزی ‪.‬‬
‫‪ ‬مههی وانههدیم داده ( ر دی) مزههم بهرای عملیههات برنامههه ریههزی زینهده‬
‫باشد‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪26‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫بودجه قابل ان طا بااصهاله جدیدن رسودجهه ابهت بهرای نمهاتش‬
‫هههطح اقاههی عملیههات انجهها شههده درخههالل د ره بودجههه تهیههه مههی‬
‫شود‪.‬‬
‫درسودج ه ه ههه بن ه ه ههدی قاب ه ه ههل ان ط ه ه هها باره ه ه ههاندم بودج ه ه ههه ب ه ه ههه ه ه ه ههطح‬
‫عملکرد اقای (قابهل ملاتیهه )‪,‬بودجهه رامهی هوام بهاعملکرد اقای‬
‫ملاتیه نمود‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪27‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ب ارگیری بودجه قابل انعطاف این فرات را فراهم میسازد تا عم کرد واقعی با‬
‫ی هدف واقعی مقا سه گردد‪.‬‬
‫بودجه قابل انعطاف شكلي طراحی ميشود كه درآمد و هزینه را متناسب با سطر‬
‫عم کرد واقعی برآورد خواهد نمود‪.‬‬
‫هزینه با سی حتما” به دو جز متغیر و ثابت قاب یت طبقهبندی داشته باشند‪.‬‬
‫تنها هزینههای متغیر نسبت به حجم فعال ت و تغییرات آن انعطاف نشان می دهد‪.‬‬
‫بودجه قابل انعطاف بیشتر برای کنترل ب ار می رود تا برنامهریزی‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪28‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫• عملکرد اقای پس ازد ره بودجه بندی ‪ :‬و ید‪/‬فر ش‬
‫مگا‬
‫(بطری )‬
‫بودی‬
‫(بطری)‬
‫تولید‬
‫‪000‬ر‪790‬ر‪4‬‬
‫‪000‬ر‪640‬ر‪6‬‬
‫فروش‬
‫‪000‬ر‪800‬ر‪4‬‬
‫‪000‬ر‪600‬ر‪6‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫مگا‬
‫‪£‬‬
‫‪.48‬‬
‫‪000‬ر‪304‬ر‪2‬‬
‫بودی‬
‫‪£‬‬
‫‪.30‬‬
‫‪000‬ر‪980‬ر‪1‬‬
‫‪29‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫• عملکرد اقای پس ازد ره بودجه بندی‪:‬مصر مواد قیمت‬
‫مواداولیه‬
‫هرلیتر‪/‬قوطی‪£‬‬
‫‪.05‬‬
‫مگا‬
‫بودی‬
‫‪1‬‬
‫‪.21‬‬
‫‪900‬ر‪442‬ر‪2‬لیتر‬
‫‪009‬ر‪£513‬‬
‫‪600‬ر‪593‬ر‪1‬بطری‬
‫‪656‬ر‪£334‬‬
‫‪2‬‬
‫‪.09‬‬
‫‪000‬ر‪437‬ر‪1‬لیتر‬
‫‪330‬ر‪£129‬‬
‫‪200‬ر‪195‬ر‪1‬لیتر‬
‫‪568‬ر‪£107‬‬
‫‪3‬‬
‫‪.10‬‬
‫‪750‬ر‪077‬ر‪1‬لیتر‬
‫‪775‬ر‪£107‬‬
‫‪000‬ر‪664‬لیتر‬
‫‪400‬ر‪£66‬‬
‫ظرف‬
‫‪450‬ر‪053‬ر‪5‬عدد‬
‫‪673‬ر‪£252‬‬
‫‪280‬ر‪985‬ر‪6‬عدد‬
‫‪411‬ر‪£279‬‬
‫‪.04‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪30‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫• عملکرد اقای پس ازد ره بودجه بندی‪:‬موجودی پایام د ره ‪:‬‬
‫مواداولیه‬
‫‪-1‬لیتر‬
‫‪ -2‬لیتر‬
‫‪-3‬لیتر‬
‫ظرف مگا‬
‫ظرف‬
‫بودی‬
‫‪000‬ر‪160‬‬
‫‪000‬ر‪110‬‬
‫‪000‬ر‪370‬‬
