Transcript Lider - enesakpinar.com

MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ
LİDERLİK ve TAKIM
ÇALIŞMASI
GÜLCAN BAYRAMLI
VERİMLİLİK UZMANI
İÇERİK











Liderlik Kavramı
Liderlik Öğrenilebilir mi?
Liderlik ve Yöneticilik Arasındaki Farklar
Temel Liderlik Özellikleri
Lideri Başarısız Kılan Unsurlar
Takım Kavramı
Takım Çalışması Nedir?
Takımın Etkin Yönetilmesi İçin Yapılması Gerekenler
Takım Çalışmasının Önündeki Engeller
İdeal Takımların Sahip Olduğu Nitelikler
Kendi Kendini Yönetebilen Takım Dinamiklerini Sürdürülebilir
Kılma
Dünyada üç çeşit insan vardır;
 Başkalarının cesaretini kıran, yaratıcılıklarını engelleyen ve
onlara neden yapamayacaklarını sürekli anlatıp duran
ZEHİRLEYİCİLER
 İyi niyetli ama kendi içine kapanık ÇİM BİÇİCİLER –
bunlar kendi çimlerini biçerler ama başka şeylerle
ilgilenmezler
 Bir de yaşamı daha güzel hale getirmek adına uğraş veren
GÜZELLEŞTİRİCİler.
WALT DISNEY
Liderlik Nedir?
Liderlik; ortak bir hedef doğrultusunda,
insanları motive etme sanatıdır.
Liderlik, insanlara; önderlik etmek, rehberlik
etmek ve onları etkilemektir.
Liderlik öğrenilebilir mi?
“Liderlik; tasarlanan bir şeyden çok,
içgüdüsel bir şey. Günlük hayattan elde edilen
deneyimlerin ışığında gelişen bir özellik.
Mizaç & Karakter.. ”
Harold Geneen
KARİZMA + ÖĞRENME
Liderlik ve Yöneticilik Arasındaki
Farklar
Yönetici; başkaları için çalışan, başkaları
tarafından belirlenmiş amaçlara ulaşmak
için çaba harcayan, işleri planlayan,
uygulayan ve sonuçları denetleyen kişidir.
Yönetici ve lider arasındaki temel fark
buradan kaynaklanmaktadır.
Yönetici; işleri doğru yapmaya odaklanan
Lider; doğru işleri yapmaya odaklanan
Liderlik ve Yöneticilik Arasındaki Farklar
YÖNETİCİ
LİDER
Düzeni korumaya-sürdürmeye çalışır
Pozitif yöndeki değişimle ilgilenir
Yetkisini-otoritesini kullanır
Etkisini kullanır
Liste ve bütçe sahibidir
Vizyon sahibidir
Kontrol-dikte eder
Motive eder
Çok çalışmayı yüceltir
Akıllı çalışmanın peşindedir
Üstlerinin beğenisini kazanmaya çalışır
Akılları ve kalpleri kazanmaya çalışır
Sıradandır
Yaratıcıdır
İyi askerdir
Karizmasını ortaya koyar
“Kim” diye sorar
“Neden-nasıl” diye sorar
“Korku”yu egemen kılar
“Güven”i egemen kılar
Liderlik
özellikleri
Yönetsel etkinlik
Liderler lider yaratır; takipçiler
değil!
Kuruluşlarda bir zaman ayarlı bomba var:
Yenilerin, organizasyondaki işleyişi tam
olarak – karşı çıkmadan – benimsemesi.
Frank Smith’ den bir uyarlama
Lider; vizyon sahibidir
Bir aslan tarafından komuta edilen bir
koyun ordusu, bir koyun tarafından
komuta edilen bir aslan ordusunu yenebilir.
ARAP ATASÖZÜ
Lider; adalet duygusu taşır!
İyi olmak kolaydır, zor olan adil olmaktır.
Victor Hugo
Lider yenilikçidir
Lider; motive eder!
Lider; güvenir!
Lider; güven verir!
Lider; ilham verir!
Lider; açık iletişim kurar!
Lider; tutarlı ve dürüsttür
Bir insanın karakterini test etmek
isterseniz, ona yetki verin.
Abraham Lincoln
Lider; hizmet etmek için vardır!
Liderlik
güç
kullanmak
Başkalarını güçlü kılmaktır.
değildir.
Bennis & Nanus
“Leaders” (1985)
Lider katılımcıdır!
Lider belirsizlikleri azaltır!
Lider ortamdaki belirsizliği azaltan, süngerin
suyu çekmesi gibi belirsizliği emen ve bulanık