‫‪450‬ر‪199‬‬
‫‪880‬ر‪298‬‬
‫محصول‬
‫مگا‪-‬‬
‫بطری‬
‫‪000‬ر‪250‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫بودی ‪-‬‬
‫بطری‬
‫‪000‬ر‪360‬‬
‫‪31‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫• عملکرد اقای پس ازد ره بودجه بندی ‪:‬دهتمزد هرسارمتغیر‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫‪--‬هاعت ‪ ---- ---------‬هرسار( ‪-----) £‬‬‫مگا‬
‫بودی‬
‫جمع‬
‫مگا‬
‫بودی‬
‫جمع‬
‫مرحله الف‬
‫‪975‬ر‪11‬‬
‫‪640‬ر‪6‬‬
‫‪615‬ر‪18‬‬
‫‪813‬ر‪89‬‬
‫‪560‬ر‪26‬‬
‫‪373‬ر‪116‬‬
‫مرحله ب‬
‫‪580‬ر‪9‬‬
‫‪640‬ر‪6‬‬
‫‪220‬ر‪16‬‬
‫‪379‬ر‪48‬‬
‫‪936‬ر‪15‬‬
‫‪315‬ر‪64‬‬
‫مرحله ج‬
‫‪370‬ر‪14‬‬
‫‪-‬‬
‫‪370‬ر‪14‬‬
‫‪220‬ر‪86‬‬
‫‪-‬‬
‫‪220‬ر‪86‬‬
‫مرحله د‬
‫‪-‬‬
‫‪560‬ر‪26‬‬
‫‪560‬ر‪26‬‬
‫‪-‬‬
‫‪080‬ر‪146‬‬
‫‪080‬ر‪146‬‬
‫جمع کل‬
‫‪925‬ر‪35‬‬
‫‪840‬ر‪39‬‬
‫‪765‬ر‪75‬‬
‫‪412‬ر‪224‬‬
‫‪576‬ر‪188‬‬
‫‪988‬ر‪412‬‬
‫نرخ دهتمزدهاع ع ‪£12‬برای ما‬
‫مراحل اهت ‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪32‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫• عملکرد اقای پس ازد ره بودجه بندی‪:‬هرسار ابت ‪:‬‬
‫سربارتولید‬
‫‪000‬ر‪£188‬‬
‫سرباراداری عمومی‬
‫‪000‬ر‪£272‬‬
‫سرباربازاریابی وفروش‬
‫‪000‬ر‪£416‬‬
‫جمع هزینه های ثابت‬
‫‪000‬ر‪£876‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪33‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫• اص ه ه ه ههوج زارش بودج ه ه ه ههه قاب ه ه ه ههل ان ط ه ه ه هها ک ه ه ه ههه ا ل ه ه ه ههب گد د د د دزارش‬
‫مههی‬
‫عم کددردنامیههده مههی شودهههه نههوو ارالعههات مزههم رانشههام‬
‫د د‪:‬‬
‫‪‬ب ههازسینع بودج ههه اب ههت ک ههه نش ههام م ههی د ههد زین ههه ا درزم ههد ابرای‬
‫ه ههطح اقا ههی عملی ههات ک ههه درخ ههالل م ههدت بودج ههه ت ی ههیم ردی ههده‬
‫چلدرسایدباشد‪.‬‬
‫‪‬درزمد ا زینه ای اقای‪.‬‬
‫‪‬انورافات بیم درزمد ا زینه ای اقای سودجه ای ‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪34‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫عموم هها ه ههطح ف ا ههت براه ههاه ه ههطح و دان ههدازه ی ههرا م ههي ش ههود‪.‬درار ه‬
‫مثال ملادرر و دبرابراهت با‪000‬ر‪790‬ر‪000 4‬ر‪640‬ر‪6‬بطرا مگا سودا‪.‬‬
‫اقال و دبراهاه زننه اهتانداردمواه ه مي شوند‪.‬‬
‫اقال مواه ه شده بودجه قابل ان طا رابه نمايش خوا د ذاشت ‪.‬‬
‫عناص ه ه ههر زننه م ه ه ههوادبراا بودج ه ه ههه قاب ه ه ههل ان ط ه ه هها براه ه ه ههاه و ه ه ههد اقاي‬
‫درن ر رفتههه مههي شههوند‪ .‬زننههه اهههتاندارد ر احد و دمگا سودا ب هه ر يههب‬
‫‪5 15‬ر‪7‬پني اهت ‪.‬‬
‫‪500‬ر‪000*.15=718‬ر‪790‬ر‪• £4‬‬
‫‪000‬ر‪000*.075=498‬ر‪640‬ر‪• £6‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪35‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫مگا‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫زینه اهتاندارد‬
‫رسطری ( ‪)£‬‬
‫ماده اولیه‬
‫•‬
‫•‬
‫جمع کل‬
‫هزینه مواد‬
‫•‬
‫بودی‬
‫کل زینه‬
‫کل و ید‬
‫(‪)£‬‬
‫(بطری )‬
‫جم ‪£‬‬
‫کل و ید‬
‫زینه اهتاندارد‬
‫(بطری ) ( ‪) £‬‬
‫رسطری (‪)£‬‬
‫کل زینه‬
‫‪000 .1 1‬ر‪790‬ر‪000 4‬ر‪000 .05 479‬ر‪640‬ر‪000 6‬ر‪000 332‬ر‪811‬‬
‫‪600‬ر‪300 99‬ر‪243‬‬
‫‪//‬‬
‫‪700 //‬ر‪.015 143‬‬
‫‪.03 2‬‬
‫‪400 //‬ر‪200 66‬ر‪162‬‬
‫‪.01‬‬
‫‪800 //‬ر‪95‬‬
‫‪.02 3‬‬
‫‪.15‬‬
‫‪//‬‬
‫‪500‬ر‪718‬‬
‫‪.075‬‬
‫‪//‬‬
‫‪000‬ر‪500 498‬ر‪216‬ر‪1‬‬
‫شکل ‪5-1‬مواه ه زینه اهتانداردموادبراهاه و ید اقای‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪36‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫زینههه‬
‫• باید وجههه کردکههه درسوجههه بنههدی قابههل ان طهها فلههط‬
‫ای متغییراهتفاده می شوند اززنجاکه زینه ای ابهت باههطح‬
‫و ی ه ههدار اری ندارنددرسودج ه ههه بن ه ههدی قاب ه ههل ان ط ه هها بای ه ههد ابت‬
‫بمانند‪.‬‬
‫• بطورخالص ههه بای ههد فت ‪ :‬بودج ههه قاب ههل ان ط هها ش ههامل زنا ههه ک هه‬
‫باید زینه ههه ا درزمد ادرهه ههطح مشخده ههقع از و یدباشه ههند‪,‬ت ریه ههف‬
‫ش ه ه ههده درنهای ه ه ههت ملاتی ه ه ههه زنهاجز ه ه ههت ده ه ه ههتیا ی ب ه ه ههه انوراف ه ه ههات‬
‫باعملکرد اقای اهت‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪37‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫•‬
‫جم‬
‫بودی‬
‫جم‬
‫جم‬
‫بودی‬
‫•‬
‫موادمیتلیم‬
‫‪009 1‬ر‪656 513‬ر‪665 334‬ر‪000 847‬ر‪000 479‬ر‪000 332‬ر‪009 811‬ر‪656 A 34‬ر‪665 A 2‬ر‪A 36‬‬
‫•‬
‫‪370‬ر‪968 F 14‬ر‪402 A 7‬ر‪775 3F 6‬ر‪400 107‬ر‪66‬‬
‫‪330 2‬ر‪568 129‬ر‪898 107‬ر‪700 236‬ر‪600 143‬ر‪300 99‬ر‪243‬‬
‫•‬
‫‪975‬ر‪A 11‬‬
‫‪975‬ر‪0 A 11‬‬
‫‪175‬ر‪800 174‬ر‪400 95‬ر‪200 66‬ر‪162‬‬
‫‪ 114‬ر‪624 750‬ر‪738 508‬ر‪258‬ر‪500 1‬ر‪000 718‬ر‪500 498‬ر‪216‬ر‪614 1‬ر‪624 A 31‬ر‪238 A10‬ر‪A42‬‬
‫•‬
‫‪673‬ر‪411 252‬ر‪084 279‬ر‪475 532‬ر‪880 251‬ر‪355 278‬ر‪198 530‬ر‪729 A 531 A 1‬ر‪A 1‬‬
‫ظر‬
‫جم مواد ‪787‬ر‪002‬ر‪035 1‬ر‪822 788‬ر‪790‬ر‪975 1‬ر‪880 969‬ر‪855 776‬ر‪746‬ر‪812 1‬ر‪155 A 32‬ر‪967A11‬ر‪A 43‬‬
‫دهتمزدمیتلیم‬
‫‪920 0‬ر‪920 F19‬ر‪F 19‬‬