suda balık avlamaya çıkanlara tolerans
göstermeyen kişidir.
Lider zor zamanlarda sakinleştirici rol oynar!
Lider huzurlu bir iş ortamı yaratır!
Lideri Başarısız Kılan Unsurlar
İletişim konusunda başarısız olmak:
Bir lider sahip olduğu gücü abarttığı zaman,
herşeyi herkese kolaylıkla söyleyebileceğini
zanneder. Ancak, bu büyük bir hatadır.
Bulunulan konum ne olursa olsun, kontrollü
konuşmak, yani “ağızdan çıkanı kulağın
duyması” önemlidir. Bunu başaramayan
liderler, çok çabuk gözden düşerler.
Lideri Başarısız Kılan Unsurlar
Kendini olduğundan zeki zannetmek
(dev aynısı sendromu- 1)
–MIŞ GİBİ LİDERLİK:
İnsanlar sadece kendi çıkarının peşinde
olanları çok kolay fark ederek aşağı çeker.
O nedenle konuşurken manipülasyon
yapmak oldukça tehlikelidir. Kimsenin
gereğinden fazla “saf” olmadığı gözönüne
alınırsa, kendi çıkarına olan şeyleri herkesin
çıkarınaymış gibi göstermeye çalışmak, ya
da “BEN SİZLER İÇİN VARIM”
söylemleri, bir liderin saygınlığının yitip
gitmesinde çok büyük rol oynar.
Lideri Başarısız Kılan Unsurlar
Dalkavuklara geçit vermek
(dev aynısı sendromu- 2) :
Liderlerin etrafını saran dalkavuklara her
zaman rastlanır. Bu insanlar, onların her
yaptıklarını onayladıkları için, liderler belli bir
zaman sonra, artık “ne dersem doğru, ne
yaparsam iyi, en başarılısını her zaman ben
ortaya
koyarım”
tarzı
düşüncelere
kapılabilirler. Bu durum da onların, egolarının
büyümesine neden olur.
Dalkavuklar ise, aynı cümleleri o pozisyonda
olan herkese söylemek için kendilerini
programlamışlardır. Yani, bir liderin başarısız
olması ve gözden düşmesi onlarda en ufak bir
değişime neden olmayacaktır. Sonuç, X
gidecek Y gelecektir ve bu sefer de Y’nin her
yaptığını onaylamaya devam edeceklerdir.
Eğer çevrenizde sürekli sizi onaylayan
insanlar varsa; ya siz fazlasınızdır, ya
onlar.
Addison Barry Rand
Lideri Başarısız Kılan Unsurlar
Doğru bildiğinde inat etmek:
Liderler de hata yaparlar. Önemli olan bir hata yaptıktan
sonra, liderin bunun üzerinde objektif olarak düşünmesidir.
Eğer lider, yaptıklarını doğru şekilde değerlendirebilirse, o
hatadan daha güçlü çıkmayı başarır. Tabii ki, burada önemli
olan nokta, “savunma mekanizmalarını harekete geçirip,
kendi kendini haklı çıkaracak sebepler bulmaya çalışmadan”
bunu başarmaktır. Lider sürekli olarak, sadece kendi doğru
bildiğini yapmak konusunda inat ettiğinde, bu durum en çok
organizasyona zarar verecektir.
Lideri Başarısız Kılan Unsurlar
Sahip olduğu gücü çok önemsemek:
Liderin sahip olduğu gücü, yapıcı şekilde kullanması
gerektiği açıktır. Kendini yarı-tanrı gören lider, bu
gücü ve sahip olduğu yetkileri her fırsatta kullanma
tehditleri savurmaya başlayacaktır. Bu da, onu
katlanılmaz kılmaya başlar.
Gücü kullanmanın dışında, bu hareketin farklı bir
yansımasıysa, “üstünlük taslamak”tır ki, bu da artık
liderin sempatisini iyiden iyiye kaybetmesini
sağlayan önemli bir faktör olacaktır.
Lideri Başarısız Kılan Unsurlar
Değişime uyum sağlayamamak:
Herşeyin
başdöndürücü
hızla
değiştiği
günümüzde olduğu yerde duranın aslında
gerilemekte olduğu çok açıktır. O nedenle,
yenilikleri ve değişimi kabullenmede gösterdiği