‫مرحله ا ف ‪700‬ر‪680 143‬ر‪380 79‬ر‪700 223‬ر‪600 143‬ر‪300 99‬ر‪243‬‬
‫‪160‬ر‪280 A 19‬ر‪440 A13‬ر‪A 32‬‬
‫مرحله د ‪960‬ر‪680 114‬ر‪640 79‬ر‪800 194‬ر‪400 95‬ر‪200 66‬ر‪162‬‬
‫‪740‬ر‪740 0 A 28‬ر‪A28‬‬
‫‪700‬ر‪143‬‬
‫‪440‬ر‪700 172‬ر‪143‬‬
‫مرحله ج ‪440‬ر‪172‬‬
‫‪120‬ر‪120 A53‬ر‪A53‬‬
‫‪0‬‬
‫‪600‬ر‪600 265‬ر‪265‬‬
‫‪720‬ر‪720 318‬ر‪318‬‬
‫مرحله د‬
‫اقای ‪£‬‬
‫مگا‬
‫بودجه قابل ان طا ‪£‬‬
‫بودی‬
‫مگا‬
‫جم دهتمزد‪100‬ر‪080 431‬ر‪180 478‬ر‪200 909‬ر‪600 383‬ر‪800 431‬ر‪814‬‬
‫انورافات‬
‫مگا‬
‫‪900‬ر‪480 A 47‬ر‪380 A 46‬ر‪A94‬‬
‫شکل ‪ 5-2‬زارش عملکرد‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪38‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫هرسارمتغیر‬
‫‪813‬ر‪560 89‬ر‪373 26‬ر‪998 116‬ر‪230 96‬ر‪228 67‬ر‪185 164‬ر‪670 F7‬ر‪855 F40‬ر‪F47‬‬
‫مرحله ا ف‬
‫‪379‬ر‪936 48‬ر‪315 15‬ر‪253 64‬ر‪524 51‬ر‪777 35‬ر‪874 86‬ر‪588 F2‬ر‪462 F19‬ر‪F22‬‬
‫مرحله د‬
‫‪030‬ر‪F5‬‬
‫‪250‬ر‪030 91‬ر‪0 F5‬‬
‫‪220‬ر‪250 86‬ر‪91‬‬
‫‪220‬ر‪86‬‬
‫مرحله ج‬
‫‪453‬ر‪453 F 3‬ر‪F 3‬‬
‫‪533‬ر‪533 149‬ر‪0 149‬‬
‫‪080‬ر‪080 146‬ر‪146‬‬
‫مرحله د‬
‫‪412‬ر‪576 224‬ر‪988 188‬ر‪500 412‬ر‪287 239‬ر‪787 252‬ر‪089 491‬ر‪711 F15‬ر‪799 F63‬ر‪F78‬‬
‫جم‬
‫جم کل زینه متغییر و ید‪:‬‬
‫‪298‬ر‪658‬ر‪691 1‬ر‪454‬ر‪989 1‬ر‪112‬ر‪675 3‬ر‪592‬ر‪767 1‬ر‪460‬ر‪442 1‬ر‪053‬ر‪623 3‬ر‪076 A 65‬ر‪547 A6‬ر‪A59‬‬
‫‪ +‬موجودی ا ل د ره ‪ :‬زینه متغییراهتاندارد‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪450‬ر‪398 86‬ر‪848 70‬ر‪450 156‬ر‪398 86‬ر‪848 70‬ر‪0 156‬‬
‫ موجودی زخرد ره ‪ :‬زینه متغییراهتاندارد‬‫‪550‬ر‪869 86‬ر‪419 78‬ر‪125 165‬ر‪198 83‬ر‪323 79‬ر‪425 162‬ر‪096 A 329 A 3‬ر‪A3‬‬
‫زینه متغییرههای ما شده کاجی فر ش رفته ‪:‬‬
‫‪198‬ر‪658‬ر‪221 1‬ر‪446‬ر‪419 1‬ر‪104‬ر‪000 3‬ر‪596‬ر‪967 1‬ر‪451‬ر‪967 1‬ر‪047‬ر‪198 3‬ر‪746 A 62‬ر‪452 A 5‬ر‪A56‬‬
‫فر ش‪000 :‬ر‪304‬ر‪000 2‬ر‪980‬ر‪000 1‬ر‪284‬ر‪000 4‬ر‪000‬ر‪000 2‬ر‪800‬ر‪000 1‬ر‪800‬ر‪000 3‬ر‪000 F 304‬ر‪000 F180‬ر‪F484‬‬
‫حاشیه هود‪802 :‬ر‪779 645‬ر‪581 533‬ر‪179‬ر‪000 1‬ر‪033 404‬ر‪033 348‬ر‪802 752‬ر‪746 F 241‬ر‪548 F 185‬ر‪F427‬‬
‫شکل ‪5-2‬ادامه زارش عملکرد‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪39‬‬
‫بودجه قابل انعطاف‬
‫مثال‪:‬شرکت ‪Soft drink‬‬
‫ زینه ای ابت‬‫زینه ای هرسار ابت و ید(بودجه )‬
‫زینه ای هرسارعمومی‬
‫زینه ای بازاریا ی فر ش‬
‫جم کل زینه ای ابت‬
‫هودخا ص‬
‫‪000‬ر‪188‬‬
‫‪000‬ر‪272‬‬
‫‪000‬ر‪416‬‬
‫‪000‬ر‪876‬‬
‫‪000‬ر‪170‬‬
‫‪000‬ر‪250‬‬
‫‪000‬ر‪245‬‬
‫‪000‬ر‪665‬‬
‫‪000‬ر‪A 18‬‬
‫‪000‬ر‪A 22‬‬
‫‪000‬ر‪A 171‬‬
‫‪000‬ر‪A 211‬‬
‫‪581‬ر‪303‬‬
‫‪033‬ر‪87‬‬
‫‪548‬ر‪F 216‬‬
‫شکل ‪5-2‬ادامه زارش عملکرد‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪40‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫دراقتص ه ههاد زینه برابراه ه ههت ب ه ههاارزش من ه ههاب اقتص ه ههادی مص ه ههر ش ه ههده در و یدکاج خ ه ههدمات ‪.‬ای ه ه ارزش‬
‫ازحاصلضرد ملادیرمصر درقیمت بازارسدهت می زید‪.‬‬
‫‪• Cost = P*Q‬‬
‫مانیم درزمدبرابراهت باارزش کاج خدمات فر خته شده درسازار‪.‬‬
‫‪• Revenue= P*Q‬‬
‫په ه ه ه ههس د عامه ه ه ه ههل قیمه ه ه ه ههت مله ه ه ه ههدار‪,‬درزمد زینه ه ه ه ههه رات یه ه ه ه ههیم مه ه ه ه ههی کنه ه ه ه ههد‪.‬تغییردر رکه ه ه ه ههدا درزمد زینه ه ه ه ههه‬
‫راتغییرخوا ههدداد‪.‬ایه منطههق اهاسههقع در کنیههم جزیههه ولیههل انورافههات زینههه یهها ی اهههتانداردبکار رفته‬
‫می شود‪.‬‬
‫رانو هرا زین ههه ف ههر ش م ههی واندناش ههقع از انو هرا قیم ههت ( ن ههرخ ده ههتمزد‪ -‬تغییرملدارمص ههر ‪,‬ک ههارز ی‬
‫حجم ) کیفیت باشد‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪41‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• جد ل ‪1-5‬مجموعه اصطالحات انورافات قیمت ملدار‬
‫هزینه ‪/‬فروش‬
‫ااطالح انحراف قیمت‬
‫ااطالح انحراف مقدار‬
‫موادمیتلیم‬
‫انورا قیمت‬
‫انورا مصر‬
‫دهتمزدمیتلیم‬
‫انورا نرخ‬
‫انورا کارز ی‬
‫هرسارمتغییر‬
‫فر ش‬
‫انورا‬
‫زینه هرمایه ای‬
‫انورا قیمت‬
‫انورا کارز ی‬
‫انورا حجم‬
‫• در ههقع مواقه ه انوه هرا قیم ههت ی ههانرخ ناش ههقع ازتغییرح ههاجت بازاراه ههت خ ههارج ازکنت ههرل‬
‫مدیریت می باشد‪ .‬مانیم بد یل (عهد )کهارز ی مهدیری ع (عهد )تشهخیص ههتهری من ه‬
‫موادا یه یا صمیمات قیمت ذاری نازعا انه اهت ‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪42‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• انو هرا مل ههدار(انو هرا مص ههر ‪,‬ک ههارز ی ی ههاحجم)اکث هرا ناش ههقع از(ع ههد )ک ههارز ی م ههدیریت‬
‫درسخ ههش فرزین ههدداخلی و ی ههد سازاریا ی اه ههت ‪.‬درحا ههت خ ههاص م ههی واندناش ههقع ازعوام ههل‬
‫بیر نی خارج ازکنترل مدیریت باشد‪.‬‬
‫درزمااات تجزیااه وتحلیاال دالیاال انحراتااات بایدبااه (عاادم )کاااراییی ماادیرت داولاای وعواماال وااار‬
‫ازسازمات یاهردوتوجه کنیم‪.‬‬
‫• نکت ههه دیگرقاب ههل وج ههه درخص ههوص مص ههر ‪,‬انوراف ههات ک ههارز ی حج ههم اه ههت ‪ .‬زمانیک ههه‬