zafiyet, liderin en önemli başarısızlık göstergeleri
arasında yer alacaktır.
Lideri Başarısız Kılan Unsurlar
Takım çalışması konusunda başarısız olmak:
Takım kurmak ve yönetmek oldukça hassas
dengeler üzerine kurulu bir konudur ve oldukça
güçlü bir liderlik yeteneği gerektirir.
Liderin önemsemediği ve dolayısıyla da
umursamadığı çalışanlardan işe coşkulu ve
özverili bir tutumla yaklaşmalarını beklemesi
çok anlamlı olmayacaktır.
TAKIM KAVRAMI
Günümüzde,
küresel
rekabet
organizasyonları daha esnek ve yatay
örgütlenmeye
ve
bürokrasi
azaltmaya
zorlamaktadır.
Bu durum, takım kavramını ön plana
çıkartan önemli bir unsurdur.
Takım: birbirini tamamlayıcı niteliklere sahip
birden fazla insanın; ortak bir amaç, hedef ve
yaklaşım etrafında biraraya gelmesidir.
“Biraraya gelmek başlangıçtır.
Birarada kalmak gelişmedir.
Birarada çalışmak; işte bu başarıdır!”
Henry Ford
Kaç tane iyi fikrin, sürdürülmesi zor olan ilişkiler
yüzünden bir kenara bırakıldığını tahmin etmek
imkansızdır!
John P. Kotter
Harvard Business School
“Grup” ve “Takım” Arasındaki Farklar
BİR GRUP İNSAN
TAKIM
Bireysel performans ön plandadır
Takım performansı ön plandadır
Ortak değerler önemli değildir
Ortak değerler önemlidir
Ulaşılması planlanan amaçlar net değildir
Ulaşılması planlanan amaçlar nettir
Üyelerin ürettiği fikirler değerli değildir
Üyelerin ürettiği fikirler değerlidir
Rol model olabilecek nitelikte üyelerden
oluşmaz
Üyelerin her biri rol modeldir
Düşünceler dağınıktır
Düşünceler stratejiktir, hedef yönelimdir
Birkaç üye tarafından domine edilir
Her birey fikirlerini açıklamada özgür
hisseder
Tartışmalar yıpratma, aşındırma ve eleştiri Tartışmalar yapıcıdır, üretme eğilimlidir
eğilimlidir
Bireysel saldırılar yoğundur
Bireyler değil, olgular tartışılır
FARKLI KİŞİSEL BECERİLER
PAYLAŞILAN DEĞERLER
DUYGULARIN AÇIKLIKLA İFADE
EDİLEBİLİRLİĞİ
G
R
U
P
DAYANIŞMA
BAĞLILIK
ZAYIF
TUTARLILIK
GÜÇLÜ
İŞ KONSANTRASYONU
GÜVEN
DİNLEME
KONSENSÜS (UZLAŞMA)
İŞBİRLİĞİ
İHTİLAFLARIN YAPICI ÇÖZÜMÜ- ÇÖZÜM
ODAKLILIK
SÜREÇ ODAKLILIK
T
A
K
I
M
Takım Çalışması Nedir?
Kurum
içerisinde
kişiler
arasında
bağımsızlığı ve iletişimi geliştirip, güven
ortamının oluşmasına zemin hazırlayan ve
bu ortamın kalıcı olmasını sağlayan bir
çalışma sistemidir.
Takım; en zayıf halkası kadar güçlüdür!
İdeal Bir Takımın Nitelikleri







Üyeler takımın bir parçası olmaktan
gurur duyarlar
Her üye görev paylaşımından
haberdardır
Farklı yetenekler ve beceriler
yüceltilir
Takımın her üyesi eşit hakka sahiptir
Farklı görüşler zenginlik olarak
görülür ve değer verilir
Üyeler birbirleriyle açık iletişim
içindedir
Görüş ayrılıkları daha sonra kişisel
husumetlere neden olmaz
Takımın Etkin Yönetilmesini Sağlayan
Temel Unsurlar






Takım amaçlarının net olarak ortaya konması
Gelişme planın olması
Görevlerin açık bir şekilde belirlenmesi
Açık iletişim - takım üyelerinin fikrini açıkça ifade
edebilmesi (demokrasi kültürüne sahip bireyler)
İyi tanımlanmış - objektif unsurlara dayalı karar
verme süreci
Kuralların en baştan belirlenmesi
Takım Çalışmasının Engelleri








Boşluğuna vurmak
Dedikodu yapmak
Şaka yollu iğnelemek
İnat etmek
Eleştiriye kapalı olmak
Yalnız bırakmak
Suçlamak
Tehdit etmek