‫به هرای و یدموص ههول ازچن ههدماده خ هها اه ههتفاده م ههی ش ههودانورا هه ههای م هها ش ههده م ههی‬
‫واندناش ههقع ازا فه ههاق تغییردرنی ه ه تهای رکه ههدا ازموادخه هها باشه ههد‪.‬درای ه ه حا ه ههت انو ه هرا‬
‫ملدارسای ه ههددرسیش ازد انوه ه هرا ولی ه ههل ش ه ههود‪ :‬انوه ه هرا رکیر ه ههع انوه ه هرا ب ه ههازده ‪.‬ب ه ههرای‬
‫ده ههتمزد م م ههیم حا ههت اه ههت ا رده ههته ههای مختلف ههی ازنی ههر ی انی ههانی ( ب ههانرخ ههای‬
‫متفا ت پرداخت )بتواندجایگزی دیگری شود‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪43‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• برای فر ش م میم حا هت اههت‪.‬ا رچندموصهول بهه قیمتههای متفها تی فهر ش بهر د‪,‬‬
‫انو هرا ف ههر ش م ههی واندناش ههقع ازتغییردر رکی ههب ف ههر ش باش ههد‪.‬بن ههابرای انو هرا حج ههم‬
‫فههر ش بای ههدعال ه براج هزاتش ب ههه انو هرا رکیههب ف ههر ش انو هرا مل ههدارفر ش جزی ههه‬
‫ولیل شود‪.‬‬
‫• انحراف هزینه موادمستقیم ‪:‬‬
‫• انورا زینه موادبرابراههت با فها ت زینهه مواداههتاندارد(‪ )SCm‬زینهه مهواد اقای‬
‫(‪ )Acm‬و ید‪.‬‬
‫‪=SCm-ACm‬انورا زینه مواد •‬
‫• زین ه ه ههه ی ه ه هها ی اه ه ه ههتانداردت نع زین ه ه ههه زنا ه ه ههه ک ه ه ههه بای ه ه ههددرظرفیت اقا ه ه ههی و ی ه ه ههدکردمی‬
‫باش ه ه ههد‪000:‬ر‪790‬ر‪4‬بط ه ه ههری مگ ه ه هها ‪000‬ر‪640‬ر‪6‬بط ه ه ههری ب ه ه ههودی‪.‬ایه ه ه ه ت دادض ه ه ههرسدر زینه‬
‫اهتاندارد ر احد و ید‪.‬با وجه به زینه ای اقای می وام انورا رامواه ه کرد‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪44‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• در جزیه ولیهل انوهرا زینهه دجیهل انوهرا مشهخص شهود‪.‬انوهرا‬
‫زین ه ه ههه ناشه ه ه ههقع ازاخ ه ه ههتال قیمه ه ه ههت اقا ه ه ههی موادازقیمه ه ه ههت اهتاندارداهه ه ه ههت‬
‫یاملدار اقای و یدازملداراهتانداردمغایرت داشته باشدیا رد ‪.‬‬
‫• بنابرای ‪:‬‬
‫انورا مصر مواد ‪ +‬انورا قیمت مواد= انورا‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫زینه مواد •‬
‫‪45‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• انحراف قیمت موادمستقیم ‪:‬‬
‫• انحراف قیمت موادبرابراست باتفاوت بین بهای تمام شده واقعی موادمصرف شده‬
‫(خریداری شده ) وبهای تمام شده مقدارمشابه آن درقیمت استاندارد‪.‬‬
‫• مقدارواقعی * (قیمت واقعی ‪ -‬قیمت استاندارد) = انحراف قیمت‬
‫•‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪46‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• شکل ‪ 5-3‬انورافات قیمت موادمیتلیم‬
‫•‬
‫• ماده خا‬
‫•‬
‫•‬
‫• جم کل‬
‫= انورا قیمت‬
‫(‪aq * )sp- ap‬‬
‫( ‪500 * ) .2 – .21‬ر‪036‬ر‪365 = 4‬ر‪)A ( £40‬‬
‫‪1‬‬
‫(‪200 * ) .1 – .09‬ر‪632‬ر‪322 = 2‬ر‪)F( 26‬‬
‫‪2‬‬
‫(‪750 * ) .1 – .10‬ر‪741‬ر‪0 = 1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪043‬ر‪)A( 14‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪47‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• انحراف مصرف موادمستقیم ‪:‬‬
‫• انحراف مصرف موادازطری مقا سه مصرف واقعی موادبه نرخ‬
‫استانداردموادبرای تولیدواقعی به نرخ استانداردمحاسبه می شود‪.‬‬
‫•‬
‫نرخ استاندارد*( مصرف واقعی مواد – مصرف استاندارد) = انحراف مصرف مواد‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪48‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• انحراف دستمزد‪:‬‬
‫• انح د د د د د د ددراف هزین د د د د د د دده دستمزدمس د د د د د د ددتقیم برابراس د د د د د د ددت ب د د د د د د ددااختالف ب د د د د د د ددین هزین د د د د د د دده‬
‫دستمزداستانداردتولیدواقعی وهزینه دستمزدمستقیم واقعی‪.‬‬
‫•‬
‫• )‪=)Shp*sr)-(ahp*ar‬انحراف هزینه دستمزدمستقیم‬
‫• ساعات استانداردتولیدواقعی=‪Shp‬‬
‫• نرخ دستمزداستانداردهرساعت = ‪sr‬‬
‫• ساعات واقعی ارف تولیدشده = ‪ahp‬‬
‫• نرخ دستمزدواقعی هرساعت = ‪ar‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪49‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• انورافات مرسوط به زینه دهتمزد به شره زیراهت ‪:‬‬
‫هاعت کارکرد اقای *(نرخ‬
‫‪ (1‬انورا نرخ دهتمزد‪:‬‬
‫دهتمزد اقای ‪-‬نرخ دهتمزداهتاندارد)=انورا نرخ دهتمزد‬
‫‪ (2‬انورا کارز ی دهتمزد‬
‫نرخ دهتمزداهتاندارد*(هاعات کارکرد اقای – هاعات اهتانداردبرای و ید اقای ) = انورا کارز ی دهتمزد‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪50‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• انحراف سربارمتغیر‪:‬‬
‫• انحد د د د د د د ددراف سد د د د د د د ددربارمتغیرکل برابراسد د د د د د د ددت باتفد د د د د د د دداوت بد د د د د د د ددین‬
‫سربارمتغیراستانداردوسربارمتغیرواقعی (‪ :)VOH‬عن‬
‫•‬
‫• سربارمتغیرواقعی – سربارمتغیراستاندارد = انحراف کل سربارمتغیر‬
‫• نرخ استاندارد* ساعات استانداردتولید = سربارمتغیراستاندارد‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪51‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• سربارثابت ‪:‬‬
‫• سد د د د د د ددربارثابت باسد د د د د د ددطر تولیدتغییرناپمیراسد د د د د د ددت ‪.‬بند د د د د د ددابراین انح د د د د د د دراف‬
‫مقدارن ددداردوباعوامل دیگرتغییرم ددی کن ددداین عوام ددل ش ددامل هزین دده ه ددای‬
‫سرمایه ای می باشد‪.‬‬
‫• انحد د دراف س د ددرمایه ای س د ددربارثابت برابراس د ددت باتف د دداوت ب د ددین س د ددربارثابت‬
‫بودجه ای وسربارثابت واقعی ‪.‬‬
‫•‬
‫هزینه ثابت واقعی ‪ -‬هزینه ثابت بودجه شده = انحراف سرمایه ای سربارثابت‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪52‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• انورافات فر ش‪:‬‬
‫• مواه ه ات انورافههات فههر ش مانندزناههه کههه درانورافههات زینههه اانج ها‬
‫شه ه ه ههدمی باشه ه ه ههدباای فه ه ه هها ت که ه ه ههه انورافه ه ه ههات میاعد نامیه ه ه ههاعدبرعکس‬
‫یکدیگرمی باشد‪.‬‬
‫• ب ه ه ههیم انوراف ه ه ههات حاش ه ه ههیه ف ه ه ههر ش انوراف ه ه ههات ف ه ه ههر ش بای ه ه ههد فا ت قای ه ه ههل‬
‫شد‪.‬انورا فر ش برابراهت با فا ت فهر ش بودجهه ای اقاهی ‪.‬انوهرا‬
‫حاش ه ههیه ف ه ههر ش ‪ ,‬ا یرانوراف ه ههات ف ه ههر ش بردرزمدیاه ه ههودرااندازه ی ه ههری م ه ههی‬
‫کنههد‪.‬فرمههول مواه ه ه زنهامشههابه اهههت بههاای فهها ت کههه انورافههات ف هر ش‬
‫ازقیمت بجای حاشیه فر ش اهتفاده می کند‪.‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪53‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• انورا قیمت فر ش‪:‬‬
‫• اختال م لغ فر ش ناشقع ازتغییر درقیمت فر ش اهت ‪.‬‬
‫• ملدار اقای * ( قیمت اهتاندارد – قیمت اقای ) = انورا قیمت فر ش‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫(قیمت اقای – قیمت اهتاندارد) * ملدار اقای = انورا قیمت‬
‫* ‪000‬ر‪800‬ر‪000 = 4‬ر‪)A( £96‬‬
‫(‪).50-.48‬‬
‫مگا‬
‫* ‪000‬ر‪600‬ر‪0 + 6‬‬
‫بودی (‪).30-.30‬‬
‫‪000‬ر‪)A( 96‬‬
‫جم کل‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪54‬‬
‫زینه یا ی اهتاندارد‬
‫جزیه ولیل انورافات‬
‫• انورا حجم فر ش ‪:‬‬
‫• ناشههقع از فهها ت بههیم ملههادیرفر ش بودجههه ای ملههادیرفر ش اقاههی باقیمههت‬
‫اهتاندارداهت ‪.‬‬
‫• انورا حجم = ( ملدار اقای – ملدارسودجه ای )* قیمت اهتاندارد‬
‫•‬
‫( ملدار اقای – ملدارسودجه ای )* قیمت اهتاندارد=انورا حجم‬
‫• مگا‬
‫• بودی‬
‫• جم کل‬
‫(‪000‬ر‪800‬ر‪000-4‬ر‪000‬ر‪.50 * )4‬‬
‫(‪000‬ر‪600‬ر‪000-6‬ر‪000‬ر‪.30 * )6‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫= ‪000‬ر‪)F(£400‬‬
‫= ‪000‬ر‪)F( 180‬‬
‫‪000‬ر‪)F( 580‬‬
‫‪55‬‬
‫کنترل مدیریت ‪ -‬بودجه بندی‬
‫‪56‬‬
Management accounting
• Management control ( responsibility acc.)
• Differential acc.
• Cost acc.
57
‫ بودجه بندی‬- ‫کنترل مدیریت‬